Uitspraken

De kantonrechter oordeelt als volgt.

Vast staat dat tussen [eiseres sub 1] en [gedaagde sub 1] op 11 september 2009 een mantel leaseovereenkomst is gesloten. Uit hoofde van die overeenkomst heeft [eiseres sub 1] aan [gedaagde sub 1] , in ieder geval vanaf 1 mei 2012, een drietal auto’s ter beschikking gesteld tegen een maandelijkse leaseprijs van € 3.710,03. [eiseres sub 1] heeft steeds aan [gedaagde sub 1] voor de verschuldigde leasetermijnen facturen gezonden. Die termijnen dienen op grond van de overeenkomst steeds binnen veertien dagen na ontvangst van de facturen te worden voldaan. [gedaagde sub 1] heeft daarnaast ten behoeve van de incassering van de termijnen een machtiging afgegeven aan [eiseres sub 1] voor betaling van de leasetermijnen, de boetes voor verkeersovertredingen, het eigen risico en overige facturen. Gaandeweg in de loop van 2012 ontstaan er achterstanden in de betalingsverplichting van [gedaagde sub 1] en wordt de incasso middels de verstrekte machtiging tot incasso van de bankrekening van [gedaagde sub 1] regelmatig gestorneerd. [gedaagde sub 1] wordt door [eiseres sub 1] in e-mail correspondentie meerdere malen aangesproken op de ontstane achterstand, waarna van de zijde van [gedaagde sub 1] steeds wordt toegezegd dat zal worden betaald. Uiteindelijk zijn de auto’s door [eiseres sub 1] eind 2013 ingenomen.

Tussen partijen is overeengekomen dat [gedaagde sub 1] maandelijks binnen veertien dagen na ontvangst van de factuur het verschuldigde dient te voldoen. De inhoud van de overeenkomst en de aard van de verbintenis en bovengenoemde omstandigheden leiden tot de conclusie dat geen afzonderlijke ingebrekestelling, zoals door [gedaagde sub 1] betoogd, is vereist. Het verzuim van [gedaagde sub 1] is steeds ingetreden nadat de termijn voor nakoming is verstreken. [gedaagde sub 1] heeft de vordering van € 49.559,99 onvoldoende onderbouwd betwist. Het had op de weg van [gedaagde sub 1] gelegen de door [eiseres sub 1] verstrekte specificatie van het verschuldigde van gedegen commentaar te voorzien en zo nodig aan te geven wat niet correct zou zijn gefactureerd en/of wat zij wel heeft betaald onder overlegging van betaalbewijzen. Door dat niet te doen gaat de kantonrechter uit van de juistheid van de door [eiseres sub 1] opgestelde lijst van onbetaalde facturen, zodat de vordering tot betaling van een bedrag van € 49.559,99 zal worden toegewezen. De kantonrechter volgt [gedaagde sub 1] dan ook niet in haar standpunt dat [eiseres sub 1] haar schadebeperkingsplicht zou hebben geschonden door de auto’s niet eerder in te leveren. [eiseres sub 1] heeft kennelijk zelf geen aanleiding gezien de auto’s in te nemen.

Op grond van de toepasselijke voorwaarden is [gedaagde sub 1] in beginsel de daarover gevorderde contractuele rente van 1,5% per maand verschuldigd, alsmede de overeengekomen buitengerechtelijke incassokosten.

De overeengekomen rente bij gebreke van tijdige betaling van de leasetermijnen van 1,5% per maand is te beschouwen als een boetebeding als bedoeld in artikel 6:91 BW en het verweer tegen dit onderdeel van de vordering is te beschouwen als een beroep op matiging. Dit beroep slaagt. De boeterente is bedoeld als prikkel tot betaling. Van [eiseres sub 1] mag worden gevergd dat zij, alvorens met succes aanspraak op deze boete te kunnen maken, bij gebreke van tijdige betaling door de [gedaagde sub 1] , (telkens) onmiddellijk in actie komt door bijvoorbeeld een sommatie te sturen, teneinde het oplopen van de achterstand en daarmee van de boeterente te voorkomen. Onweersproken is dat [eiseres sub 1] dit onvoldoende heeft gedaan. Zij heeft immers tot aan het eind van 2013 weliswaar om betaling gevraagd, maar nadien is van enige sommatie niet gebleken, terwijl eerst bij dagvaarding van 14 april 2016 [gedaagde sub 1] opnieuw wordt aangesproken. Door het stilzitten van [eiseres sub 1] is de gevorderde boete inmiddels opgelopen tot de helft van de verschuldigde leasetermijnen. Dat leidt onder bovengeschetste omstandigheden tot een onbillijk resultaat. Bovendien moet een boeterente van 1,5% per maand in de huidige tijd, met een inflatie van bijna 0%, als tamelijk exorbitant worden beschouwd. De kantonrechter is dan ook van oordeel dat [eiseres sub 1] tot aan 1 januari 2014 aanspraak kan maken op de contractuele boete van 1,5% per maand van af de respectievelijke vervaldata van de facturen en vervolgens aanspraak kan maken op een rente gelijk aan de wettelijke handelsrente vanaf de dag van de dagvaarding tot aan die van de voldoening.

De kantonrechter is bevoegd -zelfs ambtshalve- bedongen buitengerechtelijke incassokosten te matigen tot "het bedrag van de krachtens de wet te begroten proceskosten onderscheidenlijk het bedrag van de buitengerechtelijke kosten die, gelet op de tarieven volgens welke zodanige kosten aan de opdrachtgever gewoonlijk in rekening worden gebracht, jegens de wederpartij redelijk zijn" op grond van artikel 242 Rv. De kantonrechter gaat over tot matiging omdat uit hetgeen door [eiseres sub 1] is gesteld, niet ondubbelzinnig is af te leiden welke buitengerechtelijke incassokosten zij heeft gemaakt. Om die reden zal aansluiting worden gezocht bij de tarieven van het Besluit vergoeding voor buitengerechtelijke incassokosten. Gelet op het voorgaande kan de vraag of [gedaagde sub 1] buitengerechtelijke incassokosten verschuldigd is op grond van de overeenkomst, en zo ja, of dit 15% van de hoofdsom is of de daadwerkelijk gemaakte kosten, onbeantwoord blijven. Gezien het gebruikelijke tarief volgens genoemd Besluit is de vergoeding voor de buitengerechtelijke incassokosten dan ook toewijsbaar tot een bedrag van € 1.270,59.

De vordering van [eiseres sub 2] ziet op de vervanging van het navigatiesysteem in de auto met kenteken [kenteken] . Het navigatiesysteem is vervangen op 30 oktober 2012, terwijl door [eiseres sub 2] eerst wordt gefactureerd op 16 december 2013. [gedaagde sub 1] beroept zich op artikel 5 onder c van de mantelovereenkomst, waarin is opgenomen dat reparaties, die naar het oordeel van de lessor [eiseres sub 1] noodzakelijk zijn, gedragen worden door de lessor. Onduidelijk is gebleven onder welke afspraken [eiseres sub 2] dan wel [eiseres sub 1] is overgegaan tot vervanging van het navigatiesysteem. Niet is gebleken, althans daartoe is onvoldoende gesteld dat [eiseres sub 2] en/of [eiseres sub 1] een voorbehoud heeft gemaakt ten aanzien van de kosten van vervanging van het navigatiesysteem als bedoeld onder artikel 5 onder c van de raamovereenkomst. Dit geldt temeer nu de vervanging is uitgevoerd op 30 oktober 2012, terwijl eerst na het einde van de raamovereenkomst door [eiseres sub 2] aan [gedaagde sub 1] is gefactureerd. Daarbij speelt bovendien nog dat door inname van de auto het navigatiesysteem ten goede is gekomen aan [eiseres sub 1] . Onder deze omstandigheden dient de vordering van [eiseres sub 2] te worden afgewezen en is [eiseres sub 2] aangewezen op vergoeding van die kosten door [eiseres sub 1] . Het verweer van [gedaagde sub 1] slaagt dan ook.

Vervolgens komt de kantonrechter aan beantwoording van de vraag of [gedaagde sub 2] in zijn hoedanigheid van bestuurder van [gedaagde sub 1] uit hoofde van onrechtmatige daad tegenover [eiseres sub 1] aansprakelijk is voor de verplichtingen uit hoofde van de mantel leaseovereenkomst tussen [eiseres sub 1] en [gedaagde sub 1] , meer in het bijzonder de betaling van leasetermijnen, nu [gedaagde sub 1] daarvoor mogelijk geen verhaal biedt.

De kantonrechter stelt het volgende voorop. In het geval dat een schuldeiser van een vennootschap wordt benadeeld door het onbetaald en onverhaalbaar blijven van diens vordering, geldt als vertrekpunt dat slechts de vennootschap aansprakelijk is voor de schade die daaruit voortvloeit. Echter, onder bijzondere omstandigheden kan naast aansprakelijkheid van de vennootschap ook aansprakelijkheid worden aangenomen van degene die als bestuurder (i) namens de vennootschap heeft gehandeld dan wel (ii) heeft bewerkstelligd of toegelaten dat de vennootschap haar wettelijke of contractuele verplichtingen niet nakomt. In beide gevallen mag in het algemeen “alleen dan” worden aangenomen dat de bestuurder jegens de schuldeiser van de vennootschap onrechtmatig heeft gehandeld waar hem ter zake van de benadeling, mede gelet op zijn verplichting tot een behoorlijke taakuitoefening als bedoeld in art. 2:9 BW, persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt (vgl. HR 5 september 2014, NJ 2014, 21; HR 18 februari 2000, NJ 2000, 295). Voor de onder (i) bedoelde gevallen geldt als criterium dat persoonlijke aansprakelijkheid van die bestuurder kan worden aangenomen wanneer deze bij het namens de vennootschap aangaan van verbintenissen wist of redelijkerwijze behoorde te begrijpen dat de vennootschap niet haar verplichtingen zou kunnen voldoen en geen verhaal zou bieden, behoudens door de bestuurder aan te voeren omstandigheden op grond waarvan de conclusie gerechtvaardigd is dat hem persoonlijk ter zake van de benadeling geen ernstig verwijt gemaakt kan worden (vgl. HR 5 september 2014, NJ 2015, 22). In de onder (ii) bedoelde gevallen kan aansprakelijkheid van de betrokken bestuurder voor schade van de schuldeiser worden aangenomen indien zijn handelen of nalaten als bestuurder ten opzichte van de schuldeiser in de gegeven omstandigheden zodanig onzorgvuldig is dat hem daarvan persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Daarvan zal in ieder geval sprake kunnen zijn als komt vast te staan dat de bestuurder wist of redelijkerwijze had behoren te begrijpen dat de door hem bewerkstelligde of toegelaten handelwijze van de vennootschap tot gevolg zou hebben dat deze haar verplichtingen niet zou nakomen en ook geen verhaal zou bieden voor de als gevolg daarvan optredende schade. Er kunnen zich echter ook andere omstandigheden voordoen op grond waarvan een ernstig persoonlijk verwijt kan worden aangenomen (HR 8 december 2006, ECLI:NL:HR: 2006:AZ0758, NJ 2006, 589). Voor het aannemen van aansprakelijkheid van een bestuurder naast de vennootschap gelden aldus hogere eisen dan in het algemeen het geval is. Een hoge drempel voor aansprakelijkheid van een bestuurder tegenover een derde wordt gerechtvaardigd door de omstandigheid dat ten opzichte van de wederpartij primair sprake is van handelingen van de vennootschap en door het maatschappelijk belang dat wordt voorkomen dat bestuurders hun handelen in onwenselijke mate laten bepalen door defensieve overwegingen (vgl. HR 20 juni 2008, ECLI:NL:HR: 2008:BC4959, NJ 2009, 21). Indien sprake is van een handelen van de betrokkene bij zijn taakvervulling als bestuurder van een vennootschap, dient de vraag of hij ook persoonlijk aansprakelijk is voor de schade die de wederpartij lijdt ten gevolge van wanprestatie of een onrechtmatige daad van de vennootschap, steeds overeenkomstig de hiervoor bedoelde verzwaarde maatstaf te worden beantwoord (HR 5 september 2014, NJ 2015, 21). Het antwoord op de vraag of de bestuurder persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt, is afhankelijk van de aard en ernst van de normschending en de overige omstandigheden van het geval, de aard van de door de rechtspersoon uitgevoerde activiteiten, de in het algemeen daaruit voortvloeiende risico’s, de gegevens waarover de bestuurder beschikte en behoorde te beschikken ten tijde van de hem verweten beslissingen of gedragingen, alsmede het inzicht en de zorgvuldigheid die mogen worden verwacht van een bestuurder die voor zijn taak berekend is en deze nauwgezet vervult. Op zichzelf is voor onrechtmatig handelen van de bestuurder in persoon niet voldoende dat hij er niet op toeziet dat de rechtspersoon tijdig haar financiële verplichtingen nakomt (HR 13 juni 1986, NJ 1986, 825). Er moet bijvoorbeeld sprake zijn van betalingsonwil (vgl. HR 3 april 1992, NJ 1992, 411), of het bewust bewerkstelligen van een toestand die betaling van een schuld verhindert, zoals het leeghalen van de vennootschap en overdracht van activa (vgl. Hof Den Haag 20 augustus 1998, JOR 1999, 39; Hof Den Haag 8 juni 1999, JOR 2000, 93).

De kantonrechter is van oordeel dat [gedaagde sub 2] geen ernstig persoonlijk verwijt kan worden gemaakt op grond waarvan moet worden aangenomen dat [gedaagde sub 2] gehouden is de schade, die [eiseres sub 1] onmiskenbaar leidt, (persoonlijk) aan [eiseres sub 1] dient te vergoeden. Niet kan worden aangenomen dat [gedaagde sub 2] ten tijde van het sluiten van de leaseovereenkomst in 2009 wist of behoorde te weten dat [gedaagde sub 1] haar verplichtingen uit hoofde van de leaseovereenkomst niet zou kunnen voldoen noch dat [gedaagde sub 2] op enigerlei wijze heeft bewerkstelligt of toegelaten dat de vennootschap haar contractuele verplichtingen niet zou nakomen.

[gedaagde sub 1] zal als de (voornamelijk) in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld.