Uitspraken

Krachtens artikel 7:677 BW is een werkgever bevoegd de arbeidsovereenkomst onverwijld op te zeggen om een dringende reden, onder onverwijlde mededeling van die reden aan de werknemer.

Artikel 7:678 lid 1 BW bepaalt dat als dringende redenen worden beschouwd zodanige daden, eigenschappen of gedragingen van de werknemer, die ten gevolge hebben dat van de werkgever redelijkerwijze niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Bij de beoordeling van de vraag of van een dringende reden sprake is, moeten alle omstandigheden van het geval, in onderling verband en samenhang, in aanmerking worden genomen. Daarbij behoren in de beschouwing te worden betrokken de aard en ernst van hetgeen werkgever als dringende reden aanmerkt, en verder onder meer de aard van de dienstbetrekking, de duur daarvan en de wijze waarop de werknemer die dienstbetrekking heeft vervuld, alsmede de persoonlijke omstandigheden.

De dringende reden die door [verweerder] aan het ontslag op staande voet ten grondslag is gelegd, betreft het verduisteren van lesgelden.

[verweerder] heeft geconstateerd dat lesgelden onbetaald bleven. [verweerder] heeft [verzoeker] meermalen – tevergeefs – verzocht hierover duidelijkheid te geven. [verweerder] heeft daarom zelf navraag gedaan bij een cursist van [verzoeker], de familie [naam A], die aangaf reeds rechtstreeks aan [verzoeker] te hebben betaald. Ondanks dat [verweerder] [verzoeker] eerder al had gewezen op het nog openstaande lesgeld voor de familie [naam A], heeft [verzoeker] [verweerder] niet op de hoogte gesteld van de rechtstreekse betaling, noch heeft zij (een deel van) dit lesgeld doorbetaald aan [verweerder].

De kantonrechter is van oordeel dat de [verzoeker] verweten gedragingen in de gegeven omstandigheden geen dringende reden voor ontslag opleveren. Daartoe overweegt de kantonrechter als volgt.

[verzoeker] exploiteerde tot 1 februari 2017 de rijschool ‘[naam rijschool]’, gespecialiseerd in rijlessen voor mensen met autisme. Per 1 februari 2017 besluiten partijen om (zoals [verzoeker] stelt) ‘hun krachten te bundelen’. [verzoeker] treedt bij [verweerder] in dienst en zal zich specifiek richten op cursisten met autisme. Feitelijk werden daardoor de werkzaamheden van de rijschool ‘[naam rijschool]’ ondergebracht bij [verweerder]. Deze gang van zaken bracht mee dat er een bepaalde financiële verrekening diende plaats te vinden ten aanzien van de cursisten die voor 1 februari 2017 bij rijschool ‘[naam rijschool]’ een lespakket hadden afgenomen en betaald, en die ook na 1 februari 2017 van [verzoeker] (inmiddels in dienst bij [verweerder]) rijles kregen. Vast staat dat er tussen partijen onduidelijkheid bestond over welke bedragen door [verzoeker] aan [verweerder] moesten worden doorbetaald.

Uit de stellingen van partijen en hun verklaringen ter zitting leidt de kantonrechter af dat partijen weliswaar hebben gesproken over de verrekening die nog moest plaatsvinden, maar dat partijen geen duidelijk afspraken hebben gemaakt over de wijze waarop deze verrekening zou plaats te vinden en op welke termijn.

Vast staat dat [verweerder] [verzoeker] op enig moment concreet heeft gevraagd naar de lesgelden van de familie [naam A] en dat [verzoeker] heeft aangegeven een en ander te zullen uitzoeken. Omdat het antwoord van [verzoeker] lang op zich liet wachten, heeft [verweerder] zelf contact opgenomen met de betreffende cursist en bleek dat er al was betaald aan [verzoeker].

De kantonrechter is van oordeel dat van [verzoeker] in de gegeven omstandigheden had mogen worden verwacht dat hij inzicht kon verschaffen in zijn financiële administratie, in het bijzonder ten aanzien van de reeds betaalde lesgelden van cursisten die voorheen bij ‘[naam rijschool]’ rijles hadden en na 1 juli 2017 bij [verweerder]. Desalniettemin leidt de omstandigheid dat [verzoeker] lesgelden van de familie [naam A] heeft ontvangen, zonder dat hij [verweerder] daarvan in kennis heeft gesteld en zonder dat hij (een deel van) dit bedrag heeft afgedragen aan [verweerder], zonder nadere toelichting, die ontbreekt, niet tot de conclusie dat [verzoeker] deze lesgelden (opzettelijk) heeft verduisterd. Niet valt uit te sluiten dat [verzoeker] geen, dan wel onvoldoende inzicht had in zijn eigen financiële administratie. Daarvan is [verzoeker] een verwijt te maken, maar dit verwijt is onvoldoende om een ontslag op staande voet te rechtvaardigen. Bovendien kan ook [verweerder] ten aanzien van deze gang van zaken een verwijt worden gemaakt, omdat zij voor deze samenwerkingsconstructie heeft gekozen, zonder voorafgaand duidelijke afspraken te maken over de financiën c.q. verrekening van reeds aan [verzoeker] betaalde lesgelden. De kantonrechter is van oordeel dat van [verweerder] in de gegeven omstandigheden had mogen worden verwacht dat zij voor een minder vergaande maatregel had gekozen dan het ontslag op staande voet. Nadat [verweerder] van de familie [naam A] vernam dat er reeds lesgeld aan [verzoeker] was betaald, had van [verweerder] mogen worden verwacht dat zij met [verzoeker] in gesprek was gegaan en duidelijk had gemaakt dát en binnen welke termijn zij een correcte afrekening wenste van het lesgeld dat reeds door cursisten aan [verzoeker] was betaald. Daarbij had [verweerder] duidelijk moeten maken dat het niet (tijdig) verstrekken van deze informatie arbeidsrechtelijke consequenties zou kunnen hebben.

Kortom, [verzoeker] krijgt het voordeel van de twijfel. Dat sprake is van (opzettelijk) verduisteren van lesgelden is niet komen vast te staan.

[verzoeker] heeft voorts verzocht een billijke vergoeding toe te kennen van € 2.500,00 bruto.

[verweerder] voert als verweer dat voor toekenning van een billijke vergoeding geen plaats is, omdat er geen sprake is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever.

Dit verweer wordt verworpen, omdat de rechtsgrond voor toewijzing van een billijke vergoeding op grond van artikel 7:681 BW reeds is gegeven met het oordeel dat aan het gegeven ontslag geen dringende reden ten grondslag ligt. (zie Kamerstukken II 2013/14, 33818, nr. 4, p. 61 en Kamerstukken I 2013/14, 33818, nr. C, p. 113).

Met andere woorden: [verweerder] heeft ernstig verwijtbaar gehandeld door [verzoeker] ten onrechte ontslag op staande voet te geven. Dit maakt dat toekenning van een billijke vergoeding op zijn plaats is.

De arbeidsovereenkomst is gesloten voor de betrekkelijk korte duur van één jaar en zou van rechtswege aflopen op 1 februari 2018, dus (ongeveer) twee maanden na het (ten onrechte gegeven) ontslag op staande voet. Uit de overgelegde stukken (onder andere de e-mail van 15 november 2017 van [verzoeker] aan [verweerder]) en de verklaringen van partijen ter zitting kan worden afgeleid dat beide partijen er (voorafgaand aan het ontslag op staande voet) vanuit gingen dat de arbeidsovereenkomst in ieder geval op 1 februari 2018 zou eindigen. In het geval [verzoeker] had gekozen voor de vernietiging van de opzegging had de arbeidsovereenkomst dus uiterlijk tot 1 februari 2018 geduurd en had [verzoeker] (enkel) over de periode van 5 december 2017 tot 1 februari 2018 nog loon ontvangen.

Bij de begroting van de billijke vergoeding acht de kantonrechter verder van belang dat [verweerder], gelet op de beperkte resterende duur van de arbeidsovereenkomst, in samenhang bezien met de vergaande consequenties van een ontslag op staande voet, ook voor een minder vergaande maatregel had kunnen kiezen. Verwezen wordt naar hetgeen hieromtrent in r.o. 5.5. is overwogen.

Ook acht de kantonrechter van belang dat [verzoeker] na het einde van de arbeidsovereenkomst met [verweerder] zijn werkzaamheden als rijinstructeur zelfstandig heeft voortgezet. [verzoeker] heeft gesteld dat hij ‘zijn’ cursisten les bleef geven, zij het dat hij er moeite voor heeft moeten doen om deze cursisten te overtuigen de rijlessen bij hem te blijven volgen. Ook heeft [verzoeker] kosten moeten maken voor de huur van een (les)auto.

Ten slotte acht de kantonrechter bij de begroting van de billijke vergoeding van belang dat voldoende aannemelijk is geworden dat beide partijen de intentie hadden om een vruchtbare samenwerking te realiseren door de specifieke doelgroep van cursisten met een bepaalde vorm van autisme bij [verweerder] onder te brengen en door [verzoeker] te laten begeleiden. Uit de stellingen van partijen en de verklaringen ter zitting leidt de kantonrechter evenwel af dat de communicatie tussen partijen niet voldoende is geweest en dat beide partijen daarvan een verwijt kan worden gemaakt. Deze (mis)communicatie had niet alleen betrekking op de verrekening van lesgelden, maar bijvoorbeeld ook op de wijze van roosteren. Hoewel beide partijen het er over eens waren dat de arbeidsovereenkomst diende te eindigen, is de beslissing van [verweerder] om [verzoeker] twee maanden voor het aflopen van de arbeidsovereenkomst op staande voet te ontslaan in de gegeven omstandigheden niet juist c.q. te vergaand geweest. Op deze wijze heeft [verweerder] de onduidelijkheid die bij beide partijen bestond omtrent de verrekening van lesgelden geheel als verwijt bij [verzoeker] gelegd, terwijl – zoals reeds overwogen – (ook) van [verweerder] had mogen worden verwacht dat zij bij aanvang van de arbeidsovereenkomst duidelijke financiële afspraken (met [verzoeker]) had gemaakt. De omstandigheid dat [verweerder] de arbeidsovereenkomst heeft beëindigd zonder dringende reden en zonder instemming van [verzoeker], kan [verweerder] daarom ernstig worden verweten.

Gelet op al deze omstandigheden ziet de kantonrechter aanleiding een billijke vergoeding van € 1.500,00 bruto toe te kennen.

tegenverzoeken [verweerder]

Hoewel niet uitdrukkelijk – ex artikel 23 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering – in het petitum van het verweerschrift opgenomen, kan uit de benaming en de inhoud van het verweerschrift worden afgeleid dat [verweerder] aanspraak maakt op een bedrag ad € 2.035,00 ter zake schade vanwege onbetaalde lessen én op een bedrag ad € 3.531,81 bruto ter zake verrekening minuren (zie hiervoor onder r.o. 4.1. en 4.2.).

In dit kader acht de kantonrechter van belang dat [verzoeker] in zijn pleitnotities verweer heeft gevoerd tegen deze tegenverzoeken van [verweerder] en een en ander tijdens de mondelinge behandeling uitvoerig ter sprake is gekomen. De kantonrechter acht [verweerder] daarom ontvankelijk in haar tegenverzoeken.

De kantonrechter is van oordeel dat dit verzoek dient te worden afgewezen. Nog daargelaten dat [verweerder] geen duidelijke grondslag voor haar vordering heeft aangevoerd, geldt dat zij – in het licht van het verweer van [verzoeker] – onvoldoende heeft onderbouwd dat zij schade heeft geleden én dat die schade [verzoeker] kan worden toegerekend. Dat de betreffende facturen onbetaald zijn gebleven, leidt zonder nadere toelichting aan de zijde van [verweerder], die ontbreekt, niet tot de conclusie dat de cursisten lesgelden dus aan [verzoeker] hebben betaald. [verzoeker] heeft dit ook betwist.

Het had op de weg van [verweerder] gelegen haar stelling dat bepaalde cursisten ná 1 juli 2017 lesgelden aan [verzoeker] hebben betaald en welke lesgelden aan [verweerder] hadden moeten worden doorbetaald, nader met feiten en omstandigheden te onderbouwen. Enkel het overleggen van de door [verweerder] opgestelde facturen, die zijn verzonden aan de cursisten, is in dat kader onvoldoende.

Bovendien bepaalt artikel 7:661 BW dat een werknemer jegens een werkgever niet aansprakelijk is voor schade, die is toegebracht in de uitoefening van de arbeidsovereenkomst, tenzij de schade het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid. Dat sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid, is naar het oordeel van de kantonrechter niet komen vast te staan. Dit deel van het tegenverzoek zal daarom worden afgewezen.

Ten aanzien van de door [verweerder] verzochte verrekening van minuren overweegt de kantonrechter als volgt. Voor zover moet worden aangenomen dat [verzoeker] minder uren werkte dan was overeengekomen, geldt dat artikel 7:628 BW bepaalt dat de werknemer ook in dat geval het recht op loon behoudt, indien de werknemer de overeengekomen arbeid niet heeft verricht door een oorzaak die in redelijkheid voor rekening van de werkgever behoort te komen. [verzoeker] heeft aangevoerd dat hij alleen de rijlessen van de cursisten met autisme inplande, dat [verweerder] de open plekken in de agenda kon opvullen en dat [verzoeker] alleen een rijles verwijderde als de cursist zelf (tijdig) annuleerde of wilde verzetten. De kantonrechter is van oordeel dat [verweerder] het verweer van [verzoeker] – namelijk dat de niet gewerkte uren voor rekening en (het bedrijfs)risico van [verweerder] dienen te komen – onvoldoende gemotiveerd heeft weersproken. Dat [verweerder] [verzoeker] er op heeft gewezen dat hij te weinig uren werkte (onder meer in de brief van 4 juli 2017) leidt niet tot de conclusie dat de niet gewerkte uren dus voor rekening van [verzoeker] dienen te komen. Bovendien kan uit de brief worden afgeleid dat het onderwerp weliswaar ter sprake is gebracht door [verweerder], maar niet dat [verweerder] [verzoeker] duidelijk heeft gemaakt dat de minuren (al dan niet binnen een bepaalde termijn) moesten worden ingehaald en dat – in het geval dit niet zou gebeuren – de te weinig gewerkte uren voor rekening van [verzoeker] zouden komen. Zonder nadere toelichting, aan de zijde van [verweerder], die ontbreekt, valt niet in te zien dat partijen bij het sluiten van de arbeidsovereenkomst de bedoeling hebben gehad om eventueel door [verzoeker] minder gewerkte uren als vakantie-uren aan te merken én dat [verweerder] deze minuren bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst bij [verzoeker] in rekening kon brengen. Naar het oordeel van de kantonrechter biedt artikel 10 van de arbeidsovereenkomst geen grondslag voor de door [verweerder] verzocht verrekening. Dat de arbeidsovereenkomst op 1 februari 2017 is aangevangen en [verzoeker] – met toestemming van [verweerder] – reeds in januari 2017 is begonnen met zijn werkzaamheden, waarbij de in januari gewerkte uren zijn ‘meegenomen’ (als meer-uren, zo begrijpt de kantonrechter), maakt dit niet anders. Op grond van deze werkwijze, noch op grond van de tekst van artikel 10 van de arbeidsovereenkomst, behoefte [verzoeker] te verwachten dat te weinig gewerkte uren bij het einde van de arbeidsovereenkomst als te veel opgenomen vakantiedagen zouden worden verrekend.

Ook dit deel van het tegenverzoek zal daarom worden afgewezen.