Uitspraken

Uiteraard kan hier anders over worden geoordeeld, bijvoorbeeld in het geval de opdrachtgever heeft verklaard dat ook in het geval de ontbinding onterecht mocht blijken te zijn niet langer prijs wordt gesteld op nakoming door de aannemer. Voorstelbaar is onder omstandigheden ook dat een dergelijke opzegging moet worden aangenomen in het geval de opdrachtgever het werk door een ander laat afmaken zonder dat hij de zekerheid heeft dat de door hem ingeroepen ontbinding ook doel heeft getroffen.

Als hiervoor is vastgesteld, heeft [eiser] dat echter niet aangevoerd. Een enkele algemene verwijzing naar uitspraken van de Raad voor de Arbitrage is onvoldoende onderbouwing van het standpunt van [eiser] . Het had op de weg van [eiser] gelegen om [gedaagde sub 1] om duidelijkheid te vragen: betekent diens standpunt dat hij hoe dan ook [eiser] niet in de gelegenheid wil stellen het werk af te maken, ook als de ontbinding geen doel treft?

( b) uit een mededeling van aannemer is af te leiden dat hij zal tekortschieten, of

( c) opdrachtgever goede gronden heeft te vrezen dat aannemer zal tekortschieten en aannemer niet bereid is te verklaren zijn verplichtingen te zullen nakomen (artikel 6:80 BW).

Bij het hiervoor overwogene heeft te gelden dat het moment waarop gemeten wordt of aanneemster aan haar resultaatsverplichting uit de aannemingsovereenkomst heeft voldaan, het moment van oplevering van het werk is.

Daarnaast biedt het bepaalde in artikel 7:756 BW de mogelijkheid om ook in het geval waarschijnlijk is geworden dat nakoming niet zonder tekortkoming zal plaatsvinden reeds vóór de datum van oplevering de aannemingsovereenkomst te ontbinden, in dat geval echter uitsluitend door een beslissing van de rechter.

De kantonrechter stelt vast dat blijkens de overgelegde fabrieksspecificaties van de geleverde Nefit Enviline Monoblock 9 Kw het geluidsniveau 40 dB(A) bedraagt. [eiser] heeft onweersproken door [gedaagde sub 1] gesteld dat deze opgave ziet op een gemiddeld geluidsniveau.

[gedaagde sub 1] heeft ter onderbouwing van zijn standpunt verwezen naar een rapport geluidsonderzoek van [bedrijfsnaam] van 24 november 2016 waarin kort samengevat is weergegeven dat rondom de warmtepomp het geluidsniveau varieert van minimaal 37 dB(A) bij 0 Kw tot 62 dB(A) bij 8,4 Kw. Daarbij is vermeld dat dit onderzoek is uitgevoerd om een indruk te krijgen van de situatie en dat er geen sprake is van een gekalibreerde meting.

[gedaagde sub 1] heeft met de enkele verwijzing naar dit rapport voor zijn standpunt onvoldoende gesteld. Het rapport geeft immers geen beeld van de gemiddelde geluidsbelasting, terwijl bovendien onweersproken is dat het systeem op het moment van de meting nog niet volledig was geïnstalleerd als zogenoemd “laag temperatuur systeem” omdat het nog was uitgevoerd met radiatoren. In de overgelegde e-mail van de accountmanager van de fabrikant, de heer [B] , is te lezen dat in een dergelijk geval de warmtepomp op vol vermogen zal draaien waardoor het geluidsniveau toeneemt. [gedaagde sub 1] heeft daar wel tegen in gebracht dat de warmtepomp ook een boiler moet verwarmen waardoor deze in de nacht altijd op vol vermogen moet draaien, maar daarmee is niet onderbouwd dat de warmtepomp niet voldeed aan de fabrieksspecificaties. Volstrekt onduidelijk is immers gebleven of de opgave van de fabrikant van 40 dB(A) ook ziet op de situatie dat een boiler moet worden verwarmd. Het had op de weg van [gedaagde sub 1] gelegen een daarop afgestemde stelling te betrekken. Nu die ontbreekt is de conclusie dat [gedaagde sub 1] voor zijn standpunt, dat de warmtepomp al niet voldoet aan de fabrieksspecificaties, onvoldoende heeft gesteld.

[gedaagde sub 1] heeft ter onderbouwing van zijn standpunt dat de geleverde warmtepomp niet voldoet aan de toezeggingen van [eiser] aangevoerd dat

1. tussen partijen niet in discussie is dat de warmtepomp inclusief de aangebrachte geluid reducerende kap een geluidsniveau van gemiddeld 33 dB(A) zou produceren én

2. bij het sluiten van de overeenkomst tegen [eiser] in zijn rol van adviserende contractspartij is gezegd dat de warmtepomp niet in de woonkamer hoorbaar mag zijn, omdat de op dat moment in de woning aanwezige gasketel evenmin hoorbaar is in de woonkamer.

[eiser] heeft daarop volgens [gedaagde sub 1] de Nefit warmtepomp geadviseerd met een gemiddeld geluidsniveau van 40 dB(A) met daarbij de toepassing van een geluidskap waardoor de warmtepomp nog slechts een gemiddeld 33 dB(A) aan geluid zou produceren hetgeen volgens [eiser] niet in de woonkamer hoorbaar zou zijn. Na de installatie van de warmtepomp is het [gedaagde sub 1] gebleken dat de warmtepomp wél in de woonkamer hoorbaar is. Aldus [gedaagde sub 1] .

De kantonrechter zal eerst het tweede punt beoordelen. Uit de toelichting van [gedaagde sub 1] volgt immers dat hij vooropstelt dat hij is afgegaan op het advies van [eiser] om juist voor de geadviseerde installatie te kiezen omdat die installatie niet in de woonkamer hoorbaar is. Vanuit deze stelling bezien is niet relevant of de installatie meer dan 33 dB(A) aan geluid produceert, maar is slechts van belang om vast te stellen of de warmtepomp voldoet aan het vereiste dat het geluid daarvan in de woonkamer niet waarneembaar is.

[eiser] betwist evenwel zijn advies te hebben gegeven met het doel dat in de woonkamer niets zal worden gehoord. Hij wijst erop dat [gedaagde sub 1] reeds had besloten om een warmtepomp installatie aan te leggen, zoals blijkt uit de namens [gedaagde sub 1] aan hem verzonden uitnodiging van [bedrijfsnaam] van 20 juni 2016. Daarbij was gevraagd om een prijsopgave voor de in een bijgevoegd overzicht specifiek genoemde installatietechnische werkzaamheden, zoals het leveren en installeren van een lucht/water warmtepomp van 10 kW waarvan de buitenunit geplaatst wordt op de begane grond kopgevel aan de straatzijde. Hij heeft verder aangevoerd dat hij [gedaagde sub 1] had geadviseerd om “naar een locatie te gaan waar een product werkzaam is en ter plaatse te beoordelen of dat product ook geschikt zou kunnen zijn voor hun woning” (dagvaarding onder nummer 21).

De kantonrechter oordeelt op grond van de stellingen van partijen en de overgelegde stukken dat [gedaagde sub 1] in ieder geval [eiser] heeft gevraagd om een warmtepompinstallatie die weinig geluid produceert. Dit volgt al uit het advies van [eiser] om te kiezen voor de Nefit warmtepomp omdat deze in vergelijking met andere warmtepompen weinig geluid produceert (nummer 22 dagvaarding). Ook de op advies van [bedrijfsnaam] gemaakte keuze voor het daarenboven plaatsen van een geluid reducerende kap onderstreept dat [gedaagde sub 1] in ieder geval zo min mogelijk geluidoverlast wilde ervaren. Uit het feit dat op het bij het verzoek om offerte van 20 juni 2016 gevoegde overzicht met de hand aan de onderzijde is vermeld “geluid binnenunit” volgt dat voor het geluid van de binnenunit bijzondere aandacht is gevraagd.

De kantonrechter kan uit de overgelegde stukken echter geen steun afleiden voor het standpunt van [gedaagde sub 1] dat [eiser] hem de toezegging heeft gedaan dat de buitenunit niet in de woonkamer te horen zal zijn. Hij heeft niet weersproken dat [eiser] hem heeft geadviseerd eerst een werkende installatie te bezoeken om te kunnen vaststellen of die installatie voor hem acceptabel is. Uit dit advies van [eiser] volgt al dat hij geen garantie heeft willen geven voor het uitblijven van merkbaar geluid in de woonkamer, hetgeen uiteraard al een subjectieve waarneming betreft waarvoor moeilijk garanties zijn te geven. De vermelding in de offerte van [eiser] van 29 september 2016: “Er wordt over de buitenunit een Climeleon geluidsdempende omkasting geleverd en gemonteerd. In de technische ruimte op de zolder komt de binnenunit (geluidsniveau is minder dan huidige ketel).” biedt – anders dan [gedaagde sub 1] meent – geen steun voor diens standpunt dat [eiser] heeft toegezegd dat de gehele warmtepompinstallatie minder geluid zal produceren dan de te vervangen cv-ketel. De toevoeging dat de geluidsbelasting minder is dan de huidige ketel kan bezwaarlijk anders worden gelezen dan in verband met de direct voorafgaande zin over de technische ruimte op zolder, in welke ruimte immers de cv-ketel was aangebracht. Deze vermelding van het geluidsniveau ziet derhalve op de in die ruimte aan te brengen binnenunit. Deze uitleg sluit ook aan op de hiervoor in overweging 4.10.7 al genoemde handgeschreven toevoeging: “geluid binnenunit”, waarmee tot uitdrukking komt dat tussen partijen is gesproken over het geluid van de binnenunit. Bij dit alles komt nog dat [gedaagde sub 1] in zijn verzoek tot het uitbrengen van een offerte al is uitgegaan van het plaatsen van een warmtepompinstallatie en dat hij zich daaraan voorafgaand al liet bijstaan door [bedrijfsnaam] als projectbegeleider. In de uitnodiging is niet gevraagd om over alternatieve methoden van verwarming – zo die er al zijn – te adviseren. De uitleg van het [bedrijfsnaam] in de uitnodiging aan [eiser] tot het uitbrengen van een offerte van 20 juni 2016 geeft aan dat de uitgangspunten al gekozen zijn en dat de inbreng van [eiser] alleen ziet op de uitwerking van die plannen: “Er is nog steeds weinig ervaring in Nederland met vergaande verduurzaming van oude woningen. Het vraagt om een zorgvuldige afstemming van installatietechnische en bouwkundige maatregelen. In het plan zijn de maatregelen nu samengesteld, maar voor de definitieve uitwerking willen we de input van de beoogde uitvoerders meenemen. Daarom hebben we gekozen voor het samenstellen van een bouwteam, zodat de praktijkkennis en ervaring vroeg in het traject ingebracht kan worden. We verwachten van de deelnemers vakmanschap bij de uitvoering maar ook de wil en kunde om mee te denken in de planuitwerking (…)”. Uit deze uitleg volgt dat de keuze voor een warmtepompinstallatie al was gemaakt. Het past bij de uitwerking van dit uitgangspunt dat [eiser] in de advisering over de keuze van de warmtepompinstallatie rekening houdt met de wens van [gedaagde sub 1] om een geluidsarme warmtepompinstallatie te kiezen, maar niet zonder meer dat [eiser] onderzoekt of het uitgangspunt zelf wel goed gekozen was. Het geheel overziende heeft [gedaagde sub 1] zijn standpunt onvoldoende onderbouwd tegenover de betwisting door [eiser] . Daarmee komt de kantonrechter ook niet toe aan de mogelijkheid van bewijslevering.

Dan het eerste punt van [gedaagde sub 1] : de gestelde overeenstemming tussen partijen dat de warmtepomp inclusief de aangebrachte geluidwerende kap een geluidsniveau van gemiddeld 33 dB(A) zou produceren.

De kantonrechter oordeelt dat tussen partijen niet in geschil is dat [eiser] een Nefit warmtepompinstallatie zal leveren die volgens opgave van de fabrikant een gemiddelde geluidsbelasting van 40 dB(A) kent. [eiser] heeft die installatie ook geleverd. Hiervoor is reeds geoordeeld dat niet is komen vast te staan dat de installatie niet voldoet aan de fabrieksspecificaties. Daarmee is op dit onderdeel geen tekortkoming van [eiser] in de nakoming van de met [gedaagde sub 1] gesloten overeenkomst komen vast te staan.

Verder heeft [gedaagde sub 1] niet bestreden dat de geluid reducerende kap op advies van het door hem ingeschakelde [bedrijfsnaam] is aangebracht en dat ieder van de betrokken deskundige partijen ervan uitging dat daarmee een geluidsreductie van 7 dB (A) kon worden bereikt. Dat dit uitgangspunt bij de gekozen combinatie van geluid reducerende kast en warmtepompinstallatie onjuist zou zijn, dan wel dat [eiser] niet van het advies van het [bedrijfsnaam] mocht uitgaan, is gesteld noch gebleken. Ook op dit onderdeel is derhalve geen tekortkoming van [eiser] vast te stellen. Dit wordt niet anders indien de resultaten van het tussentijds uitgevoerde oriënterend geluidsonderzoek bij het oordeel worden betrokken. Dat aan dit onderzoek nog onvoldoende doorslaggevende betekenis toekomt is hiervoor al uiteengezet in de overwegingen 4.10.2 en 4.10.3. [eiser] heeft onder verwijzing naar het advies van de heer [B] (genoemd in overweging 4.10.3) bestreden dat het systeem door de gekozen combinatie met een boiler teveel geluid produceert. [gedaagde sub 1] heeft daartegenover weliswaar gesteld dat die combinatie wel verschil uitmaakt, maar hij heeft dit niet onderbouwd. Daarmee komt de kantonrechter ook niet toe aan bewijslevering door [gedaagde sub 1] , zoals door hem is aangeboden. Er is immers slechts sprake van een tegenover de betwisting door [eiser] onvoldoende onderbouwde stelling.