Uitspraken

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht het onder 1 en 2 tenlastegelegde wettig en overtuigend te bewijzen.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft zich gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank ten aanzien van bewezenverklaring van feit 1 en 2.

Bewijsmiddelen 1

De feiten zijn door verdachte begaan. Verdachte heeft het onder 1 en 2 ten laste gelegde feit bekend. De raadsman heeft geen vrijspraak voor deze feiten bepleit. De rechtbank volstaat onder deze omstandigheden met een opsomming van de volgende bewijsmiddelen:

feit 1

De hiervoor genoemde bewijsmiddelen worden steeds gebruikt tot het bewijs van het feit of de feiten, waarop zij blijkens hun inhoud uitdrukkelijk betrekking hebben. Sommige onderdelen van de bewijsmiddelen hebben niet betrekking op alle feiten, maar op één of meerdere feiten.

Bewijsoverwegingen

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat de hoogte van de geldbedragen in de tenlastelegging niet kloppen en dat verdachte in totaal van de [benadeelde 2] het bedrag van € 106.975,- heeft verduisterd en van [benadeelde 1] het totale bedrag van € 29.153,-. In deze bedragen heeft de verdediging terugstortingen door verdachte op de rekeningen van de stichtingen verdisconteerd. Ter onderbouwing van deze stelling heeft de verdediging bankafschriften overgelegd en per feit een overzicht van de bij- en afschrijvingen in de tenlastegelegde periodes.

De rechtbank overweegt dat zowel verdachte als de politie een overzicht hebben gemaakt van de bij- en afschrijvingen in de tenlastegelegde perioden. Deze overzichten komen niet geheel overeen. De rechtbank kan op basis van de verschillende overzichten niet vaststellen wat de oorzaken van de verschillen zijn. Verdachte heeft niet aangegeven waar volgens hem de berekening van de politie niet klopt. Er zijn alleen bankafschriften en door verdachte gemaakte overzichten overgelegd. De rechtbank kan niet controleren of verdachte alle van belang zijnde afschriften heeft overgelegd. Bij die stand van zaken maakt de rechtbank bij de vaststelling van het totaalbedrag van het door verdachte verduisterde geld gebruik van de door de politie op ambtseed opgemaakte en vastgestelde processen-verbaal van bevindingen (zoals hierboven bij ‘bewijsmiddelen’ genoemd). De verbalisanten hebben op ambtseed verklaard dat zij de transactiegegevens van de betreffende rekeningen hebben onderzocht en komen daarbij op andere bedragen dan verdachte. Verdachte heeft onvoldoende aannemelijk gemaakt dat deze bedragen niet juist zijn.

De rechtbank is van oordeel dat bij de vaststelling van het totaalbedrag van het door verdachte verduisterde geld alleen gekeken moet worden naar de bedragen die verdachte van de rekeningen heeft overgemaakt naar zijn eigen rekeningen. Dat verdachte geldbedragen op enig moment heeft teruggestort doet geen afbreuk aan het feit dat de verduisteringen op dat moment al voltooid waren. Kortom: dat verdachte een deel van de geldbedragen op enig moment heeft teruggestort betekent niet dat hij deze geldbedragen niet al had verduisterd.

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder 1 en 2 tenlastegelegde heeft begaan en stelt vast dat verdachte van de [benadeelde 2] in totaal een bedrag van € 118.108,99 heeft verduisterd en van [benadeelde 1] in totaal een bedrag van € 37.803,-.

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd verdachte ter zake van het door haar bewezen geachte te veroordelen tot:

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft verzocht om bij de strafoplegging in strafmatigende zin in aanmerking te nemen dat verdachte niet uit was op geldelijk gewin, maar enkel zijn schuldenberg heeft geprobeerd te verkleinen, dat hij openstaat voor hulpverlening en meer dan bereid is zich aan de geadviseerde bijzondere voorwaarden te houden. De raadsman heeft verzocht aan verdachte een combinatie van een taakstraf en een voorwaardelijke detentie op te leggen, omdat dit recht doet aan hetgeen is voorgevallen, de persoonlijke omstandigheden van verdachte, zijn proceshouding en omdat dit voorkomt dat verdachte nog meer in de problemen raakt omdat hij bij detentie zijn schulden niet meer kan aflossen.

Het oordeel van de rechtbank

Bij het bepalen van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de ernst van het bewezenverklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan en de persoon van verdachte, zoals ter terechtzitting is gebleken. Meer in het bijzonder geldt het volgende.

De aard en ernst van het feit

Verdachte heeft zich op meerdere momenten in een periode van 2012 tot en met 2019 – bijna zeven jaar lang – schuldig gemaakt aan verduistering van geldbedragen van in totaal ruim anderhalve ton, waarvan het beheer hem was toevertrouwd in zijn hoedanigheid als penningmeester van de [benadeelde 2] en de [benadeelde 1] . Verdachte heeft zich – ook ter terechtzitting nog – op het standpunt gesteld dat hij door de verduistering van dit geld niet financieel beter is geworden, omdat hij daarmee enkel schulden heeft afgelost. De rechtbank ziet dit anders. Door met de gelden van een ander, die hij zich wederrechtelijk had toegeëigend, zijn schulden af te lossen hoefde verdachte daar zijn eigen geld niet voor te gebruiken en heeft hij dus wel degelijk geldelijk gewin genoten. Ter terechtzitting heeft verdachte bovendien verklaard in de pleegperiode geen enkele poging te hebben gedaan hulp te zoeken voor de financiële problemen waarvoor hij zich persoonlijk gesteld zag en die naar zijn eigen zeggen de oorzaak waren van de door hem gepleegde verduisteringen. In plaats daarvan heeft verdachte, telkens opnieuw, de beslissing genomen de gaten in zijn financiën te dichten met geld dat hem was toevertrouwd in het kader van zijn hoedanigheid als penningmeester van de stichtingen. Daarmee heeft hij het vertrouwen dat in hem was gesteld ernstig beschaamd. Het bij verdachte geconstateerde gebrek aan vermogen zijn laakbare handelwijze kritisch te beoordelen en bij te sturen spreekt ook uit het feit dat de verdachte zich in 2013 heeft laten benoemen tot penningmeester van [benadeelde 1] , terwijl hij op dat moment als penningmeester van [benadeelde 2] al enige tijd geld verduisterde. Dat verdachte ter terechtzitting spijt heeft betuigd, doet aan voorgaande niet af. De rechtbank neemt hem deze handelwijze zeer kwalijk.

De persoon van verdachte

De rechtbank heeft ten aanzien van de persoon van verdachte kennisgenomen van een uittreksel justitiële documentatie betreffende verdachte d.d. 15 januari 2020, waaruit blijkt dat hij eerder voor soortgelijke feiten is veroordeeld.

Over de persoon van verdachte is op 1 mei 2020 een reclasseringsadvies uitgebracht door T. Verdaasdonk onder supervisie van I. Kapteijn, reclasseringswerkers van Reclassering Nederland. Daaruit blijkt onder meer dat de reclassering criminogene factoren ziet op het gebied van delictverleden (een eerdere veroordeling inzake verduistering), financiën (een openstaande restschuld hypotheek en mogelijke financiële consequenties bij een veroordeling) en psychosociaal functioneren (gebrekkig probleemoplossend vermogen en het niet bijtijds vragen om hulp). Hoewel verdachte zegt erop te vertrouwen dat hij in de toekomst niet nog eenzelfde fout zal begaan, omdat hij er momenteel financieel beter voor staat, een fulltime baan heeft met goede inkomsten en de hoge medische kostenposten die hij in het verleden had zijn weggevallen, ziet de reclassering dit met meer scepsis tegemoet. Er hangt hem namelijk nog wel een hypotheek restschuld van 160.000 euro boven het hoofd. Daar komen de mogelijke financiële consequenties van een veroordeling nog bij. Bovendien komt verdachte over als iemand die per se zijn eigen boontjes wil doppen, tenzij er geen andere uitweg meer is. Het voorgaande brengt volgens de reclassering dan ook een verhoogd recidiverisico met zich . Een positief punt is dat verdachte schuldbesef lijkt te tonen en een steunend sociaal netwerk om zich heen heeft waar hij in principe een beroep op zou kunnen doen.

De reclassering adviseert in haar rapport tot het opleggen van een (deels) voorwaardelijke straf, waaraan (de hierna te noemen) bijzondere voorwaarden dienen te worden verbonden. Dit advies is in de kern ingegeven door het als hoog ingeschatte gevaar voor herhaling en zorgt dat verdachte periodiek bevraagd kan blijven worden op het gebied van financiën, gedrag en loopbaan.

Oriëntatiepunt straf

Om te bevorderen dat landelijk door gerechten in gelijke gevallen zo veel mogelijk gelijke straffen worden opgelegd heeft het LOVS oriëntatiepunten voor straftoemeting opgesteld. Voor de onder feit 1 en 2 bewezen verklaarde verduisteringen maakt de rechtbank gebruik van de oriëntatiepunten voor fraude, die volgens de toelichting ook van toepassing zijn bij verduistering. Het benadelingsbedrag ten aanzien van de verduisteringen onder feit 1 en 2 tezamen komt uit op een bedrag van ruim € 155.000,-. De oriëntatiepunten gaan voor fraude bij een benadelingsbedrag van € 125.000,- tot € 250.000,- uit van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 9 maanden tot 12 maanden.

De straf
Anders dan de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat niet kan worden volstaan met een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf en een taakstraf, omdat de aard en ernst van het bewezenverklaarde daardoor worden miskend (met name de duur van de gedragingen en de hoogte van het bedrag). Dit is ook in overeenstemming met de hiervoor genoemde oriëntatiepunten en de rechtbank ziet in de persoonlijke omstandigheden van verdachte onvoldoende redenen om geen onvoorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen. De redenen die verdachte aangeeft waarom hij tot de verduisteringen is overgegaan maken de feiten niet minder ernstig. Daarnaast beoogt de rechtbank met bestraffing van verdachte mede de generale preventie te dienen en anderen ervan te weerhouden dergelijke feiten te begaan.

De rechtbank overweegt echter dat het opleggen van een langdurige onvoorwaardelijke gevangenisstraf afbreuk doet aan de speciale preventie, omdat verdachte dan opnieuw in grote financiële problemen zal geraken, wat voor hem de reden is geweest de feiten te plegen. Ook zal hij dan niet in staat zijn de verduisterde geldbedragen terug te betalen. Dit acht de rechtbank niet wenselijk. Zij zal daarom bepalen dat een substantieel deel van de op te leggen gevangenisstraf vooralsnog niet ten uitvoer behoeft te worden gelegd. Met het voorwaardelijk strafdeel beoogt de rechtbank tevens om verdachte ervan te weerhouden in de toekomst opnieuw strafbare feiten te plegen. De rechtbank zal in het spoor van de door de reclassering gegeven adviezen bijzondere voorwaarden formuleren, zoals hierna te melden. Naast een deels voorwaardelijke gevangenisstraf zal de rechtbank aan verdachte een taakstraf opleggen.

De rechtbank houdt er bij het opleggen van de straf rekening mee dat verdachte tijdens de pleegperiode van beide feiten, namelijk op 24 februari 2017, is veroordeeld tot een taakstraf voor de duur van 180 uren. De rechtbank heeft de voorschriften toegepast die gelden voor de situatie waarin verdachte een straf zou zijn opgelegd voor alle feiten tegelijk.

Anderzijds stelt de rechtbank vast dat deze veroordeling verdachte er niet van heeft weerhouden door te gaan met het verduisteren van geldbedragen.

Alles overwegende is de rechtbank van oordeel dat een gevangenisstraf voor de duur van 6 maanden, waarvan een gedeelte van 5 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren en de hierna te noemen algemene en bijzondere voorwaarden, en een taakstraf voor de duur van 180 uren passend en geboden is en zal deze straf aan verdachte opleggen.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft geconcludeerd tot toewijzing van de gevorderde schade, te vermeerderen met de wettelijke rente en met oplegging van de schadevergoedingsmaatregel.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft verzocht het toe te wijzen bedrag te matigen tot € 29.153,-, omdat dit het totaalbedrag is dat verdachte zou hebben verduisterd.

Het oordeel van de rechtbank

Vaststaat dat de benadeelde partij als gevolg van het hiervoor onder 2 bewezen verklaarde feit rechtstreeks schade heeft geleden. De rechtbank zal – gelet op de bewezenverklaring - de vordering geheel toewijzen, te vermeerderen met de gevorderde wettelijke rente vanaf 29 augustus 2019 tot aan de dag van volledige betaling. Verdachte zal ook worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij heeft gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog zal maken. Deze kosten worden tot op dit moment begroot op nihil.

Als extra waarborg voor betaling zal de rechtbank ten behoeve van [benadeelde 1] aan verdachte de verplichting opleggen tot betaling aan de Staat van het bedrag van € 30.000,-, te vermeerderen met de gevorderde wettelijke rente vanaf 29 augustus 2019 tot de dag van volledige betaling. Als door verdachte niet wordt betaald, zal deze verplichting worden aangevuld met 185 dagen gijzeling, waarbij toepassing van de gijzeling de betalingsverplichting niet opheft.

De betaling die is gedaan aan de Staat wordt op de verplichting tot betaling aan de benadeelde partij [benadeelde 1] in mindering gebracht. Dit geldt andersom ook indien betaling is gedaan aan de benadeelde partij.