Uitspraken

De rechtbank gaat op grond van de in de bijlage vervatte wettige bewijsmiddelen van de volgende feiten en omstandigheden uit.

Verdachte had ten tijde van het ten laste gelegde een relatie met [naam 3] , met wie hij samen op [geboortedatum] een zoontje heeft gekregen, genaamd [naam benadeelde partij] (verder ook: de baby).

Op de eerste dag dat verdachte, begin februari 2017, oppast, wil hij de baby in bad doen. De baby kreeg een blauwe plek bij zijn rechteroog en een bloeduitstorting in zijn linkeroog, volgens verdachte omdat de baby, toen ongeveer zes weken oud, zijn beentjes strekte, daardoor uit de bademmer omhoog kwam en zijn eigen hoofd tegen de kraan stootte. Verdachte heeft op WhatsApp verklaard dat hij de kraan nog aan de kant had gedaan, maar verklaart later bij Veilig Thuis dat hij was vergeten de kraan weg te draaien.

Op zaterdag 11 februari ziet de grootmoeder van moederszijde een blauwe plek op de arm van de baby tijdens het douchen. Het valt de moeder op dat de baby huilt als verdachte hem de fles geeft. Nadat de baby op maandag 13 februari huilerig is, gaat de moeder op dinsdag 14 februari met de baby naar de huisarts, die verklaart dat de baby een gekneusde arm heeft.

Op zaterdag 18 februari doen de grootouders van moederszijde de baby in bad en zien blauwe plekken ter hoogte van zijn ribben.

Op woensdag 22 februari 2017 is verdachte in Amsterdam alleen thuis met de baby. Als [naam 3] thuis komt is de baby overstuur en ziet zij dat het linkerarmpje van [naam benadeelde partij] slap hangt.

Op vrijdag 24 februari 2017 is in het ziekenhuis een foto gemaakt van het armpje van de baby en is geconstateerd dat [naam benadeelde partij] een verse breuk in zijn rechterbovenarm had, welke breuk volgens de radioloog twee tot drie dagen en maximaal zeven dagen tevoren moet zijn ontstaan.

Op 25 februari 2017 is [naam benadeelde partij] opnieuw in het ziekenhuis opgenomen voor nader onderzoek en is vastgesteld dat hij twee ribfracturen had (10e en 11e rechts), die ongeveer 14 dagen oud waren en een zogenaamde hoekfractuur in de linkerenkel, die niet radiologisch is te dateren.

Op 9 maart 2017 is een nieuwe skeletstatus gemaakt, waarbij bleek dat er nog drie ribfracturen zichtbaar waren aan de achterkant linkerzijde. Dit betrof de 7e, 8e en 10e rib. Ook waren er nog twee fracturen zichtbaar aan de linkervoorzijde, bij de 5e en 6e rib, en een wervelfractuur, ter hoogte van de L1.

Prof. dr. R.R. van Rijn, kinderradioloog en hoogleraar forensische radiologie, heeft in zijn rapporten van 15 maart en 30 juni 2017 beschreven dat de humerusfractuur en de posterieure ribfracturen met een hoge mate van zekerheid van verschillende datum zijn. De breuk in de bovenarm is veroorzaakt door buiging, de ribfracturen door inwerkende compressiekracht, de enkelfractuur door overstrekking en de wervelbreuk door compressie van boven naar beneden, dit kan door heftig buigen of door de baby hard neer te zetten. In ieder geval kan de baby zich het letsel, gezien zijn leeftijd, niet zelf hebben aangedaan en ook kan het niet het gevolg zijn van een geboortetrauma of ziekte; het gaat dus om toegebracht letsel, aldus de radioloog.

De officier van justitie heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van de primair ten laste gelegde zware mishandeling. Het bij de baby vastgestelde letsel kan worden gekwalificeerd als zwaar lichamelijk letsel, nu er sprake is van verschillende breuken die op verschillende momenten zijn toegebracht en de baby daarvoor ruim een week in het ziekenhuis heeft doorgebracht. Naar algemeen spraakgebruik moet dit worden gekwalificeerd als zwaar lichamelijk letsel. Het feit dat er geen operatie noodzakelijk is geweest doet daar volgens de officier van justitie niet aan af.

Daarnaast acht de officier van justitie bewezen dat verdachte het letsel opzettelijk aan zijn zoontje heeft toegebracht. Verdachte heeft bij politie verhuld toegegeven dat hij het letsel heeft veroorzaakt, namelijk bij het doen van spelletjes met de baby en inbakeren. De verklaringen die verdachte bij het politieverhoor heeft afgelegd liggen dichter bij de waarheid dan de verklaring die hij meer recentelijk bij de psychiater heeft afgelegd, te weten een ontkenning. Verdachte heeft tijdens het politieverhoor voorgedaan hoe hij op nogal lompe wijze met het kind omging. Ook is niet uit te sluiten dat verdachte het letsel in een woedebui kan hebben veroorzaakt. En verdachte heeft tegenover zijn vader verklaard dat het hem spijt. Gelet op moment dat het letsel is toegebracht en gelet op het feit dat verdachte met het kind alleen is geweest, kan het niet anders dan dat verdachte dit heeft gedaan. Dat de tijdstippen waarop het letsel is toegebracht niet exact zijn te reconstrueren doet daar niet aan af. De datering van de breuk in de arm, twee tot drie dagen vóór 24 februari 2017, past goed bij de verklaring van de moeder over het slappe armpje op 22 februari 2017. Dat anderen in de omgeving die de zorg hadden over het kindje het letsel zouden hebben kunnen toegebracht, is niet onderbouwd en er is ook geen enkele aanwijzing voor, temeer waar de moeder en grootmoeder van moederszijde twee keer naar de huisarts en eenmaal naar het ziekenhuis zijn gegaan en verdachte niet. Nu verdachte – vermoedelijk gedreven door emoties – verschillende malen zeer ruw met de baby is omgegaan, is op zijn minst sprake van voorwaardelijke opzet.

De verdediging heeft primair algehele vrijspraak bepleit. Daartoe heeft zij aangevoerd dat er geen enkel bewijs is dat verdachte het bij zijn kind geconstateerde letsel heeft toegebracht. Volgens de verdediging komen de dateringen van de breuken niet overeen met de momenten dat verdachte met zijn kind alleen was. Daarnaast is het letsel volgens de arts niet toe te schrijven aan de door verdachte beschreven gedragingen, zoals het opgooien en opvangen van een kindje of andere spelhandelingen. Voor zover de rechtbank zou menen dat er wel voldoende causaal verband is tussen enig handelen van verdachte en het letsel bij zijn kind, stelt de verdediging zich op het standpunt dat het dossier noch de rapportages die over verdachte zijn uitgebracht enig bewijs bevatten dat duidt op opzet, ook geen voorwaardelijk opzet, bij verdachte om zwaar lichamelijk letsel toe te brengen aan zijn kind. Subsidiair stelt de verdediging zich op het standpunt dat het geconstateerde letsel niet als zwaar lichamelijk letsel valt aan te merken, nu het niet voldoet aan de criteria zoals geformuleerd in het arrest van de Hoge Raad van 3 juli 2018 (ECLI:NL:HR:2018:1051), zodat in dat geval enkel de meer subsidiair ten laste gelegde mishandeling met enig lichamelijk letsel of pijn tot gevolg bewezen zou kunnen worden.

De rechtbank stelt vast dat bij de zoon van verdachte, destijds twee maanden oud, bij medische onderzoeken in februari en maart 2017 tien botbreuken zijn vastgesteld, zoals weergegeven onder 4.1. Dit letsel staat niet ter discussie en staat ook voor de rechtbank vast.

Centraal staat de vraag of dit letsel door verdachte is toegebracht en zo ja, of dit opzettelijk is gedaan en of het letsel is te kwalificeren als zwaar lichamelijk letsel.

Causaliteit

De rechtbank stelt voorop dat het letsel aan de baby moet zijn toegebracht. Uit de verklaring van de medisch deskundige is immers gebleken dat het letsel niet het gevolg kan zijn van de geboorte of van een ziekte en dat de baby het letsel ook niet bij zichzelf kan hebben veroorzaakt. Ook blijkt daaruit dat het letsel niet kan zijn ontstaan door de al dan niet ruwe spelletjes die verdachte destijds stelde te hebben gespeeld dan wel door inbakeren, te meer omdat de botten van een baby minder snel breken dat die van een volwassenen.

Het letsel moet zijn toegebracht door iemand die de zorg voor de baby had in februari 2017.

Na zijn geboorte heeft de baby ongeveer vijf weken, deels samen met zijn ouders, bij zijn grootouders van moederszijde in [plaats] verbleven. Er zijn geen aanwijzingen dat de baby toen al toegebracht letsel had. Begin februari 2017 verbleven zijn ouders samen met de baby in [plaats] . Op de eerste dag dat de moeder van de baby naar de Hogeschool ging, is het mis gegaan, toen verdachte de baby in bad zou hebben gedaan en de baby, volgens verdachte, zichzelf oprichtte en met zijn hoofd tegen de kraan kwam. Verdachte heeft destijds zowel verklaard dat hij vergeten was de kraan opzij te draaien als dat hij dat wel gedaan had.

In de weken daarna heeft verdachte meermalen op de baby gepast en constateerden de moeder en de grootmoeder van moederszijde vermoedelijk letsel aan een armpje. De laatste dag dat verdachte op de baby paste, te weten woensdag 22 februari 2017, kwam de moeder thuis uit school en zag dat de baby een slap armpje en pijn had. De moeder heeft verklaard zeker te weten dat verdachte die dag alleen was geweest met de baby. Het armpje hing nog niet slap toen zij die dag was vertrokken. Daaruit maakt de rechtbank op dat dat slappe armpje is ontstaan in het bijzijn van verdachte.

Vanaf vrijdag 24 februari, toen de grootmoeder van moederszijde met de baby naar het ziekenhuis is gegaan, zijn in totaal 10 botfracturen van jongere en oudere datum vastgesteld, voor zover dit te achterhalen was. De baby had een verse fractuur in de bovenarm, die volgens de arts waarschijnlijk twee tot drie dagen oud maar maximaal een week oud was.

Verdachte heeft meteen in het ziekenhuis toegegeven dat hij het letsel bij de baby heeft veroorzaakt en hiervoor zelfs excuses aangeboden aan zijn vader. Ook nadien, tot aan het onderzoek bij de psychiater dat pas in 2019 plaatsvond, heeft hij telkens, zowel bij de familie, bij politie, bij de rechter-commissaris, bij de reclassering als bij de psycholoog aangegeven dat hij dit wel moet hebben gedaan, maar niet opzettelijk. Zo heeft hij bij het politieverhoor op 10 mei 2017 onder meer verklaard “Het doet mij zeer dat ik zo dom ben geweest, dat ik mijn kind heb beschadigd”. Ook heeft verdachte tijdens dit politieverhoor uitgebreid verklaard over de manier waarop hij met de baby omging, zoals het gooien op bed en de spelletjes die hij met hem deed, zoals het opgooien en opvangen, met de buik op de arm heen en weer zwaaien en de baby op de kop te zwiepen terwijl verdachte hem bij de enkels vasthield en hem laten lopen. Eén keer kon verdachte de baby na het opgooien ternauwernood opvangen. Verdachte heeft verklaard dat hij van week 6 tot 9 (de rechtbank begrijpt dat verdachte hiermee de leeftijd van de baby bedoelt) intensief met [naam benadeelde partij] bezig is geweest. Het opgooien deed hij dagelijks meerdere keren. Dit is de periode waarin alle vastgestelde fracturen, met uitzondering van de bovenarm, zijn ontstaan. Verdachte heeft ook verklaard dat hij de meeste spelletjes deed op het moment dat [naam 3] er niet was omdat hij wist dat dit niet van haar mocht. Verdachte heeft desgevraagd ter zitting niet overtuigend kunnen aangeven waarom hij hierover van gedachten is veranderd tijdens het door de rechtbank verzochte onderzoek door de psychiater en waarom hij nu aan andere scenario’s denkt, die hij niet nader wil expliciteren. Weliswaar heeft verdachte gesteld dat hij deze verklaringen heeft afgelegd omdat hij dacht dat de baby anders uit huis zou worden geplaatst, maar dat vindt de rechtbank niet aannemelijk. Bovendien heeft verdachte zijn verklaring pas gewijzigd nadat uit de onderzoeken bleek dat het letsel niet (per ongeluk) op de wijze kan zijn ontstaan die verdachte eerder had geschetst.

Op basis van voornoemde feiten en omstandigheden in onderlinge samenhang bezien, waaronder de tegenstrijdige verklaringen van verdachte over zijn omgang met de baby, kan het naar het oordeel van de rechtbank niet anders zijn dan dat verdachte degene is die het letsel bij de baby heeft veroorzaakt. Het verweer van de verdediging, dat op basis van het radiologisch onderzoek en ook anderszins niet kan worden vastgesteld dat verdachte met [naam benadeelde partij] alleen is geweest op de momenten dat het letsel is ontstaan, treft geen doel omdat achteraf niet exact is vast te stellen op welke dag precies het letsel is ontstaan. Wel is duidelijk dat het is ontstaan in de circa drie weken dat verdachte op de baby paste terwijl de moeder haar studie hervatte. Het radiologisch onderzoek sluit verdachte dus ook zeker niet uit. Het door de verdediging naar voren gebrachte alternatieve scenario, dat erop neer komt dat anderen in de omgeving van [naam benadeelde partij] het letsel moeten hebben veroorzaakt, acht de rechtbank niet aannemelijk, omdat daarvoor geen enkele aanwijzing is.

De rechtbank komt mitsdien, ondanks verdachtes ontkenning, tot de conclusie dat verdachte het letsel bij de baby heeft veroorzaakt.

De verdediging heeft als verweer gevoerd dat het letsel volgens de arts niet toe te schrijven is aan de door verdachte beschreven gedragingen, zoals het opgooien en opvangen van een kindje of andere spelhandelingen. De rechtbank stelt vast dat de arts alle door verdachte (aanvankelijk) gegeven verklaringen niet vond passen bij de geconstateerde fracturen, en heeft aangegeven dat er geen gevallen in de literatuur zijn beschreven waarin spelhandelingen zoals verdachte deed als oorzaak van fracturen zijn genoemd, zoals het opvangen van een baby na het omhoog gooien. De rechtbank gaat ervan uit dat verdachte zijn eigen handelen niet alleen na zijn gewijzigde proceshouding, maar ook eerder al heeft getracht te bagatelliseren. Zo blijkt uit zijn eigen verklaringen dat hij veel voorzichtiger met de baby omging wanneer [naam 3] of anderen erbij waren. Niet alleen bij Veilig Thuis en bij de politie heeft verdachte verklaard dat hij het letsel waarschijnlijk door zijn lompe handelen heeft veroorzaakt, maar ook tegen zijn moeder en tante heeft hij dit gezegd. Welke handelingen verdachte precies heeft gepleegd kan door de rechtbank niet worden vastgesteld. Maar op basis van het geconstateerde letsel en de rapportage van Prof. dr. R.R. van Rijn, kinderradioloog en hoogleraar forensische radiologie, in onderlinge samenhang bezien met alle hiervoor genoemde feiten en omstandigheden, concludeert de rechtbank dat verdachte grof geweld heeft toegepast met het beschreven letsel ten gevolge. Het verweer dat het letsel niet is toe te schrijven aan de gedragingen door verdachte, wordt dan ook verworpen.

Opzet

De rechtbank stelt voorop dat voorwaardelijk opzet op een bepaald gevolg – zoals hier – aanwezig is, indien de verdachte zich willens en wetens heeft blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat dit gevolg zal intreden.

Voor de vaststelling dat de verdachte zich willens en wetens heeft blootgesteld aan zo’n kans is niet alleen vereist dat de verdachte wetenschap heeft van de aanmerkelijke kans dat het gevolg zal intreden, maar ook dat hij die kans ten tijde van de gedraging bewust heeft aanvaard (op de koop toe heeft genomen).

Zoals hierboven reeds beschreven kan de rechtbank de exacte gedragingen die tot het letsel hebben geleid niet vaststellen. De radioloog heeft echter wel vastgesteld dat de fracturen zijn ontstaan door belasting op de arm met een buigingscomponent, door een compressiekracht op de ribben, door het overstrekken van het gewricht bij de enkel en door een comprimerende kracht op de wervel.

De gedragingen van verdachte komen naar het oordeel van de rechtbank niet voort uit zijn mogelijk natuurlijke onhandigheid bij het uitvoeren van reguliere zorgtaken maar uit door verdachte willens en wetens genomen onverantwoorde risico’s met een zeer jong en kwetsbaar kind. Bovendien zijn de fracturen niet op één moment ontstaan. De rechtbank is van oordeel dat de gedragingen van verdachte naar hun uiterlijke verschijningsvorm, gelet op de verklaring van de radioloog over hoe de breuken zijn ontstaan, kunnen worden aangemerkt als zozeer op letsel, waaronder botbreuken, gericht te zijn dat het, behoudens aanwijzingen voor het tegendeel, niet anders kan zijn geweest dan dat verdachte willens en wetens de aanmerkelijke kans op dat gevolg heeft aanvaard. Van aanwijzingen van het tegendeel is de rechtbank niet gebleken. Het opzet is in zoverre wettig en overtuigend bewezen.

Zwaar lichamelijk letsel

De rechtbank stelt voorop dat, buiten de in artikel 82 van het Wetboek van Strafrecht genoemde gevallen, lichamelijk letsel als zwaar kan worden beschouwd indien dat voldoende belangrijk is om naar gewoon spraakgebruik als zodanig te worden aangeduid. Bij de beantwoording van de vraag of zeker letsel als zwaar lichamelijk letsel moet worden aangemerkt, is van belang of het oordeel van de rechter iets inhoudt over de aard van het letsel, de eventuele noodzaak en aard van medisch ingrijpen en/of het uitzicht op (volledig) herstel.

De rechtbank is van oordeel dat niet is komen vast te staan dat het door de verdachte toegebrachte letsel, te weten een gebroken bovenarm, een gebroken enkel, een gebroken wervel en meerdere gebroken ribben, als zwaar lichamelijk letsel moet worden aangemerkt.

Daartoe overweegt de rechtbank dat weliswaar is gebleken dat sprake is geweest van lichamelijk letsel dat voor een baby ook aanzienlijk te noemen is, maar dat medisch ingrijpen niet noodzakelijk was en niet vast is komen te staan dat het slachtoffer niet binnen afzienbare tijd weer volledig is hersteld. De verdachte zal daarom van het primair ten laste gelegde worden vrijgesproken.

De rechtbank is evenwel van oordeel dat de handelingen van verdachte zeer wel zwaar lichamelijk letsel tot gevolg hadden kunnen hebben. Het zijn feiten van algemene bekendheid dat bij het breken van ribben schade kan ontstaan aan vitale lichaamsdelen in de borstkas en dat een gebroken wervel kan leiden tot verlamming. Daarom komt de rechtbank tot bewezenverklaring van de subsidiair ten laste gelegde poging tot zware mishandeling.

Vast staat dat aan de benadeelde partij door het bewezenverklaarde rechtstreeks materiële schade is toegebracht. Door de poging tot zware mishandeling heeft de benadeelde partij een week in het ziekenhuis gelegen en was het nodig wijdere kleding aan te schaffen. De verdediging heeft deze posten niet (gemotiveerd) betwist. De rechtbank vindt de bedragen redelijk en wijst deze toe.

De verdediging heeft de gevorderde schade die bestaat uit reiskosten wel betwist, omdat die (in ieder geval in de periode februari/maart 2017) zouden zijn gemaakt door de grootouders en niet door de moeder van benadeelde partij. De rechtbank is van oordeel dat die reiskosten hoe dan ook ten behoeve van benadeelde partij zijn gemaakt omdat het noodzakelijk was hem te bezoeken tijdens de ziekenhuisopname en omdat hij voor controle naar het ziekenhuis moest. De benadeelde partij heeft gesteld en aan de hand van stukken onderbouwd op welke momenten, over welke afstand en tegen welk tarief de reiskosten zijn gemaakt. De berekening van de gemaakte reiskosten is bovendien hoger dan het bedrag dat daadwerkelijk is gevorderd. De verdediging heeft daartegenover slechts vraagtekens geplaatst bij de vraag wie hem heeft bezocht in het ziekenhuis en wie vanuit waar mee is geweest naar controle. Daarmee zijn de reiskosten onvoldoende gemotiveerd betwist. De rechtbank vindt het bedrag redelijk en wijst deze toe.

De rechtbank zal de vordering tot materiële schadevergoeding tot een bedrag van

€ 800,- toewijzen, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 18 oktober 2018 (de datum van indiening van de vordering) tot aan de dag van de algehele voldoening.

Vast staat dat aan de benadeelde partij door het bewezenverklaarde rechtstreeks immateriële schade is toegebracht. Op grond van artikel 6:106 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek heeft de benadeelde partij recht op een naar billijkheid vast te stellen vergoeding van de immateriële schade aangezien de benadeelde partij ten gevolge van het strafbare feit lichamelijk letsel heeft opgelopen en er een ernstige inbreuk is gepleegd op zijn lichamelijke integriteit.

De verdediging heeft de hoogte van de vordering op de zitting betwist, omdat niet duidelijk is dat de benadeelde partij vandaag de dag nog met fysieke gevolgen van het strafbare feit kampt.

Hoewel op dit moment niet is vast te stellen of en wat de gevolgen op lange termijn zijn van het strafbare feit, is wel vast te stellen dat de benadeelde partij pijn moet hebben ervaren. De benadeelde partij heeft bij de mishandeling tien botbreuken opgelopen. Daarvoor heeft hij zeven dagen in het ziekenhuis gelegen.

De rechtbank heeft rekening gehouden met de vergoedingen die in soortgelijke zaken worden toegekend en begroot de immateriële schadevergoeding naar billijkheid op een bedrag van € 5.000,-, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 18 oktober 2018 tot aan de dag van de algehele voldoening.

De rechtbank zal op verzoek van de benadeelde partij bepalen dat de als gevolg van deze uitspraak te betalen schadevergoeding zal worden gestort op een ten behoeve van [naam benadeelde partij] (geboren op [geboortedatum] ) te openen spaarrekening met een zogenoemde BEM-clausule. Een dergelijke BEM-clausule is bedoeld ter bescherming van de belangen van de minderjarige. De minderjarige en zijn wettelijke vertegenwoordiger kunnen aldus slechts met toestemming van de kantonrechter over het vermogen van de minderjarige beschikken tot hij achttien jaar is.

De rechtbank zal de hierna te noemen schadevergoedingsmaatregel opleggen, omdat verdachte tegenover de benadeelde partij, naar burgerlijk recht aansprakelijk is voor de schade die door het bewezen geachte feit is toegebracht. De rechtbank waardeert deze op een totaalbedrag van € 5.800,- (achtenvijftighonderd euro), te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 18 oktober 2018 tot aan de dag van de algehele voldoening.

Gelet op de oriëntatiepunten van het Landelijk Overleg Vakinhoud Strafrecht zal bij deze schadevergoedingsmaatregel 64 dagen vervangende hechtenis worden opgelegd.