Uitspraken

Verder is SNCU niet bevoegd om het herstelbetalingsbedrag te vorderen. PBC is immers al ontbonden en kan de gevorderde bedragen – indien die juist zijn, quod non – niet meer aan de ex-werknemers dan wel aan SNCU voldoen. PBC is al sinds medio mei 2016 niet meer actief en sinds 1 mei 2018 ontbonden. De vordering van SNCU tegen de voormalige (middellijke) bestuurders van PBC kan dan ook simpelweg niet meer worden toegewezen (vgl. rechtbank Den Haag 1 juli 2015, ECLI:NL:RBDHA:2015:7458). Doordat PBC niet meer bestaat, heeft SNCU ook geen belang meer bij de gevorderde naleving van de CAO voor Uitzendkrachten. Het feit dat PBC niet gedagvaard is, laat dit ook zien. Er is voor SNCU kennelijk alleen nog een geldelijk belang, hetgeen haar ertoe heeft aangezet om de (middellijke) bestuurders van PBC te dagvaarden.

Aldus gedaagden.

De grootte van de verplichting van PBC tot het doen van een herstelbetaling

Overwogen wordt als volgt. De prestatietoeslagen zijn niet concreet onderbouwd. In het Virtius-rapport wordt immers niet vermeld en dus ook niet aangetoond hoe de betalingen van de toeslagen zijn ingebed en vastgelegd in de jegens de werknemers bestaande rechtsverhoudingen en uitbetalingssystematiek; de toeslagen stonden volgens stelling van SNCU ter comparitie – anders dan de zienswijze van de heer [vereffenaar PBC] destijds, zie 2.24. – niet vermeld op de loonstroken, en dit is door gedaagden niet weersproken. Afgezien van de inbedding en vastlegging van de toeslagen is het Virtius-rapport ook vaag over welke werknemers precies welke toeslag hebben gekregen en in welke mate de toeslagen de onderbetaling ongedaan hebben gemaakt. Het Virtius-rapport spreekt bijvoorbeeld van “nagenoeg” alle medewerkers die een toeslag van EUR 2,00 bruto per uur hebben ontvangen. Daarnaast wordt in dat rapport melding gemaakt van een “gemiddelde vergoeding van” EUR 2,00 bruto per uur. Bovendien wordt in het Virtius-rapport zelf geconcludeerd: “Er is derhalve GEEN sprake van materiele benadeling in de mate waarin deze door SNCU is vastgelegd”, hetgeen erop duidt dat van enige onderbetaling ook volgens het Virtius-rapport wel degelijk sprake is. Kortom, het is niet controleerbaar dat PBC prestatietoeslagen heeft uitgekeerd, laat staan dat controleerbaar is dat PBC zodanige prestatietoeslagen heeft uitgekeerd dat er geen sprake van onderbetaling is geweest. Het inhoudelijke verweer tegen de door SNCU gestelde onderbetaling wordt dus niet gevolgd, zodat de onderbetaling ad € 54.241 als vaststaand wordt aangenomen.

In het voorgaande ligt besloten dat het door gedaagden gedane beroep op verrekening niet kan slagen: de door gedaagden gestelde onverschuldigde betalingen (de prestatietoeslagen) zijn door SNCU betwist en in het geheel niet gebleken; niet wat betreft het onverschuldigde karakter en ook niet wat betreft het precieze bedrag aan prestatietoeslagen dat zou zijn uitbetaald.

“Het gaat in een geval als het onderhavige om benadeling van een schuldeiser van een vennootschap door het onbetaald en onverhaalbaar blijven van diens vordering. Ter zake van deze benadeling zal naast de aansprakelijkheid van de vennootschap mogelijk ook, afhankelijk van de omstandigheden van het concrete geval, grond zijn voor aansprakelijkheid van degene die als bestuurder (i) namens de vennootschap heeft gehandeld dan wel (ii) heeft bewerkstelligd of toegelaten dat de vennootschap haar wettelijke of contractuele verplichtingen niet nakomt. In beide gevallen mag in het algemeen alleen dan worden aangenomen dat de bestuurder jegens de schuldeiser van de vennootschap onrechtmatig heeft gehandeld waar hem, mede gelet op zijn verplichting tot een behoorlijke taakuitoefening als bedoeld in art. 2:9 BW, een voldoende ernstig verwijt kan worden gemaakt (vgl. HR 18 februari 2000, nr. C98/208, NJ 2000, 295).

Voor de onder (i) bedoelde gevallen is in de rechtspraak de maatstaf aanvaard dat persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder van de vennootschap kan worden aangenomen wanneer deze bij het namens de vennootschap aangaan van verbintenissen wist of redelijkerwijze behoorde te begrijpen dat de vennootschap niet haar verplichtingen zou kunnen voldoen en geen verhaal zou bieden, behoudens door de bestuurder aan te voeren omstandigheden op grond waarvan de conclusie gerechtvaardigd is dat hem ter zake van de benadeling geen persoonlijk verwijt gemaakt kan worden. In de onder (ii) bedoelde gevallen kan de betrokken bestuurder voor schade van de schuldeiser aansprakelijk worden gehouden indien zijn handelen of nalaten als bestuurder ten opzichte van de schuldeiser in de gegeven omstandigheden zodanig onzorgvuldig is dat hem daarvan persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Van een dergelijk ernstig verwijt zal in ieder geval sprake kunnen zijn als komt vast te staan dat de bestuurder wist of redelijkerwijze had behoren te begrijpen dat de door hem bewerkstelligde of toegelaten handelwijze van de vennootschap tot gevolg zou hebben dat deze haar verplichtingen niet zou nakomen en ook geen verhaal zou bieden voor de als gevolg daarvan optredende schade. Er kunnen zich echter ook andere omstandigheden voordoen op grond waarvan een ernstig persoonlijk verwijt kan worden aangenomen.”

“Het gaat erom of de aansprakelijk gestelde bestuurder wist of redelijkerwijs had behoren te begrijpen dat de door hem bewerkstelligde of toegelaten handelwijze van de vennootschap tot gevolg zou hebben dat deze haar verplichtingen niet zou nakomen en geen verhaal zou bieden voor de als gevolg daarvan optredende schade. Dit betekent dat (...) voor een ernstig verwijt als in voormeld arrest van de Hoge Raad bedoeld, voldoende is dat de bestuurder ten tijde van het hem verweten handelen of nalaten ernstig rekening had moeten houden met de mogelijkheid dat ondanks de gestelde tegenvordering een vordering op de vennootschap zou resteren.”

Allereerst wordt overwogen dat in dit geding aan gedaagden niet het verwijt wordt gemaakt dát de werknemers van PBC zijn onderbetaald en dat daardoor voor PBC de verplichting tot het doen van de herstelbetaling is ontstaan. Voor zover het verweer dat verwijt bestrijdt (onder meer door erop te wijzen dat [betrokkene] feitelijk de bestuurder was en aan gedaagden dus niet een verwijt in persoonlijke zin kan worden gemaakt), is het voor deze zaak niet relevant.

SNCU maakt aan gedaagden wél het verwijt dat zij hebben bewerkstelligd of toegelaten dat PBC de herstelbetalingsverplichting niet is nagekomen en ook geen verhaal biedt voor de daardoor ontstane schade, die volgens SNCU dezelfde grootte heeft als de herstelbetalingsverplichting zelf. SNCU hanteert voor haar vordering de volgende momenten als ijkpunten:

De rechtbank zal veronderstellenderwijs ervan uitgaan, met gedaagden, dat de brief van 17 november 2016 niet door PBC is ontvangen, zodat PBC eerst door de brief van 12 december 2016 bekend is geworden met de start van het onderzoek door SNCU.

Tevens zal veronderstellenderwijs ervan worden uitgaan, met gedaagden, dat de onderneming van PBC volledig door [betrokkene] werd gedreven en dat bestuurder [naam bv] zich niet met de onderneming bemoeide, maar zich slechts als investeerder opstelde; dit is relevant voor de mate waarin [naam bv] zicht had op de (potentiële) vordering van SNCU.

De – aldus onweersproken – stelling van SNCU ten aanzien van de uitkering van het eigen vermogen van ruim € 500.000 is ingenomen ter onderbouwing van de bestuurdersaansprakelijkheid ex Ontvanger/ Roelofsen sub (ii). Deze stelling komt erop neer dat de bestuurder van PBC ( [naam bv] ) het doen van de uitkering aan de aandeelhouder heeft bewerkstelligd althans heeft toegelaten, in die zin dat [naam bv] in haar hoedanigheid van bestuurder van PBC het in de vennootschappelijke verhoudingen die PBC beheersten in haar macht had om de uitkering van het vennootschapsvermogen aan de aandeelhouder (zijnde [naam bv] zelf) wel of geen doorgang te laten vinden (vgl. in dit verband artikel 2:216 BW over de interne vennootschappelijke bevoegdheden tot het doen van uitkeringen).

Hiermee staat ten minste vast dat deze door bestuurder [naam bv] bewerkstelligde althans toegelaten handelwijze van PBC tot gevolg zou hebben dat deze haar mogelijk nog opkomende verplichtingen niet zou nakomen en geen verhaal zou bieden voor de, alsdan, als gevolg daarvan optredende schade. Immers: door de uitkering was het gehele vennootschapsvermogen teniet gegaan terwijl, zo staat vast, PBC ook geen verdiencapaciteit meer had.

Of [naam bv] in deze situatie ernstig rekening had moeten houden met een vordering van SNCU, hangt af van de omstandigheden van het geval. Van belang in dit verband is dat – zoals met gedaagden veronderstellenderwijs hier is aangenomen – [naam bv] zich nooit daadwerkelijk als bestuurder van PBC heeft opgesteld maar slechts als investeerder op afstand. Bestuurder [naam bv] was ten tijde van het toelaten van de uitkering van het gehele vennootschapsvermogen (aan zichzelf als aandeelhouder) dus – zo ligt in de stellingen van gedaagden besloten – in het geheel niet ervan op de hoogte of en zo ja, in hoeverre [betrokkene] daadwerkelijk had zorggedragen voor een volledig correcte naleving van de cao-verplichtingen van PBC. Gedaagden beroepen zich erop dat zij daarop mochten vertrouwen aangezien [betrokkene] al jarenlang in de uitzendbranche actief was, zij werd bijgestaan door een gespecialiseerde boekhouder, PBC lid was van de Algemene Bond voor Uitzendondernemingen en PBC beschikte over het SNA-keurmerk (Stichting Normering Arbeid).

De rechtbank volgt gedaagden hierin niet. De door hen aangehaalde omstandigheden, wat daar verder van zij, boden immers geen waarborg, laat staan een garantie voor een volledig correcte naleving van de cao-verplichtingen van PBC. Deze omstandigheden doen niet af aan - het behoud van - de eigen verantwoordelijkheid terzake van [naam bv] als statutair bestuurder, juist op het moment van het voornoemde bewerkstelligen of toelaten van de uitkering van het gehele vennootschapsvermogen, dat gelegen was ná het kennisnemen van de brief van SNCU van 12 december 2016. Deze verantwoordelijkheid brengt mee dat, juist gegeven de door [naam bv] gestelde onwetendheid omtrent de naleving van de cao-verplichtingen, [naam bv] als bestuurder op dat moment had behoren in te schatten dat het uiteindelijke resultaat van het onderzoek zijdens SNCU, redelijkerwijs beschouwd, alle kanten op kon gaan wijzen en dus kon leiden tot zowel de conclusie dat SNCU in het geheel geen vordering op PBC had als de, even aannemelijke, conclusie dat SNCU een al dan niet aanzienlijke vordering op PBC had. Onder deze concrete omstandigheden had [naam bv] als bestuurder zorgvuldigheidshalve ernstig rekening moeten houden met een nog opkomende vordering van SNCU, hetgeen in casu tot uitdrukking had moeten komen door de medewerking te onthouden aan voornoemde uitkering. Als niet (voldoende) weersproken staat evenwel vast dat [naam bv] dit alles heeft nagelaten.

Vordering I (€ 54.241)

Vordering IV (buitengerechtelijke incassokosten)