Uitspraken

De rechtbank blijft bij hetgeen zij in het tussenvonnis heeft overwogen en beslist. Naar aanleiding van het tussenvonnis hebben partijen zich uitgelaten bij akte, [Eisers] over de door hen gemaakte buitengerechtelijke kosten, [gedaagden] over hun belang bij behoud van de erfdienstbaarheid. [gedaagden] hebben vervolgens nog op de akte van [Eisers] gereageerd.

Voor het antwoord op de vraag of de eigenaar van het heersend erf geen redelijk belang meer heeft bij de uitoefening van een erfdienstbaarheid moet volgens het onder 4.3 van het tussenvonnis genoemde arrest van de Hoge Raad worden afgevraagd of voortzetting van de erfdienstbaarheid voor de gerechtigde niet van betekenis moet worden geacht. Blijkens de tekst van artikel 5:79 BW gaat het om het geval dat de erfdienstbaarheid die betekenis eerst wel had maar later niet meer. [Eisers] voeren in dit verband aan (dagvaarding, onder 23) dat het gebruik van de erfdienstbaarheid over hun percelen voor [gedaagden] niet meer nodig is, nu - anders kennelijk dan ten tijde van de vestiging - via de [straatnaam A] en de [straatnaam B] (beide zijn verharde openbare wegen) ook op de [straatnaam C] kan worden gekomen1.

Dat laatste (na de gedachtenstreepjes) is juist maar betreft voor alle gedaagden een omweg (om vanuit hun perce(e)l(en) op het punt te komen waar de weg uitkomt op de [straatnaam C]). Die omweg is voor [gedaagde sub 3] het kortst maar altijd nog (ca. 1,55 km min ca. 0,61 km =)2 bijna een kilometer. Aldus kan [gedaagden] een redelijk belang bij het gebruik van de erfdienstbaarheid niet worden ontzegd. Dat het tracé van de erfdienstbaarheid gedeeltelijk onverhard is en/of de route via de [straatnaam A] en de [straatnaam B] oudtijds mogelijk non existent (vanwege de aanwezigheid van een spoorlijn ter plaatse van de [straatnaam A]) en/of onverhard doet aan het bovenstaande niet af. [gedaagden] voeren nog allerlei belangen bij de uitweg aan maar die kunnen, gelet op het voorgaande, in het midden blijven.

De erfdienstbaarheid zal dus niet worden opgeheven. De aanwezigheid ervan verschaft de rechthebbenden echter niet de bevoegdheid om daar te pas en te onpas met personenauto’s overheen te gaan. Wat de mate van gebruik betreft dient immers aangeknoopt te worden bij de “bestaande wijze” uit 1916 [1913]. In het tussenvonnis is al overwogen dat het gebruik van de weg met grote landbouwmachines niet is toegestaan. Dat maakt de erfdienstbaarheid tot slechts een spaarzaam te benutten alternatief voor de route via de [straatnaam A] en de [straatnaam B].

In dit verband moet worden opgemerkt dat de rechtbank de vordering in conventie onder 4 in het tussenvonnis te sterk heeft weergegeven. Daarop lijken ook [Eisers] te wijzen onder 3 van hun akte:

Dat maakt dat de vordering in conventie onder 4 aldus zal worden toegewezen dat voor recht zal worden verklaard dat [Eisers] de bevoegdheid hebben de weg af te sluiten met een hek of slagboom, mits deze afsluiting te allen tijde door [gedaagden] zelf is te openen (zie HR 23 juni 2006, ECLI:NL:HR:2006:AW6598, r.o. 4.2.1).

Zoals de rechtbank in het tussenvonnis heeft overwogen was het gebruik van de weg met te zwaar en te breed landbouwmaterieel onrechtmatig. Naar aanleiding daarvan is een vergoeding van buitengerechtelijke kosten dus mogelijk geïndiceerd. [Eisers] hebben die kosten bij akte gespecificeerd. Voor zover die kosten het genoemde onrechtmatige gebruik betreffen gaat het om twee brieven c.a. gericht aan [naam gedaagde sub 3,4 en 5 B.V.] van 30 april 2015 en 11 mei 2015 en één brief van 30 april 2015 gericht aan [gedaagde sub 4]. Blijkens die brieven gaat om gebruik van de weg door “vrachtwagens en/of zwaar materieel” van [naam gedaagde sub 3,4 en 5 B.V.], welk gebruik kennelijk ten behoeve van (in ieder geval) het perceel van [gedaagde sub 4] heeft gestrekt. Onder die omstandigheden acht de rechtbank, mede met toepassing van artikel 6:97 BW, vergoeding van een bedrag van in totaal € 2.000,- ten laste van [gedaagde sub 4] geïndiceerd, te vermeerderen met de wettelijke rente daarover vanaf de dag van de dagvaarding, zoals in de akte van [Eisers] aanvullend gevorderd.

Het voorgaande leidt tot de slotsom dat in conventie de vorderingen onder 1 tot en met 3 zullen worden afgewezen en de vordering onder 4 zal worden toegewezen zoals onder 2.6 is overwogen. De vordering zoals in het tussenvonnis weergegeven onder 5 zal ten laste van [gedaagde sub 4] worden toegewezen tot een bedrag van € 2.000,-. Nu partijen over en weer op meerdere punten in het ongelijk zijn gesteld zullen de proceskosten tussen hen worden gecompenseerd.

In reconventie zal het onvoorwaardelijke deel van de vordering worden toegewezen (zie het tussenvonnis, onder 4.9). Voldoende staat vast dat [Eisers] verantwoordelijk zijn voor de betonblokken en de aangeplante bomen in hun berm. Die vordering zal daarom alleen tegen hen worden toegewezen. De gevorderde dwangsommen zullen worden gemaximeerd als hierna weer te geven. Ook in de procedure in reconventie zijn partijen over en meer op meerdere punten in het ongelijk gesteld, zodat de proceskosten tussen hen zullen worden gecompenseerd.