Uitspraken

[adres 1] te Heerlen

Op 15 februari 2015 omstreeks 22:00 uur werden de verbalisanten samen met de brandweer naar het adres [adres 1] te Heerlen gestuurd. Daar zou een zware klap gehoord zijn. Het zou een loods betreffen en er zou een brandende auto tegen de gevel staan. Verbalisanten kwamen omstreeks 22.04 ter plaatse en zagen dat achterin het pand een brand woedde.2

Omstreeks 22:10 uur werden op verzoek van de brandweer enkele woningen waarvoor de brand een direct gevaar vormde, geëvacueerd.3

Bij nader onderzoek in het betreffende pand werd geconstateerd dat op de gasaansluiting in de garage een flexibele slang van ongeveer acht meter was bevestigd. Deze slang liep onder een groot aantal in de garage geparkeerde auto’s door. Voorts werd geconstateerd dat de voorgevel van het pand, in het bijzonder het keldergedeelte, met kracht naar buiten was gedrukt. Gezien de aard en omvang van het schadebeeld is er sprake geweest van een explosie. Tevens was er een uitslaande brand die het hele pand heeft verwoest. Gezien de aangetroffen manipulatie met de gasaansluiting heeft de explosie opzettelijk plaatsgevonden. Door de enorme druk en het wegslingerende puin door de explosie en de daaropvolgende uitslaande brand was er levensgevaar voor personen die als passerend verkeer slechts enkele meters langs het pand konden rijden. Door de explosie ontstond er eveneens levensgevaar voor de bewoners aan de overzijde van het pand. 4

[adres 2] te Kerkrade

Op 15 februari 2015 omstreeks 19:33 uur werden de verbalisanten samen met de brandweer naar het adres [adres 2] te Kerkrade gestuurd. Daar zou bij de woning een sterke gaslucht worden geroken. Verbalisanten kwamen omstreeks 19.45 uur ter plaatse en zagen dat het perceel [adres 2] een halfvrijstaande woning betrof. Het brandweerpersoneel deelde mede dat er bij het perceel een sterke gaslucht was gemeten. Op last van de brandweer werden de bewoners van de naast- en tegenovergelegen woningen geëvacueerd en werd de openbare weg, de [adres 2] , aan beide zijden van het perceel afgezet. Door de brandweer werd verder onderzoek ingesteld, waaruit bleek dat de brievenbus van de betreffende woning was afgeplakt met tape. Na het verbreken van de voordeur werd geconstateerd dat de gaskraan/leiding in de hal van de woning openstond en dat door een pvc-buis het gas vanuit de leiding in de hal naar de woonkamer van de woning werd geleid. Verder bleek dat er in meerdere ruimten in de woning brandversnellers waren aangetroffen en op de grond in de woonkamer een broodrooster met keukenrol hiervoor. Verder bleek dat er in de woning een sterke gasconcentratie was gemeten en dat er explosiegevaar was geweest. Voor de komst van de brandweer waren alle ramen en toegangsdeuren van het perceel gesloten.5

Uit nader onderzoek is gebleken dat in de betreffende woning een situatie was gecreëerd waarbij uit de dienstleiding een grote hoeveelheid gas in het pand kon stromen. In dit geval zou er op enig moment een hoogst explosief mengel ontstaan dat door een minimale ontstekingsbron tot ontploffing zou komen. Een gasexplosie zou omvangrijke schade aan het pand veroorzaken met gevaar voor goederen, gelet op de bouwwijze en de bebouwing van de aangrenzende percelen. Er was ook levensgevaar voor personen. Personen in de (nabije) panden en voorbijgangers konden bedolven raken onder vallend puin en delen die weggeslingerd werden. Bovendien is er bij een explosie groot gevaar dat er een brand ontstaat die zich kan ontwikkelen.6

Verklaring medeverdachte [medeverdachte 1]

Medeverdachte [medeverdachte 1] heeft verklaard dat hij door verdachte is gedwongen om brand te stichten in beide panden. Verdachte had eerst andere personen benaderd. Het moest gebeuren met gas en een tijdschakelaar en een ontsteker.7

Voorts heeft medeverdachte [medeverdachte 1] verklaard dat hij op zaterdag naar de [adres 2] is gegaan. Hij heeft zich door medeverdachte [medeverdachte 2] op een parkeerplaats achter de woning af laten zetten. Daar heeft hij de regenpijp gepakt en deze op de gasbuis gelegd. Vervolgens heeft hij de kraan opengezet en de brievenbus afgeplakt. Toen heeft hij de broodrooster op de tijdschakelaar aangesloten en kort in de buurt van die pijp met die tijdschakelaar geplaatst. Deze zou aanspringen, normaal gesproken en dan zou het vuur vatten. [medeverdachte 1] heeft verder verklaard dat verdachte hem had gezegd dat hij een ontsteker of zo moest hebben, zodat hij niet zelf in het pand was. Vervolgens is [medeverdachte 1] weggegaan en heeft hij zich door medeverdachte [medeverdachte 2] laten afzetten bij de [adres 1] . Daar heeft hij de stop van de gasleiding afgehaald en daarop een flexibele pijp vastgemaakt. Hij heeft nog wat ijzeren pijpen gepakt en die in elkaar geschoven. Deze heeft hij over de auto’s heen gelegd tot in de derde ruimte waar het materiaal stond. Boven heeft hij het diesel heteluchtkanon neergelegd. Daar was ook een tijdschakelaar bij en een verlengsnoer. De volgende ochtend is [medeverdachte 1] met medeverdachte [medeverdachte 2] teruggereden naar Diekirch om verdachte te vertellen dat het niet gelukt was om bij beide panden brand te stichten. [medeverdachte 1] heeft verklaard dat verdachte toen heeft gezegd dat er een pijp was waar hij, [medeverdachte 1] , dan benzine in moest gooien en vervolgens een lont of zoiets naar binnen moest doen. Die lont kon hij vervolgens een paar meter verder aansteken. Over de [adres 2] verklaart [medeverdachte 1] dat verdachte hem heeft gezegd dat dat ook met gas moest gebeuren. Medeverdachte [medeverdachte 1] heeft een kannister benzine uit Diekirch meegenomen. Toen het donker werd, heeft hij zich weer af laten zetten op de [adres 1] . Daar heeft hij de pijp opgetild en de benzine erin gegoten. Vervolgens heeft hij een lap aan de onderkant van een schrobber gemaakt. Deze heeft hij in de pijp gegooid en vervolgens aangestoken.8

Tussenconclusie 1

Gelet op bovenstaande bewijsmiddelen acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat medeverdachte [medeverdachte 1] op 15 februari 2015 brand heeft gesticht en een ontploffing teweeg heeft gebracht in het pand aan de [adres 1] te Heerlen, alsmede dat hij heeft geprobeerd om brand te stichten of een ontploffing teweeg te brengen in het pand aan de [adres 2] te Kerkrade, hetgeen in beide gevallen gevaar voor goederen en personen heeft teweegbracht.

Betrokkenheid verdachte

Medeverdachte [medeverdachte 2] heeft verklaard dat verdachte aan medeverdachte [medeverdachte 1] de opdracht heeft gegeven om die branden te stichten. Verdachte wilde van de panden af. Medeverdachte [medeverdachte 2] heeft medeverdachte [medeverdachte 1] naar de [adres 2] en [adres 1] gereden. Medeverdachte [medeverdachte 2] heeft verklaard dat hij op vrijdagochtend heeft gehoord dat verdachte tegen medeverdachte [medeverdachte 1] zei dat hij op de [adres 2] de broodrooster met een tijdklok moest instellen en daarin papier moest doen. Verdachte zei dat als het gas gelopen had, de woning wel de lucht in zou gaan.9

Medeverdachte [medeverdachte 2] heeft voorts verklaard dat verdachte, nadat de eerste poging op de [adres 1] was mislukt, zei dat medeverdachte [medeverdachte 1] de ontluchtingspijp die in de kelder uitkwam moest afschroeven. Daar moest hij vervolgens benzine in gooien dan zou dat daar wel in brand [medeverdachte 2] .10

Getuige [getuige 1] heeft verklaard dat verdachte opdrachtgever is voor de branden en medeverdachte [medeverdachte 1] de uitvoerder was. Verdachte heeft alles geregeld voor zijn eigen alibi en de verzekering. Verdachte heeft eerder haar zoon [getuige 3] benaderd voor de branden. Getuige [getuige 1] heeft voorts verklaard dat zij bij [betrokkene 2] moest gaan controleren of de verzekeringen voor de panden goed geregeld waren. Zij kreeg voor de branden, in december, in de gaten dat de verzekering werd opgelicht toen er over bedragen werd gepraat.11

De getuige [getuige 4]12 en [getuige 3]13 hebben beiden verklaard dat zij door verdachte zijn benaderd om brand te stichten in de betreffende panden. Getuige [getuige 4] heeft voorts verklaard dat hij bij het pand aan de [adres 1] te Heerlen - onder andere samen met medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] - heeft meegeholpen om de waardevolle spullen uit het pand te halen en de auto’s van het dek beneden in de garage te zetten. Daarbij werd hem door verdachte gevraagd om twee branden te stichten.14

Gelet op bovenstaande bewijsmiddelen acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de opdrachtgever is van de door medeverdachte [medeverdachte 1] uitgevoerde brandstichting in het pand aan de [adres 1] te Heerlen en de poging tot brandstichting in het pand aan de [adres 2] te Kerkrade. Daarbij overweegt de rechtbank dat zij – anders dan de raadsman – de verklaringen van de medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] geloofwaardig acht, nu zij niet alleen consistent hebben verklaard, maar zij daarbij ook zichzelf hebben belast. Voorts worden deze verklaringen op onderdelen ondersteund door andere getuigenverklaringen.

Medeplegen

Voor medeplegen van een strafbaar feit is vereist dat sprake is geweest van een voldoende nauwe en bewuste samenwerking gericht op de totstandkoming van het delict. Daarnaast moet er sprake zijn van een materiële en/of intellectuele bijdrage van de verdachte aan het strafbare feit, die van voldoende gewicht moet zijn. Bij de beoordeling of daaraan is voldaan, kan rekening worden gehouden met onder meer de intensiteit van de samenwerking, de onderlinge taakverdeling, de rol in de voorbereiding, de uitvoering of de afhandeling van het delict en het belang van de rol van de verdachte, diens aanwezigheid op belangrijke momenten en het zich niet terugtrekken op een daartoe geëigend tijdstip. Daarbij is niet doorslaggevend dat de van medeplegen verdachte persoon ook een daadwerkelijke uitvoerder is geweest of alle handelingen van het strafbare feit zelf moet hebben verricht.

De bijdrage van de medepleger kan in uitzonderlijke gevallen in hoofdzaak vóór of ná het strafbare feit zijn geleverd. Een geringe rol of het ontbreken van enige rol in de uitvoering van het delict zal in dergelijke gevallen moeten worden gecompenseerd, bijvoorbeeld door een grote(re) rol in de voorbereiding.

Uit de bewijsmiddelen leidt de rechtbank met betrekking tot de betrokkenheid van verdachte bij het tenlastegelegde het volgende af.

Verdachte is eigenaar van de panden aan de [adres 1] te Heerlen en de [adres 2] te Kerkrade. Voorafgaand aan de branden heeft verdachte de verzekeringen op de panden laten controleren door [getuige 1] , heeft hij alle waardevolle goederen uit het pand aan de [adres 1] laten halen en heeft hij verschillende personen benaderd om in beide panden brand te stichten. Uiteindelijk heeft hij medeverdachte [medeverdachte 1] opdracht gegeven om de branden te stichten en hem daarbij voorzien van instructies over de manier waarop dit uitgevoerd diende te worden. Nadat de eerste poging tot brandstichting was mislukt, heeft verdachte medeverdachte [medeverdachte 1] met nadere instructies teruggestuurd om de brandstichting alsnog te laten slagen.

Het voorgaande rechtvaardigt naar het oordeel van de rechtbank geen andere conclusie dan dat verdachte degene is geweest die de plannen heeft gemaakt voor de door medeverdachte [medeverdachte 1] uitgevoerde brandstichting en de poging daartoe alsmede hem heeft voorzien van de noodzakelijke informatie. Onder deze omstandigheden is er naar het oordeel van de rechtbank sprake van de voor medeplegen vereiste nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en de medeverdachte [medeverdachte 1] , ook al heeft verdachte geen daadwerkelijke uitvoeringshandelingen verricht. Daarmee acht de rechtbank het onder 1 primair en 2 primair tenlastegelegde medeplegen bewezen.

Poging tot oplichting van [benadeelde 1]

Met de raadsman is de rechtbank van oordeel dat niet wettig en overtuigend kan worden bewezenverklaard dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het medeplegen van poging tot oplichting van de verzekeringsmaatschappij [benadeelde 1] . De rechtbank overweegt hieromtrent het volgende.

Het dossier bevat een aangifte van medeverdachte [medeverdachte 1] , mede namens verdachte, betreffende de diefstal van goederen uit het pand aan de [adres 2] te Kerkrade. Voorts bevat het dossier een schadeopgaveformulier van medeverdachte [medeverdachte 1] , die heeft verklaard dat hij deze schade bij [benadeelde 1] heeft opgegeven in opdracht van verdachte. De rechtbank acht dit echter onvoldoende om vast te stellen dat sprake is geweest van een zodanige significantie bijdrage van verdachte om te komen tot de voor medeplegen vereiste nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en medeverdachte [medeverdachte 1] om verzekeringsmaatschappij [benadeelde 1] op te lichten.

Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat niet wettig en overtuigend is bewezen dat de verdachte het onder parketnummer 03/720250-15 onder 5 ten laste gelegde heeft begaan, zodat de verdachte daarvan dient te worden vrijgesproken.

Poging tot oplichting [benadeelde 2]

Het dossier bevat de aangifte van [betrokkene 3] , namens [benadeelde 2] , inhoudende dat volgens het schadeformulier op 17 februari 2015 door verzekeringnemer [verdachte] bij [bedrijf] , zijn tussenpersoon, aangifte werd gedaan van de brand in perceel 35 van de [adres 1] te Heerlen. De medewerking van verdachte verliep zeer moeizaam. De houding die hij aannam was niet de gebruikelijke houding die een persoon aanneemt bij een dergelijke zaak. Het pand is verzekerd voor 2,4 miljoen euro en dit zou het maximale bedrag zijn dat eventueel zou worden uitgekeerd.15

Voorts bevat het dossier een schadeaangifteformulier van [benadeelde 2] betreffende de brandschade aan het pand aan de [adres 1] te Heerlen, voorzien van een handtekening van de verzekeringnemer/verzekerde op 23 maart 2015 te Utrecht.16

Verdachte heeft ter terechtzitting van 1 november 2017 verklaard dat hij de handtekening onder het betreffende schadeformulier herkent als zijn handtekening.

Getuige [betrokkene 2] heeft verklaard dat hij ten aanzien van de schadeafhandeling contact heeft met verdachte. Verdachte heeft met betrekking tot het pand aan de [adres 1] te Heerlen gebruik gemaakt van contra-expertise. Volgens de getuige wordt dit gedaan omdat later discussie zou kunnen ontstaan over de hoogte van de schade. De getuige heeft geadviseerd bureau [naam bureau] en het [naam 2] in te schakelen. Hij heeft met verdachte per mail en telefonisch contact gehad over de contra-expertise en het inschakelen van het [naam 2] en alles wat samenhangt met de zaak.17

Een tijd later heeft zich een ander contra-expertisebureau gemeld met het bericht dat zij zouden gaan optreden voor verdachte. Zij wilden het dossier. Verdachte heeft dit per mail bevestigd. Even later heeft zich ook een advocaat gemeld. Verdachte heeft bevestigd dat deze advocaat zijn belangen behartigde. De polis en de polisvoorwaarden van de [adres 1] zijn aan de advocaat verstrekt.18

Aangever [betrokkene 3] heeft in een aanvullend verhoor verklaard dat hij door [benadeelde 2] werd benaderd om onderzoek te doen in verband met de brand aan de [adres 1] te Heerlen. Het contact met verdachte verliep moeizaam. Om een claim in behandeling te kunnen nemen moet er een schadeformulier ingevuld en ondertekend worden. Verdachte verklaarde aanvankelijk dat hij geen schade wilde claimen, maar uiteindelijk werd er op 25 maart 2015 via [betrokkene 2] , zijn verzekeringsadviseur, een ondertekend schadeformulier van verdachte ontvangen.19

Gelet op bovenstaande bewijsmiddelen acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat verdachte bij verzekeringsmaatschappij [benadeelde 2] de schade aan het pand [adres 1] te Heerlen ontstaan door de brandstichting heeft willen claimen. Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat hij nooit de bedoeling heeft gehad deze schade te claimen. De rechtbank acht deze verklaring ongeloofwaardig gelet op het feit dat verdachte kennelijk contra-expertise en een advocaat heeft ingeschakeld om zijn belangen te behartigen en er vervolgens – via zijn tussenpersoon – een door hem ondertekend schadeaangifteformulier bij de verzekering is ingediend. De rechtbank leidt uit deze handelingen af dat verdachte wel de intentie had om de brandschade te claimen.

In het verlengde van het onder 4.3.1 bewezenverklaarde medeplegen van de brandstichting aan de [adres 1] te Heerlen, acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat verdachte heeft geprobeerd om de verzekeringsmaatschappij [benadeelde 2] op te lichten door – middels zijn tussenpersoon – melding te doen van de brandstichting en de daaruit voortvloeiende schade te claimen, terwijl hij zelf betrokken was bij deze brandstichting.

De twee wapens en bijbehorende munitie

Evenals de officier van justitie en de verdediging, acht de rechtbank het onder parketnummer 03/720250-15 onder 4 ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen. Omdat verdachte ter terechtzitting van 1 november 2017 het feit heeft bekend en zijn raadsman geen bewijsverweer heeft gevoerd, volstaat de rechtbank met een opgave van de bewijsmiddelen, te weten:

De 78 patronen

Met de raadsman is de rechtbank van oordeel dat verdachte dient te worden vrijgesproken van het voorhanden hebben van 78 patronen, wegens het ontbreken van het wettig en overtuigend bewijs. Verdachte heeft ontkend dat de betreffende patronen aan hem toebehoorden en het dossier bevat verder alleen de verklaring van getuige [getuige 2] over verdachtes betrokkenheid. Steunbewijs ontbreekt, waardoor niet wordt voldaan aan het in het Wetboek van Strafvordering genoemde wettelijk bewijsminimum.

De rechtbank zal verdachte daarom vrijspreken van het onder parketnummer 03/702599-17 2 ten laste gelegde.

Het witwassen

Met de raadsman is de rechtbank van oordeel dat niet wettig en overtuigend kan worden bewezen dat verdachte het onder parketnummer 03/720250-15 onder 3 ten laste gelegde witwassen van de goederen en het geldbedrag heeft gepleegd. De rechtbank overweegt daartoe dat uit de beschikbare bewijsmiddelen geen rechtstreeks verband kan worden afgeleid tussen de ten laste gelegde vaar- en voertuigen alsmede het geldbedrag en een bepaald misdrijf. Voorts heeft verdachte een verklaring afgelegd ten aanzien van de alternatieve herkomst van de voorwerpen en zijn inkomsten en vermogen. De rechtbank acht deze verklaring aannemelijk nu uit het dossier blijkt dat verdachte handelaar was in een wereld waarin het gebruikelijk is om transacties uit te voeren met contante geldbedragen. Naar oordeel van de rechtbank zijn derhalve ook geen feiten en omstandigheden aannemelijk geworden op grond waarvan kan worden vastgesteld dat het niet anders kan zijn dan dat de voorwerpen in de tenlastelegging onmiddellijk of middellijk uit enig misdrijf afkomstig zijn.
Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat niet wettig en overtuigend is bewezen dat de verdachte het onder parketnummer 03/720250-15 onder 3 ten laste gelegde heeft begaan, zodat de verdachte daarvan dient te worden vrijgesproken.