Uitspraken

Ter beoordeling staat de vraag of aan [verzoeker] zowel een transitievergoeding als een billijke vergoeding moet worden toegekend. [verzoeker] stelt zich op het standpunt dat Sito Pharma de arbeidsovereenkomst onregelmatig heeft opgezegd wegens het bereiken van de AOW-leeftijd, terwijl voor hem een afwijkende leeftijd geldt als bedoeld in artikel 7:669 lid 4 BW.

Sito Pharma heeft aangevoerd dat partijen bij de totstandkoming van de arbeidsovereenkomst de einddatum van 2 december 2020 (de datum waarop [verzoeker] thans de AOW-leeftijd bereikt) voor ogen hadden, maar dit is door [verzoeker] betwist en een dergelijke einddatum blijkt ook niet uit de arbeidsovereenkomst. Wel stelt de kantonrechter vast dat de arbeidsvoorwaardenregeling is geïncorporeerd in de arbeidsovereenkomst en dat in die regeling een pensioenontslagbeding is opgenomen. In artikel 9 lid 1 sub f van de arbeidsvoorwaardenregeling is namelijk neergelegd dat de arbeidsovereenkomst eindigt op de eerste van de maand waarin de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. De vraag die partijen verdeeld houdt is wanneer [verzoeker] geacht kan worden de pensioengerechtigde leeftijd te hebben bereikt: op 2 december 2020, dus bij het bereiken van de AOW-leeftijd van 66 jaar en vier maanden, of op 1 september 2022 zoals als pensioendatum staat vermeld op het pensioenoverzicht. Tussen beide data zitten 21 maanden en dat maakt een belangrijk verschil voor de aanspraken die [verzoeker] al dan niet heeft.

Anders dan Sito Pharma meent, is de kantonrechter van oordeel dat het begrip “pensioengerechtigde leeftijd” uit artikel 9 lid 1 sub f van de arbeidsvoorwaardenregeling moet worden uitgelegd aan de hand van de zogenaamde CAO-norm. Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad wordt de CAO-norm toegepast op regelingen die naar hun aard bestemd zijn de rechtspositie van derden te beïnvloeden, zonder dat die derden invloed hebben (gehad) op de inhoud of de formulering van die regeling, terwijl de onderliggende partijbedoeling voor die derden niet kenbaar is. Niet is gesteld, noch is gebleken dat partijen invloed hebben gehad op de bewoordingen van de bepalingen in de arbeidsvoorwaardenregeling, zodat de CAO-norm moet worden gehanteerd. De in het kader van de Haviltex-maatstaf aangevoerde stelling van Sito Pharma dat partijen zich hebben gedragen overeenkomstig het uitgangspunt dat de arbeidsovereenkomst per 2 december 2020 zou eindigen wegens het bereiken van de AOW-leeftijd, hetgeen overigens door [verzoeker] wordt betwist, behoeft daarmee geen bespreking meer.

De CAO-norm houdt in dat aan een bepaling van een cao (in dit geval dus van de arbeidsvoorwaardenregeling) een uitleg naar objectieve maatstaven moet worden gegeven, waarbij in beginsel de bewoordingen van die bepaling, gelezen in het licht van de gehele tekst van de cao, van doorslaggevende betekenis zijn, zodat het niet aankomt op de bedoelingen van de partijen die de cao tot stand hebben gebracht, voor zover deze niet uit de daarin opgenomen bepalingen kenbaar zijn, maar op de betekenis die naar objectieve maatstaven volgt uit de bewoordingen waarin de cao is gesteld. Bij deze uitleg kan onder meer acht worden geslagen op de elders in de cao gebruikte formuleringen en op de aannemelijkheid van de rechtsgevolgen waartoe de onderscheiden, op zichzelf mogelijke tekstinterpretaties zouden leiden. Ook de bewoordingen van de eventueel bij de cao behorende schriftelijke toelichting moeten bij de uitleg van die regeling worden betrokken. Indien de bedoeling van de partijen bij de cao naar objectieve maatstaven volgt uit de bepalingen en de eventueel daarbij behorende schriftelijke toelichting, en dus voor de individuele werknemers en werkgevers die niet bij de totstandkoming van de overeenkomst betrokken zijn geweest, kenbaar is, kan ook daaraan bij de uitleg betekenis worden toegekend.

Geen van partijen heeft gesteld dat een gepubliceerde schriftelijke toelichting op de arbeidsvoorwaardenregeling voorhanden is, zodat bij de uitleg daarvan in beginsel de bewoordingen, gelezen in het licht van de gehele tekst, van doorslaggevende betekenis zijn. Naar het oordeel van de kantonrechter kan uit de bewoordingen van de artikelen 2 onder v, 9 lid 1 sub f en 14 van de arbeidsvoorwaardenregeling – in onderling verband en samen beschouwd – niet worden geconcludeerd dat met “pensioengerechtigde leeftijd” wordt bedoeld: de leeftijd waarop de werknemer in aanmerking komt voor uitkeringen op grond van de pensioenregeling van SPOA, zoals door [verzoeker] wordt bepleit. Daartoe wordt als volgt overwogen.

In de arbeidsvoorwaardenregeling komt het begrip “pensioengerechtigde leeftijd” niet voor. Volgens normaal spraakgebruik wordt met dit begrip de AOW-leeftijd bedoeld. Er is geen reden om aan te nemen dat objectief gezien de woorden “pensioengerechtigde leeftijd” iets anders betekenen dan de voor de werknemer geldende AOW-leeftijd. Artikelen 2 onder v en 14 lid 1 van de arbeidsvoorwaardenregeling verwijzen weliswaar naar de tabel van SPOA, maar daaruit volgt niet dat met de pensioengerechtigde leeftijd wordt bedoeld de leeftijd waarop de werknemer in aanmerking komt voor uitkeringen op grond van de pensioenregeling van SPOA. Een strikte lezing van beide artikelen brengt immers met zich mee dat slechts voor de inhoud van de ‘basispensioenpremie’ wordt verwezen naar de tabel van SPOA.

Daarnaast volgt uit de mogelijkheid van de werknemer om gebruik te maken van de
pré-pensioenregeling – zoals vermeld in artikel 9 lid 1 sub f van de arbeidsvoorwaardenregeling – niet dat de pensioengerechtigde leeftijd is gekoppeld aan de pensioenregeling van SPOA. De arbeidsvoorwaardenregeling verwijst in het geheel niet naar de (reguliere) pensioenregeling van SPOA, zodat om die reden niet valt in te zien waarom die regeling de inhoud van de arbeidsvoorwaardenregeling zou bepalen. Daarbij komt dat het niet ongebruikelijk is dat pensioenregelingen werknemers de mogelijkheid bieden om veel eerder dan de pensioengerechtigde leeftijd met pensioen te gaan. Dat over deze mogelijkheid wordt gesproken in artikel 9 lid 1 sub f van de arbeidsvoorwaardenregeling, betekent echter niet automatisch dat de pensioengerechtigde leeftijd is gekoppeld aan de pensioenregeling van SPOA.

Voorts verwijst [verzoeker] ter onderbouwing van zijn stelling dat met de pensioengerechtigde leeftijd is gedoeld op de leeftijd waarop de werknemer in aanmerking komt voor uitkeringen op grond van de pensioenregeling van SPOA naar het pensioenoverzicht. Ook dit kan hem niet baten. Het pensioenoverzicht noemt weliswaar als “pensioenrichtleeftijd” de leeftijd van 68 jaar, maar dit betreft een rekeneenheid die pensioenfondsen gebruiken om het fiscaal maximale pensioen te bepalen en is – bij gebrek aan aanknopingspunten in de arbeidsvoorwaardenregeling – niet hetzelfde als “pensioengerechtigde leeftijd”. Dit geldt eveneens voor de in het pensioenoverzicht vermelde pensioendatum van 1 september 2022. Dat deze datum in het pensioenoverzicht wordt genoemd betekent niet zonder meer dat de pensioengerechtigde leeftijd deze leeftijd is. De pensioengerechtigde leeftijd moet een objectief bepaalbaar, vaststaand moment zijn. De bewoordingen van de bepalingen in de arbeidsvoorwaardenregeling bieden echter geen houvast voor de gedachte dat de pensioendatum tevens de datum is waarop de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd bereikt.

Nu de bepalingen uit de arbeidsvoorwaardenregeling geen aanknopingspunten bieden voor de uitleg dat met “pensioengerechtigde leeftijd” is gedoeld op de leeftijd waarop de werknemer in aanmerking komt voor uitkeringen op grond van de pensioenregeling van SPOA, dient bij de uitleg van dit begrip te worden teruggevallen op de wet. Het begrip “pensioengerechtigde leeftijd” wordt in artikel 7 lid 1 van de Algemene Ouderdomswet gedefinieerd als de leeftijd waarop recht op ouderdomspensioen ontstaat. Aangenomen moet worden dat het pensioenontslagbeding in de arbeidsvoorwaardenregeling met de woorden “pensioengerechtigde leeftijd” daarbij aansluit. Dat leidt tot het oordeel dat onder de pensioengerechtigde leeftijd in de arbeidsvoorwaardenregeling moet worden verstaan: de leeftijd waarop het wettelijk recht op ouderdomspensioen ontstaat.

Partijen zijn er kennelijk vanuit gegaan dat de arbeidsovereenkomst, ondanks het pensioenontslagbeding, alsnog dient te worden opgezegd teneinde te bewerkstelligen dat deze zou eindigen bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd en dat de arbeidsovereenkomst per 2 december 2020 is geëindigd. De kantonrechter acht dit onjuist. Op grond van artikel 7:667 lid 1 BW eindigt de arbeidsovereenkomst wanneer de tijd is verstreken die in de overeenkomst is aangegeven. De arbeidsvoorwaardenregeling is geïncorporeerd in de arbeidsovereenkomst en uit artikel 9 lid 1 sub f van de regeling volgt dat de arbeidsovereenkomst eindigt op de eerste van de maand waarin de werknemer de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Opzegging van een arbeidsovereenkomst die op grond van een pensioenontslagbeding eindigt is niet vereist, aangezien dat niet in de schriftelijke overeenkomst is bepaald en dat evenmin volgens de wet of het gebruik behoort plaats te vinden (vgl. artikel 7:667 lid 2 BW). De arbeidsovereenkomst is – in het licht van het voorgaande – niet geëindigd op 2 december 2020, maar op 1 december 2020, zonder dat opzegging is vereist. [verzoeker] heeft immers in de maand december 2020 de
AOW-leeftijd van 66 jaar en vier maanden bereikt, zodat de arbeidsovereenkomst op de eerste van deze maand is geëindigd.

De conclusie is dat Sito Pharma ingevolge artikel 7:673 lid 7, aanhef en sub b BW aan [verzoeker] geen transitievergoeding is verschuldigd, zodat het verzoek tot betaling van de transitievergoeding zal worden afgewezen. Het verzoek tot betaling van een billijke vergoeding deelt dit lot, omdat Sito Pharma de arbeidsovereenkomst niet in strijd met artikel 7:671 BW heeft opgezegd. Hetgeen partijen overigens nog hebben aangevoerd, doet aan het voorgaande niet af en leidt niet tot een ander oordeel, zodat de kantonrechter die stellingen en weren onbesproken zal laten.

De proceskosten komen voor rekening van [verzoeker] , omdat hij ongelijk krijgt.