Uitspraken

De officier van justitie heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van poging tot doodslag en heeft daarbij – kort samengevat – het volgende aangevoerd.

Beide tenlastegelegde geweldshandelingen – te weten het slaan met een volle glazen fles op het hoofd van aangever en het steken met een afgebroken glazen flessenhals met scherpe randen in de richting van zijn hals – kunnen worden bewezen op grond van de aangifte, de letselrapportage, de getuigenverklaring van [getuige 1] , de bevindingen van verbalisanten, het forensisch onderzoek en de (deels) bekennende verklaring van verdachte. Beide tenlastegelegde geweldshandelingen leveren op zichzelf een bewezenverklaring van een poging tot doodslag op. Het hoofd is een zeer kwetsbaar lichaamsdeel. Het is een feit van algemene bekendheid dat hard slaan met een glazen fles op het hoofd van een ander kan leiden tot de dood. De omstandigheid dat de fles vol was, versterkt de conclusie dat sprake was van een aanmerkelijke kans op de dood van aangever.

Ook het steken of slaan met een afgebroken glazen flessenhals met scherpe randen in de richting van de hals leidt in zijn algemeenheid tot een aanmerkelijke kans op de dood nu in de hals dicht onder de huid slagaders lopen.

Blijkens de handelingen van verdachte heeft verdachte zowel met het slaan van de glazen fles op het hoofd van aangever als met het steken met een afgebroken glazen flessenhals met scherpe randen in de richting van zijn hoofd – naar de uiterlijke verschijningsvorm – bewust de aanmerkelijk kans op een dodelijke afloop aanvaard.

Primair heeft de raadsman bepleit dat verdachte moet worden vrijgesproken van de tenlastegelegde poging tot doodslag. Hij heeft hiertoe het volgende aangevoerd.

Hoewel de tenlastegelegde geweldshandeling onder het eerste gedachtestreepje – te weten het slaan met een glazen fles op het hoofd van aangever – kan worden bewezen, kan dit niet worden gekwalificeerd als een poging tot doodslag omdat verdachte geen opzet heeft gehad op de dood van aangever. De aanmerkelijke kans op de dood van aangever ontbreekt omdat de slagkracht van verdachte beperkt was. Verdachte heeft namelijk niet met volle kracht kunnen uithalen, doordat hij naast aangever in de auto zat. Deze lezing wordt ondersteund door het zeer geringe letsel bij aangever. De raadsman heeft ter onderbouwing ook gewezen op uitspraken, waarin werd geoordeeld dat het slaan met een volle fles op het hoofd niet werd gekwalificeerd als een poging tot doodslag, maar als een poging tot zware mishandeling.

In het geval dat de rechtbank de aanmerkelijke kans op de dood van aangever aanwezig acht, kan niet worden gezegd dat verdachte die aanmerkelijke kans bewust heeft aanvaard. Verdachte verkeerde namelijk in de veronderstelling dat zich in het tasje van aangever een vuurwapen bevond. Verdachte heeft in een reflex naar de fles gegrepen en aangever daarmee geslagen. Zijn handelen was niet gericht op het doden van aangever, maar op het voorkomen dat hij zou worden beschoten.

De raadsman heeft bepleit dat verdachte ook moet worden vrijgesproken van de tenlastegelegde geweldshandelingen onder het tweede gedachtestreepje – te weten het steken met een afgebroken glazen flessenhals met scherpe randen in de richting van de hals, de nek en de rug van aangever – omdat ook de gebeurtenissen buiten de auto niet gekwalificeerd kunnen worden als een poging tot doodslag. Niet is komen vast te staan wat zich buiten de auto precies heeft afgespeeld. Verdachte heeft verklaard dat hij alleen slaande bewegingen heeft gemaakt om aangever van zich af te houden, terwijl aangever heeft verklaard dat verdachte stekende bewegingen heeft gemaakt en hem daarbij heeft geraakt met een flessenhals in zijn nek. De lezing van aangever vindt onvoldoende steun in de verklaringen van andere getuigen of in het opgelopen letsel. Omdat op grond van het dossier niet kan worden vastgesteld dat verdachte zou hebben gestoken, kan zijn opzet niet uit de uiterlijke verschijningsvorm van zijn handelen worden afgeleid. Het letsel kan ook op een andere wijze zijn ontstaan, bijvoorbeeld door de vallende scherven van de gebroken fles.

Daarnaast heeft de raadsman verzocht om verdachte vrij te spreken van de subsidiair tenlastegelegde poging tot zware mishandeling, omdat ook daarop het opzet van verdachte ontbrak. De raadsman heeft benadrukt dat terughoudendheid moet worden betracht bij het aannemen van een bewezenverklaring van (een poging tot) zware mishandeling, omdat het slaan met een fles op het hoofd niet per definitie – naar algemene ervaringsregels – een aanmerkelijke kans op zwaar lichamelijk letsel in het leven roept.

De rechtbank acht op grond van de in bijlage II opgenomen bewijsmiddelen bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan poging tot doodslag. De rechtbank overweegt daartoe het volgende.

Zowel verdachte als aangever verklaren dat op 6 januari 2020 tussen hen een conflict ontstond in een auto, waarbij verdachte aangever met een fles wijn op het hoofd heeft geslagen. Ten gevolge hiervan heeft aangever krasverwondingen op het hoofd opgelopen. De genoemde fles is daarbij stuk gegaan. De rechtbank acht, gelet op de aangifte, de letselrapportage en de bekennende verklaring van verdachte op dit onderdeel, bewezen dat verdachte met een glazen fles wijn op het hoofd van aangever heeft geslagen.

Verder heeft verdachte verklaard dat hij daarna buiten de auto slaande bewegingen heeft gemaakt richting aangever. Hoewel verdachte heeft ontkend dat hij op dat moment een afgebroken flessenhals in zijn handen had, is de rechtbank van oordeel dat het dossier voldoende bewijs bevat dat verdachte met een glazen afgebroken flessenhals met scherpe randen in de richting van de hals, de nek en rug van aangever heeft gestoken. Dit volgt uit de verklaring van aangever die wordt bevestigd door de verklaring van getuige [getuige 1] , de omstandigheid dat de fles kort daarvoor was gebroken en uit het letsel dat bij aangever is vastgesteld – te weten krasverwoningen in de nek, op de rug/schouder en op het hoofd, en twee huidverkleuringen op de borst onder het sleutelbeen. Dat dit letsel op een andere wijze is ontstaan, is door de verdediging onvoldoende aannemelijk gemaakt. Bovendien ziet de rechtbank geen reden om aan de verklaring van aangever te twijfelen, omdat deze steun vindt in de getuigenverklaring van [getuige 1] .

Door met een afgebroken glazen flessenhals met scherpe randen te steken in de richting van de hals en de nek van aangever – waar zich net onder de huid een halsslagader bevindt – heeft verdachte de aanmerkelijke kans op de dood van aangever aanvaard. Deze gedragingen van verdachte kunnen bovendien – naar hun uiterlijke verschijningsvorm – worden aangemerkt als zozeer gericht op de dood van aangever dat het niet anders kan zijn geweest dan dat verdachte de aanmerkelijke kans op dat gevolg ook bewust heeft aanvaard.

De rechtbank komt dus tot een bewezenverklaring van de primair tenlastegelegde poging tot

doodslag.

De raadsman heeft zich op het standpunt gesteld dat verdachte moet worden ontslagen van alle rechtsvervolging, omdat hem een geslaagd beroep op noodweer toekomt. Daartoe heeft de raadsman aangevoerd dat uit WhatsAppgesprekken volgt dat aangever veelvuldig aandringt op een ontmoeting met verdachte. Uit deze gesprekken volgt ook dat aangever een uur voor zijn ontmoeting met verdachte op 6 januari 2020 een dwingende toon aansloeg. Tijdens de ontmoeting eiste aangever dat verdachte naar een pinautomaat zou rijden om hem geld te kunnen overhandigen dat jaren daarvoor zou zijn geleend. Op het moment dat verdachte dit weigerde, greep aangever naar zijn tasje en zei hij dat hij een wapen had. Gelet op de omstandigheid dat aangever vaker over wapens sprak en gelet op zijn vijandige houding, verkeerde verdachte in de veronderstelling dat in dit tasje een wapen zou kunnen zitten. De verdediging stelt zich dan ook op het standpunt dat verdachte – zowel in de auto als buiten de auto – in redelijkheid kon menen dat hij zich moest verdedigen tegen een ogenblikkelijke wederrechtelijk aanranding van zijn lijf. Ook aan de proportionaliteitseis is voldaan, omdat het handelen van verdachte niet in een onredelijke verhouding stond tot de ernst van het dreigende gevaar dat hij door aangever onder schot zou worden genomen.

Mocht de rechtbank hier anders over oordelen dan moet verdachte worden ontslagen van alle rechtsvervolging, omdat sprake is van putatief noodweer of noodweerexces. Verdachte verkeerde in totale paniek omdat hij bang was dat hij onder schot zou worden genomen. Hij wilde aangever zo snel mogelijk uit zijn auto hebben. Hij heeft op basis van die gemoedstoestand – die is veroorzaakt doordat aangever naar zijn tasje greep – geslagen met een fles en heeft vervolgens buiten de auto een slaande beweging gemaakt. Het (buitenproportionele) handelen van verdachte is hierdoor verontschuldigbaar geweest.

De raadsman heeft daarbij benadrukt dat, voor zover de rechtbank daar veel waarde aan zou hechten, ook is voldaan aan het onttrekkingsvereiste. Zodra verdachte zich ervan had vergewist dat aangever geen wapen bij zich droeg, heeft hij zich onttrokken door afstand te nemen van aangever. De omstandigheid dat verdachte eerder de mogelijkheid heeft gehad om in zijn auto te stappen, betekent niet zonder meer dat dit ook van hem gevergd kon worden.

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat het noodweerverweer moet worden verworpen en heeft daartoe het volgende aangevoerd. Verdachte heeft verklaard dat aangever in de auto naar zijn tasje knikte en gezegd zou hebben dat hij daarin een wapen droeg. Deze verklaring van verdachte wordt niet ondersteund door ander bewijs. Daarnaast volgt uit verschillende verklaringen dat verdachte buiten de auto – terwijl hij het tasje van aangever vasthield – stekende bewegingen maakte richting de hals van aangever. Verdachte heeft zich niet onttrokken, maar is uit de auto gestapt en vervolgens achter aangever aangegaan. Omdat verdachte heeft verklaard dat hij voelde dat het tasje leeg was en ook de gelegenheid had om gewoon weg te rijden in plaats van de confrontatie met aangever buiten de auto voort te zetten, kan zowel voor het slaan op het hoofd met een glazen fles als voor het steken met een afgebroken flessenhals met scherpe randen niet worden aangenomen dat sprake is geweest van een noodweersituatie. Een beroep op noodweerexces kan hierdoor evenmin slagen.

Voor een geslaagd beroep op noodweer is vereist dat sprake is van een ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding van iemands eigen of een anders lijf, eerbaarheid of goed. Verdediging hiertegen moet noodzakelijk en geboden zijn door de omstandigheden. Van een geslaagd beroep op noodweer kan ook sprake zijn bij een onmiddellijk dreigend gevaar voor een aanranding. Volgens de Hoge Raad moet de gestelde aanranding in dat geval in redelijkheid worden beschouwd als zodanig bedreigend voor de verdachte, dat deze kan worden aangemerkt als een ogenblikkelijke aanranding in de zin van artikel 41 van het Wetboek van Strafrecht. De gestelde aanranding moet een zekere objectieve toetsing kunnen doorstaan. Dat wil zeggen dat er in de ogen van een derde of naar de uiterlijke verschijningsvorm beschouwd een onmiddellijke dreiging moet zijn. Daarbij is het bestaan van de enkele vrees onvoldoende.

De rechtbank verwerpt het beroep op noodweer of putatief noodweer. Uit de stukken en het verhandelde ter terechtzitting is niet gebleken dat sprake was van een ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding of een onmiddellijk dreigend gevaar daarvoor dan wel dat verdachte door de uiterlijke verschijningsvorm mocht aannemen dat een gevaar dreigde waartegen verdachte zich moest verdedigen. Uit de WhatsAppgesprekken volgt niet dat aangever een wapen bij zich zou dragen of dat verdachte dit redelijkerwijs had kunnen vermoeden. Daarnaast heeft alleen verdachte verklaard dat aangever naar zijn tasje greep en zei een wapen bij zich te hebben. Deze verklaring vindt geen enkele steun in andere bewijsmiddelen en is op zichzelf onvoldoende om een geslaagd beroep op noodweer aan te nemen. Omdat niet aannemelijk is geworden dat sprake was van een noodtoestand, kan ook een beroep op noodweerexces niet slagen.

Kortom, het bewezen geachte feit is volgens de wet strafbaar. Het bestaan van een rechtvaardigingsgrond is niet aannemelijk geworden. Ook is er geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit. Verdachte is dan ook strafbaar.