Uitspraken

Beoordeeld moet worden of Wageningen Universiteit vanaf 12 december 2020, in afwijking van de afspraken in de vaststellingsovereenkomst, niet meer het maandelijkse salaris aan [eis.conv./vwr.reconv.] hoeft te betalen tot 12 augustus 2021. Hierna wordt uitgelegd dat Wageningen Universiteit dat wel moet betalen.

Wageningen Universiteit betoogt in de eerste plaats dat het dienstverband ingevolge artikel 8.1. lid 4 van de (standaard) CAO Nederlandse Universiteiten in ieder geval eindigt met ingang van de dag waarop de werknemer de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt. Ingevolge artikel 12 van de Wet op de collectieve arbeidsovereenkomst is afwijking hiervan nietig. De vaststellingsovereenkomst wijkt af van artikel 8.1. Dit omdat [eis.conv./vwr.reconv.] in verband met de nu geldende wetgeving op 12 december 2020 de AOW-gerechtigde leeftijd heeft en dàt dus de einddatum moet zijn, terwijl de einddatum volgens de vaststellingsovereenkomst later is, namelijk op 12 augustus 2021. De vaststellingsovereenkomst is dus nietig, aldus Wageningen Universiteit.

Dit betoog gaat niet op. Partijen hebben een vaststellingsovereenkomst gesloten ter beëindiging van onzekerheid of geschil op vermogensrechtelijk gebied. Ten tijde van het sluiten van de vaststellingsovereenkomst waren de daaruit voortvloeiende verbintenissen niet in strijd met de wet en/of CAO. Dat inmiddels de wet is gewijzigd waardoor de AOW-leeftijd minder snel is gaan stijgen kan aan rechtsgeldigheid van de vaststellingsovereenkomst niet afdoen. De rechtszekerheid die is gediend met de mogelijkheid tot het sluiten van een vaststellingsovereenkomst zou bij een andersluidende redenering niet zijn gewaarborgd.

Wageningen Universiteit baseert haar stelling dat zij vanaf 12 december 2020 niet meer het maandelijkse salaris aan [eis.conv./vwr.reconv.] hoeft te betalen subsidiair op uitleg van de vaststellingsovereenkomst en op de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid (artikel 6:248 lid 1 BW), meer subsidiair op onvoorziene omstandigheden in de zin van artikel 6:258 BW en nog meer subsidiair op de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid (6:248 lid 2 BW). Ter onderbouwing hiervan heeft Wageningen Universiteit, samengevat, het volgende naar voren gebracht.

Volgens Wageningen Universiteit is de bedoeling van partijen doorslaggevend en gaat deze mede gezien het haviltex-criterium en het arrest Lundiform/Mexx1 boven de letterlijke tekst van de vaststellingsovereenkomst. Ook is volgens Wageningen Universiteit een leemte ontstaan in de vaststellingsovereenkomst. Dit aangezien partijen een overbrugging hebben willen afspreken vanaf de vrijstelling van het werk tot aan de AOW-gerechtigde leeftijd. Niet voorzien was dat die leeftijd door een wetswijziging werd gewijzigd. Dit laatste heeft ook tot gevolg dat in relatie tot de in de vaststellingsovereenkomst opgenomen einddatum kan worden gesteld dat sprake is van een onvoorziene omstandigheid. Het voorgaande betekent in de visie van Wageningen Universiteit dat zij niet kan worden gehouden aan het betalen van salaris na het moment dat [eis.conv./vwr.reconv.] de AOW-gerechtigde leeftijd heeft bereikt, terwijl dat strikt genomen wel in de vaststellingsovereenkomst staat door vermelding van de datum van 12 augustus 2021 in artikel 1.1. Omdat de wet AOW na ondertekening van de vaststellingsovereenkomst is gewijzigd hebben partijen daarmee geen rekening kunnen houden. Dat betekent dat in artikel 1.1 genoemde datum van 12 augustus 2021 niet meer klopt en er een leemte is ontstaan, aldus nog steeds Wageningen Universiteit.

Bovengenoemde feiten en omstandigheden in onderling verband gewogen hebben ten eerste tot gevolg dat het beroep van Wageningen Universiteit op de haviltex-formule en het arrest Lundiform/Mexx en op de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid niet slaagt. [eis.conv./vwr.reconv.] kon en mocht – gezien wat partijen zijn overeengekomen en op de zin die partijen over en weer redelijkerwijs aan elkaars verklaringen en gedragingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten – in redelijkheid verwachten dat zij tot de in artikel 1.1 genoemde datum salaris zou blijven ontvangen. [eis.conv./vwr.reconv.] hoefde er niet op bedacht te zijn dat dat anders zou worden als er een wetswijziging op het terrein van de AOW-leeftijd zou volgen. In de zaak Lundiform/Mexx ging het, anders dan in deze zaak, over de manier waarop bewoordingen (en niet zoals hier een datum) in een commercieel contract moesten worden geduid.

Nog los van het antwoord op de vraag of de wetswijziging een onvoorziene omstandigheid oplevert, rechtvaardigen de hiervoor genoemde feiten en omstandigheden ook niet de conclusie dat sprake is van een onvoorziene omstandigheid welke van dien aard is dat [eis.conv./vwr.reconv.] naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid ongewijzigde instandhouding van de vaststellingsovereenkomst niet mag verwachten (artikel 6:258 lid 1 BW). Anders dan Wageningen Universiteit heeft gesteld is het niet zo dat zich in dit geval als gevolg van de wetswijziging een zodanig klemmende situatie voordoet dat Wageningen Universiteit niet trouw hoeft te zijn aan het door haar gegeven woord, vastgelegd in de vaststellingsovereenkomst.

Wageningen Universiteit heeft aan haar beroep op de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid (artikel 6:248 lid 2 BW) geen andere feiten of omstandigheden ten grondslag gelegd dan die welke Wageningen Universiteit ten aanzien van haar beroep op de artikelen 6:248 lid 1 BW en 6:258 BW heeft gesteld. Alleen al daarom gaat het beroep op artikel 6:248 lid 2 BW niet op. In dit verband is overigens door Wageningen Universiteit ook niet in voldoende mate betoogd en/of onderbouwd dat zij bij nakoming van de vaststellingsovereenkomst onevenredig zou zijn benadeeld tegenover de belangen van [eis.conv./vwr.reconv.] .

De vordering van [eis.conv./vwr.reconv.] tot nakoming van de vaststellingsovereenkomst wordt dus toegewezen en de tegenvordering tot wijziging van de vaststellingsovereenkomst op grond van onvoorziene omstandigheden wordt afgewezen.

Meer specifiek zal het volgende worden beslist. De vorderingen van [eis.conv./vwr.reconv.] onder I a en b (zie 3.1.) worden toegewezen, vermeerderd met de – onweersproken – wettelijke rente over onderdeel a. Ook de gevorderde wettelijke verhoging is op grond van artikel 7:625 BW toewijsbaar. Wageningen Universiteit heeft verzocht om de verhoging te matigen. De verhoging kan worden beperkt als dit met het oog op de omstandigheden billijk voorkomt. Dat is het geval. [eis.conv./vwr.reconv.] zal, als Wageningen Universiteit de vaststellingsovereenkomst is nagekomen immers al in enige mate zijn gecompenseerd voor haar terugval in inkomsten omdat zij vanaf december 2020 (ook) een maandelijkse AOW uitkering heeft ontvangen. De verhoging wordt daarom gematigd tot 10%. De dwangsom is niet toewijsbaar. Wageningen Universiteit betoogt dat zij aan een veroordelend vonnis zal voldoen. Daar wordt vanuit gegaan. Aan Wageningen Universiteit zal een termijn van 4 weken worden gegund om een en ander in orde te brengen, zoals zij heeft bepleit. Ten slotte wordt Wageningen Universiteit in de proceskosten van [eis.conv./vwr.reconv.] veroordeeld in conventie. Het gevorderde nasalaris wordt toegewezen. De vordering in reconventie wordt als logisch uitvloeisel van de beoordeling in conventie afgewezen. Ook in de proceskosten van [eis.conv./vwr.reconv.] in reconventie wordt Wageningen Universiteit veroordeeld, maar deze worden begroot op nihil gezien de samenhang tussen conventie en reconventie.