Uitspraken

De eis van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte voor de door haar bewezen geachte feiten zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf van 18 maanden, met aftrek van voorarrest en tot TBS met dwangverpleging. De officier van justitie heeft de TBS met dwangverpleging als volgt onderbouwd. Er is voldaan aan de vier wettelijke voorwaarden voor TBS met dwangverpleging. De officier van justitie komt op basis van de rapportages en de feiten en omstandigheden van de delicten tot de conclusie dat er sprake is van een ziekelijke stoornis, namelijk een psychose met een schizofrene stoornis in ontwikkeling, die ook ten tijde van het plegen van de feiten aanwezig was. De officier van justitie acht het gelet op de veiligheid en de lichamelijke integriteit van anderen noodzakelijk dat verdachte wordt behandeld in het kader van TBS met dwangverpleging. Des te meer nu er geen behandelbereidheid is bij verdachte in een ‘regulier’ kader. Ook zijn er zorgen over de radicalisering van verdachte, mede omdat hij geen inzicht geeft in zijn precieze denkbeelden en handelen. Nu verdachte geen inzicht geeft en evenmin zelf inzicht heeft in zijn handelen, is het voorkomen van recidive noodzakelijk en zijn terugkeer in de maatschappij zonder behandeling niet verantwoord.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft gewezen op de LOVS-oriëntatiepunten, waarbij voor zware mishandeling zonder gebruik te maken van een wapen een gevangenisstraf van 3 maanden als oriëntatiepunt geldt. Voor een inbraak in een bedrijfspand geldt als oriëntatiepunt een taakstraf van 120 uur en bij veelvuldige recidive een gevangenisstraf van 4 maanden. Gelet op de oriëntatiepunten heeft verdachte zijn straf al uitgezeten. De raadsman heeft verzocht om rekening te houden met de volgende omstandigheden. Verdachte is niet eerder betrokken geweest bij een geweldsdelict met dusdanig letsel. Verdachte heeft verantwoordelijkheid genomen en spijt betuigd voor zijn handelen. Verdachte is van oordeel dat de reclasseringsmedewerker vooringenomen was en dat er daardoor nooit goed contact tot stand is gekomen. Verdachte heeft ter terechtzitting veel van zichzelf laten zien, maar de reclassering blijft vasthouden aan het rapport en blijft negatieve uitlatingen doen. De reclassering weegt niet mee dat het contact tussen verdachte en zijn familie is hersteld, hetgeen een beschermende factor is. Het geloof kan ook een beschermende factor zijn. De reclassering heeft zorgen uitgesproken over het feit dat verdachte in de vrije maatschappij mogelijk weer tot blowen zal overgaan. Verdachte heeft er voor gekozen om in detentie niet te blowen, terwijl dat wel mogelijk zou zijn. Dit is ook gebleken uit zijn urinecontroles. Verdachte wil verder met zijn leven en moet die kans krijgen. Verdachte kan zichzelf goed uitdrukken, soms kan hij vreemd of zenuwachtig overkomen of op verkeerde momenten lachen. Als hem daarna wordt gevraagd, legt hij uit dat hij soms dingen hoort van anderen, die hij voor zichzelf houdt en waardoor hij op een later moment in zichzelf moet lachen. Dit wordt in de rapportages uitgelegd als waanideeën of hallucinaties. Voor verdachte zijn die handelingen echter goed verklaarbaar. De raadsman heeft verzocht een straf gelijk aan het voorarrest op te leggen en deze eventueel aan te vullen met een voorwaardelijke straf. De officier van justitie heeft TBS met dwangverpleging geëist. Uit het onderzoek is niet gebleken dat verdachte daadwerkelijk een gevaar vormt voor de maatschappij, terwijl dat wel vereist is voor het opleggen van TBS. De deskundigen hebben zich niet uitgelaten over het recidiverisico. Daarnaast is vereist dat sprake is van een psychische stoornis, hetgeen eveneens niet is gebleken uit het onderzoek. Indien de rechtbank zou vaststellen dat er wel sprake is van een psychische stoornis, dan geldt dat niet kan worden vastgesteld dat die stoornis aanwezig was ten tijde van het delict, nu dat niet uit het onderzoek is gebleken.

Het oordeel van de rechtbank

De hierna te noemen strafoplegging is in overeenstemming met de ernst van het bewezen geachte, de omstandigheden waaronder dit is begaan en de persoon van verdachte, zoals daarvan ter terechtzitting is gebleken.

De rechtbank heeft bij de keuze tot het opleggen van een vrijheidsbenemende straf en bij de vaststelling van de duur daarvan in het bijzonder het volgende laten meewegen.

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan zware mishandeling, mishandeling, vier inbraken, een poging tot inbraak en bedreiging. Het zwaartepunt van deze zaak ligt bij de zware mishandeling van mevrouw [slachoffer 1] op klaarlichte dag op straat. De rechtbank neemt dit feit verdachte zeer kwalijk, des te meer nu [slachoffer 1] burgermoed toonde door op te komen voor [slachtoffer 2] die nota bene ook door verdachte werd mishandeld. Meerdere personen zijn getuige geweest van het handelen van verdachte en zijn hiervan erg geschrokken. [slachoffer 1] heeft door de klap van verdachte zowel zwaar lichamelijk letsel als psychisch letsel opgelopen. Zo blijkt uit de door haar raadsvrouw ter terechtzitting voorgehouden slachtofferverklaring dat [slachoffer 1] ’s leven door het handelen van verdachte door die éne klap is veranderd. Zo moest zij voor haar herstel bij haar ouders gaan wonen en haar leven in de stad missen. Haar moeder moest haar eten pureren en haar vader moest haar overal naar toe brengen. Door de hersenschudding waren licht en geluid haar al snel te veel. Ook had [slachoffer 1] last van een achtervolgingswaan. Daarnaast heeft zij werkgerelateerde reizen, een reis met haar vriendinnen en een optie op een koopwoning aan zich voorbij moeten laten gaan. [slachoffer 1] heeft nog steeds een visuele beperking en schade aan haar zenuw. Zij slaapt slecht, heeft huilbuien en geheugen- en concentratieproblemen. [slachoffer 1] heeft fysiotherapie en EMDR gevolgd. Zij is nog steeds arbeidsongeschikt. Verdachte heeft door zijn handelen getoond geen enkel respect te hebben voor de lichamelijke integriteit van een ander. Ter terechtzitting heeft verdachte verantwoordelijkheid genomen voor zijn handelen. Verdachte heeft zich echter niet uit eigen beweging bij de politie gemeld. Zelfs toen de politie hem thuis wilde komen halen, heeft hij besloten buiten zicht te blijven. De rechtbank rekent dit verdachte aan.

De officier van justitie heeft geëist dat aan verdachte TBS met dwangverpleging wordt opgelegd. Voor het opleggen van TBS met dwangverpleging is onder andere vereist dat bij verdachte tijdens het begaan van het feit een gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van de geestvermogens bestond. Verdachte is gedurende zeven weken onderzocht in het Pieter Baan Centrum. Verdachte heeft niet meegewerkt aan het onderzoek. Psychiater Naus en psycholoog Haverman hebben een rapport over verdachte uitgebracht, gedateerd 3 september 2019. Zij hebben onder andere het volgende geconcludeerd:

Er moet geconcludeerd worden dat er bij betrokkene sprake is van psychiatrische problematiek en alle voornoemde elementen samen doen sterk denken aan het beginstadium van een schizofrene ontwikkeling. Aangezien deze elementen niet sterk op de voorgrond staan, hij ook momenten kent waarin hij meer adequaat oogt, hij binnen de structuur van het PBC geen grote spanning of gedragsproblemen heeft vertoond, er geen sprake was van dreiging en hij een goede zelfzorg had en zijn cel opvallend strak en netjes op orde hield, blijft het beeld diffuus en niet uitgekristalliseerd. Met andere woorden: er kan op basis van dit beperkte onderzoek niet geconcludeerd worden dat er sprake is van een schizofrene ontwikkeling. Verder zijn er voldoende aanwijzingen om bij betrokkene een ernstige stoornis in cannabisgebruik vast te stellen. Betrokkenes persoonlijkheid lijkt zich vanaf zijn puberteit in antisociale richting te hebben ontwikkeld, waarbij er sprake is van toenemend veelal opportunistische vermogensdelicten. Over de gewetensontwikkeling van betrokkene is moeilijk uitspraak te doen. Het ene moment doet hij verharde uitspraken, op het andere momenten wordt juist wel meer spijt en schaamte gezien. Tevens valt op dat op betrokkenes 17e jaar geen bedreigde persoonlijkheidsontwikkeling werd geconstateerd in de PJ-rapportage van 2013, en dat veel van de gepleegde delicten ook kunnen passen bij verwervingscriminaliteit passend bij de verslavingsproblematiek. Er is geen sprake van vroegkinderlijke antisociale gedragsproblemen en als laatste moet worden gezegd dat ook in het kader van een eventuele schizofrene ontwikkeling en de identiteitsverwarring bij betrokkene, er sprake zou kunnen zijn van een antisociale houding. Derhalve kan momenteel geen concluderende uitspraak worden gedaan over betrokkenes persoonlijkheid. In de periode waarin de ten laste gelegde feiten plaatsvonden was er sprake van een stoornis in cannabisgebruik die al jaren aanwezig was en vermoedelijk toenam in ernst. Het blijft echter onbekend in hoeverre betrokkene bij de verschillende ten laste gelegde feiten onder invloed was van cannabis of mogelijk andere drugs. Tevens lijkt er in deze periode al enige tijd sprake te zijn van een ingezette psychiatrische ontregeling, gezien de informatie van familie en verschillende politiemutaties uit deze periode. Het blijft echter onbekend wat de ernst van deze ontregeling was ten tijde van de verschillende ten laste gelegde feiten. […]

Al met al blijft het onduidelijk of er sprake was van een doorwerking van de vastgestelde pathologie in de ten laste gelegde feiten, indien bewezen verklaard.

De rechtbank stelt voorop dat TBS met dwangverpleging een zwaar middel is. De rechtbank constateert dat er bij verdachte psychiatrische problematiek is vastgesteld die de rechtbank zorgen baart. Gelet op voornoemde conclusie kan de rechtbank echter niet vaststellen of de psychiatrische problematiek aanwezig was ten tijde van de feiten en of er sprake was van doorwerking in de feiten. De rechtbank ziet het handelen van verdachte tegen [slachtoffer 2] en [slachoffer 1] als één moment van uitbarsting. De rechtbank kan echter niet vaststellen waarin die uitbarsting haar oorzaak vindt. Gelet op het justitiële verleden van verdachte ziet de rechtbank niet direct een gevaar tot herhaling ten aanzien van delicten waarin een persoon dusdanig geweld wordt aangedaan. De rechtbank overweegt daarbij ook dat verdachte in dit geval (slechts) één enkele klap aan [slachoffer 1] heeft uitgedeeld, hoe ernstig de gevolgen van die klap ook zijn. Gelet op voornoemde omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat het opleggen van TBS met dwangverpleging niet aan de orde is.

De rechtbank heeft acht geslagen op het strafblad van verdachte van 20 augustus 2019. Daaruit volgt dat verdachte voornamelijk is veroordeeld voor vermogensdelicten en eenmaal voor een geweldsdelict.

De rechtbank houdt rekening met de LOVS oriëntatiepunten. Voor het opzettelijk toebrengen van zwaar lichamelijk letsel zonder gebruik te maken van een wapen geldt als oriëntatiepunt een gevangenisstraf van 3 maanden. Dit rechtbank weegt de ernst van het letsel en de omstandigheden waaronder de zware mishandeling plaatsvond als strafverhogende omstandigheden mee. Voor inbraak in een bedrijfspand geldt in het geval van recidive als oriëntatiepunt een gevangenisstraf van 10 weken.

Hoewel de rechtbank meent dat de problemen van verdachte mogelijk behandelbaar zijn en dat behandeling aangewezen is, heeft verdachte daartoe geen inzage willen geven en geen bereidheid getoond. De rechtbank ziet daarom geen handvatten om aan verdachte bijzondere voorwaarden op te leggen die zien op een behandeling. De rechtbank kan op dit moment niet anders dan verdachte afstraffen met een gevangenisstraf. Alles overwegende acht de rechtbank een gevangenisstraf van 24 maanden passend en geboden. De rechtbank zal daarvan 6 maanden voorwaardelijk opleggen, als stok achter de deur die verdachte in de toekomst hopelijk weerhoudt van het plegen van strafbare feiten.