Uitspraken

[eiseres] heeft een concreet aanbod gekregen van [naam onderneming] om daar in dienst te treden als national salesmanager. Haar arbeidsovereenkomst met [gedaagde] is op 1 april 2022 door opzegging van [eiseres] geëindigd. [gedaagde] houdt [eiseres] aan het non-concurrentiebeding. Gelet hierop is de indiensttreding bij [naam onderneming] on hold gezet en heeft [eiseres] op dit moment geen inkomen. [eiseres] heeft daarom een spoedeisend belang bij haar vorderingen. Het spoedeisend belang is ook niet weersproken door [gedaagde] .

Voor toewijzing van een voorziening zoals door [eiseres] is gevorderd, moet het in hoge mate waarschijnlijk zijn dat een gelijkluidende vordering in een te voeren bodemprocedure zal worden toegewezen. Beoordeeld dient dus te worden of al dan niet aannemelijk is dat de bodemrechter tot vernietiging van het concurrentiebeding over zal gaan.

[eiseres] was werkzaam bij [gedaagde] op basis van een tijdelijke arbeidsovereenkomst. Uitgangspunt is dat een non-concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd niet rechtsgeldig is, omdat een werknemer dan ‘dubbel nadeel’ ondervindt. Immers aan de ene kant werkt een dergelijk beding belemmerend bij een overstap naar een andere baan of het starten van een eigen onderneming, terwijl aan de andere kant bij aanvang van de arbeidsovereenkomst vaststaat dat de arbeidsrelatie van korte duur is. Deze hoofdregel lijdt slechts uitzondering als uit de bij het beding opgenomen schriftelijke motivering blijkt dat het beding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen (artikel 7:653 lid 1 aanhef en ander a BW). Deze afweging moet voor de werknemer kenbaar zijn. De zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen moeten duidelijk omschreven zijn, zodat het de werknemer duidelijk is waarom deze belangen de werkgever tot een uitzondering op de hoofdregel dwingen. Een enkele algemene omschrijving van het belang van de werkgever is dus onvoldoende. De schriftelijke motivering bij het concurrentiebeding is namelijk hetgeen beoordeeld moet worden. Dat betekent dat de schriftelijke bij het concurrentiebeding opgenomen motivering het door de rechter te beoordelen kader fixeert. Het gaat erom of hetgeen op schrift is gesteld – en dus voor de werknemer kenbaar is – het overeenkomen van een concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan rechtvaardigen.

Aan de formele vereisten als hiervoor bedoeld is voldaan, omdat het non-concurrentiebeding tussen partijen schriftelijk is overeengekomen en [eiseres] ten tijde van het sluiten van de arbeidsovereenkomst meerderjarig was. Daarbij is op zichzelf genomen een motivering voor het non-concurrentiebeding opgenomen. Maar de door de wetgever voorgeschreven motivering moet ook inhoudelijk worden getoetst. Daarom moet beoordeeld worden of het non-concurrentiebeding noodzakelijk is “wegens zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen”. In vaste jurisprudentie wordt aangenomen dat dit een zware toets betreft, omdat het uitgangspunt is dat een beding in een tijdelijke arbeidsovereenkomst ‘niet geldig’ is. In de parlementaire geschiedenis wordt verder aangegeven dat sprake moet zijn van een werknemer die specifieke werkzaamheden verricht of in een specifieke functie werkzaam is (“hele specifieke kennis of bedrijfsinformatie die de werknemer op zal doen, waarbij de werkgever onevenredig wordt benadeeld als de werknemer overstapt naar de concurrent” Kamerstukken 1 2013/14, 33818, C, p. 104) en dat dit per geval “een specifieke afweging en motivering” vergt. Een algemene opsomming van belangen volstaat daarmee in het algemeen niet, omdat dit voor veel werkgevers/ondernemers relevant is en niet duidelijk maakt waarom juist de betrokken werkgever bescherming nodig heeft.

Het feit dat [eiseres] in de uitoefening van haar functie gedetailleerde kennis heeft opgedaan van commerciële informatie zoals prijzen en klantspecifieke zaken waar haar nieuwe werkgever profijt van kan hebben, is inherent aan haar vertrek en is een omstandigheid die in zijn algemeenheid voor alle werkgevers in een vrije markteconomie geldt. Zo heeft [gedaagde] zelf ook profijt gehad van de kennis en ervaring die [eiseres] in haar eerdere functies als sales manager bij arbeidsbemiddelingsbureaus heeft opgedaan. Dit betekent echter niet dat het commerciële bedrijfsdebiet wordt aangetast door een overstap van [eiseres] naar [naam onderneming] . Daarvan is pas sprake als een nieuwe werkgever door specifieke kennis of bedrijfsinformatie van [eiseres] opgedaan bij [gedaagde] een ongerechtvaardigd concurrentievoordeel zou verwerven of kan geven dat die nieuwe werkgever anders niet zou hebben gehad. Kortom, het non-concurrentiebeding moet vermelden welke specifiek door [eiseres] te verwerven bedrijfsinformatie, kennis en ervaring het betreft, waarmee zij het bedrijfsdebiet van [gedaagde] daadwerkelijk in gevaar kan brengen, zodat het daarop gerichte beding absoluut noodzakelijk is.

De kantonrechter is van oordeel dat dit niet volgt uit het overeengekomen non-concurrentiebeding. [gedaagde] heeft als schriftelijke motivering een uitvoerige, maar algemene opsomming gegeven van belangen die voor veel andere commerciële bedrijf ook kunnen gelden. Daarbij speelt mee dat het non-concurrentiebeding ook niet op maat is gemaakt. Zo blijkt uit een uitspraak van de rechtbank Amsterdam van 25 januari 2022 (ECLI:NL:RBAMS:2022:261) waarin [gedaagde] ook partij was, dat binnen [gedaagde] hetzelfde non-concurrentiebeding ook is gebruikt voor een unit-manager (een hiërarchisch hogere functie dan [eiseres] had) bij [gedaagde] die werkzaam was op basis van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.

Op de mondelinge behandeling heeft [gedaagde] toegelicht dat het non-concurrentiebeding als in de arbeidsovereenkomst van [eiseres] geldt voor alle medewerkers die sales werkzaamheden verrichten. Daarbij heeft zij de kanttekening gemaakt dat er twee varianten bestaan van het non-concurrentiebeding, namelijk een regionaal beding en een beding dat op heel Nederland betrekking heeft. In de arbeidsovereenkomst van [eiseres] is voor laatstgenoemd beding gekozen. Hoewel het dus niet gaat om een op maat gemaakt beding dat specifiek voor [eiseres] is opgesteld, heeft [gedaagde] aangevoerd aan dat het beding wel exact aansluit bij de situatie van [eiseres] . Voor de in het non-concurrentiebeding genoemde onderdelen: kostprijsopbouw en winstmarge, marktbewerkingsplannen, prijsafspraken met klanten, offertetrajecten, de wijze van acquireren en het bestand van en het contact met klanten en prospects heeft [gedaagde] daarom nader onderbouwd welke kennis [eiseres] heeft of kan vergaren en hoe [naam onderneming] daar haar voordeel mee zou kunnen doen. Volgens deze onderbouwing zou [eiseres] dat kunnen doen via de rendementsanalyses, de maandelijkse [.] -rapportages, de sales steering, het cross selling overleg, de sales teams meetings, de NPS scores en de gegevens waar zij verder bij [gedaagde] toegang toe had. [gedaagde] heeft toegelicht waarom het concurrentiebeding nodig is en waarom zij in dit geval belang heeft bij handhaving daarvan. De uitzendbranche is, zo stelt [gedaagde] , extreem concurrentiegevoelig. [gedaagde] en [naam onderneming] zijn sterk met elkaar concurrerende bedrijven. Zij richten zich op dezelfde sectoren, waar klanten worden gewonnen op de kleinste details.

Op grond van het bovenstaande is de kantonrechter voorlopig van oordeel dat [gedaagde] niet heeft voldaan aan de verzwaarde motiveringsplicht die geldt voor een non-concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Hieruit volgt dat voorshands ervan uit wordt gegaan dat een bodemrechter tot vernietiging van het beding over zal gaan. De primair gevraagde schorsing van het non-concurrentiebeding tot beslist is in de bodemprocedure is dan ook toewijsbaar. Aan een beoordeling van de subsidiaire vordering wordt daarom niet toegekomen.

[eiseres] vordert vergoeding van buitengerechtelijke kosten. Zij heeft echter niet gesteld dat zij deze kosten heeft gemaakt. De vordering zal op dit punt dan ook afgewezen worden.

[gedaagde] zal als de in het ongelijk gestelde partij in conventie in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van [eiseres] in conventie worden begroot op:

- dagvaarding € 129,89

- griffierecht € 86,00

- salaris gemachtigde € 747,00

Totaal € 962,89

Uit de toewijzing van de primaire vordering van [eiseres] volgt dat de reconventionele vordering van [gedaagde] afgewezen wordt.

Als de in het ongelijk gestelde partij wordt [gedaagde] ook in reconventie in de proceskosten veroordeeld. De kosten in reconventie worden echter begroot op nihil, omdat de conventie en reconventie nauw met elkaar verweven zijn.