Parketnummer : 05/980558-14 (ontneming)
Datum uitspraak : 24 maart 2021
uitspraak van de meervoudige kamer
[veroordeelde]
,
gevestigd op het adres [adres] ,
vertegenwoordigd door [naam 1] .
Raadsman: mr. L. de Leon, advocaat in Utrecht.
2 De procedure
Voorafgaand aan de inhoudelijke behandeling van de vordering ter zitting heeft een schriftelijke ronde plaatsgevonden.
De zaak is op openbare terechtzittingen onderzocht.
De officier van justitie heeft ter terechtzitting gepersisteerd bij de vordering. Hij heeft ter terechtzitting betoogd dat sprake was van een vooropgezet plan en dat het wederrechtelijk verkregen voordeel onverdeeld is gebleven. De betalingsverplichting dient daarom hoofdelijk te worden opgelegd.
De raadsman heeft zich op het standpunt gesteld dat het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk moet worden verklaard in zijn vordering. Hij heeft betoogd dat duidelijk is hoe de financiële stromen zijn geweest en dat het geld en goud in Turkije zijn. [mede veroordeelde 1] en/of de ondernemingen hebben een bedrag van € 150.000,-, de rechtbank begrijpt € 110.00,-ontvangen. Volgens de raadsman is een hoofdelijke veroordeling voor alle verdachten alleen aangewezen indien niet duidelijk is wie voor welk bedrag aansprakelijk kan worden gehouden als het gaat om de onrechtmatige verrijking. In dit geval is dat echter wel duidelijk.
Subsidiair heeft de raadsman gesteld dat de onherroepelijke resultaten van de procedures in Turkije moeten worden afgewacht alvorens op de ontnemingsvordering wordt beslist. Meer subsidiair heeft de raadsman gesteld dat het hoger beroep in de strafzaak moet worden afgewacht. Meest subsidiair heeft de raadsman betoogd dat de vordering moet worden afgewezen met uitzondering van het bedrag dat [mede veroordeelde 1] en/of de ondernemingen daadwerkelijk hebben ontvangen.
4 De beoordeling van de vordering
De rechtbank heeft kennisgenomen van het op 5 juli 218 tegen veroordeelde gewezen vonnis waarbij veroordeelde is veroordeeld tot een geldboete van € 25.000,- ter zake van:
Feit 2:
medeplegen van witwassen, begaan door een rechtspersoon.
De rechtbank is van oordeel dat aannemelijk is dat veroordeelde wederrechtelijk voordeel heeft genoten en baseert zich op de volgende bewijsmiddelen.1
[mede veroordeelde 2] heeft verklaard dat hij een negatieve voorlopige aanslag aan [mede veroordeelde 3] . heeft opgelegd van € 19,5 miljoen dividendbelasting. Daartoe heeft hij eerst een bezwaarscherm aangemaakt, een ambtshalve bezwaar. Hij heeft de opdracht gegeven: vermindering definitief geregeld jaar, opdracht 51, wat inhoudt dat het systeem de definitieve aanslag die opgelegd is herziet. Hij heeft gecontroleerd of er inderdaad een definitieve aanslag was opgelegd. Daarna heeft hij de post voorheffingen, de dividendbelasting aangepast. De dividendbelasting was nul. Hij heeft dat veranderd in terug te geven dividendbelasting van 19,5 miljoen. Hij heeft geënterd en de opdracht was daarmee akkoord.2
Op 17 juni 2014, om 07.52 uur, is het bedrag van € 19.500.000,-, afkomstig van de Belastingdienst, op rekeningnummer [rekeningnummer 1] van [mede veroordeelde 4] bijgeschreven. Op 17 juni 2014, om 09.08 uur, is een bedrag van € 110.000,- vanaf de rekening van [mede veroordeelde 4] overgeboekt naar de rekening van [naam 2] (veroordeelde), rekeningnummer [rekeningnummer 2] . Verder hebben vanaf de rekening van [mede veroordeelde 4] tussen 09:13 uur en 10:07 uur 41 spoedboekingen plaatsgevonden naar de rekeningnummers [rekeningnummer 3] ( [naam 3] ) en [rekeningnummer 4] ( [naam 4] ), waarbij telkens de naam [naam 5] is opgegeven. Naar eerstgenoemde rekening is € 10.168.000,- overgemaakt en naar de laatstgenoemde rekening is € 9.230.000,- overgemaakt.3
Een deel van het geld dat is overgeboekt naar Turkije is gebruikt voor de aankoop van goud. Uit informatie van de rijksadvocaat blijkt dat in Turkije beslag is gelegd:
- -
bij de [naam 3] op € 9.167.715,- en 32.180,21 gram goud (waarde € 1.000.000,-)
- -
bij de [naam 4] op € 3.264.344,79 en 149.480 gram goud (waarde € 4.612.400,-)
- -
bij de [naam 4] op TL 7.187,78 (omgerekend € 2.250,-).
Kort na de overboekingen is een bedrag van € 1.338.000,- opgenomen en een bedrag van
€ 10.000,- overgeboekt naar een persoon genaamd [naam 6] .4
De rechtbank stelt vast dat uit het voorgaande blijkt dat het geld vanaf de Belastingdienst op de rekening van [mede veroordeelde 4] . is geboekt en dat het geld vervolgens is overgeboekt, € 110.000 naar de rekening van veroordeelde en de rest naar twee Turkse rekeningen. In Turkije is een deel van het geld opgenomen en een deel omgezet in goud.
De rechtbank overweegt dat bij de bepaling van het ontnemingsvoordeel volgens vaste jurisprudentie wordt uitgegaan van het voordeel dat de betrokkene gezegd kan worden in de concrete omstandigheden van het geval daadwerkelijk te hebben genoten. Het opleggen van een hoofdelijke betalingsverplichting voor het volledige bedrag van het wederrechtelijk verkregen voordeel, zonder dat vastgesteld kan worden dat de betrokkene dat voordeel heeft verkregen, zal over het algemeen met dit uitgangspunt in strijd zijn. Alleen als het wederrechtelijk verkregen voordeel als ‘gemeenschappelijk voordeel’ kan worden aangemerkt -waarover ieder van de mededaders kan beschikken of gedurende zekere tijd heeft kunnen beschikken- is oplegging van een hoofdelijke betalingsverplichting mogelijk.
De rechtbank overweegt verder dat indien door twee of meer personen een strafbaar feit is gepleegd dat wederrechtelijk voordeel heeft opgeleverd, daaraan niet zonder meer de conclusie kan worden verbonden dat het verkregen voordeel als ‘gemeenschappelijk voordeel’ moet worden aangemerkt.
De rechtbank stelt voorop dat zichtbaar is waarheen het geld van de Belastingdienst is overgeboekt en wat er vervolgens met het geld is gebeurd.
Nadat het geldbedrag van de Belastingdienst op de rekening van [mede veroordeelde 4] . was ontvangen, is een bedrag van € 110.000,- overgeboekt naar de rekening van veroordeelde.
Ten aanzien van de rest van het van de Belastingdienst op de rekening van [mede veroordeelde 4] . ontvangen bedrag overweegt de rechtbank dat uit het dossier niet kan worden afgeleid dat veroordeelde daarvan financieel voordeel heeft gehad. Niet is gebleken dat veroordeelde beschikkingsmacht had met betrekking tot een van de Turkse rekeningen waarop het geld is geboekt. Van een ‘gemeenschappelijk voordeel’ is naar het oordeel van de rechtbank dan ook geen sprake.
De rechtbank overweegt dat in deze zaak geen vordering benadeelde partij, doch uitsluitend een ontnemingsvordering is ingediend. Het daarbij geldende toetsingskader leidt tot de navolgende conclusie.
Het wederrechtelijk verkregen voordeel dient te worden vastgesteld op € 110.000,-.
De rechtbank ziet ten slotte geen aanleiding de beslissing op de ontnemingsvordering aan te houden in afwachting van het hoger beroep in de strafzaak dan wel de uitkomst van procedures die in Turkije worden gevoerd.
7 De beslissing
- stelt het bedrag waarop het wederrechtelijk verkregen voordeel wordt geschat vast op een bedrag van € 110.000,-;
- stelt de betalingsverplichting op € 0,-.
Aldus gegeven door mr. Y.M.J.I. Baauw (voorzitter), mr. S.H. Keijzer en mr. S. Jansen, rechters, in tegenwoordigheid van mr. C.C.M. Althoff, griffier en uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank op 24 maart 2021.
Mr. Baauw en de griffier zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.