Uitspraken

De redelijke termijn bedraagt in beginsel twee jaar. Voor een uitspraak in eerste aanleg heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt indien de rechtbank niet binnen twee jaar (24 maanden) na ontvangst door de Belastingdienst van het bezwaarschrift uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. In deze termijn is de duur van de bezwaarfase inbegrepen.

Anders dan verzoeker stelt is het moment van de criminal charge naar het oordeel van de rechtbank niet relevant. Bij immateriële schadevergoeding gaat het om de vraag of de procedure over het belastinggeschil, die begint met de indiening van het bezwaarschrift, te lang heeft geduurd. De rechtbank ziet evenmin aanleiding om de redelijke termijn te splitsen in een termijn voor de bezwaarfase en een termijn voor de rechterlijke fase, zoals de Staat bepleit.

De redelijke termijn van twee jaren kan worden verlengd indien sprake is van bijzondere omstandigheden, zoals de omstandigheid dat een prejudiciële procedure is gevoerd. De Hoge Raad heeft in zijn arrest van 9 april 2010 (nr. 07/10306, ECLI:NL:HR:2010:BJ8465) beslist dat voor de bepaling van de redelijke termijn van berechting de tijd die gemoeid is geweest met het verkrijgen van een prejudiciële beslissing van het Hof van Justitie niet hoeft te worden meegerekend. Het moet daarbij gaan om een prejudiciële beslissing waarvan het redelijk is dat zij wordt afgewacht omdat zij dienstig is voor de beoordeling van het geschil. Gelet op het onderwerp van de gestelde prejudiciële vraag (verlengde navorderingstermijn), welk onderwerp ook in de hoofdzaken van verzoeker aan de orde was, heeft de rechtbank in de hoofdzaak in redelijkheid kunnen besluiten de beantwoording van de prejudiciële vraag van de Hoge Raad van 21 maart 2008 (nr. 43050, ECLI:NL:HR:2008:BA8179) af te wachten. De rechtbank is hierbij van oordeel dat dit ook heeft te gelden voor de zaken waarin geen gebruik is gemaakt van de verlengde navorderingstermijn nu alle zaken zien op hetzelfde feitencomplex.

Anders dan gemachtigde van verzoeker heeft bepleit, ziet de rechtbank geen aanleiding om in verband met de prejudiciële procedure slechts 15 maanden aan de redelijke termijn van twee jaar toe te voegen. De rechtbank diende na de uitspraak van het Hof van Justitie van 11 juni 2009 (zaken C-155/08 en C-157/08, ECLI:NL:XX:2009:BI8987) namelijk ook de arresten van de Hoge Raad van 26 februari 2010 (nrs. 43050 bis en 43670bis, ECLI:NL:HR:2010:9092 en ECLI:NL:HR:2010:9120) af te wachten. Gelet op de rechtsvormende taak van de Hoge Raad was het naar aanleiding van de uitspraak van het Hof van Justitie gewezen arrest van de Hoge Raad immers ook van doorslaggevend belang bij de beoordeling van het geschil. Nu niet is gebleken dat de Belastingdienst heeft gewacht op de prejudiciële procedure wordt de redelijke termijn met 19 maanden verlengd, zijnde de tijd die is verstreken tussen indiening van het eerste beroepschrift op 3 juli 2008 tot de datum van het arrest van de Hoge Raad, zijnde 26 februari 2010.

De rechtbank is van oordeel dat de termijn die redelijkerwijs gemoeid is met de behandeling van een geheimhoudingsverzoek op de grondslag van artikel 8:29 van de Awb de redelijke termijn verlengt als factor die de ingewikkeldheid van de zaak betreft. De redelijke termijn wordt verlengd met de duur van deze procedure zijnde de tijd die is verstreken tussen de indiening van het geheimhoudingsverzoek op 15 oktober 2010 tot de uitspraak van de geheimhoudingskamer op 19 mei 2011, in totaal derhalve zeven maanden.

Gelet op het voorgaande bedraagt de redelijke termijn 50 maanden, zijnde 24 maanden vermeerderd met 19 maanden voor prejudiciële procedure en met 7 maanden voor de geheimhoudingsprocedure. Nu de uitspraak van de rechtbank eerst is gedaan na 53 maanden kan de conclusie niet anders zijn dan dat de redelijke termijn is overschreden en dat verzoeker recht heeft op een schadevergoeding.

Nu de redelijke termijn is overschreden, dient als uitgangspunt voor de schadevergoeding een tarief te worden gehanteerd van € 500 per halfjaar dat die termijn is overschreden, waarbij het totaal van de overschrijding van 3 maanden naar boven wordt afgerond op een half jaar. 

De stelling van verzoeker dat de vergoeding per aanslag en per beschikking moet worden toegekend wordt door de rechtbank verworpen. De door verzoeker gevoerde procedures hebben betrekkingop hetzelfde feitencomplex, te weten op dezelfde niet opgegeven buitenlandse bankrekening, zijn als één geheel gevoerd en hebben geresulteerd in één uitspraak voor alle zaken. Voorts is niet aannemelijk dat verzoeker meer spanning en frustratie heeft ondervonden doordat sprake was van meerdere aanslagen en beschikkingen. Verzoeker wordt voldoende gecompenseerd voor de overschrijding van de redelijke termijn door een vergoeding van € 500.

Gelet op het tijdsverloop, en gezien de datum van de uitspraak op bezwaar van 28 mei 2008 en de ontvangst van het eerste beroepschrift op 2 juli 2008, dient de overschrijding van de redelijke termijn geheel aan de Belastingdienst te worden toegerekend (zie Hoge Raad 22 maart 2013, 11/04270, LJN: BX6666). De rechtbank zal de Belastingdienst daarom veroordelen tot de betaling van een schadevergoeding van € 500.