Uitspraken

Lecluyse stelt dat Louverdrape-Nederland door het gebruik van haar handelsnaam en domeinnamen die het element ‘Louverdrape’ bevatten, een inbreuk maakt op haar merkrecht. Lecluyse grondt haar vordering primair op artikel 2.20 lid 2 sub a, subsidiair op artikel 2.20 lid 2 sub b, meer subsidiair artikel 2.20 lid 2 sub d BVIE.

De rechtbank zal de inbreuk op het merkrecht van Lecluyse door het gebruik van de handelsnaam en het gebruik van de domeinnamen tezamen behandelen. Het gebruik van de domeinnamen kan namelijk worden gekwalificeerd als handelsnaamgebruik.

De handelsnaam ‘Louverdrape-Nederland’ is niet gelijk aan het woord/beeldmerk ‘Louverdrape’ door de toevoeging van ‘-Nederland’. De rechtbank komt om die reden niet tot het oordeel dat sprake is van inbreuk in de zin van subonderdeel a van artikel 2.20 lid 2 BVIE.

Vervolgens dient beoordeeld te worden of sprake is van inbreuk op het merkrecht van Lecluyse op grond van artikel 2.20 lid 2 sub b BVIE. Ingevolge artikel 2.20 lid 2 sub b BVIE kan de merkhouder op grond van zijn uitsluitend recht iedere derde die niet zijn toestemming hiertoe heeft verkregen, het gebruik van een teken verbieden wanneer dat teken gelijk is aan of overeenstemt met het merk en in het economisch verkeer gebruikt wordt voor dezelfde of soortgelijke waren of diensten, indien daardoor bij het publiek verwarring kan ontstaan, inhoudende het gevaar van associatie met het merk.

Naar vaste rechtspraak van het HvJ EG/EU moet het verwarringsgevaar – het gevaar dat het in aanmerking te nemen publiek de betreffende waren zelf verwart, dan wel dat dit publiek een verband legt tussen merk en teken, met name ten aanzien van de herkomst van de waren – globaal worden beoordeeld met inachtneming van alle relevante omstandigheden van het concrete geval. Daarbij spelen een rol de mate van overeenstemming van merk en teken, de mate van onderscheidend vermogen, de mate van bekendheid van het merk of zijn reputatie en de soortgelijkheid van de betreffende waren. Deze globale beoordeling moet, wat de visuele, auditieve of begripsmatige gelijkenis betreft, berusten op de totaalindruk die door merk en teken worden opgeroepen, waarbij rekening moet worden gehouden met hun onderscheidende en dominerende bestanddelen. Bij de vergelijking moet meer aandacht worden gegeven aan de punten van overeenstemming dan aan de punten van verschil. De indruk die merk en teken bij de gemiddelde consument van de betrokken soort waren achterlaat speelt daarbij een beslissende rol.

Louverdrape NL heeft echter als verweer gevoerd dat zij haar handelsnaam al eerder gebruikte en heeft geregistreerd dan Lecluyse haar merk gebruikte, waardoor op grond van artikel 2.23 lid 2 BVIE Lecluyse Louverdrape-Nederland niet kan verbieden om van haar ouder recht gebruik te maken.

Ingevolge artikel 2.23 lid 2 BVIE kan de merkhouder niet optreden tegen het gebruik, in het economisch verkeer, van een overeenstemmend teken dat zijn bescherming ontleent aan een ouder recht van slechts plaatselijke betekenis, indien en voor zover dat recht erkend is ingevolge de wettelijke bepalingen van één van de Benelux-landen.

De conclusie is dat Louverdrape NL door gebruik van haar handelsnaam en domeinnamen een inbreuk maakt op het merkrecht van Lecluyse en daarbij geen sprake is van de uitzondering van artikel 2.23 lid 2 BVIE. Lecluyse kan zich derhalve tegen het gebruik van de handelsnaam en domeinnamen door Louverdrape NL verzetten.

De vervolgvraag is echter of de vordering van Lecluyse tot het staken van de inbreuk op haar merkrecht is verjaard. Louverdrape NL voert namelijk eveneens het verweer dat deze vordering van Lecluyse is verjaard. Op grond van artikel 3:306 BW is volgens haar iedere rechtsvordering om tegen haar handelsnaamgebruik op te treden verjaard, omdat de twintigjaarstermijn al lang is verstreken. Ook de registratie en het gebruik van de betreffende domeinnaam betreft handelsnaamgebruik, zodat een vordering tegen deze inbreuk eveneens is verjaard.

De vraag vanaf welk moment de verjaringstermijn is gaan lopen, oftewel vanaf welk moment Lecluyse het staken van handelsnaam en domeinnamen kan vorderen, dient beantwoord te worden aan de hand van artikel 3:314 BW.

Bepalend voor de vraag vanaf welk moment Lecluyse opheffing van deze onrechtmatige toestand kon vorderen, is vanaf wanneer er sprake was van een situatie waarbij verwarringsgevaar te duchten was tussen Lecluyse en Louverdrape-Nederland, gelet op de aard van hun activiteiten en het gebied waarop zij zich met hun activiteiten richtten en of toen reeds opheffing van die toestand had kunnen worden gevorderd door Lecluyse in de zin van artikel 3:314 BW (Hof 's-Hertogenbosch 2 maart 2004, ECLI:NL:GHSHE:2004:AO8204 (Wijnen Someren/Van Wijnen Eindhoven)).

Uit de stellingen van Lecluyse kan worden afgeleid dat de opheffing van de onrechtmatige toestand volgens haar pas gevorderd kan worden vanaf het moment van beëindigen van de exclusieve distributierelatie. Dit blijkt immers ook uit de opzeggingsbrief van december 2017, waarbij ze verzoekt om het gebruik van de handelsnaam en domeinnamen te staken nadat de relatie tot een einde is gekomen (zie 2.7). Ter zitting is ook verklaard dat zij meent dat het gedogen van de handelsnaam en domeinnamen eindigt, wanneer de exclusieve relatie wordt verbroken, omdat het een soort afgeleid recht was van het alleenverkooprecht.

Uit de stellingen van Louverdrape NL kan worden afgeleid dat de door Lecluyse gestelde onrechtmatige toestand al is ontstaan vanaf het moment dat handelsnaam van Louverdrape-Nederland en merkrecht van Lecluyse naast elkaar bestaan. Dat Lecluyse het gebruik heeft gedoogd gedurende de exclusieve distributierelatie is haar keuze geweest, waardoor zij haar rechten heeft prijs gegeven en de vordering nu is verjaard. Gedogen staat aan verjaring niet in de weg.

Uit het bovenstaande volgt dat vordering van Lecluyse niet is verjaard, want pas vanaf het eindigen van de exclusieve distributierelatie kon Lecluyse een vordering tot staken handelsnaam en domeinnamen vorderen. De verjaringstermijn is dus toen pas gaan lopen.

Ten aanzien van de vorderingen in conventie beslist de rechtbank dat het gevorderde onder I zal worden toegewezen, nu de inbreuk op het merk van Lecluyse vast staat en deze vordering niet is verjaard.

Uit vordering I, de staking van het gebruik van de handelsnaam en domeinnamen, vloeit voort dat Louverdrape-Nederland niet onder dezelfde (handels)naam verder kan gaan. Indien met de vordering II is bedoeld om een verzoek op grond van artikel 6 Hnw tot wijziging van de handelsnaam te vragen, is dit niet de juiste weg, en wordt deze vordering derhalve afgewezen.

Met het toewijzen van vordering I kan vordering III eveneens worden toegewezen. Echter ziet de rechtbank aanleiding om de termijnen van vordering I en III te stellen op zes weken, gelet op hetgeen hierna in reconventie wordt overwogen (zie r.o. 4.36 hierna).

De gevorderde dwangsom onder IV zal worden beperkt als volgt. De hoogte van dwangsom wordt vastgesteld op € 5.000,00 per dag of dagdeel dat de overtreding van ieder van deze veroordelingen voortduurt. Lecluyse heeft geen maximumbedrag genoemd voor de te verbeuren dwangsommen; de rechtbank bepaalt dit op € 150.000,00.

De gevorderde schadevergoeding onder V zal worden afgewezen. Door Lecluyse is onvoldoende gesteld en onderbouwd waar deze schade op ziet. Het begin van schade is niet (eens) aannemelijk gemaakt.

Louverdrape NL zal als de in conventie in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. Lecluyse vordert vergoeding van de redelijke en evenredige kosten op de voet van artikel 1019h Rv.

Nu deze procedure ziet op de handhaving en bescherming van intellectuele eigendomsrechten is artikel 1019h Rv van toepassing. Op grond van dat artikel wordt de in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de redelijke en evenredige gerechtskosten en andere kosten die de in het gelijk gestelde partij heeft gemaakt, tenzij de billijkheid zich daartegen verzet. Nu Louverdrape NL in het minnelijke traject niet bereid is gebleken aan de sommaties van Lecluyse te voldoen en de zaak buiten rechte te regelen, heeft Lecluyse in redelijkheid tot dagvaarden kunnen overgaan met alle kosten van dien. Bij de vaststelling van de redelijke en evenredige kosten gaat de rechtbank uit van de door de rechtbank gehanteerde Indicatietarieven in IE-zaken.

Gelet op de omvang van de vordering en het aan de vordering ten grondslag liggende feitencomplex, is de rechtbank van oordeel dat deze zaak het niveau van een eenvoudige zaak overstijgt, maar dat deze ook niet dusdanig ingewikkeld is dat moet worden geoordeeld dat deze complex van aard is, dus zal worden aangesloten bij het tarief voor normale zaken.

Het geldende maximumtarief voor normale zaken is € 17.500,-. De gespecificeerde advocaatkosten aan de zijde van Lecluyse bedragen € 16.948,-, en zullen dus tot dat bedrag worden toegewezen. De rechtbank acht dit redelijk en evenredig. De proceskosten aan de zijde van Lecluyse in conventie worden daarom tot op heden begroot op:

- dagvaarding € 94,76

- griffierecht 639,00

- salaris advocaat 16.948,00

Totaal € 17.681,76

De wettelijke rente over de proceskosten zal worden toegewezen op de wijze als in de beslissing vermeld. De nakosten worden ambtshalve toegewezen.

De vorderingen van Louverdrape NL in reconventie zien op het vergoeden van de door Louverdrape NL geleden schade. Louverdrape NL stelt dat Lecluyse schadeplichtig is omdat zij is tekortgeschoten in de nakoming van de verlening van het exclusieve alleenverkooprecht en geen redelijke opzegtermijn in acht heeft genomen.

Tussen partijen staat vast dat de alleenverkoopovereenkomst is opgezegd door Lecluyse op 20 december 2017 met een opzegtermijn van 6 maanden, derhalve eindigend op 30 juni 2018. Louverdrape NL is primair van mening dat opzegging van deze langdurige overeenkomst niet mogelijk is omdat een voldoende zwaarwegende grond voor opzegging ontbreekt.

Uitgangspunt is dat een dergelijke duurovereenkomst in beginsel opzegbaar is, indien wet en overeenkomst niet voorzien in een regeling van de opzegging. De eisen van redelijkheid en billijkheid kunnen in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst en de omstandigheden van het geval meebrengen dat opzegging slechts mogelijk is indien een voldoende zwaarwegende grond voor opzegging bestaat. Uit diezelfde eisen kan, eveneens in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst en de omstandigheden van het geval, voortvloeien dat een bepaalde opzegtermijn in acht moet worden genomen of dat de opzegging gepaard moet gaan met het aanbod tot betaling van een (schade)vergoeding (Hoge Raad 28 oktober 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ9854 (Ronde Venen/Stedin)).

In dit geval heeft Lecluyse als grond voor opzegging gegeven dat de omzet van Louverdrape-Nederland in ieder geval vanaf 2011 volstrekt beneden de maat is, Louverdrape-Nederland zich niet altijd houdt aan gehanteerde betalingstermijnen en dat de winkel sterk verouderd is. Daarbij speelt ook mee dat Lecluyse door opzegging van de alleenverkoopovereenkomst zelf de Nederlandse markt kan betreden en de daardoor de omzet van Louverdrape producten in Nederland kan verhogen. Door Louverdrape NL is deze reden, het aanboren van de Nederlandse markt om de omzet te verhogen, onvoldoende betwist. Zij heeft immers de door Lecluyse aangehaalde omzetcijfers, tussen de € 15.000,- en € 20.000,- per jaar over de jaren voor de opzegging, niet betwist. Evenmin heeft zij betwist dat Lecluyse een aanzienlijk hogere omzet behaalt met de verkoop van Louverdrape producten en dus ook in Nederland veel meer zou kunnen omzetten. Er is daarmee sprake van een voldoende zwaarwegende grond voor Lecluyse om de alleenverkoopovereenkomst, ondanks de lange duur daarvan, op te zeggen.

Subsidiair stelt Louverdrape NL dat voor zover opzegging wel mogelijk zou zijn, de eisen van redelijkheid en billijkheid meebrengen dat Lecluyse een redelijke opzegtermijn in acht had moeten nemen en dat een opzegtermijn van slechts zes maanden dat niet is.

Of de opzegtermijn naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid aanvaardbaar is, moet worden beoordeeld aan de hand van de aard en inhoud van de overeenkomst en de omstandigheden van het geval. De overeenkomst tussen partijen kan worden gekwalificeerd als een distributieovereenkomst. Voor de te hanteren opzegtermijn dient dus te worden aangesloten bij de richtlijnen die in de jurisprudentie zijn geformuleerd omtrent een opzegtermijn van distributieovereenkomsten met een onbepaalde termijn en niet bij die omtrent agentuurovereenkomsten, zoals Lecluyse heeft gesteld. Daarnaast had deze overeenkomst een looptijd van meer dan 50 jaar. Tot slot speelt hier een rol dat opzegging van de overeenkomst meebrengt dat Louverdrape-Nederland haar handelsnaam zal moeten wijzigen, waarmee zij ook al meer dan 50 jaar aan het economisch verkeer heeft deelgenomen. Onder deze omstandigheden is een opzegtermijn van slechts zes maanden niet redelijk te noemen. Bij deze lange looptijd is, op basis van de literatuur en jurisprudentie van distributieovereenkomsten, een opzegtermijn van twee jaar passend en redelijk. Lecluyse heeft echter wel terecht aangevoerd dat deze termijn inmiddels is verstreken zodat de inbreuk op het merkenrecht wel met onmiddellijke ingang dient te worden gestaakt. Om Louverdrape NL hierin nog enige overgangstrmijn te bieden, zal de termijn van de ge- en verboden in conventie (vordering I en III) worden gesteld op zes weken.

Louverdrape NL stelt ook dat Lecluyse tekort is geschoten in de nakoming van de alleenverkoopovereenkomst omdat zij ten eerste het potentieel van Louverdrape-Nederland heeft bemoeilijkt door slechte marges (kortingen) te hanteren en ten tweede door rechtstreeks Louverdrape producten aan afnemers in Nederland te leveren en daarmee de exclusiviteit heeft geschonden.

Door Lecluyse is gemotiveerd betwist dat ten aanzien van het eerste punt, de gehanteerde marges, er sprake is van schending van de alleenverkoopovereenkomst. Lecluyse heeft toegelicht dat pas bij het behalen van een bepaalde omzet een korting wordt toegekend. Daarnaast is in de alleenverkoopovereenkomst niets afgesproken over het hanteren van bepaalde marges hetgeen dus ook niet een schending van de overeenkomst kan opleveren.

Ook het feit dat Lecluyse het exclusieve verkooprecht niet heeft nageleefd, althans niet heeft gehandeld conform hetgeen Louverdrape-Nederland had mogen verwachten, wegens het niet vermelden op de website van Lecluyse, het beschikbaar stellen van promotiemateriaal en de toegang tot het dealerportaal, is niet gebleken. Louverdrape NL heeft onvoldoende duidelijk gemaakt, ten opzichte van de gemotiveerde betwisting aan de zijde van Lecluyse, dat zij hierdoor minder omzet heeft kunnen genereren, dit toe te rekenen is aan Lecluyse en een schending van de overeenkomst oplevert.

Louverdrape NL heeft echter wel voldoende concreet en onderbouwd gesteld dat Lecluyse haar alleenverkooprecht in Nederland zou hebben geschonden door zelf Louverdrape producten rechtstreeks te hebben aangeboden aan klanten in Nederland. Zij heeft daartoe drie voorbeelden genoemd van afnemers, aan wie Lecluyse zelf direct Louverdrape producten zou hebben geleverd. Dit betreft ten eerste BD Line Binnenzonwering te Kaatsheuvel, die in een e-mail aangeeft Louverdrape producten te verkopen. Ten tweede heeft Jaloezieënfabriek Zuid te Rotterdam in een e-mail bevestigd al meer dan 10 jaar het merk Lecluyse te voeren, en van die periode in ieder geval al enige tijd de Louverdrape collectie. Ten slotte heeft Louverdrape NL een e-mailwisseling overgelegd met Roldusol Zonwering te Meppel, aan wie Lecluyse direct Louverdrape producten zou hebben geleverd, waarna Roldusol Zonwering deze producten heeft geïnstalleerd in een kantoor in Lemelerveld. Door Lecluyse is dit gemotiveerd betwist en er ter zitting toegelicht door aan te geven dat vaker producten onder het Louverdrape-label wordt verkocht terwijl het geen Louverdrape producten zijn. Ook kan het zo zijn dat er een stickertje van Louverdrape op het product wordt geplakt zodat dit echt lijkt.

Nu Louverdrape NL zich voor haar vordering beroept op de rechtsgevolgen van deze door haar gestelde feiten en sprake is van een gemotiveerde betwisting, ligt de bewijslast ingevolge de hoofdregel van artikel 150 Rv bij Louverdrape NL. Haar zal worden opgedragen om te bewijzen dat Lecluyse de exclusiviteit van de alleenverkoopovereenkomst heeft geschonden door de directe verkoop van Louverdrape producten aan bedrijven of afnemers in Nederland. Gelet op hetgeen hiervoor onder 4.36 is overwogen, zal uitgangspunt zijn dat Lecluyse de exclusiviteit heeft moeten respecteren tot twee jaar na haar opzegging, derhalve tot en met december 2019. De onderhavige zaak zal hiertoe naar de rol worden verwezen.

In het geval Louverdrape NL slaagt in het bewijs van de schending van de exclusiviteit geldt het volgende. Louverdrape NL heeft het begin van het bestaan van schade aannemelijk gemaakt. Zij heeft immers gesteld dat zij hierdoor omzet heeft misgelopen. De zaak zal in dat geval dan ook worden verwezen naar de schadestaatprocedure en vordering I in reconventie kan dan worden toegewezen.

Indien Louverdrape NL er niet in slaagt om te bewijzen dat Lecluyse de exclusiviteit heeft geschonden, is Lecluyse niet tekortgeschoten in de nakoming van de alleenverkoopovereenkomst en zal vordering I in reconventie worden afgewezen.

Uit het voorgaande volgt dat de rechtbank Louverdrape NL opdraagt te bewijzen dat Lecluyse de exclusiviteit van de alleenverkoopovereenkomst heeft geschonden door de directe verkoop van Louverdrape producten aan bedrijven of afnemers in Nederland.

Ten aanzien van vordering II en III in reconventie beslist de rechtbank dat deze worden afgewezen. Er is geen rechtsgrond aangevoerd voor veroordeling van Lecluyse om een opgave als gevorderd te overleggen. Het is immers in eerste instantie aan Louverdrape NL om haar schade te stellen en, indien nodig, te bewijzen. De dwangsom voor het niet-naleven van vordering II zal daarom eveneens worden afgewezen.

Iedere verdere beslissing in reconventie wordt aangehouden.