Uitspraken

De rechtbank is met de Ontvanger van oordeel dat de rekening-courantschuld van [gedaagde] aan Holding opeisbaar is geworden, gelet op het volgende.

Het bepaalde in artikel 6 van de rekening-courantovereenkomst brengt mee dat, als een derde ten laste van [gedaagde] beslag legt op goederen van [gedaagde] , de rekening-courantschuld van [gedaagde] aan Holding direct opeisbaar wordt. Als de derde vervolgens ten laste van Holding executoriaal beslag legt onder [gedaagde] , zal [gedaagde] het aan Holding verschuldigde aan deze derde, tot het beslagen bedrag, moeten voldoen (artikel 477 Rv). Een en ander wordt door [gedaagde] ook niet betwist.

In dit geval is de derde de Ontvanger, waarbij de gegrondheid van de vorderingen waarvoor de beslagen zijn gelegd niet in geschil is. Uitgangspunt moet dus zijn dat [gedaagde] het op 4 maart 2019 aan Holding verschuldigde aan de Ontvanger, tot het beslagen bedrag, zal moeten voldoen.

Met betrekking tot het verweer van [gedaagde] dat de Ontvanger misbruik van recht maakt door zich op artikel 6 van de rekening-courantovereenkomst te beroepen, wordt het volgende overwogen.

Artikel 3:13 lid 2 Burgerlijk Wetboek (BW) geeft een niet-limitatieve opsomming van gevallen waarin van misbruik van bevoegdheid/recht sprake kan zijn. Een bevoegdheid/recht kan onder meer worden misbruikt door haar uit te oefenen:

- met geen ander doel dan een ander te schaden;

- met een ander doel dan waarvoor zij is verleend;

- in aanmerking genomen de onevenredigheid tussen het belang bij de uitoefening en het belang dat daardoor wordt geschaad, men naar redelijkheid niet tot die uitoefening had kunnen komen. De formulering van artikel 3:13 BW brengt mee dat bij de toepassing hiervan terughoudendheid dient te worden betracht. In de slotwoorden van artikel 3:13 lid 2 BW (“naar redelijkheid niet tot die uitoefening had kunnen komen”) ligt besloten dat slechts in uitzonderlijke gevallen sprake zal zijn van misbruik van bevoegdheid/recht.

[gedaagde] heeft geen feiten of omstandigheden gesteld die kunnen leiden tot de conclusie dat de Ontvanger misbruik van recht kan worden verweten. De gestelde omstandigheid dat op instigatie van de Inspecteur een aflossingsregeling in de rekening-courantovereenkomst is opgenomen en dat deze regeling door [gedaagde] en Holding is uitgevoerd, brengt niet mee de Ontvanger geen beroep toekomt op het bepaalde in artikel 6 van de rekening-courantovereenkomst, te minder nu deze bepaling niet op verzoek van de Inspecteur of Ontvanger in de overeenkomst is opgenomen en een dergelijke bepaling, zoals de Ontvanger onweersproken heeft gesteld, gebruikelijk is bij zakelijke geldleningen.

Met betrekking tot het beroep van [gedaagde] op de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid wordt het volgende overwogen. Op grond van artikel 6:248 lid 2 BW kan een tussen partijen als gevolg van de overeenkomst geldende regel buiten toepassing worden gelaten. De Ontvanger is echter, zoals hij terecht heeft aangevoerd, geen contractspartij bij de rekening-courantovereenkomst. Afgezien daarvan strandt het verweer van [gedaagde] ook op wat onder 4.6 is overwogen en beslist.

Nu vaststaat dat de rekening-courantschuld van [gedaagde] met de conservatoire beslagen direct opeisbaar is geworden, dient vervolgens te worden beoordeeld of het executoriale beslag doel heeft getroffen.

[gedaagde] betoogt op dit punt dat, zoals hij in de derdenverklaring heeft vermeld, hij zijn gehele pensioenaanspraak op Holding kan verrekenen met de rekening-courantschuld, zodat hij per saldo een vordering heeft op Holding.

De Ontvanger acht een dergelijke verrekening in strijd met de systematiek van de fiscale pensioenwetgeving: voor pensioen geldt op grond van de Wet op de loonbelasting 1964 (hierna: Wet LB) de zogenoemde omkeerregeling. Als de pensioenregeling voldoet aan de wettelijke eisen, is niet de pensioenaanspraak, maar zijn alleen de pensioenuitkeringen belast. Indien in een jaar een hoger bedrag zou worden verrekend dan de vastgelegde pensioenuitkering, geniet [gedaagde] een hogere uitkering dan waarop hij op grond van de pensioenregeling recht heeft. De pensioenregeling voldoet daardoor niet meer aan de voorwaarden om als pensioenaanspraak waarvoor de omkeerregeling geldt te kunnen worden aangemerkt. Dit heeft tot gevolg dat de pensioenaanspraak op dat moment geheel belast is op grond van artikel 19b Wet LB, aldus de Ontvanger.

Tijdens de comparitie heeft [gedaagde] erkend dat als de pensioenaanspraak in één keer zou worden uitgekeerd, de omkeerregeling niet meer van toepassing is. Hij heeft kenbaar gemaakt dat het ook niet zijn bedoeling was dat de omkeerregeling komt te vervallen. Dit neemt volgens [gedaagde] niet weg dat hij zich ter afwering van de vordering van de Ontvanger kan beroepen op verrekening met de gehele pensioenaanspraak, ondanks dat deze nu niet geheel opeisbaar is.

Ingevolge artikel 6:127 lid 2 BW heeft een schuldenaar ( [gedaagde] ) de bevoegdheid tot verrekening, wanneer hij een prestatie te vorderen heeft die beantwoordt aan zijn schuld jegens dezelfde wederpartij (Holding) en hij bevoegd is zowel tot betaling van de schuld als tot het afdwingen van de betaling van de vordering. Die bevoegdheid tot het afdwingen van de betaling van de vordering bestaat onder meer niet, als de vordering van de schuldenaar niet opeisbaar is.

Als op een vordering beslag wordt gelegd, is de schuldeiser (Holding) niet bevoegd zijn vordering op te eisen. Artikel 6:130 BW laat dan in twee gevallen toch verrekening toe zonder dat is voldaan aan alle in artikel 6:127 BW gestelde vereisten, met name het vereiste van wederkerig schuldenaarschap. Wel moet dan worden voldaan aan andere vereisten van artikel 6:127 BW, zoals dat de schuldenaar/derde-beslagene ( [gedaagde] ) bevoegd moet zijn tot het afdwingen van de betaling van zijn vordering.

Aangezien de door [gedaagde] gestelde vordering (de gehele pensioenaanspraak) nu niet opeisbaar is - wat [gedaagde] , zo begrijpt de rechtbank, ook wenselijk acht vanwege de toepassing van de hiervoor genoemde omkeerregel - staat artikel 6:127 lid 2 BW in de weg aan verrekening van de gehele pensioenaanspraak. Wel voor verrekening komen in aanmerking de pensioenuitkeringen, die opeisbaar waren ten tijde van het executoriale beslag.

De rechtbank houdt de door Ontvanger gemaakte berekening van de omvang van rekening-courantschuld per 4 maart 2019, na verrekening met de hiervoor bedoelde pensioenuitkeringen, voor juist. [gedaagde] heeft op dit punt geen zelfstandig verweer gevoerd. Hij heeft evenmin verweer gevoerd tegen de door de Ontvanger gevorderde wettelijke rente.

Het voorgaande leidt ertoe dat de vorderingen I en II van de Ontvanger zullen worden toegewezen.

Tegen de vordering van de Ontvanger om het vonnis uitvoerbaar bij voorraad te verklaren heeft [gedaagde] het volgende ingebracht. Niet gesteld of gebleken is dat de Ontvanger belang heeft bij deze vordering. De Ontvanger lijdt als grote organisatie geen financieel nadeel of risico door het uitblijven van betaling totdat er onherroepelijk op de vordering is beslist. Voor [gedaagde] daarentegen gaat het om een aanzienlijk te betalen bedrag. Bovendien loopt hij het risico dat de Ontvanger zich verhaalt op zijn woning, hetgeen tot onaanvaardbare en onherstelbare gevolgen zou leiden.

Het komt aan op de afwegingen van belangen van partijen in het licht van de omstandigheden van het geval. Hierbij is uitgangspunt dat de Ontvanger het vereiste belang bij uitvoerbaarverklaring bij voorraad heeft (vgl. HR 27 februari 1998, ECLI:NL:HR:1998:ZC2602). Nu de Ontvanger tijdens de comparitie heeft verklaard dat hij normaliter geen onomkeerbare maatregelen neemt als er een hoger beroep loopt, gaat de rechtbank ervan uit dat het risico dat [gedaagde] , voordat onherroepelijk is beslist op de vordering, te maken krijgt met executiemaatregelen met onherstelbare gevolgen, beperkt is. Dit leidt ertoe dat de vordering zal worden toegewezen.