Uitspraken

De officier van justitie heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van de onder 1, 2, 3 en 4 ten laste gelegde feiten. Daarbij heeft de officier van justitie ten aanzien van de rol van de verdachte, zakelijk weergegeven, op het volgende gewezen.

Verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] zijn halfbroers, wonen op hetzelfde adres en hebben een aanvraag voor een bankrekening van [Y VEA Ltd] gezamenlijk ondertekend. Voorts is verdachte director van [Y VEA Ltd]. [Y VEA Ltd] is een prominente schakel in de omzetbelasting-fraude met emissierechten. Er zijn aanzienlijke bedragen over gemaakt van [Y VEA Ltd] naar verdachte. Ook heeft de officier van justitie erop gewezen dat uit opnames van telefoongesprekken door de Franse emissie autoriteit volgt dat verdachte gebeld heeft in het kader van aanvragen voor emissie accounts.

Het onderzoek [B NL B.V.] / Schone schijn ziet op omzetbelastingfraude met CO2-emissierechten. Uit het onderzoeksdossier komt kort gezegd het volgende beeld naar voren. Op buitenlandse beurzen werden emissierechten zonder omzetbelasting gekocht, die binnen een (frauduleus) samenwerkingsverband van Europese ondernemingen inclusief omzetbelasting meermalen werden (door)verkocht. De laatste verkoop een beurs binnen de Europese Unie. In Nederland was dat Climex.

Kenmerkend voor deze fraudevorm is dat de eerste ondernemer in de schakel die zonder omzetbelasting gekochte emissierechten binnen de Europese Unie doorverkocht de bij die verkoop gefactureerde omzetbelasting niet op aangifte heeft voldaan, terwijl hij daartoe materieel wel gehouden was. Een dergelijke ondernemer wordt in verband met ‘ploffer/missing trader’ aangeduid. De ondernemers aan wie de ‘ploffer’ de goederen doorverkoopt om de handelsketen een legale status te geven, wordt als ‘buffer ‘ aangeduid.

Het internationale onderzoek naar deze vorm van fraude met omzetbelasting op de handel in emissierechten is zeer omvangrijk geweest. Daarbij zijn ruim vijftig vennootschappen in zes lidstaten van de Europese Unie, Zwitserland, Hong Kong, de Verenigde Arabische Emiraten en de daarbij betrokken natuurlijke personen onderzocht. De tenlastelegging ziet op het Nederlandse deel van dit onderzoek: omzetbelastingfraude, valsheid in geschrift, witwassen en deelname aan een criminele organisatie.

De rechtbank heeft de vraag te beantwoorden of verdachte deel heeft uitgemaakt van een criminele organisatie die zich heeft schuldig gemaakt aan de hiervoor weergegeven verdenking, alsmede of verdachte feitelijke leiding heeft gegeven aan het opzettelijk niet doen van aangiften omzetbelasting, valsheid in geschrift en het maken van een gewoonte van witwassen.

Feit 1

Juridisch kader criminele organisatie

Een criminele organisatie als bedoeld in artikel 140 van het Wetboek van Strafrecht is een samenwerkingsverband, met een zekere duurzaamheid en structuur, tussen ten minste twee (rechts)personen. Niet is vereist dat daarbij komt vast te staan dat men moet hebben samengewerkt met, althans bekend moet zijn geweest met alle andere personen die deel uitmaken van de organisatie of dat de samenstelling van het samenwerkingsverband steeds dezelfde is. Aanwijzingen voor het bestaan van een dergelijk samenwerkingsverband kunnen bijvoorbeeld zijn gemeenschappelijke regels, een bepaalde gezamenlijke werkwijze, het voeren van overleg, gezamenlijke besluitvorming, een taakverdeling en een bepaalde hiërarchie.

De organisatie dient het plegen van misdrijven tot oogmerk te hebben, hetgeen betekent dat het plegen van misdrijven het naaste doel van de organisatie is. Voor het bewijs van het oogmerk kan betekenis toekomen aan het meer duurzame of gestructureerde karakter van de samenwerking, zoals daarvan kan blijken uit de onderlinge verdeling van werkzaamheden of onderlinge afstemming van activiteiten van deelnemers binnen de organisatie met het oog op het bereiken van het gemeenschappelijke doel van de organisatie. Of, meer in het algemeen, aan de planmatigheid of stelselmatigheid van de met het oog op dit doel verrichte activiteiten van deelnemers binnen de organisatie.

Er is sprake van deelnemen aan een organisatie als bedoeld in artikel 140 van het Wetboek van Strafrecht indien de verdachte behoort tot de organisatie en een aandeel heeft in gedragingen, of deze gedragingen ondersteunt, die strekken tot of rechtstreeks verband houden met de verwezenlijking van het in dat artikel bedoelde oogmerk, te weten: het plegen van misdrijven. Hij dient in dat verband in zijn algemeenheid te weten dat de organisatie tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven. Niet is vereist dat de deelnemer enige vorm van opzet heeft gehad op de door de organisatie beoogde concrete misdrijven, aan enig concreet misdrijf heeft deelgenomen of van enig concreet misdrijf wetenschap heeft gehad.

Toepassing op deze zaak

De rechtbank overweegt dat uit het dossier volgt dat, anders dan het geval is ten aanzien van medeverdachte [medeverdachte 1], niemand van de bij de omzetbelastingfraude betrokken personen melding maakt van enige actieve betrokkenheid van verdachte bij de tenlastegelegde feiten. De betrokkenheid van verdachte zou volgens de stelling van de officier van justitie onder meer volgen uit de omstandigheid dat hij als director van [Y VEA Ltd] staat vermeld en dat hij kennelijk ook in die hoedanigheid een bankrekening heeft aangevraagd. De rechtbank overweegt dat de geldstromen van [Y VEA Ltd] naar verdachte, waarnaar de officier van justitie nog heeft verwezen, dateren van 2005: ruim voordat de tenlastegelegde feiten plaatsvonden. Voor zover verdachte in het dossier wél naar voren komt in een actieve rol bij de handel in emissierechten, ziet die informatie op een deel van het Fiod-onderzoek dat buiten het bestek van deze strafzaak valt. De rechtbank is van oordeel dat ten aanzien van de onderhavige tenlastegelegde feiten het dossier onvoldoende concrete aanknopingspunten biedt, in de zin van wettig en overtuigend bewijs, om vast te kunnen stellen dat verdachte deel uit heeft gemaakt van deze criminele organisatie en wat zijn rol daarin dan is geweest. De rechtbank zal verdachte daarom vrijspreken van dit feit.

Feiten 2, 3 en 4

Het voorgaande leidt ook tot de conclusie dat verdachte niet als feitelijke leidinggever kan worden aangemerkt van bij de omzetbelastingfraude betrokken rechtspersonen [A NL B.V.]. / [B NL B.V.] en [X NL B.V.]. De rechtbank zal verdachte daarom ook vrijspreken van de feiten 2, 3 en 4.