Uitspraken

Allereerst moet in deze zaak duidelijk zijn aan welk toetsingskader de kantonrechter als burgerlijke rechter gebonden is. De kantonrechter heeft zich te houden aan de geschreven en ongeschreven regels van het Nederlandse (arbeids)recht.

Gelet op –kort gezegd- de scheiding tussen kerk en staat en de vrijheid van godsdienst in Nederland, is het niet aan de kantonrechter om geschillen van theologische aard tussen partijen te beslechten. Daar is de burgerlijke rechter ook niet voor toegerust.

In artikel 112 van de Grondwet is ook duidelijk bepaald dat aan de rechter zijn opgedragen de beslechting van geschillen over burgerlijke rechten en over schuldvorderingen.

Dit is hier van belang omdat de Statutes en By-Laws van Crossroads als rechtspersoon naar Nederlands recht zowel wat betreft de taakomschrijvingen van haar organen, zoals de Board of Elders als de Senior of Lead Pastor, als wat betreft haar besluitvorming en omgangsvormen voor het overgrote deel rechtstreeks verwijst naar of citeert uit de Bijbel.

Dat brengt mee dat de kantonrechter op sommige punten gehouden is de standpunten en stelingen van partijen die gebaseerd zijn op die Statutes of By-Laws zeer terughoudend of marginaal te toetsen.

Met inachtneming van het voorgaande dient te worden beoordeeld of de arbeidsovereenkomst tussen partijen moet worden ontbonden.

De kantonrechter stelt vast dat onderhavig verzoek geen verband houdt met enig opzegverbod.

De kantonrechter stelt voorop dat uit artikel 7:669, eerste lid BW volgt dat de arbeidsovereenkomst alleen kan worden ontbonden indien daar een redelijke grond voor is.

Herplaatsing is op grond van artikel 7:669, tweede lid BW niet aan de orde, omdat vast staat dat [verweerder] een geestelijk ambt bekleed.

Bij de mondelinge behandeling heeft de kantonrechter mondeling het verzoek van Crossroads om onmiddellijk uitspraak te doen en de schriftelijke motivering later aan partijen te verstrekken mondeling afgewezen met de motivering dat de zaak zich daar niet voor leent. De zaak is noch feitelijk noch juridisch eenvoudig van aard, zij is omvangrijk en de beslissing vergt een zorgvuldige afweging op tal van punten.

Gezien het hiervoor onder 5.1 omschreven marginale toetsingskader kan de kantonrechter niet voldoende beoordelen of het aangevoerde verschil in theologische inzichten tussen partijen, dan wel de wijze van leiding geven door [verweerder] dan wel of [verweerder] het gezag van de Board of Elders heeft ondermijnd, zodanig is dat binnen een jaar na aanstelling van [verweerder] ontbinding van de arbeidsovereenkomst tussen [verweerder] en Crossroads de enige oplossing voor het beslechten van die geschillen is.

Dat betekent dat wat betreft de zogenoemde d. grond (ongeschiktheidsgrond) en de zogenoemde g. grond (verstoorde arbeidsverhouding) niet beoordeeld kan worden of deze gronden voldragen zijn.

Deze gronden kunnen om die reden dus niet leiden tot toewijzing van het verzoek van Crossroads.

Met betrekking tot het arbeidsgeschil staan tussen partijen de navolgende feiten en omstandigheden als niet dan wel onvoldoende gemotiveerd weersproken vast.

Het hoogste orgaan binnen de rechtspersoon Crossroads is de Board of Elders. Zij heeft de besturende autoriteit “governing authority” binnen Crossroads.

[verweerder] is in zijn kwaliteit van [functie] ambtshalve lid van de Board of Elders.

De Board of Elders beslist op basis van eenstemmigheid, waarbij een Elder zich mag onthouden van stemming.

Iedere Elder dient zijn eigen belang ondergeschikt te maken aan de belangen van Crossroads als rechtspersoon.

Wanneer de Board of Elders de aanstelling van de [functie] wenst te beëindigen, zal dit schriftelijk gebeuren met een opzegtermijn van één maand. In dat geval komt de [functie] na het einde van de arbeidsovereenkomst een normale vergoeding toe van drie maanden, tenzij hij een andere positie heeft aanvaard.

Volgens artikel 2, zesde lid van de arbeidsovereenkomst mag Crossroads de arbeidsovereenkomst beëindigen wanneer [verweerder] handelt in strijd met de Constitution en By-Laws van Crossroads van 4 december 1998, de eenheid binnen de kerk bedreigd of de belangen van Crossroads schaadt.

[verweerder] is zijn werkzaamheden aangevangen begin mei 2017. Op 8 november 2017 heeft een eerste beoordelingsgesprek plaatsgevonden tussen de Board of Elders en [verweerder] . Hoewel geconstateerd wordt dat de staf er beter aan toe is dan een jaar geleden, wordt als aandachtpunt voor [verweerder] genoemd om te leiden door middel van inspiratie en bemoediging en niet op basis van de autoriteit van zijn positie.

Vanaf die periode vindt binnen de Board of Elders in toenemende mate discussie plaats over de wijze van leiding geven door [verweerder] aan de staf, zijn interpretatie van de beginselen waarop Crossroads is gegrondvest, de manier waarop hij met de kwestie [betrokkene 6] omgaat, de wijze waarop [verweerder] omgaat met het maken van nieuwe leden van Crossroads en zijn wijze van communiceren.

[verweerder] is niet verschenen bij de vergadering van de Board of Elders op 19 maart 2018 en ook niet op de volgende vergaderingen van de Board of Elders.

Op 5 april 2018 vindt een gesprek plaats tussen Elder [betrokkene 7] en [verweerder] over het functioneren van [verweerder] .

Tussen 5 april 2018 en 24 april 2018 vinden nog een aantal gesprekken plaats tussen (leden van) de Board of Elders en [verweerder] .

Op 24 april 2018 vindt een vergadering van de Board of Elders plaats, waarbij ook [verweerder] aanwezig is. Daar wordt gezamenlijk geconcludeerd dat er een aantal belangrijke verschillen zijn en dat doorgaan op de huidige wijze geen begaanbare weg is. Met ieders instemming wordt besloten dat [verweerder] met behoud van salaris gedurende een maand wordt vrijgesteld van werkzaamheden.

Bij brief van 25 april 2018 aan [verweerder] doet de Board of Elders aan [verweerder] twee verschillende voorstellen om de gerezen problemen het hoofd te bieden. [verweerder] wordt de keuze gelaten om een verbetertraject te volgen, dan wel met wederzijdse instemming de arbeidsovereenkomst te beëindigen.

Het in die brief voorgestelde verbetertraject duurt drie maanden, waarbij [verweerder] voor één maand wordt vrijgesteld van al zijn werkzaamheden, vervolgens zal hij -telkens nadat in overleg wordt geconstateerd dat voldoende voortgang wordt geboekt- delen van zijn taak weer aanvatten en na drie maanden wordt bezien of er voldoende gronden zijn de arbeidsovereenkomst voort te zetten.

Bij brief van zijn toenmalige gemachtigde van 1 mei 2018, heeft [verweerder] aan Crossroads meegedeeld het voorgestelde verbetertraject hem geen reële verbeterkans biedt en dat hem daarom niets anders rest dan te kiezen voor een beëindiging van de arbeidsovereenkomst met wederzijdse instemming.

Partijen hebben hierover in verschillende gesprekken geen overeenstemming kunnen bereiken.

Eind mei dan wel begin juni 2018 wordt binnen de gemeenschap van Crossroads bekend gemaakt dat [verweerder] en de Board of Elders gezamenlijk tot de beslissing zijn gekomen dat [verweerder] zijn positie als [functie] bij Crossroads zou gaan verlaten vanwege de fundamentele verschillen van inzicht omtrent de kern van de identiteit van Crossroads en het Elderschap van de kerk.

[verweerder] heeft niet ingestemd met deze wijze van mededelen en met de tekst hiervan.

Met inachtneming van het hiervoor onder 5.1. weergegeven toetsingskader komt de kantonrechter tot de conclusie dat het onvermijdelijk is geworden het verzoek van Crossroads toe te wijzen en de arbeidsovereenkomst met toepassing van artikel 7:671b achtste lid, onder a, BW te ontbinden met ingang van 1 november 2018. Dat is de datum waarop de arbeidsovereenkomst bij regelmatige opzegging zou zijn geëindigd.

Daarnaast zal aan [verweerder] een billijke vergoeding worden toegekend, omdat die ontbinding van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen dan wel nalaten van Crossroads.

Daartoe is het volgende redengevend.

Uit de stukken en uit hetgeen is voorgevallen tijdens de mondelinge behandeling is voldoende gebleken dat de verhouding tussen partijen uiterst gespannen is.

Partijen zijn niet of nauwelijks meer “on speaking terms” en het is niet aannemelijk geworden dat tussen partijen nog een werkbare relatie tot stand kan worden gebracht.

Aan [verweerder] moet worden toegegeven dat een deel van de door Crossroads overgelegde verklaringen dateert van na april 2018 en zijn opgesteld op uitdrukkelijk verzoek van de Board of Elders.

Duidelijk is dat binnen de rechtspersoon Crossroads de Board of Elders het hoogste gezag heeft.

De plaats van [verweerder] is binnen Crossroads niet ondubbelzinnig. Enerzijds maakt hij deel uit van de Board of Elders anderzijds is hij als werknemer in de functie van [functie] gehouden het gezag van de Board of Elders te respecteren.

Gelet op de aard van de rechtspersoon Crossroads en haar doelstellingen, mag verwacht worden dat beide partijen zorgvuldig met elkaar omgaan en mag van de Board of Elders worden verwacht dat zij de verhoudingen tussen partijen niet onnodig en (te) snel op scherp zet.

Dat is hier wel gebeurd.

Niet gebleken is dat [verweerder] tijdens het langdurige selectietraject van acht maanden voorafgaand aan zijn aanstelling zich anders heeft voorgedaan dan hij in werkelijkheid is.

Indien dat wel het geval zou zijn geweest, is een tekortkoming in de selectieprocedure overigens in het algemeen eerder een omstandigheid die aan de werkgever dan aan de werknemer valt toe te rekenen.

Verder heeft de hele ontwikkeling van het conflict tot aan de brief van Crossroads van

25 april 2018 zich binnen een periode van minder dan één jaar afgespeeld.

Ook naar het oordeel van de kantonrechter is het bij brief van 25 april 2018 voorgestelde verbetertraject te mager om als een volwaardig verbetertraject te kunnen dienen. Dit omdat niet duidelijk welke taken en in welke volgorde daarvan [verweerder] zijn taken weer mag gaan vervullen en ook voldoende objectieve beoordelingsmaatstaven daarbij ontbreken.

In eerste instantie heeft de Board of Elders alleen een zogenoemde “exit mediation” aangeboden, welk aanbod door [verweerder] niet is aanvaard.

Bij de mondelinge behandeling bleek Crossroads evenmin tot welke mediation dan ook over te gaan.

Mediation heeft dus niet plaatsgevonden, terwijl dit juist in de omstandigheden van dit geval tot een zorgvuldige tussenstap had kunnen dienen om tot een voor beide partijen aanvaardbare oplossing te geraken, ofwel door een zorgvuldiger verbeterplan op te stellen ofwel om alsnog tot een beëindiging met wederzijdse instemming te komen.

Ook het verzoek van Crossroads aan de kantonrechter om een onmiddellijke mondeling uitspraak getuigt niet helemaal van een zorgvuldige benadering van dit arbeidsconflict.

Daarbij wordt opgemerkt dat Crossroads op 1 mei 2017 nog voldoende middelen had om een arbeidsovereenkomst voor de duur van vijf jaar met [verweerder] aan te gaan en andere stafleden in loondienst te hebben. Zij heeft haar huidige financiële situatie op geen enkele wijze onderbouwd, terwijl dit wel op haar weg had gelegen. Zijzelf voert immers aan dat de loonbetalingen aan [verweerder] zwaar op haar reserves drukken.

Verder is van belang dat het hier niet gaat om een ontbinding op grond van bedrijfseconomische omstandigheden, die door het UWV is geweigerd, waarbij de financiële situatie van de werkgever wel een omstandigheid is die meegewogen wordt bij de beoordeling of wel of niet tot ontbinding moet worden overgegaan.

In de omstandigheden van dit geval is dit alleen één van de omstandigheden van het geval, die moeten worden meegewogen bij de bij de bepaling van de hoogte van de billijke vergoeding.

De conclusie is dan ook dat in de omstandigheden van dit geval zijn er andere omstandigheden, dan de in artikel 7: 669, derde lid aanhef en onder a. tot en met g. genoemde omstandigheden aanwezig zijn, die zodanig zijn dat op grond daarvan van Crossroads redelijkerwijs niet gevergd kan worden de arbeidsovereenkomst te laten voortduren.

Bij het oordeel dat de zogenaamde h-grond wel voldragen is, is de kantonrechter er zich van bewust dat er in dit geval ook aspecten aan de orde zijn, die naar hun uiterlijke vorm onder de zogenoemde d. grond (ongeschiktheidsgrond) dan wel de zogenoemde g. grond (verstoorde arbeidsverhouding) zouden kunnen vallen.

Dit valt echter niet ten volle te beoordelen zonder in de beoordeling van de theologische geschillen tussen partijen te treden. Bij de beantwoording van de vraag of [verweerder] disfunctioneert moet op overwegend theologische gronden worden beslist of het [verweerder] is of de Board of Elders die ongeschikt en/of disfunctioneel is. Bij de beantwoording van de vraag of er sprake is van een zodanige verstoorde arbeidsverhouding dat de arbeidsovereenkomst op die grond moet worden ontbonden, kan de kantonrechter in dit geval er niet om heen om in te gaan op de theologische discussie tussen partijen omtrent het hoogste leergezag binnen Crossroads.

De kantonrechter stelt vast dat [verweerder] mede een leidinggevende positie heeft binnen Crosroads en dat er tussen de Board of Elders en [verweerder] een groot verschil van inzicht bestaat over het binnen Crossraods te voeren beleid. In de wetsgeschiedenis wordt dit expliciet genoemd als voorbeeld van de h-grond (zie kamerstukken II 2013/2014 33818, nr. 7, p 130).

Tegelijkertijd zijn die omstandigheden die op grond van de h. grond wel ten volle beoordeeld kunnen worden het gevolg van ernstig verwijtbaar handelen en/of nalaten van Crossroads.

Bij het bepalen van de billijke vergoeding heeft de kantonrechter de volgende feiten en omstandigheden in overweging genomen.

Volgens de Statutes en By-laws van Crossroads heeft [verweerder] in elk geval recht op een vergoeding van drie maanden salaris bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

Door de korte duur van de arbeidsovereenkomst heeft [verweerder] geen recht op een transitievergoeding, maar moet hij wel omzien naar een andere betrekking.

Gelet op de periode van acht maanden die de selectieprocedure van [verweerder] heeft geduurd, is het aannemelijk dat [verweerder] minimaal zes maanden nodig zal hebben om een nieuwe aanstelling te vinden.

Ten slotte is zeer aannemelijk dat [verweerder] zal moeten verhuizen in verband met het vinden van nieuw werk. Hij en zijn gezin zijn immers naar Nederland gekomen speciaal om deze betrekking bij Crossroads te gaan vervullen.

Dit leidt ertoe dat een billijke vergoeding zal worden toegekend van zes maal € 4.453,02 bruto, dus € 26.718,12 bruto plus een bedrag van € 5.000,00 bruto voor verhuiskosten, derhalve totaal € 31.718,12 bruto.

Daarnaast zal Crossroads worden veroordeeld tot uitbetaling van de [verweerder] toekomende maar niet genoten vakantiedagen en het hem toekomende vakantie geld dit alles voorzien van een deugdelijke specificatie en een deugdelijk gespecificeerde eindafrekening.