Uitspraken

Voor de beantwoording van de vraag of IWM gehouden is tot betaling van loon over de periode 12 januari 2015 tot 6 maart 2015 is allereerst van belang vast te stellen hoe de rechtsverhouding die tussen partijen heeft bestaan (niet ter discussie staat immers dat die per 6 maart 2015 is geëindigd) moet worden geduid.

[eiser] stelt dat die rechtsverhouding moet worden getypeerd als een uitzendovereenkomst in de zin van artikel 7: 690 BW. Ook IWM gaat hier kennelijk vanuit omdat zij spreekt over een dienstverband en de Arbeidsovereenkomst voldoet aan alle vereisten voor een arbeidsovereenkomst. IWM heeft bovendien met zoveel woorden ter comparitie verklaard dat zij valt onder de wettelijke uitzondering die (in het kader van de inmiddels ingevoerde Wet Werk en Zekerheid) is gemaakt voor opleidingsbedrijven voor wat betreft de maximale duur die een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd mag beslaan en de transitievergoeding die wettelijk verschuldigd is, hetgeen doet vermoeden dat de overeenkomsten die zij hanteert als arbeidsovereenkomsten moeten worden aangemerkt omdat anders geen uitzondering noodzakelijk zou zijn.

IWM heeft echter eveneens gesteld dat de beroepspraktijkovereenkomst en het leerlingenreglement met de leer-werkovereenkomsten die zij aangaat één geheel vormen, dat zij niet als een uitzendbureau of detacheerbedrijf kan worden beschouwd aangezien zij een stichting is met het doel scholieren op te leiden tot vakbekwame medewerkers voor de branche en dat zij van hun leerling-werknemers een bepaalde werkhouding en gedrag verwacht zodat hun opleiding tot een goed einde kan worden gebracht. Daarmee lijkt IWM te suggereren dat zij niet als regulier werkgever kan worden beschouwd, althans dat de artikelen 7:610 BW (oud) e.v. niet onverkort van toepassing zijn op de onderhavige rechtsverhouding. In het verlengde hiervan ligt kennelijk de veronderstelling dat IWM kan besluiten haar loonbetalingsverplichtingen stop te zetten als zijn een leerling-werknemer het predicaat “bankzitter verwijtbaar gedrag” geeft.

De kantonrechter stelt voorop dat het feit dat IWM een stichting met een ideëel oogmerk om goede opleidingen te verzorgen niet met zich brengt dat op door haar gesloten overeenkomsten die als arbeidsovereenkomst kunnen worden aangemerkt andere regels van toepassing zijn dan die voortvloeien uit de wettelijke bepalingen betreffende de arbeidsovereenkomst.

In een recent arrest (HR 9 oktober 2015, JAR 2015/277 (ECLI:NL:HR:2015:3019) heeft de Hoge Raad zijn licht laten schijnen op de vraag of overeenkomsten die een bedrijf dat bemiddelde bij het vinden van beroepspraktijkvormingsplaatsen (leerwerkplekken) bij bedrijven in de logistieke sector voor leerlingen in het middelbaar beroepsonderwijs sloot met de leerlingen, als uitzendovereenkomsten in de zin van artikel 7:690 BW moesten worden aangemerkt. De leerlingen in die casus volgden een beroepsbegeleidende leerweg binnen het MBO, waarbij de leerling één dag in de week naar school gaat en vier dagen per week in een bedrijf werkt. De Hoge Raad heeft als volgt overwogen. Bij de toetsing of een rechtsverhouding beantwoordt aan de criteria voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst moet acht worden geslagen op alle omstandigheden van het geval, in onderling verband bezien. Daarbij dienen niet alleen de rechten en verplichtingen in aanmerking te worden genomen die partijen bij het aangaan van de rechtsverhouding voor ogen stonden, maar dient ook acht te worden geslagen op de wijze waarop partijen uitvoering hebben gegeven aan hun rechtsverhouding en aldus inhoud daaraan hebben gegeven. Afhankelijk van de omstandigheden van het geval kan in bepaalde situaties naast een stageovereenkomst tevens sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. Bij voornoemde toetsing heeft als maatstaf te gelden of de werkzaamheden van de stagiair naar de bedoeling van partijen zozeer zijn gericht op het uitbreiden van eigen kennis en ervaring van de stagiair, zulks mede met het oog op de voltooiing van zijn opleiding, dat van een overeenkomst waarbij de ene partij zich verbindt voor de andere arbeid te verrichten niet kan worden gesproken.

Naar het oordeel van de kantonrechter is in dit geval niet gebleken van omstandigheden die kunnen leiden tot de conclusie dat niet gesproken kan worden van een overeenkomst waarbij de ene partij zich verbindt voor de andere arbeid te verrichten. [eiser] werkte immers een volledige werkweek bij de bedrijven waar hij was gedetacheerd en werd geacht in de avonduren het theoretische deel van zijn opleiding te volgen. Bovendien heeft [eiser] onweersproken (althans niet gemotiveerd weersproken) gesteld dat de werkzaamheden bij de bedrijven waar hij laatstelijk gedetacheerd was en gedetacheerd kon worden niet goed aansloten op zijn opleiding. Zo moest hij bij installatiebedrijf [bedrijf 1] voornamelijk lampen vervangen en diende hij voor een detachering bij ITM cursussen beveiligingstechniek te volgen. Daaruit leidt de kantonrechter af dat een leerdoel gerelateerd aan de studie die [eiser] volgde bij het ROC (leidinggevend monteur elektrotechniek) bij de detachering van [eiser] niet voorop stond. De inhoud van het Addendum onderstreept dit. Daarin maakt IWM de leerling immers zelf verantwoordelijk voor het vinden van werk ter derving van de kosten van de opleiding en zijn salaris, waarbij het aantal sollicitaties die een leerling zelf dient te initiëren belangrijker lijkt te zijn dan de vraag of het te vinden bedrijf aansluit bij de opleiding.

Naar het oordeel van de kantonrechter dient de rechtsverhouding van partijen dan ook te worden getypeerd als een uitzendovereenkomst. IWM heeft [eiser] immers op basis van een arbeidsovereenkomst in het kader van de uitoefening van haar opleidingsbedrijf gedurende meerdere jaren ter beschikking gesteld aan derden om krachtens een door deze aan IWM verstrekte opdracht arbeid te verrichten onder toezicht en leiding van de derde. Tegen deze achtergrond zullen de vorderingen van [eiser] worden bezien.

De beslissing van IWM om [eiser] aan te merken als “bankzitter verwijtbaar gedrag” moet worden beschouwd als een schorsing van [eiser] . De kantonrechter begrijpt immers dat het gebruikelijk was dat een leerling werknemer van IWM als er geen werk voor hem was bij derden, met behoud van salaris te werk werd gesteld in de werkplaats van IWM. Dat werd kennelijk het “bankzitten” genoemd. Normaal gesproken zou IWM dus toen het werk bij [bedrijf 1] wegviel te werk hebben moeten worden gesteld in de werkplaats van IWM.

Het is vaste jurisprudentie (zie onder andere Hoge Raad 21 maart 2003, JAR 2003/91) dat een werknemer ingevolge art. 7:628 lid 1 BW (oud) het recht op het naar tijdruimte vastgestelde loon behoudt indien hij de overeengekomen arbeid niet heeft verricht door een oorzaak die in redelijkheid voor rekening van de werkgever behoort te komen. Een schorsing of een op non-actiefstelling ligt in de risicosfeer van de werkgever en is “een oorzaak die in redelijkheid voor rekening van de werkgever behoort te komen” in de zin van lid 1, zodat de werkgever ook tijdens een schorsing of een op non-actiefstelling verplicht is tot doorbetaling van loon. Dat is ook het geval indien de werkgever gegronde redenen had om de werknemer te schorsen of op non-actief te stellen en de schorsing of op non-actiefstelling aan de werknemer zelf is te wijten. De werkgever kan zich immers, zolang de arbeidsovereenkomst bestaat, niet eenzijdig aan de verplichting tot loonbetaling onttrekken, ook niet ingeval het gedrag van de werknemer grond voor schorsing of op non-actiefstelling oplevert. Dat van dit artikel is afgeweken bij CAO of regeling door of namens een daartoe bevoegd bestuursorgaan zoals bepaald in artikel 7:628 lid 5 BW (oud) is niet gesteld noch gebleken.

Dit betekent dat IWM niet gerechtigd was de loonbetalingen aan [eiser] stop te zetten zolang de uitzendovereenkomst doorliep en dat in het midden kan blijven of [eiser] inderdaad verwijtbaar heeft gehandeld, hetgeen hij betwist. De vordering tot betaling van loon over de periode 12 januari tot 6 maart 2015 ligt dus in beginsel voor toewijzing gereed. Aangezien de vakantietoeslag waarop [eiser] recht heeft gerelateerd is aan de periode waarover loon verschuldigd is, komt ook de gevorderde vakantietoeslag voor toewijzing in aanmerking.

[eiser] maakt aanspraak op een schadevergoeding ter hoogte van twee maanden loon ex artikel 7:680 lid 1 BW (oud), zijnde het loon over de opzegtermijn die bij een regelmatige opzegging in acht had moeten worden genomen, omdat IWM hem een dringende reden heeft gegeven om op staande voet ontslag te nemen. De vraag die beantwoord dient te worden is of IWM schadeplichtig is jegens [eiser] ex artikel 7:677 lid 4 BW (oud). De kantonrechter overweegt dienaangaande als volgt.

IWM heeft een bedrag ad € 30,00 aan administratiekosten verrekend bij de eindafrekening. Deze kosten zien volgens IWM op werkbriefjes die [eiser] niet zou hebben ingevuld. Dat partijen zijn overeengekomen dat dergelijke kosten door [eiser] dienen te worden betaald als werkbriefjes niet worden ingevuld, is niet gesteld, noch gebleken. Het enkele feit dat IWM dit aan [eiser] stelt te hebben gemaild, hetgeen [eiser] ontkent, is daartoe immers onvoldoende. Dit betekent dat dit bedrag ten onrechte is verrekend en voor toewijzing in aanmerking komt.

Niet ter discussie staat dat partijen zijn overeengekomen dat IWM de kosten van de lesboeken die [eiser] aan het begin van het schooljaar heeft aangeschaft voor haar rekening zou nemen en in 10 maandelijkse termijnen met het salaris aan hem zou vergoeden. Volgens IWM eindigde die betalingsverplichting echter doordat [eiser] ontslag heeft genomen. Dat deze kanttekening is geplaatst bij de afspraak de schoolboeken te vergoeden blijkt echter nergens uit. Dit betekent dat dit onderdeel van de vordering als enerzijds voldoende onderbouwd en anderzijds onvoldoende gemotiveerd betwist zal worden toegewezen.

- dagvaarding € 94,19

- griffierecht € 466,00

- salaris gemachtigde € 400,00 (2 punten x tarief € 200,00)

Totaal € 960,19