Uitspraken

Het standpunt van het openbaar ministerie

De officier van justitie acht de onder 1 subsidiair en 2 ten laste gelegde feiten wettig en overtuigend bewezen.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft vrijspraak bepleit omdat het begrip terroristisch oogmerk beperkt moet worden uitgelegd. Niet kan worden bewezen dat verdachte het oogmerk heeft gehad om de bevolking van Syrië ernstige vrees aan te jagen.

Het oordeel van de rechtbank

Vrijspraak van het onder 1 primair ten laste gelegde

De rechtbank heeft uit het onderzoek ter terechtzitting niet door de inhoud van wettige bewijsmiddelen de overtuiging bekomen dat verdachte het onder 1 primair tenlastegelegde heeft begaan, zodat verdachte daarvan moet worden vrijgesproken.

Verdachte wordt verweten dat hij heeft deelgenomen aan een organisatie die het plegen van terroristische misdrijven tot oogmerk heeft. Met de officieren van justitie en de raadsman, is de rechtbank van oordeel dat niet kan worden vastgesteld dat verdachte reeds deelnam aan een dergelijke organisatie. Zoals uit het navolgende zal blijken heeft verdachte weliswaar een aantal voorbereidingshandelingen verricht om deel te nemen aan een terroristische organisatie, maar niet kan worden bewezen dat hij al behoorde tot die organisatie. Gelet hierop wordt verdachte van feit 1 primair vrijgesproken.

Ten aanzien van feit 1 subsidiair 1

Verdachte wordt verweten voorbereidingshandelingen te hebben getroffen voor het deelnemen aan een organisatie met een terroristisch oogmerk. Om te kunnen beoordelen of dat het geval is, acht de rechtbank relevant om eerst vast te stellen of de broer van verdachte, [A] (hierna: [A] ) deelnam aan de gewapende strijd in Syrië en of verdachte dit wist.

Nam de broer van verdachte deel aan de gewapende strijd in Syrië?

De broer van verdachte, [A] , is in augustus 2013 naar Syrië gereisd. [A] bevond zich in IS-gebied.2 [A] heeft bij zijn vertrek uit Nederland een testament achtergelaten,3 waarin (onder meer) staat:

“Waarom ben ik afgereisd naar Syrië om deel te nemen aan de Jihad? (…) Ik ben gaan strijden om de Islam te laten heersen op de Aarde zoals Allah dat wenst (…) Ik ben gegaan omdat Allah in vele plaatsen in de Koran de Moslims oproept tot de strijd4 (…) Toen ik vertrok besefte ik mij heel goed dat ik wellicht zou sterven op jonge leeftijd. Dit besef heeft mij niet van de Jihad weerhouden, in tegendeel. Allah heeft namelijk bekend gemaakt in zijn Boek dat degene die sterft op de weg van Allah één van zijn beste en mooiste posities in het paradijs zal verkrijgen (….) Voor meer info over de gunsten van het martelaarschap verwijs ik jullie naar de woorden van Allah, de Koran” (…).5

Verdachte onderhield contact met [A] via Skype en WhatsApp.6 [A] heeft verdachte enkele foto’s gestuurd die in de telefoon van verdachte zijn aangetroffen.7 Verdachte heeft over deze foto’s verklaard dat [A] op deze foto’s staat.8 Op één van de foto’s9 is [A] te zien met een Kalasjnikov.10 Op een andere foto11 is [A] te zien met een Kalasjnikov en magazijnhouders bij een vlag die, volgens verdachte, overal op straat te zien was12(de rechtbank begrijpt: een zwarte vlag met Arabisch opschrift die veelal ook door Islamitische Staat (hierna: IS) wordt gebruikt).13

Nederlandse strijders in Syrië worden uitgerust met een Kalasjnikov met zes extra magazijnen en een handvuurwapen.14 Getuige [getuige] , die samen met haar man naar Syrië is uitgereisd, heeft verklaard dat zij verbleef bij [A] in diens huis in Tabqa. Zij waren in IS-gebied. Degenen die een volledige militaire training van IS hebben gevolgd krijgen daarna de beschikking over een Kalasjnikov.15

Was verdachte op de hoogte van deze deelname van zijn broer?

In de woning van verdachte is een Samsung Galaxy Tablet 4 gevonden.16 Op deze tablet zijn onderstaande Facebook-chats gevonden tussen [verdachte] (de rechtbank begrijpt: verdachte) en [A] .17

Op 1 februari 2014:18

[A] : Verder gaat erg goed hamdulillah, snachts ribt, beste wat er is. Wat een rust!!!

[verdachte] : Ja? MashaAllah ik vertel dat hier aan ichwan. Inshallah worden ze jaloers. Is om het goede toch.

[A] : Sulaiman bin naasir ulwan, die vast zit in isa, sheikh van manhadj heeft een korte kalima gegeven van paar min, pro dawlah. Inshallah zullen de goede broeders daardoor bij jn nadenken en een keuze maken.

[verdachte] : Je hebt de smaak te pakken haha.

Op 6 februari 2014:19

[A] : (…) Inshallah ga ik vanavond weer nr rbt.

Met dawlah wordt verwezen naar IS.20

Verdachte heeft verklaard dat met rbt “ribaat” wordt bedoeld.21

Ribaat betekent grensbewaking, verdediging van het gebied grenzend aan het gebied waar daadwerkelijk strijd wordt gevoerd tegen ongelovigen. Het wordt ook wel omschreven als “wachten ter voorbereiding op het ontmoeten van de vijand”.22

Verdachte heeft op 21 augustus 2014 sms’jes verstuurd aan ene “ [B] ” waarin verdachte [B] heeft laten weten: “Eergisteren gingen ze aanval doen op het vliegveld van associatie in tabqa het laatst stukje reden ze zonder licht om zo dicht mogelijk bij de vijand te komen toen reden ze volop een stilstaande auto hij zat voorin”.23

Verdachte is de gebruiker van account [nummer] whatsapp.net.24

In de mobiele telefoon van verdachte zijn onderstaande WhatsApp-gesprekken tussen verdachte ( [nummer] whatsapp.net) en [A] ( [nummer] whatsapp.net) gevonden.25

Op 21 augustus 2014:26

[A] : wil echt graag naar het vliegveld. Gaat keihard aan toe. Vliegtuigen zwaar geschut echt niet normaal.

Verdachte: Ja dat zal wel subhanallah ik dacht d as te het echt goed ging.

[A] : Nee is moeilijk. Vliegveld zit hoog en aanval komt van beneden.

Op 22 augustus 2014:27

Verdachte: hoe was het vandaag in taqba.

[A] : Rustig. Nu is begonnen. Aanval alleen ajam. Niet arabieren doen vandaag.

Verdachte: Finale overname bedoel je.

[A] : Alhsmdulillah amalia ishrltishhaadiyah (de rechtbank begrijpt: amiliyyat istishadiyya, zelfmoordaanslag)28 gedaan net. Broeders hebben de poort overgenomen en zijn binnen.

Op 23 augustus 2014:29

[A] : deze jongen van 14 ken ik van menbij. Zijn vader heeft ooit amalia ishtishhadiya (de rechtbank begrijpt: zelfmoordaanslag) gedaan en zn wens was dat zn zoon hem zo zou volgen. Gisteren heeft amalia gedaan op matar moge Allah hem accepteren (…) Na 4 dagen strijd waren broeders niet ver gekomen. Tot deze amelia. Die heeft de poort van matar geopend.

In de periode waarin deze communicatie heeft plaatsgevonden was sprake van gevechten tussen IS en het Syrische regeringsleger. Hierbij heeft IS in een periode van zes dagen vier aanvallen op het vliegveld van Tabqa uitgevoerd.30

De verklaring van verdachte

Verdachte heeft over de foto’s waarop zijn broer met een Kalasjnikov is te zien, verklaard dat zijn broer deze kleding voor de foto heeft aangetrokken, alleen maar omdat hij dit stoer vond. Volgens verdachte leende zijn broer die spullen van strijdkrachten die in hetzelfde dorp als verdachte verbleven.

De rechtbank acht deze verklaring van verdachte niet aannemelijk. Gelet op alle hiervoor aangehaalde feiten en omstandigheden, in onderling verband en samenhang bezien, stelt de rechtbank vast dat [A] als strijder voor IS deelnam aan de gewapende strijd in Syrië en dat verdachte dit ook wist. Hierbij heeft de rechtbank mede in aanmerking genomen dat verdachte [A] heeft geadviseerd om “te doen waar hij goed in is”. [A] beschikte, volgens verdachte, over de vaardigheden om Arabische les te geven. Dit advies past niet binnen het door verdachte geschetste scenario waarin [A] slechts voor het nemen van enkele foto’s de kleding van strijdkrachten zou aantrekken.

IS een terroristische organisatie?

De volgende vraag die beantwoord moet worden is of IS kan worden gekwalificeerd als een terroristische organisatie.

Op 29 juni 2014 heeft de Islamitische Staat in Irak en de Levant (ISIL) het kalifaat uitgeroepen in de door hen veroverde gebieden in Irak en Syrië. De naam van ISIL is toen gewijzigd in de Islamitische Staat (IS).31 IS wordt in internationaal verband aangemerkt als een terroristische organisatie.32 ISIL stond sinds 30 mei 2012 op de V.N. sanctielijst en sinds 1 juli 2013 op de financiële sanctielijst van de Europese Unie.33

Organisaties die op de sanctielijsten zijn vermeld, zijn van rechtswege verboden organisaties. Het is een feit van algemene bekendheid dat op deze lijsten personen of organisaties staan vermeld die worden verdacht van terrorisme.

Op grond van het voorgaande stelt de rechtbank vast dat deelname aan een dergelijke organisatie, in het onderhavige geval betreft dat IS, deelname aan een terroristische organisatie als bedoeld in artikel 140 en 140a van het Wetboek van Strafrecht oplevert.

Voorwerpen

Op 29 augustus 2014 zijn tijdens de doorzoeking in de woning van verdachte in [woonplaats] rugzakken gevonden met een grote hoeveelheid batterijen, hoofdlampen, twee harde schijven, twee horloges met een hoogtemeter, twee multitools,34 een slaapzak, slaapmatjes en een klamboe.35 Verdachte bewaarde een geldbedrag van € 2.100,00 in zijn woning.36

In de periode van 5 augustus 2014 tot en met 29 augustus 2014 zijn bij een bergsportwinkel diverse outdoor artikelen aangeschaft op het klantnummer van verdachte.37 Op de in de woning van verdachte aangetroffen aankoopbonnen staat de naam van verdachte als koper vermeld.38

Verdachte heeft op 21 augustus 2014 een auto (Mercedes Benz) gekocht.39 In deze auto zijn vier nieuwe landkaarten gevonden van Duitsland / Slovenië, Kroatië, Bosnië Herzegovina / Roemenië, Bulgarije en Turkije. Verder is in deze auto ook een plastic tas aangetroffen met daarin een blad met drie routebeschrijvingen van Nederland naar Turkije.40

Eén van de harde schijven uit de rugzak is onderzocht.41 Hierop zijn documenten aangetroffen inhoudende een trainingsschema voor een jihadist en informatie over het maken van een hindernisbaan.42 Deze documenten zijn voor het laatst aangeklikt dan wel gebruikt op 17 augustus 2014.43 Voorts was er een document met uitleg over de manier waarop men zich kan ontwikkelen voor de jihad, waarbij (onder meer) uitleg werd gegeven over gevechtstechnieken, overlevingstechnieken en het gebruik van vuurwapens.44 Ook stonden er salafistisch getinte teksten op de harde schijf die zich bevinden in het jihadistische segment.45 Op 17 augustus 2014 heeft [A] laten weten welke bestanden er op de harde schrijf moesten worden gezet.46

Op de IPhone4S van verdachte zijn PDF-documenten aangetroffen47 die zijn getiteld: “Reasons for Jihad” en “General Guidelines for Jihad”.48 Op deze telefoon is verder een afbeelding van Google Maps gevonden met een plattegrond van Syrië met het onderschrift “Syria Civil War/Isis in Syria/ 5 june 2014”.49

In de Mercedes Benz is een USB-stick gevonden. Op de USB-stick zijn geluidsbestanden aangetroffen met gesproken en gezongen teksten over verheerlijking van de jihad, het strijden voor de islam en het kalifaat ISIS.50

Verdachte wilde de klamboe, het slaapmatje, de batterijen, de hoofdlampen, de horloges met hoogtemeter, een harde schijf en de multitools aan [A] geven om hem te helpen. Het bedrag van € 2.100,00 en de slaapzak wilde verdachte gebruiken voor zijn reis naar Turkije. De auto met daarin landkaarten, routebeschrijvingen, de IPhone4S en een USB-stick waren bedoeld om de reis mogelijk te maken, dan wel om tijdens de reis te gebruiken. Verdachte was niet van plan om deze voorwerpen aan [A] te geven.51

Voorwerpen bestemd tot het begaan van?

Het is de vraag of sprake is van (kortweg) voorbereidingshandelingen voor deelname aan een terroristische organisatie door alledaagse gebruiksvoorwerpen te verwerven en voorhanden te hebben met de bedoeling om deze naar een IS-strijder te brengen.

Uit vaste jurisprudentie over artikel 46 van het Wetboek van Strafrecht volgt dat de aard en het gebruik van het voorwerp op zichzelf niet doorslaggevend is om “het bestemd zijn tot” van deze voorwerpen te bepalen. De intentie die verdachte voor ogen stond mag worden meegenomen bij het bepalen van de bestemming van het voorwerp.

Verdachte heeft verklaard dat het zijn bedoeling was om zijn broer te helpen.

Alvorens de hiervoor weergegeven vraag te beantwoorden, gaat de rechtbank eerst in op de vraag wanneer sprake is van deelname aan een terroristische organisatie.

Wanneer is sprake van deelname aan een terroristische organisatie?

Van deelname aan een criminele (terroristische) organisatie is sprake indien een betrokkene behoort tot het samenwerkingsverband en een aandeel heeft in, dan wel ondersteuning biedt aan, gedragingen die strekken tot of rechtstreeks verband houden met de verwezenlijking van het oogmerk van de organisatie (HR 18 november 1997, NJ 1998, 225). Enerzijds is voor deelneming aan een criminele (terroristische) organisatie voldoende dat een verdachte in zijn algemeenheid – in de zin van onvoorwaardelijk opzet – weet dat de organisatie het plegen van misdrijven tot oogmerk heeft, maar anderzijds is niet vereist dat de verdachte enige vorm van opzet heeft op de door de criminele organisatie beoogde concrete misdrijven. Wetenschap van één of meer concrete misdrijven is niet vereist (HR 8 oktober 2002, NJ 2003, 65). Elke bijdrage aan een organisatie kan strafbaar zijn. Een dergelijke bijdrage kan bestaan uit het (mede)plegen van enig misdrijf, maar ook uit het verrichten van hand -en spandiensten en (dus) het verrichten van handelingen die op zichzelf niet strafbaar zijn, zolang van bovenbedoeld aandeel of ondersteuning kan worden gesproken (HR 3 juli 2012, NJ 2012/657).

De rechtbank beschouwt de door verdachte voorgenomen hulp aan zijn broer als een gedraging die strekt tot of rechtstreeks verband houdt met de verwezenlijking van het oogmerk van de organisatie. Immers, door voorwerpen aan zijn broer te willen geven, zou verdachte hebben bijgedragen aan het in stand houden van de strijd die [A] voerde voor IS. [A] zou, door de gedragingen van verdachte, in staat worden gesteld om de strijd voor IS voort te zetten. [A] is, als strijder van IS, iemand die een bijdrage levert aan de verwezenlijking van het oogmerk van IS. Verdachte zou met de ondersteuning van zijn broer bijdragen aan de verwezenlijking van de doelstellingen van IS, nu hij wist, zoals hiervoor is vastgesteld, dat [A] voor IS deelnam aan de gewapende strijd in Syrië.

De vraag die ten slotte nog beantwoording behoeft, is of het verwerven en voorhanden hebben van de ten laste gelegde voorwerpen voorbereiding van deelname aan een criminele (terroristische) organisatie oplevert. De rechtbank beantwoordt deze vraag bevestigend. Verdachte heeft zijn broer willen ondersteunen door hem deze voorwerpen te brengen. Verdachte heeft deze voorwerpen voor dat doel aangeschaft (verworven). De voorwerpen die verdachte nodig had om zijn broer te kunnen bereiken of wilde gebruiken tijdens zijn reis (de auto, slaapzak, het geldgedrag, landkaarten, routebeschrijvingen en USB-stick) en met hem in contact te kunnen blijven (de mobiele telefoon), dragen ook bij aan het verlenen van deze vorm van ondersteuning.

Gelet op het vorenstaande acht de rechtbank het onder 1 subsidiair ten laste gelegde feit, met uitzondering van het verweten medeplegen, wettig en overtuigend bewezen. De rechtbank acht niet wettig en overtuigend bewezen dat verdachte gedurende een langere periode dan de maand augustus 2014 voorbereidingen heeft getroffen voor deelname aan een terroristische organisatie. Tot slot is niet komen vast te staan dat de in de tenlastelegging genoemde klompjes goud waren bedoeld voor de broer van verdachte of voor het maken van de reis.

Vrijspraak van het onder 2 ten laste gelegde

Verdachte wordt verweten (kortweg) dat hij met het oogmerk om ter voorbereiding en/of bevordering van het plegen van opzettelijke brandstichting en/of teweeg brengen van een ontploffing met terroristisch oogmerk en/of moord en/of doodslag met terroristisch oogmerk handelingen heeft verricht als bedoeld in artikel 96, tweede lid, sub 1, 2 en 3 van het Wetboek van Strafrecht ten behoeve van de gewapende jihadstrijd, door (onder meer) voorwerpen, geld en goud voorhanden te hebben ten behoeve van personen die zich in het strijdgebied bevonden.

Artikel 83a van het Wetboek van Strafrecht luidt: “Onder terroristisch oogmerk wordt verstaan het oogmerk om de bevolking of een deel der bevolking van een land ernstige vrees aan te jagen, dan wel een overheid of internationale organisatie wederrechtelijk te dwingen iets te doen, niet te doen of te dulden, dan wel de fundamentele politieke, constitutionele, economische of sociale structuren van een land of een internationale organisatie ernstig te ontwrichten of te vernietigen.”

Verdachte heeft verklaard dat hij enkele voorwerpen, zoals horloges met een hoogtemeter, een klamboe en een harde schijf, in zijn bezit had omdat hij deze voorwerpen naar zijn broer wilde brengen. Verdachte zou daartoe, naar zijn zeggen, een ontmoeting hebben met zijn broer in Turkije. Zoals reeds hiervoor is vastgesteld, was de broer van verdachte als strijder van IS bij de gewapende strijd in Syrië betrokken. Verdachte was hiervan ook op de hoogte en wilde zijn broer steunen. Dat betekent echter niet dat daaruit kan ook worden afgeleid dat verdachte deze voorwerpen naar zijn broer wilde brengen vanuit de bij verdachte bestaande intentie dat met die voorwerpen terroristische misdrijven zouden worden gepleegd.

De rechtbank kan derhalve niet vaststellen dat verdachte de ten laste gelegde gedragingen heeft verricht met het oogmerk om brandstichting, moord of doodslag, alle te plegen met een terroristisch oogmerk, voor te bereiden of te bevorderen.

De rechtbank zal verdachte dan ook van het onder 2 ten laste gelegde feit vrijspreken.