Uitspraken

[eiseres] heeft als zorgverlener bij thuiszorgorganisatie [naam 1] gewerkt. Samen met ander personeel van [naam 1] verleende [eiseres] als eerste verantwoordelijke in ieder geval vanaf 15 oktober 2014 zorg aan erflater (producties 10 en 11 van de kinderen). In de Anamnese Verpleging en Verzorging (productie 11) is over de gezondheid van erflater onder meer het volgende opgenomen:

“(…)

* Dhr. heeft sinds 2013 diagnose parkinson gerelateerde dementie (Lewy body) zich uitend in oppervlakkige tremoren, licht afhangende mond, moeite met regie en structuur en verminderde concentratie.

* Dhr. heeft sinds 2012 prostaatcarcinoom waarvoor hormoontabletten

* Dhr. heeft in het verleden huidkanker gehad en een nieuwe hartklep gekregen ivm verkalking (sclerose)

* Dhr. staat onder controle bij uroloog, hartspecialist, dermatoloog en geriater.

(…)

* Ivm ontbreken dagritme vergeet dhr. te eten (…)

* Dhr. is dagritme/structuur kwijt na overlijden van echtgenote

* Huishouden wordt verzorgd door (klein)dochter

* (…) kan niet zelf voor (…) medicatie zorgen: mist het overzicht, vergeet het in te nemen of pakt teveel zakjes tegelijk.

* (…) heeft moeite met verlies zelfstandigheid en lichamelijke/geestelijke achteruitgang.

(…)”

Erflater heeft eind maart 2015 de zorgrelatie met [naam 1] beëindigd (productie 11 van de kinderen). In de rapportage van [naam 1] heeft mevrouw [naam 2] , coördinerend wijkverpleegkundige/eindverantwoordelijke bij [naam 1] op 13 april 2015 hierover onder meer het volgende genoteerd (productie 10 van de kinderen):

“(…) dhr (erflater, rb) geeft aan de zorg stop te willen zetten omdat hem dit dringend is aangeraden door iemand uit het netwerk. Dhr. wil niet benoemen wie dit is en wie de notitie in rapportage heeft gezet. Dhr. heeft sleutelcode en code hek gewijzigd zodat niemand van [naam 1] meer binnen kan komen. Reden van opzegging is dat dhr. het moeilijk vind dat medewerker [naam 3] (…, [eiseres] , rb) niet meer komt. Dhr. geeft aan dat de zorg wordt overgenomen door iemand uit eigen netwerk maar wil niet benoemen wie dit doet. (…)”

Bij e-mailbericht van 18 november 2015 (productie 1 van [eiseres] ) is notaris [notaris] (hierna mede te noemen: de notaris) als volgt geïnformeerd:

“(…)

Graag zouden wij enige info/aanpassingen willen betreft het testament van [erflater] (erflater, rb).

De kinderen van [erflater] kijken niet meer naar [erflater] om, maken hem alleen maar zwart. Wat zijn de mogelijkheden?

Wij hebben samen gediscussieerd over deze toestand, hier kwam in ieder geval uit:

Graag willen wij weten wat voor consequenties hier aan zitten?

(…)

[erflater] en [naam 3] [eiseres] ”

Op 2 december 2015 heeft de notaris met erflater en [eiseres] gesproken in aanwezigheid van de heer [vriend erflater] . De notaris heeft daarvan de volgende aantekeningen gemaakt (productie 2 van [eiseres] ):

“(…) Grote problemen met de kinderen van [erflater] .

[erflater] maakt zich zorgen. Wil het regelen.

Langstlevende regelen.

Opeisbaar bij samenwonen

hertrouwen

verkoop van de woning (…)”

Op 6 december 2015 heeft [eiseres] de notaris een door erflater (handgeschreven) brief gemaild (productie 5 van [eiseres] ) waarin erflater als volgt verklaart:

“(…)

Nav uw schrijven/concept akte wil ik na enige overdenktijd toch in de akte gemeld hebben:

Ik ont erf mijn kinderen.

Mijn enige erfgenaam is mijn partner, [naam 3] [eiseres] !

Na overlijden van hun moeder ben ik zoals zij aangeven hun vader/hun opa niet meer.

Hopende dat u dit in de akte wil opnemen, zodat ik de akte kan ondertekenen.

Vriendelijke groet [erflater] ”

Op [datum 2015] heeft de notaris met erflater alleen gesproken. Daarvan heeft de notaris onder meer de volgende aantekeningen gemaakt (productie 2 van [eiseres] ):

“ [erflater] (…) Alleen aanwezig, zonder [eiseres]

Heeft volle vertrouwen in [eiseres] en ons

Is bang het verkeerd te doen.

Heeft geen contact meer met de kinderen 2 kinderen [naam kinderen]

Baalt er verschrikkelijk van

Er is veel gebeurd, zoon is erg boos op vader (…)

Komt niet meer goed.

(…)”

Na de bespreking is het testament (productie 6 van [eiseres] ) van erflater is gepasseerd. Daarin is, voor zover hier relevant, het volgende opgenomen:

“(…)

Mede in verband met de verzorgingsplicht welke ik jegens mijn partner heb, maak ik de hierna gemelde beschikkingen.

Ingeval ik overlijd vóór mijn partner (… [eiseres] , rb) en ik niet ben gehuwd en niet ben geregistreerd als partner in de zin van het geregistreerd partnerschap, bepaal ik als volgt:

A. Erfstelling

Ik benoem tot mijn erfgenamen, tezamen en voor gelijke delen, mijn kinderen, met toepassing van de regels van plaatsvervulling als in het erfrecht bij versterf.

B. Keuzelegaat

Ik legateer aan mijn partner de goederen die zij uit mijn nalatenschap zal uitkiezen, onder de verplichting om de waarde daarvan te vergoeden aan mijn nalatenschap. (…)

C. Bepalingen ten aanzien van inbrengvorderingen

Ten aanzien van de sub 2.B bedoelde inbrengvorderingen gelden de navolgende bepalingen:

(…)

D. Legaat vruchtgebruik

Ik legateer aan mijn partner, vrij van erfbelasting en kosten, het vruchtgebruik van alle goederen welke na uitvoering van het hiervoor sub 2.B. gemelde legaat nog tot mijn nalatenschap behoren of van welke goederen zij het vruchtgebruik verkiest.

(…)

Ingeval ik overlijd vóór mijn partner en ik met mijn partner ben gehuwd of ben geregistreerd als partner in de zin van geregistreerd partnerschap, bepaal ik als volgt:

A. Erfstelling

Ik benoem tot mijn erfgenamen, tezamen en voor gelijke delen, mijn kinderen, met toepassing van de regels van plaatsvervulling als in het erfrecht bij versterf.

B. Wettelijke verdeling

Op mijn nalatenschap is de wettelijke verdeling in de zin van afdeling 3.1 van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek van toepassing, behoudens voor zover daarvan hierna wordt afgeweken. Ten aanzien van de vorderingen van mijn kinderen gelden de navolgende bepalingen:

(…)

C. Wilsrechten

Ik hef de verplichtingen tot overdracht van goeden aan mijn kinderen die uit de artikelen 19 tot en met 22 van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek zouden kunnen voortvloeien, op.

A. Executeursbenoeming

Ik benoem mijn partner tot bezorgster van mijn uitvaart en tot executeur als bedoeld in afdeling 5.6 van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek.

(…)”

Bij brief van 14 februari 2020 is door notaris [naam 4] , kantoorgenoot van [naam 5] , onder meer als volgt medegedeeld aan [gedaagde 1] :

“(…)

In het testament van [datum 2015] staat dat de wettelijke verdeling van toepassing is. Echter door een omissie staat [eiseres] niet als mede-erfgenaam vermeld. Er zal aan de rechter een verklaring van recht worden gevraagd om dit te bevestigen. (…)”

[eiseres] legt aan haar vorderingen ten grondslag dat uit het testament expliciet blijkt dat het testament duidelijke zin heeft en dat zij als partner beschermd moet worden.

De bedoeling van het testament is dat zij in de ongehuwde situatie geen erfgenaam zou zijn en via het legaat de beschikking over het vermogen van erflater zou houden. Per abuis is uit de concept-ake (productie 4 van [eiseres] ) de benoeming tot erfgenaam van [eiseres] niet alleen in hoofdstuk 2 (over de ongehuwde situatie) verwijderd maar ook in hoofdstuk 3 (over de gehuwde situatie). Het was de wens van erflater om [eiseres] in een goede positie achter te laten en in de gehuwde situatie de wettelijke verdeling toete passen, wat alleen kan als zij tot mede-erfgenaam is benoemd. Dat [eiseres] niet tot erfgenaam is benoemd is een verschrijving. Op grond van artikel 4:46 lid 1 BW moet het testament zó uitgelegd worden dat [eiseres] met de kinderen erfgenaam is voor gelijke delen en de wettelijke verdeling toepassing kan vinden. Voor zover aangenomen wordt dat het testament geen duidelijke zin heeft, brengt artikel 4:46 lid 2 BW met zich dat verklaringen en gedragingen van erflater buiten de uiterste wil in aanmerking mogen worden genomen. Daaruit blijkt dat erflater de bedoeling had om haar tot mede-erfgenaam te benoemen, aldus [eiseres] .

in reconventie