Uitspraken

In dit verband zal eerst – samengevat – worden weergegeven wat aan de beslissing van FNV en CNV om deze staking uit te roepen is voorafgaan.

Sinds het najaar van 2017 hebben VWOV en FNV en CNV overleg gevoerd over het afsluiten van een nieuwe cao voor het Openbaar Vervoer met als beoogde ingangsdatum
1 januari 2018. FNV en CNV hebben op respectievelijk 18 december en 22 december 2017 een ultimatum aan VWOV gesteld. Op grond van dit ultimatum diende VWOV uiterlijk op 2 januari 2018 aan al hun in dat ultimatum gestelde eisen (17 bij FNV en 13 bij CNV) te voldoen, bij gebreke waarvan op 4 januari 2018 zou worden gestaakt. Op 4 januari 2018 is er de hele dag gestaakt.

Op 12 januari 2018 hebben VWOV en FNV en CNV het cao-overleg hervat en op
15 januari 2018 hebben zij een onderhandelingsresultaat bereikt, dat door hen allen voor akkoord is ondertekend. FNV en CNV hebben daarbij uitdrukkelijk het voorbehoud gemaakt dat hun achterban met dit resultaat akkoord moest gaan.

Op 9 maart 2018 hebben zowel FNV als CNV schriftelijk aan VWOV laten weten dat hun achterban niet akkoord is met het onderhandelingsresultaat. FNV heeft daarbij opgemerkt dat zij graag om de tafel wil om betere afspraken te maken, dat het eerdere ultimatum daarbij uitgangspunt is en dat wanneer VWOV niet reageert of in de nieuwe gesprekken niet tot een goed resultaat wordt gekomen zij zich opnieuw zal beramen op acties.
CNV heeft daarbij opgemerkt dat er twee punten waren die onaanvaardbaar waren voor de achterban, namelijk de afspraken rondom de werkdruk en het tempo van de loonstijgingen.
Op 10 april 2018 heeft VWOV FNV verzocht om op voorhand de punten kenbaar te maken die voor FNV nog ter discussie stonden. FNV heeft daarop op 12 april 2018 geantwoord dat de eisen zoals verwoord in het ultimatum van 18 december 2018 onverminderd van kracht zijn. Bij deze reactie is verder gevoegd een “Concept referentiesheet“. Ter toelichting daarop heeft FNV geschreven dat dit mogelijk een oplossing biedt in de werkdruk issue, wat als een van de zwaarwegende onderwerpen is aangemerkt. VWOV en FNV en CNV zijn vervolgens op 16 april 2018 bij elkaar gekomen om verder met elkaar te overleggen.
Van die bespreking is een gespreksverslag opgemaakt.
VWOV heeft tijdens deze bespreking verzocht om haar een paar weken tijd te geven om de voorstellen van FNV en CNV te beoordelen en de gevolgen daarvan goed te wegen.
FNV heeft daarop aan VWOV laten weten dat zij haar een week de tijd wil geven om substantieel aan de eisen van het ultimatum tegemoet te komen en dat zij wanneer VWOV dit niet doet, genoodzaakt is om de geplande acties op 30 april en 1 mei door te laten gaan. CNV heeft kenbaar gemaakt dat zij ook vasthoudt aan haar ultimatum en dat zij ook binnen een week reactie wil op de voorstellen die zij heeft gedaan in aanvulling op het onderhandelingsresultaat. VWOV heeft daarop nogmaals verzocht om haar maar tijd te gunnen omdat er veel werk is doen om de voorstellen van FNV en CNV te kunnen beoordelen; zij heeft daarvoor de tijd nodig en wil zich niet onder druk laten zetten door een ultimatum of een geplande actiedag. FNV en CNV zijn bij hun standpunt gebleven. CNV heeft daarbij opgemerkt dat zij graag een schriftelijke reactie wil ontvangen op het voorstel dat zij heeft gedaan rondom werkdruk en de mogelijkheden voor loonruimte in relaties tot looptijd om vervolgens te kunnen beoordelen of het voldoende is om het gesprek met VWOV aan te gaan.

VWOV heeft FNV op 17 april 2018 verzocht om haar alsnog reële tijd (een paar weken) te geven voor het zorgvuldig kunnen bestuderen en beoordelen van de voorstellen van FNV.

VWOV heeft CNV op 17 april 2018 bericht dat zij spoedig schriftelijk zal reageren op de punten van CNV.
Op 18 april 2018 liet CNV aan VWOV weten dat zij zich op haar eerdere ultimatum beroept en dat wanneer VWOV niet vóór 26 april 2018 schriftelijk laat weten dat zij integraal aan de eisen in het ultimatum gehoor zal geven, er acties volgen, te beginnen met een landelijke 48-uurstaking op 30 april en 1 mei 2018 en daarna mogelijk gevolgd met onder meer estafettestakingen per concessie of stalling. Op 19 april 2018 heeft FNV aan VWOV bericht dat zij geen nieuwe eisen heeft gesteld, dat het ultimatum van 18 december 2017 met de daarin gestelde eisen nog van kracht is, dat aan die eisen tegemoet moet worden gekomen om acties te voorkomen, en dat VWOV tot uiterlijk 23 april 2018 de tijd heeft om dit te doen, bij gebreke waarvan op 30 april en 1 mei 2018 zal worden gestaakt.

Op 22 april 2018 heeft VWOV CNV een tegenvoorstel gedaan met betrekking tot de tekst voor een afspraak over beheersing van de werkdruk. Op 23 april 2018 heeft CNV aan VWOV laten weten dat dit tegenvoorstel niet acceptabel is, dat zij constateert dat VWOV nog steeds geen concreet voorstel heeft gedaan met betrekking tot een nieuw loonbod en de fasering daarvan en dat zij bij haar standpunt blijft dat partijen zijn uitonderhandeld.

Partijen zijn het terecht over eens dat in dit geval sprake is van een belangengeschil als bedoeld in dit artikel; er is tussen VWOV en FNV en CNV een geschil ontstaan over de inhoud van de af te sluiten cao voor het openbaar vervoer.

De voorzieningenrechter volgt VWOV niet in dit door FNV en CNV betwiste standpunt. Acties zoals door FNV en CNV nu aangekondigd kunnen bijdragen aan de collectieve onderhandelingen en aan het totstandkomen van een evenwichtig akkoord, ook als verder overleg nog mogelijk is. Het argument dat VWOV hierbij aanvoert ziet in feite niet zozeer op de vraag of de staking kan bijdragen aan een onderhandelingsresultaat, maar veeleer of niet te vroeg naar het middel is gegrepen. Dat speelt geen rol bij de vraag of sprake is van een actie als bedoeld in artikel 6 ESH. Dat ziet op de subsidiariteit en de proportionaliteit en dat is aan de orde in het kader van de toetsing aan artikel G ESH. De conclusie is dat voldoende aannemelijk is dat de aangekondigde acties redelijkerwijs kunnen bijdragen aan een doeltreffende uitoefening van het recht op collectief onderhandelen.

De aangekondigde staking valt dus onder het bereik van artikel 6, aanhef en onder 4 ESH. Als uitgangspunt geldt dan ook dat er gestaakt mag worden.

Daarbij kunnen onder meer van belang zijn de aard en duur van de actie, de verhouding tussen de actie en het daarmee nagestreefde doel, de daardoor veroorzaakte schade aan de belangen van de werkgever of derden en de aard van die belangen en die schade. In dit verband kan ook, en onder omstandigheden zelfs beslissende, betekenis toekomen aan het antwoord op de vraag of een collectieve actie tijdig is aangezegd en of partijen waren uitonderhandeld.