Uitspraken

[eiser] heeft zijn oorspronkelijke eis vermeerderd met aanvullende vorderingen in verband met de uitbreiding van zijn uren en de afbouwregeling ORT (zie hiervoor 3.1 2 f tot en met j). De kantonrechter zal deze vorderingen eerst beoordelen.

[eiser] heeft een arbeidsovereenkomst voor 32 uur per week. Hij heeft een overzicht overgelegd met zijn gewerkte uren in 2021, waaruit blijkt dat hij in het tweede en derde kwartaal van 2021 meer dan 10% heeft overgewerkt. Volgens hem moet daarom op grond van artikel 5 lid 5 van hoofdstuk 4 van de huidige cao (zie hiervoor 2.5), dan wel op grond van artikel 7:610b BW, zijn arbeidsomvang vanaf 1 januari 2022 worden aangepast naar 36 uur per week. [eiser] wijst erop dat de cao een standaard cao is waar niet van mag worden afgeweken. Voor de uitbreiding van de arbeidsomvang stelt de cao volgens hem alleen als voorwaarde dat per kwartaal meer dan 10% is overgewerkt. [eiser] doet daarnaast een beroep op het Whatsapp-bericht van 21 januari 2022, waarin zijn leidinggevende aangeeft dat hij met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2022 naar een arbeidsomvang van 36 uur zou gaan (zie hiervoor 2.23).

Volgens [gedaagde] komt [eiser] geen recht toe op aanpassing van zijn arbeidsomvang naar 36 uur, omdat het overwerk dat hij heeft verricht in 2021 geen betrekking had op werkzaamheden binnen zijn functie, maar op werkzaamheden als woonbegeleider. Door de coronapandemie had [gedaagde] te maken met veel ziekteverzuim en quarantaines, waardoor zij aan diverse medewerkers, waaronder [eiser] , heeft gevraagd om in te springen als woonbegeleider. Volgens [gedaagde] moet bij de uitleg van artikel 5 lid 5 van hoofdstuk 4 van de cao ook acht worden geslagen op de aannemelijkheid van de rechtsgevolgen. Het is volgens haar niet aannemelijk dat een werknemer in een dergelijke noodsituatie, waarbij duidelijk is gemaakt dat het overwerk tijdelijk en vrijwillig is en de extra uren zijn gemaakt in een andere functie dan de eigen functie, een uitbreiding van de arbeidsomvang toekomt in de eigen functie.

Aan een bepaling van een cao moet een uitleg naar objectieve maatstaven worden gegeven volgens de zogenaamde cao norm. Daarbij zijn in beginsel de bewoordingen van die bepaling, gelezen in het licht van de gehele tekst van de cao, van doorslaggevende betekenis. Bij deze uitleg kan gekeken worden naar formuleringen van andere onderdelen uit de cao en naar de aannemelijkheid van de rechtsgevolgen waartoe de mogelijke interpretaties van de tekst kunnen leiden.1 Bij de (huidige) cao Geestelijke Gezondheidszorg hoort geen schriftelijke toelichting, waardoor die niet kan worden betrokken bij de uitleg van artikel 5 lid 5 van hoofdstuk 4 van de huidige cao. Uit de bewoordingen van artikel 5 van hoofdstuk 4 van de huidige cao volgt dat de ratio van deze bepaling is te voorkomen dat werknemers structureel (veel) meer moeten werken dan in hun arbeidsovereenkomst is overeengekomen. Dat volgt niet alleen uit de bewoordingen van lid 1, maar ook uit de bewoordingen van lid 4 en lid 5, waarin is bepaald dat een werkgever moet overgaan tot het verlenen van assistentie of het stellen van een vacature indien een werknemer per kwartaal meer dan 10 % overwerkt en de werknemer fulltime werkt, dan wel niet verzoekt om uitbreiding van zijn arbeidsovereenkomst (zie hiervoor 2.5). Door [eiser] is niet gesteld of onderbouwd dat hij in zijn eigen functie van begeleider gezonde levensstijl (dan wel bewegingsagoog, welke vraag nog voorligt in deze procedure) teveel werk heeft, waardoor hij in die functie heeft moeten overwerken of overwerkt. [gedaagde] heeft aangevoerd dat [eiser] zijn arbeidsomvang van 32 uren niet goed gevuld krijgt met de werkzaamheden die vallen onder zijn huidige takenpakket. [eiser] stelt weliswaar dat hij in eerdere jaren ook structureel veel heeft overgewerkt, maar heeft in dat kader alleen een overzicht uit 2020 overgelegd. Daaruit volgt dat dit overwerk plaatsvond in de maanden waarin reeds sprake was van de coronapandemie. De kantonrechter gaat er daarom vanuit dat [eiser] in zijn huidige functie niet overwerkt.

Gelet op het voorgaande is de kantonrechter van oordeel dat de objectieve uitleg van artikel 5 lid 5 van hoofdstuk 4 van de huidige cao niet kan leiden tot de conclusie dat [gedaagde] uitbreiding van de arbeidsovereenkomst in de eigen functie van [eiser] moet aanbieden, omdat [eiser] vanwege uitzonderlijke omstandigheden overuren heeft gemaakt in een andere functie.

Naast de cao doet [eiser] ook een beroep op artikel 7:610b BW. Op grond van die bepaling wordt de bedongen arbeid in enige maand vermoed een omvang te hebben die gelijk is aan de gemiddelde omvang van de arbeid per maand in de drie voorafgaande maanden. Wat hiervoor in 4.4 en 4.5 is geoordeeld brengt mee dat de gewerkte overuren niet als ‘de bedongen arbeid’ in de zin van artikel 7:610b BW kunnen worden aangemerkt, omdat dit overwerk buiten de eigen functie plaatsvond. Bovendien kan de periode van 2021 waar [eiser] zich op beroept niet als een representatieve periode worden beschouwd. Dit was een uitzonderlijke periode vanwege de coronapandemie. Omdat niet is gebleken dat hij in de periode daarna in zijn eigen functie heeft overgewerkt slaagt het beroep op artikel 7:610b BW van [eiser] niet.

[eiser] verwijst daarnaast naar het Whatsapp bericht van zijn leidinggevende van 21 januari 2022 (zie hiervoor 2.23). De kantonrechter begrijpt de stelling van [eiser] zo dat hij op grond van dit bericht gerechtvaardigd erop mocht vertrouwen dat de omvang van zijn arbeidsovereenkomst vanaf 1 januari 2022 zou worden aangepast naar 36 uur. [gedaagde] voert aan dat de leidinggevende op het moment van het sturen van genoemd bericht er vanuit was gegaan dat [eiser] terecht een beroep deed op het recht van uitbreiding van uren dat de cao biedt. De leidinggevende zou zich pas daarna (na overleg met de HR-manager) hebben gerealiseerd dat dit niet het geval is vanwege de uitzonderlijke situatie van het verrichte overwerk.

Tussen partijen is niet in discussie dat [eiser] voor het eerst via een bericht aan zijn leidinggevende op 24 december 2021 heeft verzocht om uitbreiding van zijn uren. Ook staat vast dat [eiser] in een gesprek op 5 april 2022 is meegedeeld dat hij geen verhoging krijgt van zijn aantal uren (zie hiervoor 2.24). Daarmee is [gedaagde] teruggekomen op de eerdere toezegging die de leidinggevende aan [eiser] had gedaan. Zoals [eiser] aangeeft is de huidige cao een standaard cao waar niet van mag worden afgeweken. Deze cao is eveneens algemeen verbindend verklaard. Op grond van artikel 3 van de Wet op het algemeen verbindend en het onverbindend verklaren van bepalingen van collectieve arbeidsovereenkomsten zijn met de cao strijdige afspraken nietig. Zoals hiervoor in 4.4 en 4.5 geoordeeld biedt de huidige cao geen recht op uitbreiding van de arbeidsovereenkomst in de eigen functie door overwerk te verrichten onder uitzonderlijke omstandigheden in een andere functie. Het stond [gedaagde] daarom vrij om terug te komen op de - in haar ogen onjuiste - toezegging van de leidinggevende. [eiser] komt ook geen beroep toe op deze nietige toezegging. Bij eindvonnis zullen daarom de vorderingen van [eiser] met betrekking tot de uitbreiding naar 36 uur per week (vordering 2f en 2h) worden afgewezen.

Volgens [eiser] heeft hij op grond van artikel 10 van hoofdstuk 4 van de huidige cao recht op de afbouwregeling voor onregelmatigheidstoeslag (hierna ORT). Vanaf december 2021 wordt hij niet meer ingezet op zaterdag, zon- en feestdagen, waardoor zijn ORT is verminderd. Volgens hem heeft hij recht op de afbouwregeling voor 6 tot 10 jaar, omdat hij vanaf 2012 in dienst is bij [gedaagde] . Volgens [gedaagde] heeft [eiser] de afbouwregeling ORT al gekregen vanaf 1 maart 2017 tot 28 februari 2020 en komt hem niet opnieuw het recht op deze afbouwregeling toe. Volgens haar dient de regeling zo gelezen worden dat een nieuw recht op de afbouwregeling pas drie jaar na beëindiging van de eerdere afbouwregeling begint te lopen. [gedaagde] voegt daaraan toe dat de onregelmatige diensten van [eiser] in 2020 en 2021 zijn gemaakt in het kader van de werkzaamheden buiten zijn functie in verband met de coronapandemie.

In artikel 10 van hoofdstuk 4 van de huidige cao is de afbouwregeling ORT verwoord (zie hiervoor 2.6). In lid 3 staan de voorwaarden om in aanmerking te komen voor deze regeling. Daarin staat onder meer dat de werknemer op het moment van de vermindering van de ORT ten minste drie jaar onafgebroken onregelmatige diensten moet hebben gewerkt bij de werkgever. [eiser] stelt dat hij in 2019, 2020 en 2021 onafgebroken onregelmatige diensten heeft gedraaid en daarom voldoet aan deze eis. [gedaagde] heeft onweersproken gesteld dat [eiser] van 1 maart 2017 tot 28 februari 2020 vergoedingen heeft ontvangen op basis van de afbouwregeling ORT. De kantonrechter volgt [gedaagde] in haar stelling dat - gelet op de bewoordingen van artikel 10 van hoofdstuk 4 van de huidige cao - een objectieve uitleg van dit artikel meebrengt dat [eiser] pas weer aanspraak kan maken op de afbouwregeling ORT indien hij na afloop van zijn vorige afbouwregeling, dus vanaf 1 maart 2020, een onafgebroken periode van drie jaar onregelmatige diensten bij [gedaagde] heeft gewerkt. De kantonrechter leidt dat met name af uit de laatste zinnen van lid 4 van dit artikel waarin is bepaald dat als de werknemer in de afbouwperiode onregelmatige diensten gaat werken, hij de tegemoetkoming alleen ontvangt voor zover deze uitkomt boven de toeslag voor onregelmatige diensten. De kantonrechter leidt hieruit af dat de huidige cao een dubbele of overlappende ORT beoogt te voorkomen. In het eindvonnis zal de kantonrechter daarom de vordering van [eiser] betreffende de afbouwregeling ORT afwijzen (vordering 2g en 2i).

Vanaf 1 maart 2017 zijn de werkzaamheden van [eiser] op initiatief van [gedaagde] gewijzigd (zie hiervoor 2.8). Volgens [eiser] voert hij sinds die tijd de functie van bewegingsagoog uit. Hij verwijst daarvoor naar de omschrijving van zijn werkzaamheden in zijn bezwaarschrift van 5 juli 2018 (zie hiervoor 2.12) en het beroepscompetentieprofiel van Calibris (zie hiervoor 2.16). Volgens [eiser] dient zijn functieomschrijving vastgesteld te worden in overeenstemming met de door hem aangeleverde beschrijving van bewegingsagoog. Enerzijds omdat [gedaagde] haar verplichtingen op grond van het FWG Reglement in bijlage V bij cao I niet tijdig is nagekomen, waardoor op grond van artikel 1.2 onder h van het FWG reglement zijn bezwaar is toegewezen. Dat brengt volgens [eiser] mee dat hij vanaf 1 maart 2017 de functie van bewegingsagoog met functiewaardering 50 uitoefent. Anderzijds omdat [gedaagde] haar verplichting op grond van paragraaf D van bijlage V van de huidige cao, dan wel haar verplichting op grond van goed werkgeverschap volgens [eiser] niet heeft nageleefd. De functiebeschrijving van begeleider gezonde levensstijl die [gedaagde] heeft opgesteld voldoet volgens [eiser] niet aan de daarvoor geldende kwaliteitseisen, omdat een deel van de taken die hij structureel uitvoert daar niet in zijn opgenomen. De functieomschrijving van bewegingsagoog sluit volgens hem volledig aan op de werkzaamheden en taken die hij uitvoert.

[gedaagde] voert aan dat zij in overeenstemming met het FWG reglement van cao I heeft gehandeld. De daarna door haar opgestelde functiebeschrijving van begeleider gezonde levensstijl is volgens haar in overeenstemming met de werkzaamheden en taken die [eiser] uitvoert. De functie van bewegingsagoog bestaat niet binnen [gedaagde] , omdat deze niet past bij de begeleiding die [gedaagde] aan haar bewoners biedt. Volgens [gedaagde] maakt een bewegingsagoog per bewoner een behandelplan met individuele bewegingsactiviteiten in een multidisciplinair team. Omdat [gedaagde] geen multidisciplinaire teams heeft en [eiser] niet de juiste competenties heeft kan hij volgens [gedaagde] geen bewegingsagoog zijn. Deze werkzaamheden worden volgens [gedaagde] ook zeker niet van [eiser] gevraagd.

In het FWG reglement bij cao I is in onderdeel A de procedure voor het FWG functiewaarderingssysteem beschreven en in onderdeel B het reglement voor de interne bezwarencommissie (zie hiervoor 2.3 en 2.4). Vaststaat dat de interne bezwarencommissie (IBC) van [gedaagde] op 20 december 2018 een advies heeft uitgebracht naar aanleiding van het bezwaar van [eiser] tegen de indeling van zijn functie als woonbegeleider (zie hiervoor 2.12 en 2.13). Op 17 januari 2019 heeft [gedaagde] aan [eiser] geschreven dat zij dat advies ter harte zal nemen en een functieomschrijving zal opstellen. Daarbij geeft zij aan dat dit niet binnen 30 dagen lukt, maar dat zij ernaar streeft dit binnen 60 dagen te doen met verwijzing naar artikel 3.1.6 van het FWG reglement (zie hiervoor 2.14). Op 12 maart 2019 stuurde [gedaagde] de concept functiebeschrijving voor begeleider gezonde levensstijl naar [eiser] (zie hiervoor 2.15).

Artikel 1 heeft betrekking op de procedure bij de invoering van het FWG functiewaarderingssysteem per 1 januari 2000. Dat is niet de procedure waar het hier om gaat. [eiser] had de functie van woonbegeleider, waarna zijn werkzaamheden zijn gewijzigd. Het gaat dan niet om de oorspronkelijke indeling van zijn functie op grond van het FWG systeem, maar om de herindeling van zijn functie vanwege de verandering van de functie-inhoud. Op de mondelinge behandeling heeft [gedaagde] ook bevestigd dat zij is overgestapt naar de herindelingsprocedure. Voor deze procedure gelden de bepalingen van artikel 2 van het FWG reglement van cao I. In artikel 2.2 onder b van dit reglement is bepaald dat de werkgever eenmalig de termijn van 30 dagen gemotiveerd kan verlengen met maximaal 60 dagen. Daarbij is ook bepaald dat als de werkgever niet binnen de geldende termijn een besluit bekend maakt het bezwaar van de werknemer geacht wordt te zijn toegewezen (zie hiervoor 2.3). Gelet op de hiervoor genoemde data heeft [gedaagde] in overeenstemming met deze termijnen gehandeld. Voor zover dit niet zo is, omdat op 12 maart 2019 nog geen sprake was van een definitieve vaststelling van de functiebeschrijving, functiewaardering en -indeling, brengt dit uitsluitend mee dat het bezwaar van [eiser] tegen de eerdere indeling van zijn functie als woonbegeleider met hoofdtaak bewegen en sport (zie hiervoor 2.11) wordt geacht te zijn toegewezen. Dit brengt echter niet mee – zoals [eiser] stelt – dat zijn verzoek in zijn bezwaarschrift om vanaf 1 maart 2017 de functie van bewegingsagoog met functiewaardering 50 toe te passen, is toegewezen.

Dan ligt de vraag voor of de functiebeschrijving van begeleider gezonde levensstijl, zoals deze door [gedaagde] - na het advies van de IBC en de uitspraak van de LBC (zie hiervoor 2.17 en 2.19) - uiteindelijk op 16 april 2020 aan [eiser] is bevestigd, voldoet aan de kwaliteitseisen van de huidige cao. In onderdeel D van bijlage V van de huidige cao is bepaald dat de functiebeschrijving een goed beeld moet geven van de op het moment van beschrijven binnen de organisatie uitgeoefende functie. Met betrekking tot de inhoud is bepaald dat functie-inhoud duidelijk en volledig omschreven moet worden, zonder dat dit hoeft te leiden tot eindeloze opsommingen (zie hiervoor 2.7).

[eiser] heeft onder meer in zijn dagvaarding en pleitaantekeningen een opsomming gegeven van werkzaamheden en verantwoordelijkheden die volgens hem ten onrechte niet zijn opgenomen in de functiebeschrijving. Het gaat dan onder meer om het onderhouden van contacten met de pers, het coördineren van sportevenementen op de diverse locaties van [gedaagde] , het observeren, behandelen en begeleiden van bewoners en het opstellen van een trajectplan of bewegingsagogisch plan en het leveren van een bijdrage aan de preventie van (lichamelijke) klachten. Deze werkzaamheden staan niet in de functiebeschrijving begeleider gezonde levensstijl zoals opgesteld door [gedaagde] . [gedaagde] betwist dat [eiser] individuele plannen maakt of bewoners behandelt. Daarnaast voert [gedaagde] aan dat [eiser] weliswaar contacten met de pers heeft, maar dat dit geen onderdeel is van zijn functie. Op de mondelinge behandeling heeft [gedaagde] aangegeven dat [eiser] tijdens de procedure bij haar heeft aangegeven dat hij zijn coördinerende rol nog toegevoegd wilde hebben aan de functiebeschrijving. Dit was akkoord voor [gedaagde] , maar is kennelijk door de bezwaarprocedures niet in de beschrijving terecht gekomen. Door [gedaagde] is wel bevestigd dat deze coördinerende rol onderdeel is van de functie van [eiser] . Daarnaast is tussen partijen niet in discussie dat [eiser] structureel wordt ingezet als ‘vliegende keep’ bij crisissituaties in één van de locaties. Deze taak volgt ook uit de afspraken die [gedaagde] op 23 februari 2017 heeft vastgelegd (zie hiervoor 2.8). Partijen twisten over de vraag of deze taak behoort tot de functie van [eiser] en daarmee ook in de functiebeschrijving zou moeten staan, of dat dit bijkomende werkzaamheden zijn die vallen buiten de functiebeschrijving (vergelijk punt 4 van onderdeel D van het FWG reglement van de huidige cao in 2.7).

Uit het voorgaande volgt dat er in ieder geval twee taken zijn die [eiser] in zijn huidige functie vervult, maar die niet worden genoemd in de functiebeschrijving begeleider gezonde levensstijl. Daarnaast zijn er taken waarvan [eiser] stelt dat hij die binnen zijn functie uitvoert en die door [gedaagde] worden betwist. De kantonrechter heeft daarom behoefte aan voorlichting door een deskundige met betrekking tot de beschrijving van de werkzaamheden van [eiser] in het licht van de huidige cao. De te benoemen deskundige beschikt bij voorkeur over kennis of ervaring ten aanzien van het beschrijven van functies die vallen binnen de cao Geestelijke Gezondheidszorg. Partijen hebben tijdens de mondelinge behandeling ook aangegeven de benoeming van een deskundige op prijs te stellen. Voordat een deskundige wordt benoemd, stelt de kantonrechter partijen in de gelegenheid zich uit te laten over het aantal, het specialisme en de naam (namen) van de te benoemen deskundige(n) en over de aan de deskundige(n) voor te leggen vragen. De kantonrechter geeft partijen in overweging gezamenlijk een deskundige voor te stellen. De kantonrechter verwijst de zaak hiervoor naar de rol.

a. a) Zo ja, is de functiebeschrijving - in overeenstemming met onderdeel D van het FWG reglement van de huidige cao - duidelijk en volledig omschreven?

i) Zo nee, welke onderdelen ontbreken aan de omschrijving?

b) Zo nee, komt de functiebeschrijving van [eiser] , zoals opgenomen in zijn bezwaarschrift van 5 juli 2018 overeen met de werkzaamheden en de functie die door [eiser] wordt uitgeoefend?

Omdat het op grond van de huidige cao de verplichting is van [gedaagde] om een functiebeschrijving vast te stellen moet [gedaagde] het voorschot op de kosten van de deskundige(n) betalen. In het eindvonnis zal worden beslist wie van partijen de kosten van die deskundige uiteindelijk moet dragen.

De functiewaardering kan pas plaatsvinden na vaststelling van de functie overeenkomstig de definitieve functiebeschrijving. Dit wordt samen met iedere verdere beslissing aangehouden.