Uitspraken

Nu de gestelde inbreuk op het handelsnaamrecht van Parfumswinkel mede plaatsvindt in dit arrondissement is de rechtbank (internationaal en relatief) bevoegd van de vorderingen van Parfumswinkel kennis te nemen. Overigens is de bevoegdheid van de rechtbank niet bestreden.

Parfumswinkel heeft ter comparitie de grondslag van haar eis vermeerderd in die zin dat zij heeft gesteld ook de handelsnaam Parfumswinkel (zonder .nl) te voeren, en dat ANS daarop inbreuk maakt door het gebruik van de handelsnaam Parfumswebwinkel (zonder .nl). Nu ANS niet heeft aangegeven in haar verdediging te zijn geschaad door deze koerswijziging, en daar overigens geen bezwaar tegen heeft gemaakt, zal zij worden toegestaan.

Voorop staat dat het verboden is een handelsnaam te voeren die, voordat de onderneming onder die naam werd gedreven, reeds door een ander rechtmatig gevoerd werd, of die van diens handelsnaam slechts in geringe mate afwijkt, indien dientengevolge, gelet op de aard en plaats van beide ondernemingen, bij het publiek verwarring tussen die ondernemingen te duchten is (vergelijk artikel 5 Hnw.).

ANS voert als primair verweer dat het handelsnaamrecht van Parfumswinkel niet geldig is nu haar handelsnaam onderscheidend vermogen mist, wat volgens ANS sinds het Artiestenverloning-arrest (HR 11 december 2015, ECLI:NL:HR:2015:3554) een vereiste zou zijn. Los van de inhoud van het betreffende arrest en de vraag of Parfumswinkel als handelsnaam onderscheidend vermogen mist, wordt dat verweer verworpen. Terecht heeft Parfumswinkel gesteld dat voor een geldig recht slechts hoeft te zijn voldaan aan de vereisten van artikel 1 Hnw, te weten dat onder de handelsnaam een onderneming wordt gedreven, aan welke eis in casu is voldaan. Voor zover ANS heeft bedoeld dat zij zelf een louter beschrijvende handelsnaam voert en daardoor in het licht van genoemd arrest vrijloopt, zelfs wanneer zij verwarring veroorzaakt, wordt ook dat verweer verworpen nu zij, zoals hierna zal worden toegelicht, geen louter beschrijvende handelsnaam voert in de zin van dat arrest.

In het Artiestenverloning-arrest is overwogen (r.o. 3.4.4.):

De rechtbank gaat veronderstellederwijs uit van de gelding van het bovenstaande voor handelsnaamconflicten. In r.o. 3.4.4 wordt gesproken over ‘beschrijvende’ aanduidingen terwijl in het genoemde Bouwcentrum-arrest de kwalificatie ‘beschrijvend’ niet voorkomt, maar wordt verwezen naar ‘in de branche algemeen gebruikelijk geworden’ aanduidingen. Ook de lagere rechtspraak hanteert deze terminologie. Hoewel ‘beschrijvend’ iets anders kan betekenen dan ‘gebruikelijk’, blijkt uit het Artiestenverloning-arrest niet dat de Hoge Raad tussen deze begrippen onderscheid aanbrengt, noch dat hij de maatstaf van het Bouwcentrum-arrest heeft willen verlaten. De rechtbank zal daarom deze maatstaf als uitgangspunt nemen.

ANS betoogt dat ‘parfumswebwinkel’ (evenals overigens ‘parfumswinkel’) louter beschrijvend en in de branche algemeen gebruikelijk is ter aanduiding van een (web)winkel die parfums en aanverwante producten aanbiedt. Parfumswinkel bestrijdt dat op goede gronden. Hoewel ‘parfumswebwinkel’ in de strikte zin van het woord als louter beschrijvend voor een webwinkel in parfums kan worden beschouwd, is het naar het oordeel van de rechtbank niet een gebruikelijke of gangbare aanduiding in de branche (geworden). ANS heeft dat weliswaar gesteld, maar anders dan door verwijzing naar de beschrijvendheid (in strikte zin) van haar handelsnaam heeft zij dit niet nader onderbouwd. Daarbij komt dat ‘parfumswebwinkel’ naast ‘parfumswinkel’ de enige op het internet voor handel in parfum gebruikte aanduiding is die de combinatie ‘parfums’ (in meervoud) en ‘winkel’ omvat, zoals Parfumswinkel onbestreden heeft gesteld. De rechtbank gaat er dan ook van uit dat, hoewel ‘parfums’ en ‘(web)winkel’ als zelfstandige termen gebruikelijk zijn in de branche, de combinatie ‘parfumswebwinkel’ dat niet is. Het verweer van ANS voor zover gebaseerd op het Artiestenverloning-arrest slaagt dus niet. Voor zover ANS in dit verband het verweer voert dat de noodzaak bestaat om ‘beschrijvende’ aanduidingen beschikbaar te houden om door concurrenten als handelsnaam te worden gebruikt, moet dat betoog worden verworpen. Anders dan bij merken is een dergelijke noodzaak bij handelsnamen niet aan te nemen nu deze niet dienen ter onderscheiding van waren of diensten. Voor zover ANS zich beroept op de geringe beschermingsomvang van de ‘beschrijvende’ handelsnaam Parfumswinkel, komt dat beroep in het kader van het verwarringsgevaar aan de orde.

Nu de primaire verweren van ANS niet slagen, zal de rechtbank nagaan of verwarring te duchten is tussen de ondernemingen van Parfumswinkel en ANS. Voor de beoordeling daarvan dienen de overeenstemming tussen de respectievelijke handelsnamen, de aard en de plaats van de respectievelijke ondernemingen en de overige omstandigheden van het geval te worden meegewogen (vergelijk recentelijk HR 4 december 2015, ECLI:NL:HR: 2015: 3477, r.o. 4.1.4).

Gegeven het in r.o. 4.2 overwogene is het verschil tussen de handelsnamen van partijen slechts gelegen in het woord ‘web’. Naar het oordeel van de rechtbank zal het op internet voor parfums winkelend publiek, dat gemiddeld oplettend is, de toevoeging ‘web’ gemakkelijk over het hoofd zien. Dit woord is immers een korte, puur beschrijvende en gangbare term voor de wijze waarop de handelswaar wordt aangeboden. Daarbij is het ingeklemd tussen de woorden ‘parfums’ en ‘winkel’ zodat het een onopvallende plaats inneemt. De ondernemingsactiviteiten en het publiek waar partijen zich op richten zijn voor beide ondernemingen (nagenoeg) gelijk, zoals Parfumswinkel onweersproken heeft gesteld. ANS blijkt bovendien, naast Parfumswinkel, de enige te zijn die een handelsnaam gebruikt die de woorden ‘parfums’ en ‘winkel’ (in deze volgorde) bevat, door welke volgorde een ongebruikelijke tussen-s ontstaat. Door dit alles, in samenhang met de veelheid van begripsmatig overeenstemmende handelsnamen die iets met parfum kopen op het internet te maken hebben (onder meer parfumwebshop.nl, parfumswebshop.nl, parfumshop.nl, parfumoutlet.nl, parfumcenter.nl, parfum-online.nl, parfum-kopen.nl), zal een consument de handelsnamen van Parfumswinkel en ANS gemakkelijk door elkaar kunnen halen. Dat het publiek vanwege deze veelheid aan overeenstemmende handelsnamen juist extra oplettend zal zijn, zoals ANS stelt, is nergens uit gebleken. Dat, aldus ANS, bij een deel van de consumenten het gevaar voor verwarring niet bestaat omdat zij hun leverancier zoeken op basis van bookmarks of eigen e-mails en niet op basis van hun herinnering aan een handels- of domeinnaam, doet daar ook niet aan af.

Parfumswinkel stelt in de periode 2013-2015 een aantal (23) gevallen van daadwerkelijke verwarring te hebben geconstateerd. Het gaat daarbij voornamelijk om klanten die bij ANS hebben besteld en zich daarna voor het opvolgen van de bestelling, inclusief het klagen daarover, per mail of ander elektronisch bericht (chat) tot Parfumswinkel hebben gewend. ANS betoogt dat de verkeerd geadresseerde berichten van consumenten geen verwarring tussen de ondernemingen betreffen. Dat verweer wordt verworpen nu de verkeerd ingetypte adressering juist het gevolg zal zijn van de grote gelijkenis tussen de handelsnamen van de respectievelijke ondernemingen; ANS heeft niet gesteld dat het gaat om loutere tikfouten. Voorts geldt dat van verwarring tussen ondernemingen niet slechts sprake is indien de consument een bestelling plaatst bij ANS terwijl hij in de veronderstelling verkeert dat hij bij Parfumswinkel bestelt, zoals ANS betoogt. Dat de door Parfumswinkel overgelegde berichten van in verwarring geraakte consumenten op frauduleuze wijze, want in opdracht van Parfumswinkel, tot stand zouden zijn gekomen, zoals door ANS betoogd, is door Parfumswinkel gemotiveerd weersproken. Parfumswinkel heeft daarbij onder meer verwezen naar verklaringen van drie medewerkers van Parfumswinkel ten aanzien van een aantal (12) van de 23 verwarringsgevallen, welke verklaringen door ANS niet zijn bestreden. De rechtbank gaat er daarom van uit dat zich in elk geval 12 gevallen van verwarring hebben voorgedaan. Dat dit aantal te gering is in verhouding tot de ‘vele duizenden’ bestellingen per jaar bij Parfumswinkel om een gevaar voor verwarring te illustreren, zoals ANS stelt, wordt verworpen. Genoemd gering aantal laat immers onverlet dat het in r.o. 4.9. reeds geconstateerde gevaar voor verwarring wel degelijk door daadwerkelijk opgetreden gevallen van verwarring wordt bevestigd.

Het voorgaande leidt tot de slotsom dat door de grote gelijkenis tussen de handelsnamen Parfumswinkel en Parfumswebwinkel, gelet op de overige aangehaalde omstandigheden, verwarring tussen de ondernemingen van Parfumswinkel en ANS te duchten is. De door ANS gestelde verschillen tussen de websites van Parfumswinkel en ANS, onder meer gelegen in het gebruikte logo en de kleurstelling, en de geringe beschermingsomvang van de handelsnaam Parfumswinkel vanwege het beschrijvende karakter daarvan, bieden naar het oordeel van de rechtbank onvoldoende tegenwicht tegen de factoren die verwarringsgevaar in de hand werken. De vorderingen tegen ANS zijn dus in beginsel toewijsbaar.

Het gebruik van de handelsnaam Parfumswebwinkel (al dan niet met de extensie .nl) is de enige handeling die Parfumswinkel ANS verwijt. Daarom, en om executiegeschillen te voorkomen, zal het gevorderde verbod ambtshalve worden beperkt tot het gebruik van de handelsnaam Parfumswebwinkel (met of zonder .nl).

De vordering tot wijziging van de handelsnaam van ANS zal worden afgewezen. Het verbod op het gebruik van de handelsnaam Parfumswebwinkel (met of zonder .nl) brengt immers volledige opheffing van de onrechtmatige toestand mee, en ANS heeft niet toegelicht waarom zij daarnaast recht op en belang bij toewijzing van de vordering tot wijziging heeft.

ANS betoogt dat de vorderingen dienen te worden beperkt tot de verwarringwekkend overeenstemmende handelsnaam van ANS, niet haar (gebruik van de) domeinnaam parfumswebwinkel.nl. Dat verweer slaagt. Het enkele gebruik van de domeinnaam als adres waar de onderneming van ANS op internet kan worden gevonden, is niet aan te merken als handelsnaamgebruik. Parfumswinkel heeft niet gesteld dat het gebruik van de domeinnaam parfumswebwinkel.nl onrechtmatig is jegens Parfumswinkel. Het dictum zal daarom worden beperkt. Een en ander betekent ook dat de vordering met betrekking tot aanpassing van de gegevens in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel niet kan worden toegewezen. Parfumswinkel heeft niet bestreden dat in het Handelsregister slechts ANS Trading B.V. als handelsnaam is vermeld. Overdracht van de domeinnaam kan om dezelfde reden niet worden toegewezen. ANS heeft geen verweer gevoerd op de dwangsommenvordering zodat deze zal worden toegewezen, met dien verstande dat de dwangsommen om executieproblemen te voorkomen ambtshalve zullen worden gematigd en gemaximeerd.

Als de hoofdzakelijk in het ongelijk gestelde partij zal ANS worden veroordeeld in de proceskosten. Parfumswinkel heeft ter zake een bedrag van € 11.088,58 (inclusief dagvaardingskosten, griffierecht en overige verschotten) gevorderd. ANS heeft dit bedrag niet bestreden, dus komt het voor toewijzing in aanmerking. Bij verzuim van betaling zal de wettelijke rente verschuldigd zijn. Voor toewijzing van de wettelijke handelsrente is geen grondslag aanwezig nu tussen partijen geen sprake is van een handelstransactie.