Uitspraken

De vereiste spoedeisendheid van de gevorderde voorzieningen volgt uit het belang om de gesteld onrechtmatige mededelingen op zo kort mogelijk termijn te rectificeren.

Aliter Curari c.s. heeft aangevoerd dat de informatiebrief aan afnemers moet worden aangemerkt als vergelijkende reclame. Dit standpunt is door [gedaagde] niet, althans niet gemotiveerd, bestreden en komt de voorzieningenrechter juist voor. De brief verwijst naar de producten van Aliter Curari en Natuurlijk Beter Leven en is onmiskenbaar bedoeld om de afzet van de eigen producten te bevorderen. De informatiebrief dient derhalve te voldoen aan het bepaalde in artikel 6:194a lid 2 BW

De voorzieningenrechter zal hierna ingaan op de passages uit de informatiebrief waartegen de bezwaren van Aliter Curari c.s. zich richten.

Dit betreft in de eerste plaats de opmerking dat de distributieovereenkomst is beëindigd (“Dit is niet meer het geval; de distributierelatie met DYOH is beëindigd”). Volgens Aliter Curari c.s. is deze mededeling onjuist omdat de distributieovereenkomst niet rechtsgeldig zou zijn geëindigd. Aliter Curari c.s. meent dat de overeenkomst tot september 2016 van kracht is gebleven.

De voorzieningenrechter volgt Aliter Curari c.s. hierin niet. Het feit dat partijen een geschil hebben over de rechtsgeldigheid van de beëindiging doet er niet aan af dat op het tijdstip dat deze mededeling werd gedaan [gedaagde] geen producten meer leverde aan Aliter Curari c.s. en ook overigens niet langer uitvoering aan die overeenkomst werd gegeven, zodat deze de facto beëindigd was. Deze uitlating wordt voorshands niet onrechtmatig geacht.

De bezwaren van Aliter Curari c.s. richten zich daarnaast tegen de suggestie dat zij “imitatieproducten” zou verkopen. Het gaat dan in het bijzonder om de volgende passages uit de informatiebrief:

[gedaagde] heeft ter zitting deze uitlatingen aldus nader toegelicht dat de imitatie door Aliter Curari c.s. van haar producten zou zien op de kleur en opmaak van de etiketten, het gebruik van een identiek kwaliteitszegel waarin het aan haar (althans [A] ) toebehorende ECG-logo is verwerkt, de vermelding van een (vrijwel) identieke lijst van ingrediënten en het kopiëren van het productassortiment.

Dit verwijt berust kennelijk op de opvatting van [gedaagde] dat de wijze waarop tijdens het bestaan van de distributieovereenkomst de producten door Aliter Curari en Natuurlijk Beter Leven op de markt werden gebracht en rechten die daardoor zouden zijn ontstaan aan [gedaagde] zijn toe te rekenen. Dit is echter niet in te zien. Niet in geschil is dat [gedaagde] nooit zelf met producten voorzien van de volgens haar geïmiteerde etiketten, al dan niet voorzien van het kwaliteitszegel, op de markt is geweest. Dat Aliter Curari c.s. haar producten en de verpakking daarvan met [gedaagde] en/of [A] afstemde en/of daarvoor van [gedaagde] en/of [A] toestemming nodig had maakt dit niet anders. Het staat Aliter Curari en Natuurlijk Beter Leven vrij om de producten die zij thans van een andere toeleverancier betrekken op dezelfde wijze als voorheen te etiketteren (mogelijk met uitzondering van het kwaliteitszegel waarin het ECG-logo is verwerkt) en als onderdeel van haar assortiment op de markt te brengen. Van imitatie is naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter geen sprake. De uitlatingen als door [gedaagde] in de informatiebrief gedaan zijn aldus voorshands in strijd te achten met het bepaalde in artikel 6:194a lid 2 sub e en 6:194a lid 2 sub a jo. 6:193c lid 2 sub a BW.

In het midden kan blijven of Aliter Curari c.s. het voortgezette gebruik van het kwaliteitszegel zou kunnen worden verboden op grond van een aan [A] toekomend merkrecht op het ECG-logo, nu dit kort geding geen betrekking heeft op een gestelde inbreuk op dat recht.

[gedaagde] heeft benadrukt dat zij zich, gelet op de in de onder 2.4 weergegeven brief, verplicht voelde haar afnemers te informeren dat de door Aliter Curari en Natuurlijk Beter Leven geleverde producten niet langer van haar afkomstig waren. Daargelaten de vraag of de onder 2.7 vermelde brief daarvoor niet voldoende is geweest, had [gedaagde] de afnemers evenwel kunnen informeren zonder daarmee de grenzen van het toelaatbare te overschrijden. De gevoelde verplichting kan haar handelswijze niet rechtvaardigen.

Aliter Curari c.s. heeft voorts bezwaar tegen de naar haar mening uit de informatiebrief af te leiden stelling dat haar producten van een inferieure kwaliteit zouden zijn ten opzichte van de producten van [gedaagde]. Het gaat dan met name om de volgende passages:

Naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter wordt met deze uitlatingen, in het bijzonder door het gebruik van de woorden “waarschuwen”, “imitatieproducten” en “zonder de benodigde biochemische kennis”, de suggestie gewekt dat Aliter Curari en Natuurlijk Beter Leven trachten de producten van [gedaagde] na te maken maar dat de kwaliteit inferieur is aan die van de producten van [gedaagde]. Voor het gesuggereerde kwaliteitsverschil ontbreekt echter iedere objectieve onderbouwing, zodat deze uitlatingen op grond van artikel 6:194a lid 2 sub c BW als onrechtmatig moeten worden beschouwd.

Aliter Curari c.s. heeft tot slot nog bezwaar gemaakt tegen twee andere passages, te weten:

De voorzieningenrechter verwerpt deze bezwaren. [gedaagde] heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat de ingrediëntenlijsten een grote mate van overeenstemming vertonen. De betreffende opmerking is derhalve feitelijk juist en bevat als zodanig ook geen negatieve kwalificatie. Hetzelfde geldt voor de laatst aangehaalde opmerking. Dat producten van [gedaagde] door haar onderzoeksinstituut zijn ontwikkeld en door haar onderzoeken worden ondersteund is eveneens een feitelijke mededeling die geen uitspraak doet over de producten van Aliter Curari en Natuurlijk Beter Leven.

Het beroep van [gedaagde] op de vrijheid van meningsuiting staat naar voorlopig oordeel niet aan voorzieningen als door Aliter Curari c.s gevorderd in de weg. Het in artikel 10 van het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM) vervatte recht op vrijheid van meningsuiting mag worden beperkt indien daarin is voorzien bij wet en deze beperking in een democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van, voor zover thans aan de orde, de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen. Artikel 6:162 BW en artikel 6:194a BW bieden deze wettelijke basis. Dat in het onderhavige concrete geval [gedaagde] ontoelaatbaar in haar vrijheid van meningsuiting zou worden beperkt, is door [gedaagde] onvoldoende gemotiveerd. Het belang van de gezondheid van de afnemers kan in ieder geval geen reden zijn de uitlatingen toelaatbaar te achten nu vooralsnog niet blijkt dat de producten van Aliter Curari en Natuurlijk Beter Leven minder gunstig voor de gezondheid zijn dan die van [gedaagde]. De uitlatingen lijken dan ook vooral te zijn ingegeven door de commerciële belangen van [gedaagde] en niet zozeer door het belang de afnemers te behoeden voor producten die niet bijdragen aan hun gezondheid.

De conclusie op grond van het voorgaande is dat de brief die [gedaagde] op 12 augustus 2016 heeft verzonden een aantal passages bevat die voorshands onrechtmatig moeten worden geacht jegens Aliter Curari en Natuurlijk Beter Leven omdat niet is voldaan aan artikel 6:194a lid 2 BW en jegens [eiseres sub 3] en [eiser sub 4] omdat die in hun reputatie worden aangetast. Hun vorderingen dienen te worden toegewezen als hierna vermeld.

Het door Aliter Curari c.s. gevorderde verbod is, zoals [gedaagde] terecht aanvoert, te ruim geformuleerd. Voor een algeheel verbod op uitlatingen over de kwaliteit van de producten van Aliter Curari c.s. dan wel de deskundigheid van [eiseres sub 3] en [eiser sub 4] is geen plaats, nu niet iedere uitlating daarover op voorhand als onrechtmatig kan worden beschouwd. Anders ligt dit voor uitlatingen over imitatieproducten, nu voorshands voldoende aannemelijk is dat die uitlating ongegrond en om die reden onrechtmatig is. Het verbod zal derhalve daarop worden toegespitst.

Het verweer dat Aliter Curari c.s. geen belang meer heeft bij het gevorderde verbod omdat zij niet meer op de markt actief is wordt verworpen. Aliter Curari c.s. wil opnieuw actief worden op de markt van voedingssupplementen, thans onder de naam “ [eiseres sub 3] ’s First Choice”. Zij heeft aldus voldoende belang bij een rectificatie die betrekking heeft op een onderneming die door het publiek als hun rechtsvoorganger kan worden beschouwd en bij een verbod op herhaald onrechtmatig handelen.

Aliter Curari c.s. vordert verder opgave van de namen en adressen van degenen aan wie [gedaagde] haar brief van 12 augustus 2016 heeft gezonden. [gedaagde] acht het doen van deze opgave in strijd met de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP). Artikel 8 sub f WBP maakt een dergelijke opgave evenwel mogelijk, nu deze noodzakelijk is voor de behartiging van het gerechtvaardigde belang van Aliter Curari c.s. bij controle op de gevorderde rectificatie. Gezien de aard van de te verstrekken gegevens (NAW-gegevens van afnemers van voedingssupplementen) is de voorzieningenrechter van oordeel dat het belang of de fundamentele rechten en vrijheden van de betrokkenen, in het bijzonder het recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer, in dit geval niet prevaleert. Bijzondere maatregelen om de privacy van afnemers te beschermen, acht de voorzieningenrechter niet nodig.

Volgens [gedaagde] is opgave daarnaast niet nodig omdat Aliter Curari c.s. deze gegevens al heeft verkregen bij het begin van de distributierelatie. Of dit inderdaad het geval is kan echter pas worden geconstateerd nadat duidelijk is aan wie [gedaagde] haar brief van 12 augustus 2016 heeft gezonden. Aliter Curari c.s. heeft daarom wel degelijk belang bij verstrekking van deze gegevens. Nu een rectificatie het meest effectief is indien deze kort na de te rectificeren mededeling wordt gedaan, is het belang van Aliter Curari c.s., zoals hiervoor is overwogen, ook voldoende spoedeisend en zal [gedaagde] niet worden gevolgd in haar verweer dat op dit punt in een bodemprocedure kan worden beslist.

Dat Aliter Curari c.s. de ontvangers van de brief van [gedaagde] van 12 augustus 2016 ook zelf een brief heeft gestuurd ontneemt haar niet haar belang bij een rectificatie omdat slechts uit de rectificatie blijkt dat de eerdere uitlatingen door de rechter getoetst en vooralsnog te licht zijn bevonden.

[gedaagde] heeft terecht opgemerkt dat het gevorderde excuus een uiting is die slechts van waarde is als zij zonder dwang van buitenaf wordt gedaan. De door Aliter Curari c.s. gevorderde rectificatie wordt op dit punt niet gevolgd.

De gevorderde termijnen voor het doen van opgave en van rectificatie worden ter voorkoming van executiegeschillen ruimer gesteld.

[gedaagde] zal als de hoofdzakelijk in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten. Anders dan Aliter Curari c.s. heeft gevorderd, zullen deze niet worden bepaald op de voet van artikel 1019h Rv. Het gaat in deze zaak immers niet om een procedure tot handhaving van rechten van intellectuele eigendom, zoals voor toepassing van genoemd artikel vereist (zie artikel 1019 Rv). De stelling van Aliter Curari c.s. dat sprake zou zijn van een vooruitgeschoven inbreukverweer tegen een dreigende handhaving door [gedaagde] van merkrechten wordt verworpen omdat het in deze procedure door Aliter Curari c.s. gestelde geen verweer tegen enige merkinbreuk inhoudt.