Uitspraken

Inleiding

In de vroege ochtend (omstreeks 03.00 uur) van 8 februari 2017 komen bij de politie meldingen binnen dat er schoten gehoord zijn op de [adres] in Geleen. Als de politie daar aankomt ligt [slachtoffer] gewond in zijn woning. Ondanks levensreddende handelingen, overlijdt hij kort daarna. Na enkele weken onderzoek zijn de verdachten [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en [verdachte] aangehouden. Ook [medeverdachte 3] (hierna te noemen: [medeverdachte 3] ) is als verdachte aangehouden in deze zaak.

De drie verdachten ( [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] , [verdachte] ) hebben allemaal verklaard dat zij dachten dat [slachtoffer] een groot geldbedrag thuis had liggen. Dat geld wilden zij hebben.

Tijdens de zitting is uitvoerig gesproken over wat precies het plan was. Zou het een inbraak worden of een overval? Zou er een wapen gebruikt worden of niet? Wat was ieders rol? En: was het een noodlottig ongeluk dat [slachtoffer] uiteindelijk werd doodgeschoten? Of was dat een risico waar de verdachten rekening mee hadden moeten houden?

Het is aan de rechtbank om nu op deze vragen antwoord te geven.

De rechtbank zal hierna eerst een opsomming geven van de bewijsmiddelen die tot de bewezenverklaring hebben geleid, vervolgens uiteenzetten hoe de selectie van de bewijsmiddelen tot stand is gekomen en ten slotte nog aandacht besteden aan de juridische kwalificatie (medeplegen of medeplichtigheid?) en het opzet bij verdachte [verdachte] .

Plan

[medeverdachte 1] verklaart dat hij in de late avond van 7 februari 2017 met [verdachte] door [medeverdachte 3] vanuit de wijk Oostermaas in Maastricht naar Geleen is gereden2. Daar is hij, volgens [medeverdachte 1] , met [verdachte] naar de achterzijde van de woning van [slachtoffer] gelopen en heeft hij zijn plan uitgelegd3. Kort gezegd hield dat in dat in de woning veel geld was te halen en dat het makkelijk was. [medeverdachte 1] heeft hierover het volgende verklaard: Ik dacht dat er misschien wel 100.000 euro in de woning lag.4 [verdachte] heeft nog aan mij gevraagd of [slachtoffer] een grote crimineel was en of hij bewapend was5.
[medeverdachte 1] en [verdachte] zijn na ongeveer twintig minuten terug gekeerd naar [medeverdachte 3] die hen naar Maastricht heeft gereden6, aldus [medeverdachte 1] .

Volgens [medeverdachte 1] durfde [verdachte] niet. Toch had hij iemand nodig die met hem naar binnen ging. [verdachte] zou daarom iemand anders regelen. [medeverdachte 1] zei dat hij zou laten weten wanneer het licht uit was in de woning en [slachtoffer] zou slapen. Ook zei [medeverdachte 1] aan [verdachte] dat het die avond zou moeten gebeuren7. [medeverdachte 1] is hierna in een auto gestapt die [verdachte] eerder die avond voor hem had klaargezet en is vanuit Maastricht opnieuw richting Geleen gereden. In de buurt van de woning van het slachtoffer heeft [medeverdachte 1] de auto geparkeerd, zo verklaart [medeverdachte 1] .8

[medeverdachte 3] heeft verklaard dat [verdachte] hem had gevraagd een jongen op te halen in Eygelshoven. Dit bleek [medeverdachte 2] te zijn. Onderweg had [verdachte] contact met [medeverdachte 2] , die hem uitlegde hoe hij moest rijden. In Eygelshoven heeft [verdachte] buiten de auto [medeverdachte 2] ontmoet en een kort gesprek met hem gevoerd. Vervolgens is [medeverdachte 2] met een sporttas in de auto is gestapt, zo heeft [medeverdachte 3] verklaard.9Ze zijn weg gereden naar Geleen. Onderweg heeft [verdachte] de telefoon van [medeverdachte 3] geleend om met [medeverdachte 1] te bellen.10 [medeverdachte 1] heeft in de bosjes bij de woning van [slachtoffer] in Geleen gewacht en [medeverdachte 3] heeft [verdachte] en [medeverdachte 2] in de buurt van die bosjes afgezet, aldus [medeverdachte 1] .11

[medeverdachte 1] heeft naar eigen zeggen na aankomst van [medeverdachte 2] gezien dat deze een vuurwapen onder zijn jas had.12 [medeverdachte 2] heeft verklaard dat hij het wapen even onder zijn jas had en dat [medeverdachte 1] echt niet moeilijk deed over het meebrengen van dat wapen.13 [medeverdachte 1] verklaarde dat zij [slachtoffer] met dat wapen zouden laten schrikken.14 [medeverdachte 2] verklaart het vuurwapen te hebben meegenomen ter afdreiging15. Op de vraag van [medeverdachte 2] waarom hij mee moest, antwoordde [medeverdachte 1] dat er meerdere mensen thuis waren16. Ik zou de bewoners bedreigen, in de zin van “handen omhoog”, aldus [medeverdachte 2] .17

[medeverdachte 1] heeft verklaard dat hij met [medeverdachte 2] had afgesproken dat zij de buit zouden delen, ieder de helft. [medeverdachte 1] zou ook iets aan [verdachte] geven.18

[medeverdachte 1] heeft in de bosjes aan [medeverdachte 2] verteld hoe hij de overval wilde plegen: [slachtoffer] moest worden verrast door de herrie van het ingooien van een ruit met een steen. Het was de bedoeling van [medeverdachte 1] snel binnen te komen door het raam, zodat [slachtoffer] geen tijd had om na te denken. [medeverdachte 2] kreeg de instructie binnen bij het raam te blijven staan.19 [medeverdachte 1] wist niet waar het geld lag, [slachtoffer] moest hem dat vertellen20. [medeverdachte 1] heeft ook verklaard over een zogenoemd Plan B, voor als [slachtoffer] hem niet wilde vertellen waar het geld lag. Hij zou [slachtoffer] dan vastbinden en had daar ook tape voor bij zich21.

Tussenconclusie I:

[medeverdachte 1] bedacht het plan om [slachtoffer] te overvallen en hem te beroven van een groot geldbedrag. Hij schatte de buit op ongeveer € 100.000,-. [medeverdachte 1] had dit eerst met [verdachte] besproken, maar deze wilde of durfde niet mee te gaan de woning in. Kennelijk wilde [verdachte] niet de woning in omdat het plan van [medeverdachte 1] , in de ogen van [verdachte] aanvankelijk een woninginbraak, van kleur was verschoten en het nu plotseling ging om een woningoverval. [verdachte] heeft daarom geregeld dat [medeverdachte 2] meeging. Hij heeft [medeverdachte 2] thuis opgehaald en hem naar Geleen gebracht. [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] hebben daar besproken hoe zij de overval wilden uitvoeren. Omdat zij wisten dat meerdere personen aanwezig waren in de woning, moest [medeverdachte 2] mee ter afdreiging. [medeverdachte 2] heeft daarvoor een wapen meegenomen. De buit zouden zij beiden gelijk verdelen, aldus [medeverdachte 1] .

De rechtbank stelt aan de hand van het voorgaande vast dat [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] de opzet hebben gehad samen een woningoverval te plegen. [verdachte] wist dit en heeft, omdat hij zelf niet mee wilde of durfde, [medeverdachte 2] benaderd, opgehaald en naar Geleen gebracht.

In de woning

Ter terechtzitting van 22 februari 2018 zijn de opnamen van de beveiligingscamera getoond die bij de woning van [slachtoffer] hing. [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] hebben zichzelf op die beelden herkend.22

Uit de beelden en het geluid van de beveiligingscamera blijkt:23

[medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] zijn binnengedrongen in de woning, nadat [medeverdachte 1] het slaapkamerraam met een stoeprand had ingeslagen. Eenmaal in de woning binnengedrongen, heeft [medeverdachte 2] geroepen: “bek houden, bek houden”.24

Het betreft een kleine slaapkamer met weinig bewegingsruimte25. [naam vriendin slachtoffer] heeft verklaard dat zij en [slachtoffer] daar lagen te slapen. [slachtoffer] sliep aan de raamzijde van het bed. Toen het raam werd gebroken is hij naar de deur van de kamer (richting de gang) gelopen. [naam vriendin slachtoffer] heeft twee mannen via het raam naar binnen zien komen. Meteen heeft een van deze mannen haar geduwd en is zij op de grond naast het bed gevallen. Deze man is de hele tijd bij het raam blijven staan. De andere man is in een worsteling met [slachtoffer] terecht gekomen. Het leek alsof [slachtoffer] de overhand ging krijgen. [slachtoffer] heeft “Awhh, ahhhh, waaaaaahhh” geroepen. Toen heeft de man, die met hem aan het worstelen was, gezegd: “Kom, kom, kom”. Daarop zijn beide mannen gelijk vertrokken. Nadat zij naar buiten zijn gegaan door het raam, is [slachtoffer] naar het raam gelopen en daar in elkaar gezakt, aldus nog steeds [naam vriendin slachtoffer] .26

[medeverdachte 2] heeft verklaard te hebben gezien dat [medeverdachte 1] in gevecht is geraakt met [slachtoffer] . [medeverdachte 2] heeft gezegd: “Wat moet je dan doen? Ik wilde een waarschuwingsschot lossen maar dan komt ineens het slachtoffer, [slachtoffer] , op je afgestormd en dan gaat het mis…”27

Ook heeft [medeverdachte 2] verklaard dat hij een vinger om de trekker had en dat hij geen tijd meer had om [slachtoffer] met de kolf van het wapen te slaan.28

[medeverdachte 2] heeft als verdachte nog in zijn eigen zaak en als getuige in de zaak [medeverdachte 1] verklaard dat hij weet dat een vuurwapen kan afgaan maar dat hij daar niet over heeft nagedacht.29 [medeverdachte 2] verklaarde op de zitting nog dat hij zijn verantwoordelijkheid wil nemen; het is wat het is.30

Buurtbewoners hebben die nacht van 8 februari 2017 om 03.04 uur 112 de politie gebeld.31 Zes minuten later is de politie ter plaatse. [slachtoffer] lag toen gewond op de slaapkamervloer. Kort hierna is ambulancepersoneel gearriveerd. Ondanks hulpverlening is [slachtoffer] omstreeks 03:43 uur overleden32.

Het lichaam van [slachtoffer] is door een patholoog van het NFI onderzocht. Bij dat onderzoek bleek dat sprake was van een inschotverwonding met een hagelpatroon. Het intreden van de dood wordt zonder meer verklaard door een inschot hoog aan de buik, 123 cm boven de voetzool van [slachtoffer] . 33 Het schotkanaal verloopt rugwaarts en voetwaarts naar achteren 34, oftewel de kogel is afgevuurd op de voorzijde van [slachtoffer] . Ook bleek dat behalve hagelkorrels, de schotel, twee schijfjes en een prop van het hagelpatroon in het lichaam van [slachtoffer] zaten. Dat betekent dat de afstand tussen de loop van het vuurwapen en het lichaam van [slachtoffer] , op het moment dat het schot afging, zeer kort is geweest35.

Tussenconclusie II:

De rechtbank stelt aan de hand van de bewijsmiddelen vast dat [medeverdachte 1] een ruit van het slaapkamerraam heeft verbroken, terwijl [medeverdachte 2] klaar stond met een vuurwapen gericht recht naar voren. [medeverdachte 1] is als eerste door dit raam de woning binnengegaan, vrijwel onmiddellijk gevolgd door [medeverdachte 2] .

In de woning is [medeverdachte 1] in gevecht geraakt met [slachtoffer] . [medeverdachte 2] heeft binnen eerst bij het raam gestaan. Daarna heeft hij met zijn vuurwapen, geladen met hagel, geschoten. [slachtoffer] is in zijn borst geraakt. [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] zijn door het raam gevlucht. Korte tijd later is [slachtoffer] als gevolg van zijn schotverwonding overleden.

Na het wegbrengen van [medeverdachte 2]

Uit de historische telefoongegevens van [verdachte] en [medeverdachte 3] blijkt dat zij nadat zij [medeverdachte 2] bij [medeverdachte 1] in Geleen hebben afgezet, niet direct naar Maastricht zijn gereden, maar in de buurt zijn gebleven. Om 3.11 uur is de telefoon van [verdachte] nog in de buurt van Stein, niet ver van Geleen. De telefoon van [medeverdachte 3] is om 3.21 uur weer in Maastricht en is daar om 3.45 uur ook.36

In Geleen zei [verdachte] volgens [medeverdachte 3] “misschien dat we deze jongen (naar de rechtbank begrijpt: [medeverdachte 2] ) later nog moeten ophalen”. 37 [medeverdachte 3] verklaart dat ze in Maastricht nog een tijdje bij McDonalds hebben gestaan en hebben rondgereden en [verdachte] probeerde met de telefoon van [medeverdachte 3] iemand te bereiken.38 Uit de telefoongegevens blijkt dat met die telefoon de telefoonnummers van [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] is gebeld. [medeverdachte 3] vroeg [verdachte] of ze [medeverdachte 2] weer moesten ophalen, waarop [verdachte] antwoordde: “ik denk het niet”.39 Daarna heeft [medeverdachte 3] [verdachte] naar zijn huis in Heerlen gebracht40. Hij was nog in Heerlen toen [verdachte] hem berichtte dat hij terug moest komen, omdat ze [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] in Maastricht moesten ophalen. Dat is vervolgens ook gebeurd.41 [medeverdachte 1] is bij de woning van [verdachte] afgezet en [medeverdachte 2] in Eygelshoven.42

Tussenconclusie III

De rechtbank stelt aan de hand van de bewijsmiddelen vast dat [verdachte] ten tijde van de overval in de buurt van Geleen (Stein) is gebleven en nadien zelf actief geprobeerd heeft contact te krijgen met [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] . Uiteindelijk hebben hij en [medeverdachte 3] [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] opgehaald in Maastricht en hem weer naar huis gebracht.

De verdachten in deze zaak ( [medeverdachte 2] , [medeverdachte 1] , [verdachte] en [medeverdachte 3] ) hebben allemaal een eigen lezing gegeven van wat er in de avond van 7 en de nacht van 8 februari 2017 gebeurd zou zijn. Die lezingen zijn onderling nogal eens verschillend en soms tegenstrijdig. Verschillende lezingen dus. Dat dwingt tot het maken van keuzes. Zonder nadere motivering zou de keuze voor het verhaal van de ene verdachte boven dat van de andere verdachte immers neerkomen op cherrypicking: een selectie van het bewijsmateriaal waarbij alleen die onderdelen gebruikt worden die ‘passen’. Dat is niet wat de rechtbank wil.

De rechtbank zal in de navolgende overwegingen daarom aangeven hoe zij tot de selectie van het hiervoor weergegeven bewijsmateriaal is gekomen.

Aangenomen mag worden dat de verdachten zelf allemaal een belang hebben om hun eigen aandeel zo klein mogelijk te maken. Bij het beoordelen van de betrouwbaarheid van de verschillende lezingen heeft de rechtbank daarom aansluiting gezocht bij objectieve bewijsmiddelen. Bewijs dat niet afkomstig is van één van deze verdachten. Het gaat dan om:

Maar ook de allereerste verklaring van [naam vriendin slachtoffer] , die direct in de nacht van 8 februari 2017 om 04.25uur is afgelegd, vindt de rechtbank een betrouwbare weergave van wat er gebeurd is. In dit verband moet het volgende worden opgemerkt. Het dossier in deze zaak roept bij de rechtbank wel vraagtekens op als het gaat om de rol die [naam vriendin slachtoffer] heeft gespeeld. Zij kende [medeverdachte 1] . Zij had jaren een relatie gehad met de broer van [medeverdachte 1] . In de week voorafgaand aan de overval heeft zij veel contact met [medeverdachte 1] gehad. Ook op de dag zelf. De avond van de overval heeft zij nota bene nog met [medeverdachte 1] gegeten. Een aantal telefonische contacten die zij die avond met [medeverdachte 1] heeft gehad, heeft zij gewist uit haar telefoon. Zij heeft zelf verklaard dat zij met [medeverdachte 1] gesproken heeft over [slachtoffer] en over zijn shisha lounge. Dat zou het vermoeden kunnen doen rijzen dat zij, bewust of onbewust, informatie over [slachtoffer] heeft verschaft aan [medeverdachte 1] . Informatie die vervolgens gebruikt is door [medeverdachte 1] om [slachtoffer] te overvallen.

Dat alles neemt echter niet weg dat zij vrijwel direct na de overval, namelijk om 04.25uur, een gedetailleerde verklaring heeft afgelegd over wat er gebeurd is in de woning. Daarbij geeft zij aan dat ze alles goed heeft gezien en alles nog goed weet. Pas in haar latere verklaringen van 18 februari 2017 en 20 maart 2017 en met name bij de rechter-commissaris op 24 januari 2018 geeft zij aan dat zij het “niet meer goed weet” en zelfs dat zij niets heeft kunnen zien omdat zij de hele tijd met een kussen voor haar gezicht zou hebben gezeten. Uit het dossier kan worden afgeleid dat zij dan inmiddels met [medeverdachte 1] gesproken heeft. En dat zij dan inmiddels weer contact heeft met de broer van [medeverdachte 1] , haar ex-vriend [naam broer medeverdachte 1] . Het lijkt alsof zij de relatie met hem wil herstellen. De rechtbank kan dan ook niet uitsluiten dat zij in haar latere verklaringen probeert [medeverdachte 1] uit de wind te houden. De rechtbank vindt niet aannemelijk dat zij in de nacht van 8 februari 2018 om 4.25 uur, toen haar vriend net was overleden en zij bij wijze van spreken nog trillend op haar benen stond, een verklaring heeft verzonnen. De rechtbank zal daarom die verklaring als bewijsmiddel gebruiken.

Toetsen van het bewijsmateriaal aan de ‘objectieve’ gegevens

De rechtbank heeft de lezingen van de verdachten over de gebeurtenissen op 7 en 8 februari 2017, over waar zij wanneer en met wie waren en wat er precies in de woning van [slachtoffer] is gebeurd, vergeleken met deze ‘objectieve’ gegevens.

Het uitgangspunt dat de rechtbank hanteert bij die vergelijking is het volgende. Voor zover de lezing van één van de verdachten steun vindt in deze gegevens is dat een omstandigheid die de betrouwbaarheid van die lezing ten goede komt. Is dat niet het geval, dan doet dat aan de betrouwbaarheid van de lezing af.

Voor zover het gaat om wat er gebeurd is in de avond van 7 februari 2017 (door de rechtbank ook wel aangeduid als het ‘voortraject’) en ná de overval vanaf 3.00 uur (het zogenaamde ‘natraject’) heeft de rechtbank vooral aansluiting gezocht bij de historische verkeersgegevens van de telefoons van [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] , [verdachte] en [medeverdachte 3] . Vergelijking van die gegevens met de lezing van de verdachten levert dan het volgende beeld op:

Voor zover het gaat om wat er rondom en in de woning van [slachtoffer] is gebeurd, heeft de rechtbank de lezingen van de verdachten vergeleken met de opnames van de beveiligingscamera. Dat zijn de beelden die op de zitting zijn afgespeeld. De rechtbank hecht als gezegd hier ook waarde aan de allereerste verklaring van [naam vriendin slachtoffer] en de verklaringen van de buren.

Dit levert het volgende beeld op:

De rechtbank heeft op basis van al het voorgaande geoordeeld dat de verklaringen van [medeverdachte 1] , [medeverdachte 3] en [medeverdachte 2] en niet van die van [verdachte] voor het bewijs gebezigd kunnen worden.

Daarbij dient nog wel het volgende opgemerkt te worden. Want waar de rechtbank geloof hecht aan de verklaring van [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] als het gaat om de avond en nacht tot 3.00 uur, doet zij dat nadrukkelijk niet als het gaat om wat zich ná de woningoverval en het dodelijke schot heeft afgespeeld. De lezingen die [medeverdachte 2] , [medeverdachte 1] en [verdachte] hierover hebben gegeven roepen stuk voor stuk de nodige vraagtekens op. Geen van de verdachten heeft bijvoorbeeld een aannemelijke verklaring kunnen geven voor het feit dat er vanuit Geleen weer terug naar Maastricht werd gereden. Wat moesten ze daar? En waarom hebben ze daar meerdere uren doorgebracht? Ze waren pas tussen 6.00 en 7.00 uur ’s ochtends weer thuis. De lezing van [medeverdachte 2] dat hij met [medeverdachte 1] midden in de nacht in Maastricht bij verschillende bekenden van [medeverdachte 1] heeft aangebeld, met de bedoeling om zich om te kleden, gelooft de rechtbank niet. De lezing van [medeverdachte 1] dat hij is doorgereden naar België, daar de vluchtauto heeft achtergelaten, zijn kleding heeft verbrand en in zijn reservekleding en – schoenen (die hij al de hele avond in een plastic tasje bij zich droeg) deels achterop een voorbij komende scooter en deels lopend terug gegaan is naar Maastricht, waar hij toevallig [medeverdachte 2] weer tegen kwam, gelooft de rechtbank evenmin. Dat geldt ook voor de lezing van [verdachte] : waarom ging hij vanuit Geleen naar Maastricht, terwijl hij in Heerlen woont? En dan zijn er nog de mysterieuze telefoontjes door [verdachte] naar [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en de twee taxi’s.

De meeste telefoons lijken te hebben uitgestaan in deze periode.

Dit gegeven, in combinatie met de ongeloofwaardige verklaringen van [verdachte] , [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] , maakt dat de rechtbank ervanuit gaat dat alle verdachten bewust willen verhullen wat zich in deze periode heeft afgespeeld, wat er met het wapen is gebeurd waarmee [slachtoffer] is gedood en waar de vluchtauto is gebleven. Hoewel dat voor de bewezenverklaring op zich niet van belang is, zal de rechtbank daar in de strafmotivering op terug komen.

Intermezzo:

Om vast te stellen wat het aandeel van [verdachte] is geweest en hoe dat juridisch moet worden gekwalificeerd, is het nodig eerst iets te zeggen over de betrokkenheid en de juridische kwalificatie van de medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] .

[medeverdachte 1] heeft verklaard dat hij met [slachtoffer] heeft gevochten. Opgeven was volgens hem geen optie, hij kwam voor het geld. 43

is toen hij de slaapkamer binnen kwam, bij het raam blijven staan en heeft gezien dat [medeverdachte 1] in gevecht is geraakt met [slachtoffer] . Ter terechtzitting heeft [medeverdachte 2] verklaard dat hij op het moment dat het schot is gelost, naar achter stapte en struikelde, terwijl hij de loop van het wapen naar beneden of recht naar voren richtte, in ieder geval niet naar boven44.

De rechtbank gelooft wel dat [medeverdachte 2] geschoten heeft op het moment dat [slachtoffer] op hem

afkwam, of in ieder geval in zijn richting gekeerd stond. Dit past inderdaad bij de richting van het schot. Kennelijk stond [slachtoffer] toen enigszins voorovergebogen en wat lager dan [medeverdachte 2] . Waarschijnlijk omdat hij toen net in gevecht was geweest met [medeverdachte 1] , een gevecht dat zich, blijkens de verklaring van [naam vriendin slachtoffer] van 8 februari 2017, op het einde zelfs vrijwel op de grond afspeelde.

Dat [medeverdachte 2] toen naar achteren is gestapt en is gestruikeld, gelooft de rechtbank echter niet.

Hier komen de richting en afstand van het schot om de hoek kijken: de afstand tussen het wapen en [slachtoffer] was klein, gezien de aangetroffen resten van het hagelpatroon in het lichaam van [slachtoffer] . De hoogte van de schotopening, het schuine verloop van het schotkanaal (van voren naar achteren) en de korte afstand tussen het wapen en het slachtoffer, duidt naar het oordeel van de rechtbank niet op een beweging waarbij de schutter naar achteren struikelt en de loop van het wapen naar beneden beweegt of recht blijft. Bij een dergelijk struikelen zal de loop van het wapen juist naar boven of naar achteren bewegen met een ander schotkanaal als gevolg.

Maar dat is niet alles. [medeverdachte 1] , noch [naam vriendin slachtoffer] hebben iets verklaard over het struikelen. Nu kan het zijn dat [medeverdachte 1] dit niet heeft gezien (hij was immers nog of net niet meer in gevecht met [slachtoffer] ), maar [naam vriendin slachtoffer] heeft alles goed kunnen zien. Zij vertelt over het gevecht tussen [slachtoffer] en [medeverdachte 1] . Ze lagen beiden op de grond. [naam vriendin slachtoffer] heeft nadrukkelijk niet verklaard dat [medeverdachte 2] op dat moment gestruikeld is of zelfs maar naar achteren is gelopen. .

Bovendien heeft [medeverdachte 2] in zijn verhoor van 19 april 2017 zelf verklaard dat hij een waarschuwingsschot wilde lossen en “dan gaat het mis”. Die verklaring kan de rechtbank niet anders duiden dan dat [medeverdachte 2] bewust geschoten heeft, omdat [slachtoffer] , nadat die zich kennelijk van [medeverdachte 1] had ontdaan, nu op [medeverdachte 2] afkwam.

De rechtbank concludeert op grond van de bewijsmiddelen dus dat [medeverdachte 2] niet per ongeluk, maar bewust het schot heeft gelost dat [slachtoffer] heeft getroffen. Met fatale afloop. Niet verwonderlijk en volstrekt voorzienbaar, gezien de beperkte ruimte in de slaapkamer en de korte afstand tussen het wapen en het latere slachtoffer. Daarmee konden [medeverdachte 1] én [medeverdachte 2] weg komen, niet meer belet of gehinderd door een gevecht met [slachtoffer] .

Uit de bewijsmiddelen volgt dat het [medeverdachte 1] te doen was om een woningoverval te plegen, waarbij een wapen ter afdreiging werd meegenomen. Niet blijkt dat het voornemen bestond daarbij [slachtoffer] te doden.

Gekwalificeerde doodslag kan ook worden vastgesteld bij degene die zelf niet het bijkomend oogmerk had om het slachtoffer te doden. Als een medepleger voorwaardelijk opzet heeft op de doodslag door een ander, is hij schuldig aan het misdrijf als hij de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat die ander iemand, die op zijn weg kwam, zou doden. Voorwaardelijk opzet dus.

Van voorwaardelijk opzet is sprake als uit die feiten en omstandigheden voortvloeit dat een verdachte zich willens en wetens heeft blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat het gevolg zal intreden. Bepaalde gedragingen kunnen naar hun uiterlijke verschijningsvorm worden aangemerkt als zozeer gericht op een bepaald gevolg dat het - behoudens contra-indicaties - niet anders kan zijn dan dat verdachte de aanmerkelijke kans op het betreffende gevolg heeft aanvaard.

Zoals hiervoor is overwogen, zijn [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] kort na elkaar de woning binnengedrongen met de bedoeling [slachtoffer] te dwingen tot afgifte van naar schatting van [medeverdachte 1] € 100.000,-. Zij schuwden het gebruik van of de dreiging met geweld niet. [medeverdachte 2] had immers een hagelgeweer meegenomen en [medeverdachte 1] had nog plan B achter de hand, waarbij [slachtoffer] moest worden vast gebonden. Zij mochten erop rekenen dat [slachtoffer] zoveel geld niet zonder weerstand zou prijsgeven en dat er mogelijk geweld, en niet alleen overrompeling of afdreiging, nodig zou zijn om hem zo ver te krijgen. Ook moest [slachtoffer] niet alleen het geld aanwijzen, hij moest ook [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] met dat geld laten vertrekken. Dat [slachtoffer] zich zou verzetten was dus een reële optie.

[medeverdachte 1] en [naam vriendin slachtoffer] kenden elkaar en hadden die week en tot de avond van 7 februari 2017 nog intensief contact met elkaar gehad. [medeverdachte 1] wist van [naam vriendin slachtoffer] dat zij die nacht bij [slachtoffer] was. Complicerende factor was dus dat [naam vriendin slachtoffer] wellicht [medeverdachte 1] aan zijn stem zou herkennen. [medeverdachte 1] kon dus eigenlijk niets zeggen. Dreiging met en in het verlengde daarvan gebruik maken van het wapen was daarmee des te meer noodzakelijk. Onder deze omstandigheden was het gebruik van dat wapen onderdeel van het plan van de verdachten. Het schieten door [medeverdachte 2] kan dan ook worden aangemerkt als begrepen in het plan en begaan in nauwe samenwerking met [medeverdachte 1] . Het dreigen met een hagelgeweer om [slachtoffer] te bewegen tot afgifte van geld of het aanwijzen van de plek waar het geld ligt, een aanzienlijke som, heeft als voorzienbaar gevolg dat [slachtoffer] zich zou verzetten, waardoor gebruik van het wapen nodig was. De uitvoerders van dit plan hebben daarmee de aanmerkelijke kans aanvaard dat [slachtoffer] als gevolg van het gebruik van dit wapen zou komen te overlijden.

De rechtbank ziet geen contra-indicaties aanwezig voor het aannemen van voorwaardelijk opzet bij [medeverdachte 1] voor het doodschieten door [medeverdachte 2] van [slachtoffer] .

De rechtbank is van oordeel dat [medeverdachte 1] voorwaardelijk opzet had op de dood van [slachtoffer] . Daarmee is bewezen dat [medeverdachte 1] zich, samen met zijn medepleger [medeverdachte 2] , schuldig heeft gemaakt aan een gekwalificeerde doodslag.

Uit de bewijsmiddelen blijkt dat [verdachte] in de late avond van 7 februari 2017 met [medeverdachte 1] door [medeverdachte 3] vanuit de wijk Oostermaas in Maastricht naar Geleen is gereden. Daar is een zogenoemde ‘voorverkenning’ gehouden, waarbij [medeverdachte 1] aan [verdachte] heeft verteld dat hij iemand wilde overvallen die veel geld had. Ook is erover gesproken of [slachtoffer] een crimineel was en al of niet bewapend was. Daarna heeft [verdachte] vertelde aan [medeverdachte 1] dat hij niet meedeed. [verdachte] zou iemand anders regelen. [medeverdachte 1] zei dat “het die avond zou moeten gebeuren”. [medeverdachte 1] is vervolgens in een auto gestapt, die [verdachte] eerder die avond voor hem had klaargezet en is richting Geleen gereden.

[medeverdachte 2] is omstreeks 01:30 uur door [verdachte] gebeld die hem vertelde dat hij [medeverdachte 2] nodig had. Vervolgens is [medeverdachte 3] door [verdachte] gevraagd om [medeverdachte 2] op te halen in Eygelshoven. In Eygelshoven heeft [verdachte] buiten de auto een kort gesprek met [medeverdachte 2] gevoerd. Vervolgens is [medeverdachte 2] met een sporttas in de auto gestapt. Niet alleen [medeverdachte 3] moet die sporttas hebben gezien, ook [verdachte] . [verdachte] heeft [medeverdachte 2] daarop in de auto van [medeverdachte 3] naar Geleen gebracht, naar de plek waar [medeverdachte 1] wachtte.

[medeverdachte 3] heeft nog gehoord van [verdachte] dat ze [medeverdachte 2] misschien moesten ophalen en is op verzoek van [verdachte] naar Maastricht gereden. Daar is gewacht en heeft [verdachte] nog telefonisch contact gezocht met [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] . Uiteindelijk hebben [medeverdachte 3] en [verdachte] , op verzoek van de [verdachte] zelf, [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] weggebracht naar Heerlen en Eygelshoven.

Niet aannemelijk is dat uitgerekend [verdachte] , die een strafblad heeft van 28 pagina’s met vooral inbraken en diefstallen, zou terugdeinzen voor een woninginbraak en daarom een ander zou inschakelen. Kennelijk was hij toch niet bereid met [medeverdachte 1] naar binnen te gaan omdat het geen inbraak, maar een overval bleek. Omdat het die avond moest gebeuren ‘moest’ [verdachte] een ander regelen. [verdachte] wilde geen actieve bijdrage leveren aan een overval van een (mogelijke) crimineel die (mogelijk) bewapend zou zijn. Het gebruik van geweld, waaronder het gebruik van een wapen, is nodig om een degelijk persoon in zijn eigen woning van veel geld te beroven. Dat moet [verdachte] heel duidelijk zijn geweest want dit is de reden waarom hij niet mee wilde doen en wel [medeverdachte 2] daartoe bereid vond.

Zowel vóór de woningoverval zelf, met de fatale afloop, als daarna heeft [verdachte] zich beschikbaar gehouden én een actieve bijdrage geleverd. Hij is niet zelf voorzien van een wapen de woning binnengedrongen.

De rechtbank heeft vastgesteld dat [medeverdachte 2] met het wapen heeft geschoten. Volgens de officier van justitie heeft [verdachte] dat wapen aan [medeverdachte 2] gegeven. [verdachte] heeft dit zelf ontkend.

De rechtbank overweegt in dit verband het volgende.

[medeverdachte 2] heeft ter terechtzitting verklaard dat hij het wapen in de bosjes heeft gekregen van [verdachte] . Die verklaring acht de rechtbank ongeloofwaardig.

Om te beginnen is [medeverdachte 2] de enige die dit heeft verklaard. [medeverdachte 1] is daar pas voor het eerst op de zitting over begonnen, daarvoor bij de politie heeft hij er met geen woord over gerept. [medeverdachte 3] heeft in zijn verhoor bij de rechter-commissaris op 24 maart 2017 verklaard45 dat [medeverdachte 2] in Eygelshoven een sporttas bij zich had en deze meenam toen zij naar Geleen reden. Op dat moment had hij nog geen kennis van verklaringen van [medeverdachte 1] of [verdachte] én [medeverdachte 2] was nog niet aangehouden. [medeverdachte 3] heeft bij de politie met zijn handen aangegeven hoe groot deze sporttas ongeveer was, aan de hand daarvan hebben de verbalisanten de lengte geschat op 60 centimeter.46

Ook hierna is [medeverdachte 3] consistent gebleven in zijn verklaringen.

Zowel [medeverdachte 3] als [medeverdachte 1] verklaren dat zij zicht hadden op [verdachte] en [medeverdachte 2] nadat deze in Geleen uit de auto waren gestapt en dat [verdachte] vervolgens terug in de auto is gestapt, terwijl [medeverdachte 2] alleen naar [medeverdachte 1] is gelopen. Zij hebben [verdachte] niet met een vuurwapen gezien. De rechtbank ziet niet in dat [medeverdachte 3] en [medeverdachte 1] , in tegenstelling tot [medeverdachte 2] , op dit punt een belang zouden hebben om anders te verklaren dan hetgeen zij daadwerkelijk hebben gezien. [medeverdachte 1] heeft niet uitgelegd waarom hij ter zitting opeens anders verklaarde.

Bovendien heeft [medeverdachte 3] verklaard dat de [bijnaam] (naar de rechtbank begrijpt [medeverdachte 2] ) bij het uitstappen in Geleen de sporttas heeft mee gepakt en daarmee om de hoek is weggelopen.47

De rechtbank kan dan ook niet vaststellen dat [verdachte] het wapen aan [medeverdachte 2] heeft gegeven.

Op grond van het voorgaande staat vast dat [verdachte] zelf niet heeft willen of durven deelnemen aan een gewapende overval op [slachtoffer] in zijn woning. Hij is afgehaakt en heeft iemand anders, [medeverdachte 2] , voor die klus, een woningoverval, geregeld. Hij heeft [medeverdachte 2] die een sporttas bij zich had, vanaf Eygelshoven gebracht naar de in de bosjes wachtende [medeverdachte 1] bij de woning van [slachtoffer] . Daar is [verdachte] met [medeverdachte 3] weggereden, nog wel in de buurt gebleven, kennelijk om beschikbaar te blijven voor [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] . Dat valt eveneens af te leiden uit de latere pogingen van [verdachte] om in Maastricht telefonisch contact te zoeken met [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] . Uiteindelijk heeft hij samen met [medeverdachte 3] , [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] weer opgehaald uit Maastricht en weggebracht.

Anders dan de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat deze gedragingen en handelingen onvoldoende zijn voor het aannemen van medeplegen, zoals primair is tenlastegelegd. Voor de gewelddadige overval in de woning op [slachtoffer] zelf, heeft [verdachte] geen uitvoeringshandelingen verricht.

De verdachte dient daarvan te worden vrijgesproken.

Wel zijn die gedragingen en handelingen van [verdachte] , zowel voor, tijdens en na de woningoverval voldoende voor een bewezenverklaring van medeplichtigheid.

De rechtbank stelt voorop dat voor de bewezenverklaring van medeplichtigheid aan een misdrijf is vereist dat niet alleen wordt bewezen dat het opzet van de verdachte was gericht op zijn handelingen als medeplichtige als bedoeld in art. 48, aanhef en onder 1° of 2º Sr, maar ook dat zijn opzet, al dan niet in voorwaardelijke vorm, was gericht op het door de dader(s) gepleegde misdrijf (het gronddelict). Bij de bewezenverklaring en kwalificatie van de medeplichtigheid moet worden uitgegaan van de door de dader(s) verrichte handelingen, ook indien het opzet van de medeplichtige slechts was gericht op een deel daarvan. Het opzet van de medeplichtige behoeft niet te zijn gericht op de precieze wijze waarop het gronddelict wordt begaan. Onder die precieze wijze waarop het gronddelict wordt begaan, is ook begrepen of het gronddelict al dan niet in deelneming wordt begaan; op die deelnemingsvorm behoeft het opzet van de medeplichtige dus niet te zijn gericht.

De rechtbank neemt aan dat het opzet van [verdachte] niet rechtstreeks op de dood van [slachtoffer] was gericht.

De rechtbank is echter van oordeel dat [verdachte] als medeplichtige wel voorwaardelijk opzet op de dood van [slachtoffer] heeft gehad. Zoals hiervoor is overwogen wist [verdachte] dat [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] een gewelddadige woningoverval gingen plegen en heeft hij hiertoe [medeverdachte 2] geregeld en naar [medeverdachte 1] gebracht. Daarmee heeft hij naar het oordeel van de rechtbank de aanmerkelijke kans aanvaard dat hij behulpzaam zou zijn bij een gewapende overval waarbij (mogelijk fors) geweld zou worden toegepast, met alle risico's van dien, ook een fatale afloop, bijvoorbeeld de dood van de persoon die overvallen moest worden. Daarbij is mede van belang dat [verdachte] , [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] ervan uit gingen dat in de woning een groot geldbedrag (gesproken is over een ‘tonnetje’) aanwezig zou zijn, waardoor de kans op weerstand van de eigenaar van dat geld, mogelijk een crimineel die misschien bewapend was, des te meer te verwachten was. Het verzet van [slachtoffer] was dus een reële optie. Om de overval te laten slagen, was dus nodig die weerstand te breken. Daarmee heeft [verdachte] het (voorwaardelijk) opzet gehad op medeplichtigheid aan gekwalificeerde doodslag.

Daarmee is naar het oordeel van de rechtbank ook voldaan aan het vereiste dat in het geval dat het (voorwaardelijk) opzet van de medeplichtige niet (volledig) was gericht op de gekwalificeerde doodslag, er voldoende verband bestaat met de gewelddadige of gewapende woningoverval waarvan [verdachte] wist en waar zijn opzet als medeplichtige wel op was gericht.

De rechtbank is van oordeel dat [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] zich schuldig hebben gemaakt aan een gekwalificeerde doodslag. [verdachte] wordt door de rechtbank niet als medepleger gezien maar als medeplichtige aan die gekwalificeerde doodslag.