Uitspraken

De rechtbank gaat uit van de volgende feiten en omstandigheden.

[bedrijf 1] is de naam van een bedrijf dat een versleutelde berichtendienst aanbood. Een [bedrijf 1] -toestel is een mobiele telefoon die voorgeprogrammeerd is en met een abonnement ter beschikking wordt gesteld. [bedrijf 1] bood meerdere modules voor de telefoons aan die functionaliteiten boden voor e-mail, instant chats, instant groepschats, notities, voicemail, beelden en berichten die automatisch worden vernietigd. De telefoons werden volledig anoniem en alleen tegen contante betaling of betaling via cryptovaluta verhandeld.

Op 30 oktober 2018 is in Nederland het titel V-onderzoek 13Yucca gestart. Dit onderzoek is gestart naar aanleiding van meerdere lopende strafrechtelijke onderzoeken waaruit zou blijken dat personen, die deel uitmaakten van criminele samenwerkingsverbanden die zich bezig hielden met het beramen en plegen van zware criminaliteit, in de periode vanaf augustus 2015 gebruik maakten van de telefoons en software van [bedrijf 1] om versleuteld met elkaar te kunnen communiceren. Het onderzoek was erop gericht om de criminele samenwerkingsverbanden inzichtelijk te krijgen en zicht te verkrijgen op gepleegde en nog te plegen strafbare feiten.

Voorafgaand aan dit onderzoek hadden Nederlandse opsporingsambtenaren vastgesteld dat de servers van [bedrijf 1] zich in Frankrijk bevonden. Nederland was ermee bekend dat ook België voornemens was om een strafrechtelijk onderzoek naar de onderneming [bedrijf 1] te starten. Aangezien de servers van [bedrijf 1] zich bij hostingbedrijf [bedrijf 2] in de Franse plaats Roubaix bevonden, hebben de Nederlandse en Belgische autoriteiten contact gezocht met Frankrijk en heeft op 9 oktober 2018 een verkennend overleg plaatsgevonden. Het doel van dit overleg was om toelichting te geven op de aanstaande Europese onderzoeksbevelen (hierna: EOB) van Nederland en België en helderheid te verkrijgen over de vraag of Frankrijk de onderzoeken zou kunnen verrichten.

Nederland heeft vervolgens op 6 december 2018 een EOB naar Frankrijk verzonden met het verzoek om een image te maken van de ( [bedrijf 1] -) servers, zodat de technische inrichting van deze servers kon worden onderzocht met het oog op nader onderzoek, zoals het tappen en ontsleutelen van de via die servers gevoerde communicatie, en zodat inzicht kon worden verkregen in de organisatie van [bedrijf 1] . Verder is verzocht om informatie te verstrekken ten aanzien van historische en toekomstige klantgegevens van [bedrijf 1] , alsmede het verstrekken van technische gegevens van de server. Bij dit EOB zijn twee processen-verbaal gevoegd met daarin informatie over de locatie van de [bedrijf 1] infrastructuur en de kenmerken van de [bedrijf 1] applicatie. Voordat dit EOB werd verzonden, heeft de officier van justitie aan de rechter-commissaris een machtiging gevraagd om een vordering ex artikel 126ug, lid 2, Wetboek van Strafvordering (hierna: Sv) te kunnen doen. De rechter-commissaris heeft die machtiging op 30 november 2018 verleend en toestemming gegeven voor het maken van een image, maar met de uitdrukkelijke restrictie dat de vergaarde informatie uitsluitend mocht worden aangewend voor het onderzoek naar de technische mogelijkheden voor het tappen en de ontsleuteling. De inhoud van de eventueel op de servers aan te treffen berichten mocht niet zonder uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de rechter-commissaris worden gebruikt in een strafrechtelijk onderzoek. België heeft eerder, op 21 november 2018, een soortgelijk EOB naar Frankrijk gezonden.

Frankrijk heeft uitvoering gegeven aan beide EOB’s en heeft de architectuur van de servers geanalyseerd. Uit het onderzoek bleek dat er twee servers werden gehost bij [bedrijf 2] , te weten een hoofdserver die rechtstreeks met het internet verbonden was en een back-upserver.

Naar aanleiding van dat onderzoek besloot de Franse officier van justitie bij de rechtbank van Lille op 13 februari 2019 een opsporingsonderzoek te openen naar [bedrijf 1] . Binnen dat onderzoek heeft de Franse officier van justitie toestemming gevraagd aan de Franse rechter om over te gaan tot interceptie, opname en transcriptie van de communicatie tussen de [bedrijf 1] servers, welke toestemming op 14 juni 2019 is verleend. Op 24 juni en 26 juni 2019 zijn IP-taps geplaatst op de twee servers. Nederland was daarbij niet aanwezig . Op 8 juli 2019 is Nederland hierover geïnformeerd en op 11 juli 2019 zijn de data van de IP-tap beschikbaar geworden voor Nederland. In het tweede EOB van Nederland aan Frankrijk van 16 juli 2019 staat dat Nederland heeft vernomen dat Frankrijk een tap heeft aangesloten en dataverkeer tussen de [bedrijf 1] servers aftapt en dat Nederland formeel het verzoek doet om die verkregen data te verstrekken aan Nederland.

Voorts blijkt uit een ‘bericht van overdracht’ van 20 augustus 2019 dat de geïntercepteerde data door de rechter-commissaris van de rechtbank Lille uit eigen beweging op grond van artikel 26 van het Cybercrimeverdrag en artikel 7 van het Rechtshulpverdrag zijn overgedragen aan twee officieren van justitie van het parket Rotterdam. Daarbij is verzocht om de bevindingen naar aanleiding van de data weer terug te koppelen aan Frankrijk.

Op 1 november 2019 is in Nederland het opsporingsonderzoek 26Werl gestart, waarbij de verdenking was gericht jegens het bedrijf [bedrijf 1] . Op 13 december 2019 hebben Nederland, België en Frankrijk een [overeenkomst] -overeenkomst gesloten. Onderzoek 26Werl maakte deel uit van het [overeenkomst] . Vanaf dit moment zijn de door Frankrijk geïntercepteerde data aan het gemeenschappelijke onderzoeksteam verstrekt en op die wijze gedeeld met Nederland en België.

De IP-tap data zijn geanalyseerd en verwerkt en tijdens de analyse is gebleken dat de getapte IP-communicatie versleutelde communicatie bevatte. Sommige informatie was niet versleuteld. Op 15 november 2019 is gebleken dat een deel van de groepsberichten mogelijk kon worden ontsleuteld en is bij wijze van test een eerste groepsbericht succesvol ontsleuteld. Nederlandse technici hebben binnen het [overeenkomst] een techniek ontwikkeld om een kopie te maken van het werkgeheugen van één van de [bedrijf 1] -servers zonder dat die offline zou gaan. Op 14 mei 2020 en 3 juni 2020 heeft Frankrijk die ontwikkelde techniek ingezet. Vervolgens heeft Nederland een zogenoemde ‘Man in the Middle-techniek’ (MITM-techniek) ontwikkeld, die het ontsleutelen van het berichtenverkeer mogelijk maakte. Deze techniek is op 18 december 2020 aangesloten en geactiveerd, nadat de Franse adviescommissie, die een oordeel moet vellen over apparatuur die inbreuk kan maken op de persoonlijke levenssfeer en het briefgeheim, hiervoor een vergunning heeft verleend.

De rechtbank volgt de raadsman niet in zijn standpunt dat de HR bij zijn beslissing van 13 juni 2023 is uitgegaan van een onvolledig feitencomplex. De advocaat-generaal heeft in haar conclusie onder punt 4.4 [bedrijf 1] de hiervoor onder 2.3.1 weergegeven feitelijke context uiteengezet.1 Uit hetgeen raadsman mr. Van Boom heeft aangevoerd, is niet gebleken dat hierbij van een onjuiste feitenvaststelling is uitgegaan.

Uit die feiten blijkt dat sprake is geweest van een onderzoek aan de [bedrijf 1] -servers in Frankrijk door de Franse opsporingsautoriteiten nadat een Franse rechter daartoe toestemming had verleend. Op grond hiervan is de rechtbank van oordeel dat voormeld onderzoek onder verantwoordelijkheid van de Franse autoriteiten heeft plaatsgevonden. De rechtbank ziet in wat de raadsman hierover heeft gesteld geen reden voor een andere conclusie. Dat de raadsman daar anders over denkt blijkt uit de onderzoekswensen die hij heeft ingediend, maar van concrete aanwijzingen voor de veronderstelling dat op een gegeven moment sprake is geweest van een verschuiving van de verantwoordelijkheid voor het onderzoek vanuit Frankrijk naar Nederland, is niet gebleken. Het feit dat de in Nederland ontwikkelde interceptietool in Frankrijk is ingezet bij het ontsleutelen van het berichtenverkeer van [bedrijf 1] leidt niet tot een andere oordeel. De rechtbank verwijst in dat verband naar de beschikking van de Hoge Raad van 22 april 2022.2 Hierin is onder meer overwogen dat het nationale recht van de lidstaat waar de opsporingsbevoegdheid wordt uitgeoefend leidend is. Het verlenen van (technische) bijstand vanuit de Nederlandse politie bij de uitoefening van een opsporingsbevoegdheid door de autoriteiten van een andere deelnemende lidstaat maakt dat niet anders, omdat bij het verlenen van dergelijke bijstand geen sprake is van het uitoefenen van opsporingsbevoegdheden op Nederlands grondgebied of het in Nederland vergaren van stukken, voorwerpen of gegevens. Dat (sommige) toestellen van [bedrijf 1] en hun gebruikers zich ten tijde van de inzet van de opsporingsbevoegdheden in Frankrijk op Nederlands grondgebied bevonden, maakt dat volgens de Hoge Raad niet anders. Dat Frankrijk gegevens van gebruikers in Nederland heeft verkregen, is inherent aan de grensoverschrijdende diensten die door [bedrijf 1] werden aangeboden. Dit leidt echter niet tot de conclusie dat het binnendringen in telefoons in Nederland door Franse autoriteiten moet worden gezien als onderzoekshandelingen die (mede) onder verantwoordelijkheid van Nederland of op Nederlands grondgebied zijn uitgevoerd.

De rechtbank verwijst voorts naar het arrest van de Hoge Raad van 13 februari 20243 waarin de Hoge Raad tot dezelfde overwegingen en afweging komt.

Het vorenstaande betekent dat, als [bedrijf 1] -toestellen inderdaad zijn gehackt op een moment dat die toestellen in Nederland waren, die hacks het gevolg zijn van het inzetten van de interceptie- en ontsluitingstools in Frankrijk door de Franse autoriteiten op basis van Frans recht. Door de verdediging zijn geen concrete aanwijzingen aangedragen voor de stelling dat de Nederlandse bijdrage hieraan verder ging dan het ontwikkelen, bouwen en leveren van de interceptie- en ontsluitingtools. Daarmee bestaat de Nederlandse bijdrage uit technische ondersteuning, hetgeen - hoe omvangrijk ook - onvoldoende is om de verantwoordelijkheid, en daarmee de rechtsmacht naar Nederland te doen verschuiven.

De Hoge Raad heeft in zijn beslissing van 13 juni 2023 overwogen dat het interstatelijke vertrouwensbeginsel ertoe leidt dat de beslissingen van buitenlandse autoriteiten die aan in het buitenland verricht onderzoek ten grondslag liggen, door de rechter in de Nederlandse strafzaak moeten worden gerespecteerd, dat ervan wordt uitgegaan dat het onderzoek rechtmatig is verricht en dat dit uitsluitend anders is als in het betreffende land onherroepelijk is komen vast te staan dat het betreffende onderzoek niet in overeenstemming met de daarvoor geldende regels is verricht. Het interstatelijke vertrouwensbeginsel brengt voorts met zich mee dat de rechter in de Nederlandse strafzaak tot uitgangspunt neemt dat het onderzoek, dat onder verantwoordelijkheid van buitenlandse autoriteiten is uitgevoerd, op zodanige wijze is verricht dat de resultaten daarvan betrouwbaar zijn en dat hij alleen is gehouden de betrouwbaarheid van de resultaten te onderzoeken als er concrete aanwijzingen voor het tegendeel bestaan.

Nu niet is gebleken dat in Frankrijk (onherroepelijk) is komen vast te staan dat het Franse onderzoek niet overeenkomstig de daarvoor geldende regels is verricht, noch blijkt van concrete aanwijzingen voor de onbetrouwbaarheid van de resultaten van dat onderzoek, dient het ervoor te worden gehouden dat de onderzoeksresultaten rechtmatig zijn verkregen en betrouwbaar zijn. De onderzoekswensen A en B worden dan ook afgewezen. Deze onderzoekswensen zijn immers ingegeven door de wens de rechtmatigheid van de verkrijging en de verwerking van de [bedrijf 1] -data en de betrouwbaarheid daarvan te onderzoeken.

De rechtbank wijst deze onderzoekswens af, reeds vanwege het feit dat deze onderzoekswens zeer ruim en onvoldoende concreet is geformuleerd. Zo heeft de raadsman niet aangegeven welke Sky-accounts hij als getuige wil horen.

Mr. Van Boom heeft, kort weergegeven, het volgende bepleit.

Voorafgaand aan de ondertekening van de [overeenkomst] (verder: [overeenkomst] ) -overeenkomst in december 2019 werden de servers van [bedrijf 1] in Frankrijk al getapt op basis van EOB’s. Op dat moment was Richtlijn 2014/41/EU van 3 april 2014 (hierna: Richtlijn 2014/41) van toepassing, waarvan artikel 31 bepaalt dat, indien de persoon tegen wie de interceptie is gericht zich in een andere lidstaat bevindt dan de lidstaat waarin wordt getapt, de andere lidstaat daarvan moet worden genotificeerd door middel van het formulier in bijlage C bij voornoemde richtlijn. Uit de metadata moet zijn gebleken dat in een andere lidstaat dan Frankrijk verblijvende personen werden getapt. Die andere lidstaat had daarvan op de hoogte moeten worden gebracht, zodat die andere lidstaat kan beoordelen of de inzet van het betreffende onderzoeksmiddel in een soortgelijke binnenlandse zaak zou worden toegestaan. Mr. Van Boom stelt dat die beoordeling verplicht is, nu alle lidstaten verplicht zijn de fundamentele rechten te verzekeren van eenieder die onder hun rechtsmacht valt. Indien de tap in een soortgelijke binnenlandse zaak niet zou worden toegestaan, kan die lidstaat de tappende lidstaat er van in kennis stellen dat niet mag worden getapt, dat de tap moet worden beëindigd en/of dat het tapmateriaal niet of alleen onder bepaalde omstandigheden mag worden gebruikt. In geval van [bedrijf 1] is geen sprake geweest van de voorgeschreven notificatie door Frankrijk aan Nederland. Daarmee is Richtlijn 2014/41/EU rechtstreeks geschonden en heeft de verplichte beantwoording van de vraag of de tap in een soortgelijke, binnenlandse zaak zou zijn toegestaan, niet kunnen plaatsvinden. Ter onderbouwing van zijn standpunt heeft mr. Van Boom gewezen op het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJ EU) (Grote kamer) van 30 april 2024.4

Het vorenstaande brengt volgens mr. Van Boom onherstelbare vormverzuimen met zich in de vorm van schendingen van de artikelen 126t, 126dd en 126uba Sv, de artikelen 6, 8, 9 en 10 EVRM en de artikelen 7, 8, 10, 11, 47, 48 en 52 Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie, waarbij de persoonlijke levenssfeer, persoonsgegevens en rechten op vrijheid van gedachten en meningsuiting worden beschermd tegen ongerechtvaardigde verkrijging en verwerking van privécommunicatie (in bulk) en/of recht wordt verleend op effectieve tegenspraak, terwijl de rechtmatig- en betrouwbaarheid van [bedrijf 1] -data niet kan worden getoetst. Deze vormverzuimen dienen primair te leiden tot niet-ontvankelijk verklaring van het openbaar ministerie.

De officier van justitie heeft, kort weergegeven, het volgende aangevoerd.

In de eerste plaats zijn de [bedrijf 1] -data in deze zaak verkregen in het kader van het [overeenkomst] , zodat Richtlijn 2014/41, dat alleen ziet op EOB’s, niet van toepassing is. In de tweede plaats geeft artikel 31 Richtlijn 2014/41, als die richtlijn al van toepassing zou worden geacht, de andere lidstaat de discretionaire bevoegdheid om instemming met het tappen te weigeren indien dat in een soortgelijke binnenlandse zaak niet zou zijn toegestaan. Dit maakt dat een individu geen beroep kan doen op artikel 31 Richtlijn 2014/41, aangezien dat artikel waarborgen van nationaal beschermingsniveau en niet van individuele belangen van verdachten omvat. Zou tot slot sprake zijn van vormverzuimen, dan betreft het een Frans vormverzuim in een Frans onderzoek en/of een vormverzuim in het onderzoek 26Lemont, welk onderzoek niet op verdachte ziet. Mede gelet daarop bestaat er geen aanleiding om niet te volstaan met de enkele constatering van vormverzuim en is er geen plaats voor strafvermindering of bewijsuitsluiting.

Op grond van de feitenvaststelling zoals hiervoor vermeld onder 2.3.1 is de [bedrijf 1] -informatie in de zaak van verdachte verkregen in het kader van het [overeenkomst] . Die informatie ziet immers op gesprekken die in 2020 met onder meer het SkyID [SkyID] zijn gevoerd, en zijn dus van na de totstandkoming van het [overeenkomst] in december 2019. Het gerechtshof Den Haag heeft in zijn arrest van 2 juli 2024 5 overwogen dat Richtlijn 2014/41 niet van toepassing is op de bewijsgaring en uitwisseling/overdracht van die bewijsgegevens tussen twee lidstaten die aan het [overeenkomst] deelnemen. Bij een [overeenkomst] bestaat immers geen aanleiding voor notificatie, aangezien een [overeenkomst] juist wordt opgericht teneinde gezamenlijk onderzoekshandelingen te kunnen verrichten en de resultaten daarvan uit te wisselen. De rechtbank sluit zich bij deze overwegingen aan en maakt deze tot de hare.

Met betrekking tot de periode die is voorafgegaan aan de totstandkoming van het [overeenkomst] , blijkt uit de eerdergenoemde feiten en omstandigheden dat Nederland via twee EOB’s Frankrijk heeft verzocht de servers van [bedrijf 1] te tappen, juist omdat uit verschillende strafrechtelijke onderzoeken - waarvan het onderzoek tegen verdachte geen deel uitmaakte - was gebleken dat verschillende Nederlandse criminele samenwerkingsverbanden gebruik maakten van telefoons en software van [bedrijf 1] . De daarvoor door Frankrijk benodigde interceptie- en ontsleutelingstool is daarbij door Nederland ontwikkeld en aan Frankrijk verstrekt. Op grond hiervan stelt de rechtbank vast dat op deze EOB’s het bepaalde in Richtlijn 2014/41 en daarmee dus ook artikel 31 van die richtlijn, van toepassing is.

De rechtbank neemt als uitgangspunt dat overeenkomstig de overwegingen van de Hoge Raad van 13 juni 2023 de regelingen onder 6.23.1 en 6.23.2 Sv beschreven regelingen niet zijn geschreven ter bescherming van specifieke belangen van de af te tappen of afgetapte persoon, maar verband houden met, kort gezegd, de soevereiniteit van de betrokken landen en het daaraan verbonden uitgangspunt dat het aan de autoriteiten van een land is om te bepalen welke opsporingsactiviteiten op het eigen grondgebied plaatsvinden.

Tegen de achtergrond hiervan beoordeelt de rechtbank het verweer van mr. Van Boom.

Vast staat dat de Nederlandse rechter-commissaris op 30 november 2018, voorafgaand aan het uitbrengen van het EOB van 6 december 2018, toestemming heeft verleend voor het maken van een image van de server om onderzoek mogelijk te maken naar de technische mogelijkheden voor het tappen en de ontsleuteling van de via die servers gevoerde communicatie. Van interceptie van telecommunicatie was op dat moment dus nog geen sprake. In februari 2019 heeft Frankrijk een opsporingsonderzoek naar [bedrijf 1] geopend en op 14 juni 2019 is door de Franse rechter toestemming verleend voor onder meer interceptie van communicatie tussen de servers. Vervolgens zijn er op 24 en 26 juni taps geplaatst en is Nederland hierover op 8 juli 2019 geïnformeerd. Op dat moment werd door Nederland geen technische bijstand verleend zodat Frankrijk op grond van artikel 31, lid 1, Richtlijn 2014/41 terecht Nederland van de plaatsing van de tap op de hoogte heeft gesteld. Dit heeft geleid tot het tweede EOB van Nederland aan Frankijk teneinde de met de taps verkregen data te verstrekken aan Nederland waarna op 20 augustus 2019 een bericht van overdracht vanuit Frankrijk heeft plaatsgevonden.

Dat betekent dat Nederland door Frankrijk, na het verstrekken van het eerste EOB, telkens op de hoogte is gesteld van de gang van zaken aangaande de onderschepping van de communicatie op de Sky-servers. Ofschoon gegevens over de wijze waarop deze informatie vanuit Frankijk aan Nederland is verstrekt ontbreken, staat vast dat Nederland door Frankrijk ervan in kennis is gesteld dat sprake was van taps en dat telefoontoestellen van zich in Nederland bevindende personen werden getapt, zodat Nederland hierop kon reageren. Daarmee is, los van de vraag of die kennisgeving al dan niet via een formulier in bijlage C heeft plaatsgevonden, materieel voldaan aan het doel en de strekking van artikel 31 van de Richtlijn 2014/41. Wetende van deze taps heeft Nederland Frankrijk niet bericht dat deze taps in een soortgelijk binnenlands onderzoek niet zouden zijn toegestaan en dat de taps niet zouden mogen worden gebruikt of zouden moeten worden beëindigd of dat de daaruit afkomstige informatie niet zou mogen worden gebruikt. Integendeel, Nederland heeft een tweede EOB uitgevaardigd met het verzoek aan Frankijk om verstrekking van de verkregen data.

Het HvJ EU heeft in het arrest van 30 april 2024 beslist dat het genotificeerde land gebruik moet maken van de mogelijkheid de interceptie te stoppen indien de inzet van de interceptietool niet mogelijk zou zijn geweest volgens het recht van het genotificeerde land.

Gelet op het feit dat Nederland (kort) na de kennisgeving van Frankrijk in een tweede EAB gevraagd heeft om verstrekking van de met de interceptie verkregen gegevens, Nederland tot de conclusie is gekomen dat de inzet van de interceptie tool ook naar Nederlands recht mogelijk was. Die conclusie is terecht immers het Nederlandse Wetboek van Strafvordering kent in artikel 126uba Sv een bevoegdheid die vergelijkbaar is met de inzet van de interceptietool ingezet door Frankrijk.

Het Nederlandse wetboek van strafvordering kent in artikel 126uba Sv. een bevoegdheid die vergelijkbaar is met de inzet van de interceptie tool door Frankrijk. Het Nederlandse openbaar ministerie heeft, alvorens de van Frankrijk ontvangen [bedrijf 1] gegevens met Nederlandse opsporingsinstanties te delen, aan de Nederlandse rechter-commissaris een 126t Sv. machtiging gevraagd. Deze is op 15 december 2020 verleend. Vervolgens zijn er op 7 en 11 februari 2021 aanvullende machtigingen op grond van artikel 126uba Sv. verleend. Daaraan heeft de rechter-commissaris meerdere concrete voorwaarden gesteld die tot doel hadden de privacy schending zoveel mogelijk in te kaderen en fishing expeditions te voorkomen. Deze bij de machtigingen gestelde voorwaarden dienden ertoe de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit zo zorgvuldig mogelijk toe te passen en onnodige privacy schending ten aanzien van wie dan ook te voorkomen.

Op basis van de verkregen machtigingen heeft de officier van justitie een bevel afgegeven de verkregen informatie te analyseren binnen de door de rechter-commissaris gestelde voorwaarden. Vervolgens is op grond van deze analyse en/of tactische informatie door de rechter-commissaris aanvullende toestemming gegeven voor inzage in en het gebruik van de in- en uitgaande communicatie van steeds een (data)set van SKY-lD’s.

Op grond van het vorenstaande stelt de rechtbank vast dat de inzet van de interceptietool mogelijk zou zijn geweest naar Nederlands recht.

Uit het vorenstaande volgt dat Nederland zoals bedoelt in de regelingen onder 6.23.1 en 6.23.2 Sv heeft kunnen bepalen welke opsporingsactiviteiten op het eigen grondgebied plaatsvinden. En voorts staat vast dat Nederland na de kennisgeving door Frankrijk terecht tot de conclusie is gekomen dat de inzet van de interceptietool ook naar Nederlands recht mogelijk was.

Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat geen sprake is van een verzuim en dat de officier van justitie ontvankelijk is in haar vervolging van verdachte.

De rechtbank ziet gelet op de hiervoor gegeven overwegingen geen reden om prejudiciële vragen te stellen aan het HvJ EU en wijst het daartoe gedane voorwaardelijke verzoek (onder D) van mr. Van Boom af.