Uitspraken

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht alle ten laste gelegde feiten wettig en overtuigend te bewijzen, waarbij de pleegperiode van feit 1 en 4 aanvangt op 8 december 2015 en die van feit 2 en 3 in mei 2016.

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft vrijspraak bepleit van het onder feit 2 ten laste gelegde. Zij heeft hiertoe aangevoerd dat het oogmerk van financieel gewin ontbrak bij verdachten ten tijde van het vervalsen van de ov-chipkaarten. De overige feiten kunnen worden bewezen, met een tweetal kanttekeningen. Ten eerste kan het onder feit 4 ten laste gelegde ‘vervaardigen’ van de software niet worden bewezen, maar slechts het ‘voorhanden hebben’ daarvan. Ten tweede dient de periode waarin de feiten 1, 3 en 4 hebben plaatsgevonden te worden ingekort.

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd verdachte ter zake van het door de officier van justitie bewezen geachte te veroordelen tot:

- een taakstraf van 120 uren, indien niet of niet naar behoren verricht te vervangen door 60 dagen hechtenis.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft het volgende aangevoerd. Verdachte is first offender en hoewel er sprake is van strafbare feiten, is het opzet van cliënten daar in de basis nooit op gericht geweest. Daarbij verzoekt de verdediging rekening te houden met het feit dat de strafzaak lang op zich heeft moeten laten wachten. Al met al is een geheel voorwaardelijke straf op zijn plaats.

Het oordeel van de rechtbank

Bij het bepalen van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de ernst van het bewezen verklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan en de persoon van verdachte, zoals ter terechtzitting is gebleken.

Verdachte heeft samen met een vriend software ontwikkeld om ov-chipkaarten mee te kraken zodat het saldo valselijk kon worden verhoogd. Vervolgens hebben zij gedurende een periode van bijna anderhalf jaar gereisd met deze kaarten. Dit zijn ernstige strafbare feiten. Door het kraken en valselijk opladen van ov-chipkaarten is een inbreuk gemaakt op het vertrouwen van de consument in de ov-chipkaart. Daarnaast is er schade ontstaan bij Trans Link Systems. Verdachte en zijn mededader hebben daar geen boodschap aan gehad, maar zijn gratis gaan reizen om daar financieel beter van te worden.

Wat betreft de persoon van de verdachte heeft de rechtbank rekening gehouden met het uittreksel uit de Justitiële Documentatie waaruit blijkt dat verdachte niet eerder met justitie in aanraking is geweest. De rechtbank zal dit niet in het voor- of nadeel van verdachte laten meewegen.

De rechtbank heeft geconstateerd dat in deze strafzaak de redelijke termijn is geschonden. Verdachten zijn aangehouden en voor het eerst gehoord op 14 november 2017. Hun strafzaak heeft ruim 2 jaar en 5 maanden later plaatsgevonden. Nu voor dit ruime tijdbestek geen directe reden is aan te wijzen, maar verdachte wel al die tijd in onzekerheid heeft moeten zitten, zal de rechtbank hier in straf verlagende zin rekening mee houden.

Alles afwegende acht de rechtbank een werkstraf van honderdtwintig (120) uren passend en geboden. Een door de verdediging verzochte geheel voorwaardelijke straf, staat volgens de rechtbank in geen verhouding tot de ernst van de feiten en daarvan zou een verkeerd signaal naar de samenleving uitgaan.

De vordering

Translink, vertegenwoordigd door [aangever] heeft zich als benadeelde partij in het geding gevoegd en vordert een bedrag van € 68.913,73. Dit bedrag bestaat uit materiële schade.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd de schade hoofdelijk toe te wijzen tot een bedrag van € 33.434,20. Daartoe heeft hij aangevoerd dat verdachte een gedeelte van € 23.867,20 niet betwist, omdat dit bedrag betrekking heeft op kaarten die verdachte en medeverdachte hebben gebruikt op het traject Alkmaar-Utrecht en verdachte en medeverdachte hebben verklaard dat zij op dit traject (hun woon-werkverkeer) gebruik hebben gemaakt van valselijk opgeladen ov-chipkaarten Van de overige trajecten ziet een bedrag van € 19.134,00 op het gebruik van ov-chipkaarten waarvan de keys zijn aangetroffen op de computers van verdachte en medeverdachte. Dit bedrag dient te worden gehalveerd (= € 9.567,00) om te compenseren dat in de tabellen met schadebedragen fouten zitten.

Daarnaast heeft de officier van justitie gevorderd de bedragen te vermeerderen met de wettelijke rente en ook de schadevergoedingsmaatregel op te leggen. De vordering dient voor het overige niet-ontvankelijk te worden verklaard, nu een deugdelijke onderbouwing voor dit overige deel ontbreekt.

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft primair verzocht de vordering in het geheel niet-ontvankelijk te verklaren, omdat die onvoldoende is onderbouwd. Subsidiair is aangevoerd dat er slechts een bedrag kan worden toegewezen dat ziet op de schade die is ontstaan op het traject Utrecht-Alkmaar. De hoogte van het gevorderde bedrag op dat onderdeel wordt echter betwist.

Het oordeel van de rechtbank

Dat schade is geleden die betrekking heeft op het woon-werkverkeer van verdachte, is voldoende onderbouwd en door de verdediging niet betwist. Deze komt derhalve voor toewijzing in aanmerking. De hoogte van deze schade heeft de verdediging wel betwist. Nu de schadeberekening van aangeefster niet inzichtelijk is en een aantal fouten bevat, kan deze berekening niet als uitgangspunt worden genomen voor het vaststellen van de schade. De rechtbank hanteert derhalve een eigen berekening.

[verdachte]

De rechtbank overweegt dat verdachte [verdachte] vanaf 26 mei 2016 tot en met 14 november 2017 gebruik heeft gemaakt van ov-chipkaarten waarvan hij het saldo valselijk heeft opgehoogd. Deze periode beslaat 77 weken en 1 dag. De raadsvrouw heeft door de overgelegde stukken aannemelijk gemaakt dat medeverdachte van 1 augustus 2017 tot en met 3 september 2017 – 4 weken en 5 dagen – in de Verenigde Staten verbleef en in die periode geen gebruik heeft gemaakt van vervalste ov-chipkaarten. Tevens zal verdachte geen woon-werkverkeer hebben gehad tijdens zijn (overige) vakantieperiode. De rechtbank gaat hierbij uit van een gemiddelde vakantieperiode van 4 weken per 52 weken, derhalve 6 weken over de bewezenverklaarde periode. Het feit dat verdachte ook weleens vanuit huis zou hebben gewerkt is in het geheel niet onderbouwd en derhalve niet aannemelijk geworden.

Dat betekent dat verdachte gedurende een periode van (77 weken en 1 dag, minus 4 weken en 5 dagen, minus 6 weken =) 66 weken en 3 dagen met een vervalste ov-chipkaart van en naar zijn werk heeft gereisd. Verdachte werkte 5 dagen per week, hetgeen betekent dat is komen vast te staan dat verdachte op 333 dagen van Utrecht naar Alkmaar en vice versa heeft gereisd met valselijk opgehoogde ov-chipkaarten.

Uit de reishistorie die in het dossier te vinden is, blijkt dat een retourtje Utrecht-Alkmaar zowel op 26 mei 2016 als 14 november 2017 € 28,00 kostte. De rechtbank overweegt dat de schade voor dit gedeelte is vast te stellen op een bedrag van 333 × € 28,00 = € 9.324,00.

Medeverdachte [medeverdachte]

Bewezen verklaard is dat medeverdachte [medeverdachte] van 26 mei 2016 tot en met 14 november 2017 gebruik heeft gemaakt van ov-chipkaarten waarvan hij het saldo valselijk heeft opgehoogd. Deze periode beslaat 77 weken en 1 dag. De door de raadsvrouw overgelegde stukken hebben aannemelijk gemaakt dat verdachte van 1 augustus 2017 tot en met 28 september 2017 – 8 weken en 2 dagen – in de Verenigde Staten verbleef en in die periode geen gebruik heeft gemaakt van vervalste ov-chipkaarten. Ook medeverdachte [medeverdachte] zal geen woon-werkverkeer hebben gehad tijdens zijn (overige) vakantieperiode. De rechtbank gaat hierbij uit van een gemiddelde van 4 weken per 52 weken, derhalve 6 weken over de bewezenverklaarde periode. Het feit dat verdachte ook wel eens vanuit huis zou hebben gewerkt is in het geheel niet onderbouwd en derhalve niet aannemelijk geworden.

Dat betekent dat medeverdachte gedurende een periode van (77 weken en 1 dag, minus 8 weken en 2 dagen, minus 6 weken =) 62 weken en 6 dagen met een vervalste ov-chipkaart van en naar zijn werk heeft gereisd. Medeverdachte werkte 3 dagen per week, hetgeen betekent dat is komen vast te staan dat medeverdachte op 188 dagen van Utrecht naar Alkmaar en vice versa heeft gereisd met een valselijk opgehoogde ov-chipkaart.

Zoals hierboven gesteld, kostte een retourtje € 28,00. Dat betekent dat de rechtbank de schade voor dit onderdeel waardeert op een bedrag van 188 × € 28,00 = € 5.264,00.

Totaal

De rechtbank zal gelet op het voorgaande de vordering tot het bedrag van (€ 9.324,00 + € 5.264,00 =) € 14.588,00 hoofdelijk toewijzen, te vermeerderen met de gevorderde wettelijke rente vanaf 14 november 2017 tot de dag van volledige betaling.

De rechtbank zal de vordering van de benadeelde partij voor wat betreft het meer gevorderde niet-ontvankelijk verklaren, omdat deze onvoldoende is onderbouwd. Zo is het onduidelijk hoe het schadebedrag aan de hand van de gegevens uit de tabellen is berekend, zien de tabellen ook op ov-chipkaarten waarvan de keys niet op de computers van verdachte en medeverdachte zijn aangetroffen en is onduidelijk in hoeverre zogenoemde dumpfiles van invloed zijn geweest op het schadebedrag.

Verdachte zal ook hoofdelijk worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij heeft gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog zal maken. Deze kosten worden tot op dit moment begroot op nihil.

De rechtbank ziet geen aanleiding om, zoals de officier van justitie heeft verzocht, de gevorderde schadevergoedingsmaatregel opleggen, nu Trans Link Systems in staat wordt geacht deze schade zelf te verhalen.