Uitspraken

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht de onder 1 en 2 ten laste gelegde feiten wettig en overtuigend te bewijzen.

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft vrijspraak bepleit van de ten laste gelegde feiten en heeft daartoe de hierna te noemen verweren gevoerd.

Bewijsmiddelen 1

Ten aanzien van feit 1:

In de ten laste gelegde periode was verdachte bestuurder (alleen en zelfstandig bevoegd) van [BV 2] 2
[BV 1] had in die periode als enig bestuurder de vader van verdachte,
[medeverdachte]. [medeverdachte] was alleen/zelfstandig bevoegd.3
[BV 1] was samen met [BV 7] bestuurder van [BV 8] (alleen/zelfstandig bevoegd)4 en samen met [BV 2] bestuurder (alleen en zelfstandig bevoegd) van [BV 4]5
[BV 4] is bestuurder (alleen en zelfstandig bevoegd) van [BV 3] 6, [BV 5]7, en [BV 6]8 Genoemde bv’s zullen hierna ook gezamenlijk worden aangehaald als de “[BV's]”.

In de periode van 31 oktober 2011 tot en met 31 juli 2013 heeft de Belastingdienst te Apeldoorn elektronisch de aangiften over de tijdvakken eerste kwartaal 2009 tot en met het tweede kwartaal van 2013 van [BV 1] ontvangen.9 Ten aanzien van het eerste kwartaal van 2009 is daarbij een voorbelasting van € 9.305,00 opgegeven en een omzetbelasting van - € 6.455,00,10 ten aanzien van het derde kwartaal 2011 een voorbelasting van € 6.449.00 en een omzetbelasting van - € 3.599,0011 en ten aanzien van het tweede kwartaal 2013 een voorbelasting van € 4.217,00 en een omzetbelasting van - € 4.217,00.12
Op 26 februari 2014 heeft de FIOD de administratie van [BV 1] in beslag genomen.13 De FIOD heeft de in deze administratie aanwezige facturen over de jaren 2009, 2010, 2011, 2012 en de eerste twee kwartalen van 2013 en de daarbij behorende voorbelasting vergeleken met de voorbelasting die door [BV 1] als vooraftrek in de kwartaalaangifte omzetbelasting is opgegeven.
Uit dit onderzoek volgt dat, met uitzondering van de aangifte voor het eerste en het derde kwartaal van 2012, al de kwartaalaangiften omzetbelasting onjuist zijn ingediend. Telkens is er een te hoog bedrag aan voorbelasting geclaimd.14
Ten aanzien van het eerste kwartaal 2009 had [BV 1] recht op
€ 186,00, ten aanzien van het derde kwartaal 2011 recht op € 17,00 en ten aanzien van het tweede kwartaal van 2013 was het recht op voorbelasting nihil.15

In de periode van 31 oktober 2011 tot en met 31 juli 2013 heeft de Belastingdienst te Apeldoorn elektronisch de aangiften over de tijdvakken eerste kwartaal 2009 tot en met 2e kwartaal 2013 ontvangen van [BV 2]16

Ten aanzien van het eerste kwartaal van 2009 is daarbij een voorbelasting van € 9.743,00 opgegeven en een omzetbelasting van - € 6.893,0017 en ten aanzien van het derde kwartaal van 2011 is een voorbelasting van € 7.884,00 opgegeven en een omzetbelasting van

- € 5.034,00.18 Tot slot is ten aanzien van het tweede kwartaal van 2013 een voorbelasting van € 4.876,00 opgegeven en een omzetbelasting van - € 4.876,00.19

Op 26 februari 2014 heeft de FIOD de administratie van [BV 2] in beslag genomen.20 De FIOD heeft de in deze administratie aanwezige facturen over de jaren 2009, 2010, 2011, 2012 en de eerste twee kwartalen van 2013 en de daarbij behorende voorbelasting vergeleken met de voorbelasting die door [BV 2] als vooraftrek in de kwartaalaangifte omzetbelasting is opgegeven. Uit dit onderzoek volgt dat, met uitzondering van de aangifte omzetbelasting van het eerste en derde kwartaal van 2012, al de kwartaalaangiften omzetbelasting onjuist zijn ingediend. Telkens is een te hoog bedrag aan voorbelasting geclaimd.21
Ten aanzien van het eerste kwartaal 2009 had [BV 2] recht op
€ 244,00, ten aanzien van het derde kwartaal 2011 € 17,00 en ten aanzien van het tweede kwartaal 2012 was het recht op voorbelasting nihil.22

In de periode van 31 oktober 2011 tot en met 31 juli 2013 heeft de Belastingdienst te Apeldoorn de elektronisch de aangiften over de tijdvakken eerste kwartaal 2009 tot en met het tweede kwartaal van 2013 van [BV 3] ontvangen.23

Ten aanzien van het eerste kwartaal van 2009 is daarbij een voorbelasting van € 15.435,00 opgegeven en - € 15.435,00 aan omzetbelasting24, ten aanzien van het derde kwartaal van 2011 een voorbelasting van € 6.755,00 en een omzetbelasting van -€ 6.755,00,25 en ten aanzien van het tweede kwartaal van 2013 een voorbelasting van € 4.792,00 en een omzetbelasting van € 4.792,00.26

Op 26 februari 2014 heeft de FIOD de administratie van [BV 3] in beslag genomen.27 De FIOD heeft de in deze administratie aanwezige facturen over de jaren 2009, 2010, 2011, 2012 en de eerste twee kwartalen van 2013 en de daarbij behorende voorbelasting vergeleken met de voorbelasting die door [BV 3] als vooraftrek in de kwartaalaangifte omzetbelasting is opgegeven.

Uit dit onderzoek volgt dat al de kwartaalaangiften omzetbelasting in voornoemde periode onjuist zijn ingediend, omdat er telkens een te hoog bedrag aan voorbelasting is geclaimd.28 Ten aanzien van het eerste kwartaal van 2009 had [BV 3] recht op € 13.373,00 aan voorbelasting, ten aanzien van het derde kwartaal van 2011 geen recht op voorbelasting en ten aanzien van het tweede kwartaal van 2013 bestond recht op € 12,00 aan voorbelasting.29

De FIOD heeft ook onderzoek gedaan naar de aangiften omzetbelasting van de andere [BV's] in de periode van 1 januari 2009 tot en met 30 juni 2013. Uit dit onderzoek komt naar voren dat voor deze bv’s het grootste deel van de kwartaalaangiften in die periode onjuist is ingediend en dat een te hoog bedrag aan omzetbelasting is teruggevraagd.30

De vader van verdachte, [medeverdachte], heeft verklaard dat zijn zoon de administratie deed van alle bv’s en ook alle aangiften omzetbelasting.31 Verdachte heeft verklaard dat hij de aangiften omzetbelasting heeft opgesteld en vervolgens heeft ingediend.32 Hij wist dat de bedragen die hij daarin aan voorbelasting opgaf niet klopten.33 Hij maakte een schatting van de voorbelasting.34

Bewijsoverweging
De verdediging heeft ter zitting aangevoerd dat verdachte een schatting maakte van de terug te vragen voorbelasting op basis van betaalde facturen en de in het jaar ervoor teruggevraagde voorbelasting. Van opzet was geen sprake.

Uit het dossier volgt echter dat de verschillen tussen de geclaimde voorbelasting en het daadwerkelijke recht op teruggaaf op basis van de betaalde facturen aanzienlijk zijn. De verklaring van verdachte dat hij steeds een onderbouwde schatting maakte en niet opzettelijk heeft gehandeld is dan ook volstrekt onaannemelijk.

Het is de verplichting van de belastingplichtige, in dit geval de [BV's], om juist en volledig aangifte te doen. Uit de hiervoor genoemde bewijsmiddelen volgt dat opzettelijk niet aan deze verplichting is voldaan. De [BV's] zijn hiervoor strafbaar op grond van artikel 69, tweede lid van de Algemene Wet inzake Rijksbelastingen. Ook overigens valt het opzettelijk doen van de onjuiste aangiften omzetbelasting toe te rekenen aan de [BV's]. Het doen van aangiften omzetbelasting is immers bij uitstek een handeling die wordt verricht in de sfeer van de rechtspersoon, nu deze gedraging past in de normale bedrijfsvoering. Nu verdachte degene was die de financiële administratie van de bv’s verzorgde en in die rol opzettelijk onjuiste aangiften omzetbelasting heeft gedaan namens de [BV's], heeft hij feitelijk leiding gegeven aan die verboden gedragingen.

Gelet op het voorgaande, acht de rechtbank het onder 1 ten laste gelegde feit wettig en overtuigend bewezen.

Er zijn geen aanknopingspunten dat verdachte het onder 1 bewezenverklaarde feit samen met een ander dan wel anderen heeft begaan. Van dit onderdeel wordt verdachte vrijgesproken.

Ten aanzien van feit 2:
[A], werkzaam bij ABN Amro Bank, heeft verklaard dat hij, nadat hij hierom had verzocht in het kader van kredietverstrekking, van verdachte via email (rapporten inzake de) jaarrekening(en) 2009 heeft ontvangen van [BV 4], [BV 5] en [BV 3]35 De betreffende stukken zijn in het dossier opgenomen.36
De rapporten inzake de jaarrekeningen worden telkens afgesloten met het volgende:
“Mocht u nog vragen of opmerkingen hebben, dan kunt u contact opnemen met de heer [B].
Hoogachtend, [bedrijfsnaam]
[C]
Accountant-Administratieconsulent.”37
Bij de stukken met betrekking tot [BV 4] is een aanbiedingsbrief gevoegd, gericht aan de directie van voornoemde bv’s, waarin de volgende tekst staat vermeld:

“[vestigingsplaats], december 2010

Behandeld door: de heer [B]

Geachte directie,

Ingevolge uw opdracht hebben wij de jaarrekening 2009 van [BV 4] te [vestigingsplaats] samengesteld.

De directie van de rechtspersoon is op grond van de wettelijke bepalingen verantwoordelijk voor de jaarrekening.” 38

De aanbiedingsbrieven bij de stukken met betrekking tot [BV 3] en [BV 5] bevatten dezelfde tekst, met dien verstande dat in plaats van [BV 4] de naam van de betreffende bv staat vermeld en de datum “november 2010” betreft .39

Uit de verklaring van [C], werkzaam bij [bedrijfsnaam], gevestigd te [vestigingsplaats], volgt dat de (rapporten inzake de) jaarrekening(en) 2009 van voormelde bedrijven niet door hem of zijn collega [B] zijn opgesteld. De rapporten zijn qua opmaak gelijk aan het format dat het accountantskantoor gebruikt.40

Verdachte heeft verklaard dat hij voormelde (rapporten inzake de) jaarrekening(en) 2009 zelf heeft opgesteld en hierbij als format het rapport inzake de jaarrekening 2008 gebruikte, dat hij eerder had ontvangen van voornoemd accountantskantoor.41 Hij heeft de stukken vervolgens per email aan de ABN Amro Bank verzonden in het kader van de voortgang van de kredietverstrekking.42

Op grond van voormelde bewijsmiddelen acht de rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat de in de tenlastelegging genoemde (rapporten inzake de) jaarrekening(en) 2009 vals waren en dat verdachte deze valse stukken opzettelijk heeft gebruikt.

Bewijsoverweging

Met de tekst van de aanbiedingsbrieven en de afsluitende tekst van de rapporten inzake de jaarrekeningen 2009 heeft verdachte de indruk gewekt dat deze stukken afkomstig waren van [bedrijfsnaam]. De jaarrekeningen 2009 zijn direct achter de rapporten inzake de jaarrekeningen 2009 gevoegd. Er is dus sprake van een samenstel van documenten, waardoor ook de jaarrekeningen 2009 afkomstig lijken van [bedrijfsnaam].

De verdediging heeft gesteld dat de stukken die verdachte heeft opgesteld en vervolgens heeft ingediend bij de bank slechts concepten waren. Ook als dit het geval zou zijn, doet dit echter niet af aan een bewezenverklaring van het onder 2 ten laste gelegde feit. Verdachte heeft met de door hem ingediende valse stukken de indruk gewekt dat deze zijn opgesteld door een accountant. Dat wordt niet anders als die valse stukken (slechts) concepten zouden zijn geweest.

Er zijn geen aanknopingspunten dat verdachte het onder 2 bewezenverklaarde feit samen met een ander dan wel anderen heeft begaan. Van dit onderdeel zal verdachte worden vrijgesproken.

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd verdachte ter zake van het door de officier van justitie bewezen geachte te veroordelen tot een gevangenisstraf van 20 maanden, met aftrek van het voorarrest.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft verzocht om oplegging van een taakstraf. De verdediging heeft daartoe aangevoerd dat sprake is van een overschrijding van de redelijke termijn. Verder heeft de verdediging een aantal persoonlijke omstandigheden van verdachte aangevoerd.
Tot slot heeft de verdediging een voorwaardelijk verzoek gedaan. Indien verdachte wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf, dient nader onderzoek plaats te vinden naar de mogelijkheden van elektronische detentie.

Het oordeel van de rechtbank

Bij het bepalen van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de ernst van het bewezen verklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan en de persoon van verdachte, zoals ter terechtzitting is gebleken.

Verdachte heeft gedurende ruim vier jaar feitelijk leidinggegeven aan belastingfraude, gepleegd door meerdere bv’s. Het gaat om een groot aantal onjuiste aangiften. Uit het dossier volgt dat het totale benadelingsbedrag neerkomt op ongeveer € 600.000,-. Daarnaast heeft hij gebruik gemaakt van valse jaarrekeningen, door deze aan te bieden aan een bank ten behoeve van de voorgang van kredietverstrekking. Dit zijn ernstige misdrijven, waarmee de integriteit van het financieel en economisch verkeer wordt aangetast. Het reguliere handels- en betalingsverkeer wordt door dergelijke feiten ondermijnd en de maatschappij wordt veel schade toegebracht. Niet voor niets kunnen dergelijke feiten worden bestraft met een forse, onvoorwaardelijke gevangenisstraf.

Oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf is in beginsel dan ook passend. Er zijn echter verschillende omstandigheden die in het voordeel van verdachte moeten worden meegewogen.

Uit een verdachte betreffend uittreksel uit het justitieel documentatieregister van
16 mei 2017, blijkt dat verdachte niet eerder is veroordeeld. Verder is gebleken dat verdachte door de slechte financiële omstandigheden waarin de bedrijven zich bevonden verkeerde keuzes heeft gemaakt. Hij heeft verklaard daar veel spijt van te hebben.

Tot slot houdt de rechtbank bij de bepaling van de strafmaat rekening met het feit dat sinds het eerste verhoor van verdachte op 6 maart 2014 tot aan de einduitspraak bijna drieënhalf jaar is verstreken.

Hierdoor is de redelijke termijn met ongeveer anderhalf jaar overschreden. Verdachte heeft na een moeilijke periode in zijn leven inmiddels weer op de rails. Zo heeft hij onder meer nieuw werk gevonden.

Gelet op al deze omstandigheden zal de rechtbank een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf opleggen en verdachte daarnaast veroordelen tot de maximale werkstraf.

Aan verdachte wordt opgelegd een voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 16 maanden en met een proeftijd van 2 jaren. Met oplegging van deze forse voorwaardelijke straf wordt benadrukt dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan ernstige strafbare feiten en wordt tegelijkertijd beoogd verdachte ervan te weerhouden om opnieuw strafbare feiten te plegen.
De rechtbank legt daarnaast een taakstraf op voor de duur van 240 uur, subsidiair 120 dagen vervangende hechtenis. De tijd die verdachte in verzekering heeft doorgebracht, wordt hierop in mindering gebracht naar de maatstaf van 2 uren per dag.

Gelet op voormelde straf kan het voorwaardelijke verzoek van de verdediging onbesproken blijven.