Uitspraken

Eiseres heeft sinds september 2005 een dwarslaesie als gevolg van een ongeval. Hieruit vloeien beperkingen voort en eiseres is rolstoelgebonden. Eiseres heeft onder meer problemen met betrekking tot het doen van licht huishoudelijk werk, zwaar huishoudelijk werk en met betrekking tot de wasverzorging. Hiervoor is haar hulp in de huishouding op grond van de Wmo toegekend in de vorm van een persoonsgebonden budget.

Verweerder heeft vastgesteld dat eiseres slechts voor een klein deel in staat is het huishouden te doen, dat de dochter van eiseres niet in staat wordt geacht mee te helpen en dat de schoonzoon van eiseres in staat kan worden geacht een deel van het huishouden te doen. Eiseres komt niet in aanmerking voor hulp bij het huishouden als tot de leefeenheid waar zij deel van uitmaakt een of meer huisgenoten behoren die wel in staat zijn het huishoudelijk werk te verrichten (gebruikelijke zorg). De schoonzoon wordt in staat geacht de lichte huishoudelijke werkzaamheden te verrichten en een deel van de wasverzorging. Op basis van het voorgaande bestaat er een noodzaak voor het overnemen van de zware huishoudelijke werkzaamheden (210 minuten) en de extra wasverzorging (30 minuten) vanwege de noodzakelijke extra was. Het vorenstaande heeft verweerder gebaseerd op het advies van R.J.H. Klooster, sociaal geneeskundige van Ausems en Kerkvliet van 27 maart 2013 en het daaropvolgende rapport van K. Matthews.

Ten aanzien van het zware huishoudelijk werk

Eiseres had tot aan de herindicatie, wat het zwaar huishoudelijk werk betreft, 30 minuten meer, te weten 240 minuten.

Verweerder heeft ter zitting aangegeven dat wat het zwaar huishoudelijk werk in een meerpersoonshuishouden betreft, in het nieuwe beleid 30 minuten minder is opgenomen dan in het daarvoor geldende beleid. Als onderbouwing voor deze verandering in normtijden, heeft verweerder de gewijzigde wijze van indiceren genoemd. Er wordt, anders dan voorheen, gekeken naar gebruiksruimten die intensief schoongemaakt worden. Destijds was het zogeheten CIZ-protocol het uitgangspunt voor de normtijden. Verweerder heeft ter zitting gesteld dat in overleg met de zorgverleners naar voren is gekomen dat in de praktijk is gebleken dat lagere normtijden ook toereikend zijn, hetgeen voor zwaar huishoudelijk werk heeft geleid tot lagere normtijden.

De rechtbank overweegt dat verweerder bij de bepaling van het aantal uren hulp bij het huishouden in beginsel mag uitgaan van de in het gemeentelijke beleid neergelegde normtijden.

Deze normtijden werden tot aan de herindicatie in het geval van eiseres ontleend aan het (CIZ-) protocol inzake huishoudelijke verzorging. Dit protocol is tot stand gekomen na het bieden van de mogelijkheid van commentaar door en in overleg met de volgende (landelijke) (koepel)organisaties, behorende tot de Regiegroep Indicatiestelling AWBZ: Arcares, VGN, MEE, Per Saldo, CG Raad, LOT, Cliëntenbond en LOC. Volgens vaste jurisprudentie van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) kunnen de aldus tot stand gekomen normtijden als afdoende maatstaf gelden (zie, onder andere, de uitspraak van 18 december 2007 ECLI:NL:CRVB:2007:BC1097). Daarbij geldt wel dat verweerder op grond van individuele omstandigheden tot een hogere dan wel lagere indicatie kan komen. Verweerder is op deze wijze in beginsel in staat te voldoen aan de in artikel 4 van de Wmo neergelegde compensatieplicht. Genoemde normtijden zijn voorts één op één overgenomen bij de invoering van de Wmo en wederom geaccepteerd in de rechtspraak. (zie bijvoorbeeld de uitspraak van de CRvB van 31 maart 2010 (ECLI:NL:CRVB:2010:BM1718).

Hoewel daarnaar ter zitting van 13 juni 2014 expliciet is gevraagd – hetgeen in de kennisgeving voor de zitting van 21 mei 2014 is aangekondigd – heeft verweerder niettegenstaande het voorgaande niet duidelijk gemaakt waarop de nieuwe normen concreet zijn gebaseerd. Verweerder beroept zich weliswaar op nieuwe inzichten met betrekking tot de voor het doen van het huishouden noodzakelijke tijd, maar geeft niet aan waarop deze berusten. De enkele verwijzing naar overleg met zorgverleners volstaat naar het oordeel van de rechtbank niet. Dit klemt te meer nu niet duidelijk is geworden wie precies zijdens de betrokken zorgaanbieder(s) heeft geoordeeld dat deze normen volstaan, noch op welke grondslag dit nieuwe beleidsmatige standpunt wordt ingenomen. Zo ontbreekt bijvoorbeeld een (empirisch) onderzoek waaruit blijkt dat de nieuwe normen inderdaad volstaan. De rechtbank overweegt dat een dergelijke geobjectiveerde onderbouwing van het nieuwe beleid onontbeerlijk lijkt, omdat nieuwe normen zonder objectieve onderbouwing immers zouden impliceren dat sinds 2005 steeds te ruim (en dus foutief) is geïndiceerd. Zonder nadere onderbouwing acht de rechtbank dit niet aannemelijk en bovendien onlogisch. Immers, zoals eerder overwogen, zijn de voorheen geldende normen landelijk en met dekking van een groot aantal betrokken koepelorganisaties ontwikkeld, waartoe wordt verwezen naar de inleidende pagina(‘s) van meermalen genoemd protocol.

De rechtbank kan onder de gegeven omstandigheden dan ook niet anders concluderen dan dat de huidige normen niet tot stand zijn gekomen op basis van een zorgvuldige voorbereiding en daarom de besluitvorming niet kunnen dragen.

Nu verweerder zich enkel op zijn beleid heeft gebaseerd en dus ook niet anderszins heeft gemotiveerd dat het aantal geïndiceerde minuten voldoende compensatie biedt, kan het bestreden besluit in zoverre geen stand houden. Het beroep is in zoverre gegrond.

Ten aanzien van het lichte huishoudelijk werk en de wasverzorging

De rechtbank is van oordeel dat het onderzoek van verweerder op dit punt zorgvuldig is geweest. Naar aanleiding van het bezwaar heeft verweerder een nader advies gevraagd, waarbij rekening is gehouden met hetgeen eiseres heeft aangevoerd. Klooster heeft onderzoek verricht naar de mogelijkheden van eiseres, dochter en schoonzoon en heeft de relevante (medische) feiten en omstandigheden meegewogen. Naar aanleiding van zijn onderzoek heeft Klooster op 27 maart 2013 rapport uitgebracht, op welk rapport verweerder zich heeft gebaseerd. Klooster heeft in beroep nog gereageerd op de beroepsgronden en aanvullend gerapporteerd op 12 oktober 2013.

De rechtbank ziet, gelet op het hiervoor aangehaalde onderzoek van verweerder, geen aanknopingspunten voor het oordeel dat de [schoonzoon] niet in staat is de lichte huishoudelijke werkzaamheden en een deel van de wasverzorging te verrichten. Eiseres heeft geen medische gegevens ingebracht op grond waarvan getwijfeld moet worden aan de conclusies in het rapport van 27 maart 2013 met betrekking tot de mogelijkheden van eiseres dan wel haar schoonzoon. Overwogen wordt dat het in kaart brengen van de mogelijkheden van de dochter en de schoonzoon van eiseres nu juist de reden was van het aanvullend rapporteren van de arts op 27 maart 2013. Dat eiseres en de schoonzoon tijdens het onderzoek van Klooster de indruk hebben gekregen dat de herindicatie niet tot een verlaging zou leiden maakt niet dat het bestreden besluit op dit punt onjuist is.

Het betoog van eiseres dat ter zake van het lichte huishoudelijk werk en de wasverzorging te weinig hulp in de huishouding is geïndiceerd treft dan ook geen doel.