Uitspraken

Het gaat in deze zaak om de vraag of de arbeidsovereenkomst tussen partijen moet worden ontbonden.

[verzoekster] heeft haar verzoek primair gegrond op de stelling dat [verweerster] (ernstig) verwijtbaar heeft gehandeld omdat [verweerster] , van wie als ambtenaar integriteit en betrouwbaarheid wordt verwacht, zich niet heeft gehouden aan de voor haar geldende regels en integriteitseisen. [verzoekster] wijst in dit verband op artikel 4 van de Ambtenarenwet (AW) waarin wordt geregeld dat de overheidswerkgever een integriteitsbeleid voert en in dit kader zorgt voor een gedragscode. In het Handboek [.] Personeel is het eerste hoofdstuk gewijd aan integriteit. [verweerster] dient zich te houden aan de Gedragscode Integriteit en zij heeft bij haar aanstelling een integriteitsverklaring afgelegd. [verweerster] wordt verweten dat zij de door [verzoekster] ter beschikking gestelde middelen willens en wetens frequent voor privédoeleinden heeft gebruikt en dat actief heeft geprobeerd te verdoezelen. Daarnaast heeft [verweerster] in strijd met de gemaakte afspraken nieuwe schulden laten ontstaan.

Bij een ontbinding op de e-grond moet het gaan om gedragingen van de werknemer waarvan het de werknemer duidelijk moet zijn dat de werkgever dergelijk gedrag (of het nalaten daarvan) als ontoelaatbaar beschouwt. Het moet gaan om verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer dat zodanig bezwaarlijk is dat van de werkgever in redelijkheid niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Bij de beoordeling of hier sprake van is moeten alle omstandigheden van het geval worden meegenomen. De kantonrechter is, alles overziende, van oordeel dat er onvoldoende grond bestaat voor de gevraagde ontbinding op de e-grond. Dat wordt als volgt toegelicht.

In de Gedragscode [verzoekster]1 staat beschreven wat van de werknemer wordt verwacht als het gaat om integer gedrag. Zo wordt ten aanzien van de binnen [verzoekster] geldende vier kernwaarden (open, wendbaar, scherp en betrouwbaar) uitgelegd wat die kernwaarden betekenen voor integer handelen. Ook worden er gedragsregels, gebundeld naar acht thema’s - omgaan met elkaar, tegengaan van corruptie, voorkomen van belangenverstrengeling, omgaan met informatie, omgaan met spullen van de gemeente, omgaan met bevoegdheden, onafhankelijk adviseren, en gedrag in privésfeer - uitgewerkt. Deze gedragsregels omschrijven wat men wel of niet mag doen. Het overtreden van die gedragsregels wordt beschouwd als plichtsverzuim, waarvoor de ambtenaar bestraft kan worden.

[verweerster] betwist niet dat zij de NS Business Card heeft gebruikt voor de koppeling aan haar Greenwheels-account, waarmee aanzienlijke reiskosten zijn gemaakt. Ook staat niet ter discussie dat [verweerster] gebruik heeft gemaakt van een OV-fiets, dat de NS Business Card is gebruikt voor privéreizen en dat [verweerster] de kaart heeft uitgeleend aan derden. Dit alles is niet in overeenstemming met de bepalingen in de door [verweerster] op 1 februari 2016 ondertekende gebruikersovereenkomst met betrekking tot de NS Business Card. Dit kan [verweerster] worden aangerekend en [verzoekster] mag daar terecht kritisch over zijn.

De kantonrechter overweegt dat de in de gedragscode genoemde gedragsregels en de daarbij gegeven voorbeelden, waarvan overtreding als plichtsverzuim moet worden aangemerkt, niet de [verweerster] verweten gedragingen omvatten. Los daarvan is de kantonrechter van oordeel dat de gedragingen van [verweerster] niet kwalificeren als een situatie waarin de integriteit van [verweerster] in het geding was, zodanig dat de arbeidsovereenkomst moet eindigen. Dat laatste zou wel het geval kunnen zijn als de door [verzoekster] veronderstelde opzet van [verweerster] bij het gebruik van de NS Business Card, in die zin dat zij louter voor eigen gewin en ten koste van [verzoekster] gebruik heeft gemaakt van de kaart en de daarbij behorende faciliteiten. [verweerster] zou dan gebruik en misbruik van haar positie als werknemer hebben gemaakt.

Over Greenwheels heeft [verweerster] onweersproken naar voren gebracht dat zij zich met eigen naam, (e-mail)adres en bankrekeningnummer heeft ingeschreven. Bij het aanmaken van het account wordt de optie gegeven om een OV-kaart aan het account te koppelen. [verweerster] heeft de NS Business Card - die [verweerster] aanmerkt als een persoonlijke OV-kaart, die zij van de NS heeft gekregen via [verzoekster]3 - gekoppeld waardoor er een zakelijk account ontstond. De Greenwheels-kosten werden vervolgens in rekening gebracht bij [verzoekster] . [verweerster] dacht dat de OV-kaart alleen nodig was om toegang te krijgen tot de auto. Zij wist niet er een koppeling plaatsvond met de bankrekening van [verzoekster] . Dat [verweerster] op deze manier het Greenwheels-account heeft aangemaakt roept weliswaar vragen op, maar is niet onvoorstelbaar. Het doet in ieder geval niet af aan de veronderstelling van [verweerster] dat de kosten van de Greenwheels-reizen voor haar eigen rekening komen, al dan niet door middel van een verrekening met haar salaris.

Indien juist is dat [verweerster] de Greenwheels-reizen en de privéreizen met de trein aanvankelijk heeft gelabeld als ‘woon-werk’ of ‘zakelijk’4 kan dat ten opzichte van [verzoekster] (in beginsel) als zeer onachtzaam en onzorgvuldig worden aangemerkt. Een aantal van die reizen vond immers plaats op een zaterdag, zondag of anderszins buiten de normale werktijden zodat die reizen zonder meer aangemerkt moet worden als privéreizen en dus onterecht als ‘woon-werk’ of ‘zakelijk’ zijn aangevinkt. Dit argument is naar het oordeel van de kantonrechter echter onvoldoende overtuigend om opzet van [verweerster] aan te nemen. Immers, als [verweerster] wordt gevolgd in haar redenering dat haar Greenwheels-account persoonlijk was en gekoppeld was aan haar eigen bankrekening, dat haar partner de auto voor zijn werk gebruikte, dat die ritten als zakelijk zijn aangemerkt om in de onderneming van haar partner te worden gedeclareerd, dan staat het zakelijk labelen van die reizen in een ander daglicht. Wat daar ook van zij, vaststaat dat de meeste reisbewegingen op peildatum 24 september 2021 als ‘privé’ zijn gelabeld en dus, conform de verwachting van [verweerster] , automatisch zullen worden verrekend met haar salaris.

De kantonrechter wil aannemen dat [verzoekster] na de ontdekking van de door [verweerster] gemaakte hoge reiskosten in verband met de NS Business Card erg geschrokken is. Zij heeft [verweerster] terecht om opheldering gevraagd. Op grond van de verklaringen van [verweerster] in onderlinge samenhang bezien met de gegevens uit het feitenonderzoek is naar het oordeel van de kantonrechter echter onvoldoende gebleken dat [verweerster] van haar werknemerschap gebruik of misbruik gemaakt. Daarom moet worden geoordeeld dat [verweerster] niet heeft gehandeld in strijd met de gedragscode. Het handelen in strijd met de gebruikersovereenkomst van de NS Business Card kwalificeert naar het oordeel van de kantonrechter niet als zodanig verwijtbaar handelen dat een ontbinding van de overeenkomst gerechtvaardigd is. Voor het oordeel dat daadwerkelijk sprake is geweest van verwijtbaar handelen ligt de lat hoog. De kantonrechter overweegt dat [verzoekster] in de gegeven omstandigheden [verweerster] eerst een waarschuwing had moeten geven. Te meer nu [verweerster] , gezien het verleden met schulden waarvoor [verzoekster] haar een lening heeft verstrekt, kwetsbaar is. Daarnaast lijkt [verweerster] oprecht niet te weten of te onderkennen wat de (on)mogelijkheden zijn van de haar ter beschikking gestelde NS Business Card met bijbehorende faciliteiten. Dat [verweerster] zonder de - kennelijk - vereiste toestemming van haar leidinggevende gebruik heeft kunnen maken van de diverse faciliteiten heeft niet bijgedragen aan haar kennis op dit gebied.

[verzoekster] baseert haar ontbindingsverzoek subsidiair op een verstoorde arbeidsverhouding, als bedoeld in artikel 7:669 lid 3 aanhef en onder g BW. De kantonrechter stelt voorop dat de werkgever die verzoekt om ontbinding op de g-grond dient aan te tonen dat de arbeidsverhouding ernstig én duurzaam is verstoord en niet meer te herstellen is. Daarbij geldt dat de werkgever zich ook daadwerkelijk moet hebben ingespannen om de arbeidsverhouding te verbeteren. Naar het oordeel van de kantonrechter is onvoldoende gebleken dat sprake is van een zodanig ernstig en duurzaam verstoorde verhouding dat daarin een redelijke grond voor ontbinding van de arbeidsovereenkomst is gelegen. Hierbij wordt opgemerkt dat een goed gesprek de lucht tussen partijen moet kunnen klaren. Ook de combinatiegrond (i-grond)) is niet toewijsbaar, nu het feitenpakket daarvoor ontoereikend is.

Zoals hier boven is overwogen valt er op het gedrag van [verweerster] zeker wat aan te merken, maar dat gedrag is niet voldoende om te komen tot ontbinding wegens wanprestatie.

Uit het voorgaande volgt dat het verzoek van [verzoekster] om de arbeidsovereenkomst te ontbinden zal worden afgewezen.

Het verzoek van [verzoekster] om [verweerster] te veroordelen tot betaling van de onderzoekskosten van € 15.937,50 exclusief btw zal worden afgewezen omdat daar in redelijkheid geen grond voor bestaat. Het verzoek van [verzoekster] om de arbeidsovereenkomst met [verweerster] te ontbinden wordt immers afgewezen.

Omdat het verzoek om ontbinding van de arbeidsovereenkomst wordt afgewezen is het tegenverzoek van [verweerster] dat strekt tot tewerkstelling toewijsbaar, zoals hierna te bepalen. Aan de dwangsommen zal een maximum worden verbonden.

De kantonrechter komt niet toe aan beoordeling van het voorwaardelijk tegenverzoek van [verweerster] .