Uitspraken

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht het onder 1, 2 en 3 tenlastegelegde wettig en overtuigend te bewijzen.

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft zich voor wat betreft de bewezenverklaring van de ten laste gelegde feiten gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank.

Bewijsmiddelen 1

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de ten laste gelegde feiten heeft begaan. Verdachte heeft deze feiten bekend en de verdediging heeft geen vrijspraak bepleit. De rechtbank volstaat onder deze omstandigheden, met toepassing van artikel 359, derde lid, laatste volzin, van het Wetboek van Strafvordering, met een opsomming van de bewijsmiddelen:

Feit 1:

Feit 2:

Feit 3:

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd verdachte ter zake van de door haar bewezen geachte feiten en zestien ad informandum gevoegde feiten te veroordelen tot een gevangenisstraf van 24 maanden, met aftrek van het voorarrest, waarvan een gedeelte van 6 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren, met als bijzondere voorwaarden reclasseringstoezicht en een behandeling bij De Waag of een soortgelijke instelling.

De officier van justitie heeft hiertoe onder meer het volgende aangevoerd. De ernst van de feiten, het aantal slachtoffers in deze zaak, de schending van het ambtsgeheim door verdachte en de omstandigheid dat de collega van verdachte, [benadeelde 2] , lange tijd onterecht als verdachte is aangemerkt, maken dat deze zaak zich voor niets anders leent dan een gevangenisstraf. De door de reclassering geadviseerde taakstraf, eventueel gecombineerd met een deels voorwaardelijke straf, doet geen recht aan de ernst van deze zaak.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft bepleit om aan verdachte geen onvoorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen en heeft daartoe gewezen op het feit dat verdachte een bekennende verklaring heeft afgelegd en spijt heeft betuigd. Voorts heeft verdachte een blanco strafblad en heeft hij na zijn aanhouding op eigen initiatief professionele hulp gezocht bij De Waag. Ook heeft de verdediging erop gewezen dat uit de Pro Justitia-rapportage blijkt dat verdachte verminderd toerekeningsvatbaar was en dat zowel uit deze rapportage, als uit het reclasseringsadvies blijkt dat het recidiverisico als laag wordt ingeschat. De behandelend psycholoog van verdachte bij De Waag heeft d.d. 13 juni 2017 eveneens bevestigd dat het recidiverisico verminderd is. De reclassering heeft afgeraden een onvoorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen gezien de te verwachten ontwrichtende werking van detentie op het gezin van verdachte. Voorts heeft de verdediging gewezen op het tijdsverloop, aangezien verdachte op 7 maart 2016 is aangehouden, het wachten voor verdachte stressvol is en hij daarvoor medicatie gebruikt. Verdachte heeft zijn baan bij de politie verloren en heeft thans werk gevonden als nachtportier. Oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf zou de voorzichtige positieve ontwikkeling in het leven van verdachte doorkruisen, aldus de verdediging.

Het oordeel van de rechtbank

Bij het bepalen van de sanctie heeft de rechtbank rekening gehouden met de ernst van het bewezenverklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan en de persoon van verdachte, zoals ter terechtzitting is gebleken.

Wat betreft de ernst van de feiten en de omstandigheden waaronder deze zijn begaan, overweegt de rechtbank als volgt.

Verdachte heeft op homo-ontmoetingsplaatsen van aldaar geparkeerde auto’s de kentekens genoteerd. 77 Kentekens heeft verdachte vervolgens bij het RDW bevraagd via het politieaccount van zijn collega [benadeelde 2] , met wie hij veelvuldig samenwerkte. Verdachte heeft het wachtwoord van zijn collega [benadeelde 2] (hierna ook: [benadeelde 2] ) afgekeken en zonder haar toestemming gebruikt. Vervolgens heeft verdachte, na lange tijd, aan tenminste 29 slachtoffers tegelijkertijd een brief gestuurd, inhoudende dat de slachtoffers naar hun woning zijn gevolgd en dat foto's van de activiteiten bij de parkeerplaats openbaar zouden worden gemaakt aan hun familie en omgeving, tenzij de slachtoffers bitcoins ter waarde van 1.000 euro per persoon zouden kopen en overdragen aan de verdachte. Op deze wijze heeft verdachte geprobeerd een groot aantal personen af te dreigen. Vier pogingen tot afdreiging zijn afzonderlijk tenlastegelegd. Zestien pogingen tot afdreiging zijn ad informandum gevoegd. Bij de beslissing over de op te leggen straf zal de rechtbank tevens rekening houden met de ad informandum gevoegde zaken. Verdachte heeft ter terechtzitting erkend zich aan die feiten te hebben schuldig gemaakt en de officier van justitie heeft meegedeeld dat zij de verdachte daarvoor niet (meer) zal vervolgen.

Verdachte heeft door zijn handelen ernstig inbreuk gemaakt op de persoonlijke levenssfeer van kwetsbare slachtoffers. Diverse slachtoffers hebben bij de politie verklaard dat zij in de veronderstelling verkeerden dat er daadwerkelijk foto’s waren gemaakt en dat deze foto’s openbaar zouden worden gemaakt als zij niet zouden betalen. Bovendien bestond bij sommigen de indruk dat zij naar hun huis waren gevolgd. . Dit moet voor de slachtoffers beangstigend zijn geweest. Dat het gevoel van onbehagen groot was, blijkt onder meer uit de ter terechtzitting door [benadeelde 1] afgelegde slachtofferverklaring, inhoudende dat hij daadwerkelijk dacht dat de dader hem tot zijn huis was gevolgd zodat hij de sloten van zijn huis heeft vervangen na ontvangst van de brief. Verdachte heeft niet alleen de slachtoffers en hun gezinnen en omgeving leed toegebracht, maar met zijn handelen ook het vertrouwen van de samenleving in politieambtenaren geschaad. Verdachte heeft verschillende wettelijke voorschriften en zijn ambtsgeheim geschonden terwijl juist van hem, als politieagent, het tegenovergestelde had mogen worden verwacht. De rechtbank rekent dit verdachte zwaar aan.

Tot slot is door de handelswijze van verdachte zijn collega [benadeelde 2] gedurende het opsporingsonderzoek lange tijd als verdachte aangemerkt. Doordat verdachte niet direct na zijn aanhouding openheid van zaken heeft gegeven en pas in een later stadium (drie maanden na zijn aanhouding) een bekennende verklaring heeft afgelegd, heeft [benadeelde 2] lange tijd in onzekerheid moeten verkeren over de afloop van het tegen haar lopende politieonderzoek. Ook is ten aanzien van haar een groot aantal bijzondere opsporingsbevoegdheden toegepast, waaronder een telefoontap, hetgeen een grote inbreuk heeft gemaakt op haar privacy. Hierdoor is het vertrouwen dat zij had gesteld in haar collega - met wie zij al zes jaar samenwerkte - weggenomen, te meer nu verdachte toen hij bekend werd met het lopende politieonderzoek tegen haar, wist dat haar broer nog geen twee weken daarvoor was overleden.

Wat betreft de persoon van verdachte overweegt de rechtbank als volgt.

Verdachte is niet eerder veroordeeld voor een strafbaar feit, zoals blijkt uit het uittreksel uit het justitiële documentatieregister van 8 mei 2017.

Voorts is over verdachte een Pro Justitia-rapport opgemaakt d.d. 26 juli 2016, door E. van der Vorst, psycholoog, onder supervisie van F. Jonker, eveneens GZ-psycholoog.

Dit rapport houdt onder meer in dat bij verdachte sprake was van een gebrekkige ontwikkeling van zijn geestvermogens in de vorm van een ontwijkende persoonlijkheidsstoornis, alsmede een obsessieve compulsieve persoonlijkheidsstoornis, die dient als coping voor de ontwijkende persoonlijkheidsstoornis, de forse introversie en zijn instabiele zelfbeeld. Er is volgens de psychologen een gelijktijdigheidsverband tussen de vastgestelde persoonlijkheidsproblematiek en het tenlastegelegde; de persoonlijkheidsproblematiek is een vrij stabiele factor over tijd. Deze persoonlijkheidsproblematiek maakt verdachte bovendien kwetsbaar voor het ontwikkelen van een depressieve stoornis, waarvan bij de aanvang van het tenlastegelegde ook sprake lijkt te zijn geweest. Daarnaast is sprake van een gemiddeld causaliteitsverband, wat voort lijkt te zijn gekomen uit een langdurig hoog en oplopend stressniveau vanuit zowel privé- als werkomstandigheden in combinatie met een fors tekortschietende emotieregulatie en (sociale) copingsvaardigheden die samenhangen met de ontwijkende, introverte en geremde persoonlijkheid. Het tenlastegelegde lijkt te zijn voortgekomen vanuit een krampachtige poging van verdachte om wat grip te verkrijgen door één van zijn problemen aan te willen pakken, namelijk de financiële, gezien de persoonlijkheidsproblematiek niet middels het ventileren van boosheid en onwelbevinden richting anderen maar middels een niet-communicatieve wijze , namelijk het dwangmatig noteren van kentekens.

De reden dat verdachte ondanks het wegvallen van de financiële beweegredenen door schuldhulp voor zijn vriendin toch door is gegaan, lijkt verklaard te kunnen worden vanuit zijn angst voor afwijzing, confrontaties en gezichtsverlies wanneer hij naar zijn baas of familie zou zijn gestapt. De gezonde kanten, zoals zijn goede gewetensontwikkeling en zachte aard, lijken er aan te hebben bijgedragen dat het uiteindelijk versturen van de brieven lang is tegengehouden. De psychologen adviseren verdachte verminderd toerekeningsvatbaar te verklaren.

De rechtbank is gelet op de conclusie van de deskundigen van oordeel dat het hiervoor bewezenverklaarde in verminderde mate aan verdachte kan worden toegerekend.

De rechtbank heeft eveneens rekening gehouden met het reclasseringsadvies van Reclassering Nederland d.d. 19 januari 2017, waarin is vermeld dat de reclassering het recidiverisico thans als laag inschat.

Voorts blijkt uit een brief van 13 juni 2017 van E. Spapens, als GZ-psycholoog verbonden aan De Waag dat verdachte zich vrijwillig bij De Waag heeft aangemeld en hij daar sinds 4 juli 2016 onder behandeling is. Volgens de behandelaar vinden er wekelijks gesprekken plaats en zet verdachte zich tijdens de behandeling goed in bij het werken aan zijn problemen.

Anders dan de verdediging is de rechtbank van oordeel dat het opleggen van een taakstraf en daarnaast een voorwaardelijke gevangenisstraf als stok achter de deur onvoldoende recht doet aan de aard en ernst van de bewezenverklaarde feiten, het grote aantal slachtoffers, en het feit dat verdachte werkzaam was als politieagent en vanuit die functie toegang had tot informatie. De rechtbank ziet echter in de persoon van verdachte, zoals hiervoor uitvoerig benoemd, aanleiding om de door de officier van justitie gevorderde gevangenisstraf aanzienlijk te matigen. Hierbij neemt de rechtbank wel in aanmerking dat de tenuitvoerlegging van een gevangenisstraf voor deze verdachte, van welke duur dan ook, mede gezien het feit dat hij werkzaam is geweest als politieagent, extra zwaar zal wegen.

Alles afwegende is de rechtbank van oordeel dat een gevangenisstraf voor de duur van 9 maanden, waarvan 6 maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van 2 jaren passend en geboden is. Hoewel zowel de psycholoog als de reclassering een gedwongen behandelkader niet geïndiceerd achten, is de rechtbank met de officier van justitie van oordeel dat het van groot belang is dat de behandeling van verdachte bij De Waag niet enkel in een vrijwillig kader wordt voortgezet. Om die reden wordt een gedeelte van de gevangenisstraf voorwaardelijk opgelegd en worden hieraan als bijzondere voorwaarden verbonden reclasseringstoezicht en een behandeling bij De Waag.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd om de vorderingen van de benadeelde partijen geheel toe te wijzen en hierbij de schadevergoedingsmaatregel op te leggen.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft zich niet verzet tegen het toekennen van de door de benadeelde partij [benadeelde 1] verzochte vergoeding. Ten aanzien van de vordering van de benadeelde partij [benadeelde 2] heeft de verdediging aangevoerd dat verdachte bereid is schadevergoeding te betalen, maar dat het bij gebrek aan vergelijkbare zaken lastig is te bepalen welk bedrag een redelijke vergoeding vormt.

Ten aanzien van de vordering van [benadeelde 1] :

Vaststaat dat de benadeelde partij als gevolg van het hiervoor onder 1 bewezen verklaarde feit rechtstreeks schade heeft geleden. De rechtbank waardeert deze schade op € 550,- (zegge: vijfhonderdenvijftig euro), bestaande uit immateriële schade, en zal de vordering tot dat bedrag toewijzen, te vermeerderen met de gevorderde wettelijke rente vanaf 30 april 2015 tot de dag van volledige betaling.

Als extra waarborg voor betaling zal de rechtbank ten behoeve van [benadeelde 1] aan verdachte de verplichting opleggen tot betaling aan de Staat van het bedrag van € 550,- (vijfhonderdvijftig euro), bestaande uit immateriële schade, te vermeerderen met de gevorderde wettelijke rente vanaf 30 april 2015 tot de dag van volledige betaling. Als door verdachte niet wordt betaald, zal deze verplichting worden vervangen door 11 dagen hechtenis, waarbij toepassing van de hechtenis de betalingsverplichting niet opheft.

De betaling die is gedaan aan de Staat wordt op de verplichting tot betaling aan de benadeelde partij [benadeelde 1] in mindering gebracht. Dit geldt andersom ook indien betaling is gedaan aan de benadeelde partij.

Verdachte zal ook worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij heeft gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog zal maken. Deze kosten worden tot op dit moment begroot op nihil.

Ten aanzien van de vordering van [benadeelde 2] :

Vaststaat dat de benadeelde partij als gevolg van het hiervoor onder 3 bewezen verklaarde feit rechtstreeks schade heeft geleden. De rechtbank waardeert deze schade op € 2.300,- (zegge: tweeduizend driehonderd euro), bestaande uit immateriële schade, en zal de vordering tot dat bedrag toewijzen, te vermeerderen met de gevorderde wettelijke rente vanaf 10 september 2014 tot de dag van volledige betaling.

Als extra waarborg voor betaling zal de rechtbank ten behoeve van [benadeelde 2] aan verdachte de verplichting opleggen tot betaling aan de Staat van het bedrag van € 2.300,- (tweeduizend driehonderd euro), bestaande uit immateriële schade, te vermeerderen met de gevorderde wettelijke rente vanaf 10 september 2014 tot de dag van volledige betaling. Als door verdachte niet wordt betaald, zal deze verplichting worden vervangen door 33 dagen hechtenis, waarbij toepassing van de hechtenis de betalingsverplichting niet opheft.

De betaling die is gedaan aan de Staat wordt op de verplichting tot betaling aan de benadeelde partij [benadeelde 2] in mindering gebracht. Dit geldt andersom ook indien betaling is gedaan aan de benadeelde partij.

Verdachte zal ook worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij heeft gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog zal maken. Deze kosten worden tot op dit moment begroot op grond van het zogenoemde liquidatietarief in civiele zaken. De rechtbank kent twee punten toe zodat de kosten worden begroot op € 768,- (zegge: zevenhonderdachtenzestig euro).