Uitspraken

In alle bussen van Arriva hangen camera’s en is geluidsapparatuur aanwezig met als doel het vergroten van (het gevoel van) veiligheid van medewerkers, reizigers en bezoekers en ter bescherming van de eigendommen van Arriva, medewerkers, reizigers en bezoekers. Tevens worden deze camera’s gebruikt ter voorkoming en terugdringing van incidenten. In januari 2018 heeft Arriva ontdekt dat [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] de camera in de bus die hij bestuurde, zonder overleg met of toestemming van Arriva afgeplakt had. [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] heeft destijds erkend dat hij daarvoor verantwoordelijk was, waarna Arriva hem bij brief van 2 maart 2018 (bijlage 3 bij verweerschrift) onder meer het navolgende te kennen gegeven heeft:

“(..) In de voorliggende periode hebben wij meldingen gekregen dat camera’s in de chauffeurscabine van onze bussen waren afgeplakt met tape. Onderzoek wees uit dat u tijdens uw dienst op 22 januari 2018 de camera hebt afgeplakt met tape, waarna u niet meer zichtbaar was. Op 24 januari 2018 is ontdekt dat er met de betreffende camera iets mis was, waarna bleek dat deze al vanaf 22 januari 2018 was afgeplakt. Op de beelden was duidelijk te zien dat u de tape uit uw tas haalde, de camera afplakte, waarna het beeld zwart werd. We hebben op 24 januari 2018 eveneens geconstateerd dat in 3 andere bussen de camera’s met tape waren afgeplakt. Een van deze bussen (bus 37) is eveneens door u bestuurd.

Wij hebben u daaropvolgend uitgenodigd voor een gesprek.

In dit gesprek hebben wij u met het bovenstaande geconfronteerd en u gaf onmiddellijk toe dat u de camera’s hebt afgeplakt en dat u beseft dat dit een serieuze overtreding is in het kader van de veiligheid van uzelf alsook van de collega’s die na u de bus bestuurd hebben. U hebt toegegeven dat u minimaal 3 keer camera’s hebt afgeplakt.

We hebben u nadrukkelijk gewezen op het gevaar van het afschermen van de camera’s. De camera’s hangen in de bus voor de veiligheid van onze chauffeurs en deze veiligheid staat hoog in het vaandel bij Arriva. De Sociale veiligheid van onze medewerkers is zowel binnen Arriva alsook landelijk in het openbaar vervoer een zeer belangrijk item. Uw gedrag brengt niet alleen uw eigen veiligheid in het gedrang, maar ook de veiligheid van uw collega’s. Dat is onacceptabel!

Het feit dat we u pas later hebben kunnen confronteren met onze waarnemingen was, dat de beelden eerst bekeken moesten worden door de daartoe bevoegde personen. Daarna was u ziek en konden wij u niet uitnodigen voor een gesprek. De ernst van het gebeuren wordt hierdoor niet minder.

U dient te beseffen dat bij een volgend incident met betrekking tot uw handelen en gedrag dit ernstige consequenties voor u zal hebben waarbij u er rekening mee moet houden dat wij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst zullen inzetten.”

Begin maart 2021 ontving Arriva een klacht van een passagier over het feit dat [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] (volgens die passagier) andere passagiers zonder te betalen liet meereizen. Volgens de klager had [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] bij die passagiers de indruk gewekt dat hij zo moest handelen omdat Arriva als werkgever ernstig in gebreke bleef met het verschaffen van ontsmettingsmiddelen (de klacht was dan ook meer gericht tegen Arriva).

Arriva heeft navraag gedaan bij [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] , die erkende dat hij reizigers niet liet betalen (onduidelijk blijft om hoeveel reizigers het gaat en over welke periode) omdat de apparatuur (die voor die betaling nodig is) volgens hem vies/onhygiënisch was.

[verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] is door Arriva voor dit gedrag bij brief van 4 maart 2021 voorlopig geschorst in afwachting van nader onderzoek van camerabeelden (met geluid) met betrekking tot de dagen 1 tot en met 4 maart 2021. Aan de hand daarvan constateerde Arriva dat [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] inderdaad ‘regelmatig’ passagiers niet liet betalen. In sommige gevallen is te horen dat [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] tegen de passagier zegt dat Arriva er schuldig aan is dat de apparatuur niet werkt of dat de apparatuur niet naar behoren schoongemaakt kan worden.

Een gedetailleerde beschrijving van elf van zulke incidenten (met nummer van de bus, datum en tijdstip) is als bijlage 5 aan het verweerschrift gehecht.

Op 11 maart 2021 heeft Arriva de schorsing opgeheven en heeft zij [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] met behoud van loon vrijgesteld van werk. Vervolgens heeft op 15 maart 2021 een gesprek van partijen plaatsgevonden, waarin Arriva [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] een voorstel deed tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst, op welk voorstel [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] evenwel niet ingegaan is.

Bij brief van 9 juni 2021 heeft Arriva [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] een ‘laatste officiële waarschuwing’ gestuurd. De inhoud van deze brief is als volgt:

“Geachte [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] ,

Naar aanleiding van een klacht van een reiziger op 2 maart 2021, hebben we met u gesproken omtrent het feit dat u reizigers gratis zou laten meereizen. In het gesprek d.d. 4 maart 2021 heeft u aangegeven dat u dit inderdaad vaker doet. In ditzelfde gesprek heeft u toestemming gegeven beelden uit te lezen om uw verhaal te bevestigen.

Wij hebben (onder meer) het volgende geconstateerd op de beelden:

Alles in overweging nemende stellen wij vast dat u de op u rustende verplichtingen bij herhaling niet bent nagekomen en de binnen Arriva geldende reglementen en instructies op diverse punten heeft overtreden. Het betreft in ieder geval:

Wij willen er geen enkel misverstand over laten bestaan dat uw handelen en nalaten, zoals hierboven kort (en niet limitatief) samengevat, voor Arriva volstrekt onacceptabel is. De verklaring die u hiervoor heeft gegeven maakt dit niet anders, nu dit geen enkele rechtvaardiging voor uw gedrag oplevert. Net als alle andere werknemers van Arriva wordt u geacht de geldende voorschriften en verplichtingen onverkort na te leven. Wij wijzen u er in dit verband op dat Arriva als werkgever een instructierecht heeft. Van deze instructies mag u vanzelfsprekend het uwe denken, maar dat ontslaat niet van de verplichting om deze op te volgen. Als u ergens een probleem mee heeft, dan kunt en dient u dit met uw leidinggevende (te) bespreken.

Volledigheidshalve wijzen wij u er overigens nog op dat uw melding bij de Arbeidsinspectie, dat door Arriva onvoldoende maatregelen tegen de aanpak van het coronavirus zouden worden genomen, door diezelfde Arbeidsinspectie is onderzocht. De Arbeidsinspectie heeft daarop geoordeeld dat Arriva wel degelijk (voldoende) maatregelen neemt, dit in lijn met de voorschriften van het RIVM.

Met uw (herhaalde) gedrag heeft u ons de stellige indruk gegeven dat u ontevreden bent met uw huidige functie en/of werkzaamheden, dan wel met Arriva als werkgever. Om die reden hebben wij u voorgesteld om in goed onderling overleg te komen tot de beëindiging van uw dienstverband. U heeft besloten om niet op ons aanbod in te gaan. Dat is vanzelfsprekend uw goed recht en het gevolg daarvan is dat uw dienstverband zal worden voortgezet, waarbij wij u met ingang van maandag 14 juni 2021 weer op uw werkzaamheden zullen gaan inzetten. U dient zich daarvoor uiteraard beschikbaar te houden. Voor uw handelen en nalaten, zoals hierboven samengevat en toegelicht, ontvangt u bij deze een laatste officiële waarschuwing. Alleen al gezien de aard en ernst van uw (recente) gedrag is dit wat Arriva betreft een passende maatregel. Daar komt bij dat u ook reeds in maart 2018 een waarschuwing heeft gekregen voor ongeoorloofd gedrag, nadat u meerdere malen camera’s in de bus met tape had afgeplakt. Het heeft er alle schijn van dat u simpelweg niet bereid bent de geldende voorschriften, procedures en instructies na te leven en zich als een goed werknemer (fatsoenlijk) te gedragen; duidelijk moet zijn dat daaraan nu per ommegaande een einde moet komen.

En dus: u dient zich met onmiddellijke ingang te gaan gedragen als goed werknemer, conform de algemeen aanvaarde gedrags- en fatsoensnormen en u dient zich daarbij onverkort te houden aan alle binnen Arriva geldende voorschriften, procedures en instructies, dit in de breedste zin des woords. (…) Wij vertrouwen erop dat u zich bewust bent van de ernst van deze kwestie en dat u ons niet zult noodzaken tot beëindiging van uw dienstverband.”

Op 30 september 2021 heeft Arriva [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] tijdens een telefoongesprek te kennen gegeven dat hij op staande voet ontslagen werd wegens een incident van twee dagen daarvoor (28 september 2021).

Deze onverwijlde opzegging is door Arriva de dag erna, op 1 oktober 2021, schriftelijk aan [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] bevestigd (bijlage 5 bij het verzoekschrift). Uit die brief worden de navolgende passages aangehaald (waarbij ASL staat voor het volgsysteem Arriva Support en Logistiek):

“Geachte [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] , (…)

Naar ons is gebleken hebben zich afgelopen dinsdag, 28 september jl., ongeregeldheden voorgedaan rondom uw dienst. (…) Uw dienst begon die dag rond 5 uur ‘s ochtends. Nadat u om 09:13 uur bij het eindpunt was aangekomen, heeft u (pas) om 09:22 uur contact opgenomen met ASL en daar gemeld dat u een deel van uw rit wilde laten vervallen, omdat u nog recht zou hebben op 19 minuten pauze en er vertraging in uw rit was ontstaan. U heeft vervolgens uw rit inderdaad, zonder dat u hiervoor van ASL toestemming had gekregen en aldus op eigen gezag, gedeeltelijk laten vervallen. (…)

Met betrekking tot uw mededeling aan ASL dat u uw rit, wegens inmiddels ontstane vertraging en gezien uw recht op pauze, gedeeltelijk moest laten vervallen hebben wij het volgende vastgesteld:

Zoals u weet, en ook in het Chauffeurshandboek is vermeld, wordt een chauffeur geacht met ASL contact op te nemen (onder meer) voor “het bijsturen van de dienstregeling bij (ernstige) verstoringen”. Even daargelaten dat in uw geval geen sprake was van een ‘ernstige verstoring’, geldt in ieder geval dat onze chauffeurs uitsluitend na akkoord van ASL een rit (geheel of gedeeltelijk) mogen laten vervallen.

U bent hiervan ook uitstekend op de hoogte, al was het maar omdat zich op 23 juni jl. een soortgelijk incident heeft voorgedaan waarbij u bij ASL had gemeld dat uw dienst te krap was en u deze wegens vertraging wilde afbreken. ASL heeft u toen meegedeeld dat u uw dienst moest afmaken en dat de eventuele dienstuitloop als tijd voor tijd zou worden bijgeschreven. U heeft uw dienst die dag vervolgens alsnog uitgereden en dus geen uitvoering gegeven aan uw voornemen deze af te breken. Voor de goede orde: had u uw dienst die dag zonder toestemming van ASL afgebroken, dan zouden wij dat in geen geval door de vingers hebben gezien.

Op 28 september jl. heeft u, zoals hierboven toegelicht en in de wetenschap dat u dit besluit niet zelfstandig mocht nemen, er toch voor gekozen een deel van uw rit te laten vervallen. U heeft daarmee willens en wetens de geldende instructies en voorschriften in de wind geslagen. Daarnaast heeft u de belangen van Arriva en haar reizigers geschaad en heeft u zich, evident en bij herhaling, niet als goed werknemer gedragen.(…)

Vast staat dat alle informatie rondom uw halte en pauzetijden onmiskenbaar volgt uit de beschikbare loggegevens van afgelopen dinsdag. Hierop is dus, in ieder geval voor zover het de feiten betreft, niets af te dingen.

Wij hebben vervolgens vastgesteld dat uw verklaring voor de vaststaande feiten nog niet het begin vormt van een rechtvaardiging daarvoor, zeker wanneer daarbij wordt bedacht dat de beschikbare gegevens een schrikbarend groot aantal onregelmatigheden laten zien in uw uitvoering van de desbetreffende rit. Dit laat zich op geen enkele manier rijmen met de situatie waarin een vraag van een reiziger, incidenteel, een korte (en herstelbare) afwijking van de dienstregeling tot gevolg heeft.

Uw verklaring voor het feit dat u uw pauze pas om 09:22 uur wilde laten ingaan, terwijl u al om 09:13 uur was aangekomen, heeft ons aanleiding gegeven de desbetreffende beelden te bekijken. Daaruit hebben wij vastgesteld dat u willens en wetens heeft gelogen tegen zowel ASL als tegen [naam 2] . Uit de beelden blijkt namelijk klip en klaar, en nadrukkelijk anders dan door u zo expliciet is beweerd, dat u die dag niet pas om 09:22 uur maar al om 09:15 uur aan uw pauze bent begonnen. Blijkens de beelden bent u namelijk (zoals al bekend was) om 09:13 uur aangekomen op de eindhalte, heeft u vervolgens de passagiers laten uitstappen en - bent u (al) om 09:15 uur direct doorgereden naar de stallingsplek, alwaar u bent uitgestapt en uw pauze is gestart.

In het verlengde geldt dat u niet alleen onjuiste informatie aan ASL heeft verstrekt toen u stelde dat uw pauze pas om 09:22 uur kon ingaan, ook betekent dat dat u simpelweg gehoor had moeten geven aan het voorstel van ASL om vanaf dat moment nog 15 minuten pauze te nemen. Sterker nog, uw pauze was op dat moment al 7 minuten gaande, zodat u nog recht had op 12 minuten en u (uiterlijk) om 09:34 uur had moeten vertrekken, In plaats daarvan bent u om 09:39 uur vertrokken, en aldus 5 minuten te laat. (…)

Daar komt nog bij dat de gebeurtenissen op 28 september jl. in een breder perspectief moeten worden geplaatst. Op 9 juni jl. heeft u immers een laatste officiële waarschuwing van Arriva ontvangen. (…)

Deze laatste officiële waarschuwing liet aan duidelijkheid niets te wensen over. Desondanks heeft u zich op 28 september jl., bij de uitvoering van uw dienst, gedragen zoals u dat heeft gedaan, dit zonder ook maar het begin van een geldige reden waarbij u bovendien welbewust in strijd met de waarheid heeft verklaard, en dat alles ook nog eens in de wetenschap dat u daarmee (in ieder geval) de geldende voorschriften overtrad en u niet handelde zoals dat van u, als goed werknemer die bovendien een ‘gewaarschuwd mens’ was, verwacht mocht worden. (…)

U bent op 30 september jl. omstreeks 18:30 uur telefonisch door [naam 3] , Concessiemanager Limburg Bus, op staande voet ontslagen. [naam 3] heeft u daarbij geïnformeerd over de aan uw ontslag ten grondslag liggende dringende reden, zoals in deze brief ook toegelicht. Zoals [naam 3] u heeft laten weten is het ontslag per direct ingegaan; deze brief geldt slechts nog als bevestiging.”

Met betrekking tot de gang van zaken op 30 september 2021 verwijst Arriva eveneens naar het Chauffeurshandboek, waarin staat dat een chauffeur de dienst uit dient te voeren zoals omschreven op het dienstblad en dat het laten vervallen van (een deel van) een rit alleen een optie is bij extreme omstandigheden, bijvoorbeeld slecht weer of een ernstige incident op de weg en dat in een dergelijk geval alsnog getracht dient te worden de geplande dienst zo veel mogelijk uit te voeren en te voltooien. Afwijking van die dienst mag volgens Arriva uitsluitend geschieden na overleg met en toestemming van Arriva.

Uit het dagrapport van de door [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] gereden bus (bijlage 7 bij verweerschrift), welk rapport aan de hand van een trackingsysteem op de seconde nauwkeurig aangeeft waar een bus zich bevindt en hoeveel minuten en seconden te vroeg of te laat de bus ergens ten opzichte van de planning is, blijkt dat [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] niet veertien (zoals hij aan ASL te kennen gaf), maar slechts vijf minuten te laat op het station in Sittard aangekomen was. [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] heeft hoe dan ook geen toestemming van Arriva gekregen om zijn geplande rit in te korten / af te breken op de wijze zoals hij gedaan heeft.

Ter adstructie van de inkorting waartoe [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] volgens Arriva op eigen initiatief overgegaan is, heeft Arriva ter zitting een route- en omgevingskaart in het geding gebracht waarop de route gemarkeerd is die hij had moeten nemen en een kaart met de verkorte route die hij zelf gekozen heeft. Volgens die kaarten heeft [verzoekende partij, verweerder in het tegenverzoek] het volledige trajectdeel van de route langs Urmond en Stein (de ‘lus’ door verschillende dorpen die hij had behoren te nemen en daarmee in totaal dertien opstaphaltes) overgeslagen.

het tegenverzoek van Arriva