Uitspraken

Uit het ne bis in idem beginsel vloeit voort dat, indien na een eerder afwijzend besluit een materieel vergelijkbaar besluit wordt genomen, op voorhand moet worden aangenomen dat laatstgenoemd besluit door de bestuursrechter niet mag worden getoetst als ware het een eerste afwijzing. Slechts indien door de vreemdeling in de bestuurlijke fase nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden zijn aangevoerd, kunnen dat besluit, de motivering ervan en de wijze waarop het tot stand is gekomen door de bestuursrechter worden getoetst. Dat geldt ook indien uit hetgeen de vreemdeling heeft aangevoerd kan worden afgeleid dat zich een voor hem relevante wijziging van het recht voordoet. Dit is slechts anders, indien zich bijzondere, op de individuele zaak betrekking hebbende, feiten en omstandigheden als bedoeld in overweging 45 van het arrest van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) van 19 februari 1998 (Bahaddar tegen Nederland; ECLI:NL:XX:1998:AG8817) voordoen.
De rechtbank beoordeelt ambtshalve of aan de aanvraag nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden ten grondslag zijn gelegd. Daaronder moeten worden begrepen feiten en omstandigheden die zijn voorgevallen na het nemen van het eerdere besluit of die niet voor het nemen van dat besluit konden worden aangevoerd en bewijsstukken van reeds eerder aangevoerde feiten of omstandigheden die niet voor het nemen van het eerdere besluit konden worden overgelegd. Dergelijke nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden rechtvaardigen echter geen nieuwe rechterlijke beoordeling, indien op voorhand is uitgesloten dat hetgeen alsnog is aangevoerd of overgelegd kan afdoen aan het eerdere besluit.

De rechtbank stelt vast dat eiseres stelt zich na beëindiging van de vorige asielprocedures te hebben bekeerd en dat zij een originele doopakte van 7 oktober 2012 heeft overgelegd. De rechtbank acht in dit verband de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) van 27 juni 2013 (ECLI:NL:RVS:2013:101), overweging 4.1, van belang:
“Indien een vreemdeling aan een opvolgende aanvraag ten grondslag legt dat hij is bekeerd, is een origineel doopcertificaat betreffende een van na beëindiging van de vorige asielprocedure daterende doop een nieuw gebleken feit of veranderde omstandigheid in vorenbedoelde zin dat tot toetsing van het besluit van de staatssecretaris noopt (zie de uitspraak van de Afdeling van 4 oktober 2010 in zaak nr. 200910124/1/V2). Dit is slechts anders, indien een vreemdeling in een eerdere procedure reeds melding kon en derhalve behoorde te maken van zijn bekering tot dan wel belangstelling voor, het Christendom en dit zonder een in rechte te honoreren verklaring heeft nagelaten. In een dergelijk geval is een doopcertificaat geen nieuw gebleken feit of veranderde omstandigheid als vorenbedoeld.”

Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat in de onderhavige zaak sprake is van een rechtens relevant nieuw gebleken feit of veranderde omstandigheid en kan de rechtbank het bestreden besluit, de motivering ervan en de wijze waarop het tot stand is gekomen, toetsen.

De rechtbank stelt vast dat verweerder in het voornemen en het bestreden besluit de afwijzing van de asielaanvraag van eiseres allereerst heeft gebaseerd op artikel 4:6 Awb, maar daarnaast ook de gestelde bekering ongeloofwaardig heeft bevonden. Ter zitting heeft verweerder bevestigd dat in het bestreden besluit ook inhoudelijk is getoetst aan de gestelde bekering van eiseres op grond van artikel 31, Vreemdelingenwet 2000 (Vw), en dat onder punt 2 van het bestreden besluit artikel 4:6 Awb abusievelijk als afwijzingsgrond is opgenomen. De rechtbank ziet dit als schending van artikel 3:46 Awb, maar zal dit onder toepassing van artikel 6:22 Awb passeren, nu eiseres daardoor niet is benadeeld.

Met betrekking tot het motief voor de bekering heeft zij onder meer aangevoerd dat verweerder de drugsproblemen van haar echtgenoot niet betwijfelt, waarmee zij afdoende heeft aangetoond dat sprake was van zware problematiek in het gezin, hetgeen onder meer de aanleiding vormde voor het openstaan voor een ander geloof. Eiseres ervoer op dat moment in haar leven veel stress. Er was sprake van twee mislukte asielprocedures en ze verkeerde zelf in psychische nood. Zij is een keer suïcidaal geweest. De bekering van eiseres is een proces van jaren geweest, waardoor zij (slechts) bij benadering – in jaartallen – kan aangeven wanneer bepaalde gebeurtenissen hebben plaatsvonden. Eiseres heeft aangevoerd dat verweerder bij de beoordeling van haar relaas heeft miskend dat er een onderscheid bestaat tussen twee typen bekeringen en dat bij eiseres sprake is van een passieve bekering, zoals door Van Saane wordt bevestigd. Verweerder had de vraagstelling hierop moeten aanpassen en heeft daarnaast een onjuist toetsingskader gehanteerd.

Met betrekking tot het proces van bekering heeft eiseres aangevoerd dat zij bij benadering kan aangeven wanneer zij voor het eerst de kerk is binnengestapt, namelijk in 2007 of 2008. Van haar kan niet worden verlangd dat ze na zoveel jaar een exacte datum kan noemen. Het is daarnaast juist overtuigend dat zij iedere vrijdag, de dag waarop moslims naar de moskee gaan, de kerk bezocht. Uit het verslag van het gehoor opvolgende aanvraag blijkt dat eiseres heeft verklaard dat zij zodanig psychisch aan de grond zat en de verlichting van haar gemoed zodanig was, dat eventuele andere nadelen daarbij in het niet vallen. Zij heeft verklaard dat het kan zijn dat zij misschien problemen krijgt met familieleden in Iran, maar dat zij nu in een vrij land leeft. Zij heeft geprobeerd de oplossing in het Christendom te vinden en ervaart dit als een soort wedergeboorte. Voorts voert eiseres aan dat zij chronologisch heeft verklaard over de gebeurtenissen, zodat verweerder in redelijkheid niet tot het oordeel heeft kunnen komen dat de gebeurtenissen niet hebben plaatsgevonden.

Met betrekking tot de Bijbelkennis en de inhoud van de geloofsleer, heeft eiseres allereerst aangevoerd dat zij veel Bijbelvragen wel goed heeft beantwoord. Verweerder heeft daarnaast ten aanzien van een aantal kennisvragen onvoldoende doorgevraagd. Eiseres is geen rationele bekeerling maar een gevoelsmatige. Dat blijkt ook uit de antwoorden die zij geeft. De vraag wat het verschil is tussen het Christendom en de Islam heeft zij vanuit haar gevoel beantwoord, terwijl verweerder kennelijk een theologische verhandeling voor ogen heeft gehad. Haar kan evenmin worden verweten dat zij niet méér personen uit de Bijbel kon noemen dan zij heeft gedaan, nu haar is gevraagd welke figuren favoriet zijn. Dat is een vraag naar een persoonlijke voorkeur. Dat zij niet exact de betekenis van Pinksteren kent, kan haar evenmin worden tegengeworpen. Ter zitting hebben de deskundigen aangegeven dat kennis over de betekenis van Pinksteren minder belangrijk is dan bijvoorbeeld kennis over de betekenis van Pasen of Kerstmis. Ten onrechte stelt verweerder dat Van Saane niet inzichtelijk zou hebben gemaakt hoe zij het voorgaande heeft meegewogen. Van Saane heeft op pagina 4 van haar rapport over eiseres verklaard dat eiseres participeert in de [naam 9] Gemeente in [plaatsnaam 3], een gemeente die voluit in de evangelische traditie staat, waarbij veel nadruk wordt gelegd op het persoonlijke gevoel en bijzondere ervaringen, en dat cognitieve kennis van dogma’s en geschiedenis in deze traditie minder van belang zijn.

In reactie op de rapporten van Van Saane heeft verweerder zich op het standpunt gesteld dat aan het bestaan van een passieve bekering in het algemeen, dan wel het onderscheid tussen verschillende soorten bekeringen, niet wordt getwijfeld. Verweerder stelt evenwel dat aan de overgelegde rapporten van Van Saane niet de door eiseres gewenste waarde kan worden toegekend, nu Van Saane ervan uitgaat dat de drugsproblemen van haar man de aanleiding vormden tot haar bekering, terwijl verweerder juist deze aanleiding niet geloofwaardig acht. Daarbij acht verweerder van belang dat Van Saane niet zelf met eiseres heeft gesproken. Hoewel niet wordt betwijfeld dat de aanleiding voor een bekering iets kan zijn wat iemand kan overkomen, mag verwacht worden dat er na die aanleiding een afweging (of daadwerkelijke keuze) plaatsvindt. Ook bij een passieve bekering - een bekering die iemand ‘overkomt’ - mag worden verwacht dat een vreemdeling aannemelijk weet te verklaren over de aanleiding en het doorgemaakte proces. Voorts is in het rapport van Van Saane niet inzichtelijk gemaakt hoe de elementen, waarop eiseres in gebreke blijft, zoals de kennis van de inhoud van het geloof, zijn meegewogen.

Verweerder heeft voorts opgemerkt dat de in beroep overgelegde verklaring van Plaisier weinig woorden wijdt aan de verklaringen van eiseres. Verweerder heeft zich op het standpunt gesteld dat, afgezet tegen het bestreden besluit, aan de ter zitting afgelegde verklaring van Plaisier geen doorslaggevende betekenis kan worden toegekend.

Op pagina 3 van het bestreden besluit heeft verweerder aangegeven dat de drugsproblematiek van de echtgenoot van eiseres is onderbouwd door medische informatie waaruit blijkt dat hij in 2007 is behandeld voor zijn verslaving, maar dat daaruit nog niet blijkt dat deze problemen aanleiding zijn geweest voor haar bekering. Nu eiseres vanaf het begin de drugsproblematiek alsmede de twee afgewezen asielverzoeken en haar psychische problemen als motief voor de bekering heeft genoemd, valt in redelijkheid en zonder nadere motivering van verweerder niet in te zien dat deze problemen als motief voor de bekering en het bekeringsproces niet geloofwaardig worden geacht. De rechtbank volgt dan ook niet voormelde overweging in het besluit en de daarmee overeenkomende kanttekening dienaangaande bij de conclusies van het rapport van 4 november 2014.

Anders dan verweerder, is de rechtbank voorts van oordeel dat het rapport van Van Saane niet ter zijde kan worden geschoven, reeds omdat zij eiseres niet persoonlijk zou hebben gesproken. Van Saane heeft immers het verslag van het gehoor opvolgende aanvraag van verweerder als uitgangspunt genomen. Van Saane heeft in het op eiseres toegesneden rapport gemotiveerd geconcludeerd dat de bekering van eiseres dient te worden geduid als een passieve bekering. De rechtbank volgt deze conclusie, nu dit rapport op dit punt overigens inzichtelijk en concludent is en de deskundigheid van Van Saane door verweerder als zodanig niet wordt bestreden en de rechtbank, gelet op haar achtergrond en ervaring zoals die uit de stukken en de getuigenis ter zitting blijkt, ook geen aanleiding heeft hierover anders te oordelen.

In het algemene rapport van 31 oktober 2013 van Van Saane is onder meer het volgende opgenomen: