Uitspraken

Cao-norm

Geen hoofdzaakcriterium

Onderneming in MITT bedrijfstak

Gebruiksvoorwerp

In het verplichtstellingsbesluit wordt geen omschrijving gegeven van de begrippen “gebruiksvoorwerp” of “textielstukgoed”. Ook in de cao MITT worden deze begrippen niet uitgelegd.

Een gebruiksvoorwerp is volgens de Dikke van Dale:

“voorwerp bestemd voor geregeld gebruik”.

Een tent is volgens de Dikke van Dale:

“verplaatsbare woning of tijdelijk verblijf, bestaande uit over stokken of metalen buizen gespannen doek”.

LuxeTenten heeft geen bezwaar gemaakt tegen de stelling dat een tent, of een lodge, een gebruiksvoorwerp is. Hoe klein, hoe groot of hoe luxe de tent ook is, vast staat dat het een plek is om in te verblijven op vakantie. Het is geen onroerende zaak en de tenten kunnen relatief gemakkelijk weer worden afgebroken en opgebouwd. De Bell tent kan ook worden meegenomen in de auto. Naar het oordeel van de kantonrechter kunnen de tenten/lodges dan ook worden aangemerkt als gebruiksvoorwerpen.

Textielstukgoed

Zoals hierboven al is beschreven zijn de gehele Bell tent en de binnencabines van de safaritenten gemaakt van canvas.

De Dikke van Dale heeft geen definitie voor textielstukgoed, maar wel voor het woord “stukgoed”:

“goederen die bij het stuk, d.w.z. per colli voor vervoer worden aangegeven (tegenover goederen als graan, erts, hout enz. waarvan de hoeveelheid naar maat en gewicht wordt opgegeven)”.

Textiel is in deze context volgens de Dikke van Dale:

“al wat geweven is”.

Uit de bewoordingen onder artikel 4 van het verplichtstellingsbesluit kan worden afgeleid dat het begrip textielstukgoed ruim dient te worden uitgelegd. Dit wordt onderstreept door de omstandigheid dat in artikel 4 II en III bij de uitzonderingen worden genoemd: schoenen, matrassen en meubels, zeilmakers, dakkledenvervaardigers, scheepstuigers, handelaren in scheepsbenodigheden en/of folieverwerkers. Het begrip is dus veel ruimer dan kleding of kledingaccessoires en men kan zelfs denken aan zeilmakers en bijvoorbeeld dekkleden. De Bell tent is helemaal gemaakt van canvas en kan naar het oordeel van de kantonrechter worden aangemerkt als een textielstukgoed. Maar ook de binnencabines van de safaritenten moeten worden gezien als een textielstukgoed zoals bedoeld in het verplichtstellingsbesluit. LuxeTenten verwerkt, althans laat verwerken, dit textielstukgoed in haar tenten/lodges. Dat deze binnencabines slechts een klein onderdeel van de luxere tenten vormen doet er niet toe, omdat er zoals reeds overwogen in het verplichtstellingsbesluit geen hoofdzaakcriterium is opgenomen.

Valt LuxeTenten onder de uitzondering?

LuxeTenten heeft gesteld dat zij onder de uitzondering van 4.II van het verplichtstellingsbesluit valt. Hierin is bepaald dat uitgezonderd zijn ondernemingen:

II. die uitsluitend of in hoofdzaak eindproducten vervaardigen, waarvan de verwerkte textielstukgoederen, of hetgeen ter vervanging daarvan dient, niet een overwegend bestanddeel uitmaken, zoals schoen-, matrassen- en meubelfabrieken.

Om onder deze uitzondering te vallen is nodig dat

Ten aanzien van de vraag wat in dit verband onder het vervaardigen van eindproducten moet worden begrepen, overweegt de kantonrechter dat in de tekst in de eerste regel van artikel 4 “doen” vervaardigen en/of (doen) ver- of bewerken is opgenomen, maar dat dit niet in de uitzondering van 4 II is opgenomen. Aan het slot van artikel 4 wordt dit onderscheid weer wel gemaakt. Daarom moet er van worden uitgegaan dat het begrip vervaardigen in de uitzondering juist niet zodanig ruim moet worden uitgelegd dat daar iets anders onder valt dan “het zelf maken”. In dat geval immers had het voor de hand gelegen als ook hier die ruimere omschrijving was opgenomen.

De kantonrechter is van oordeel dat hetgeen LuxeTenten als onderneming doet, niet als het vervaardigen van een eindproduct kan worden aangemerkt. Zij bestelt de lodges in onderdelen en verkoopt ze vervolgens als pakket (waaruit de lodge later wordt opgebouwd). Dit leidt de kantonrechter met name af uit de stelling van LuxeTenten dat de kern van haar werkzaamheden is de verkoop en levering van lodges, waarvan zij de onderdelen elders laat maken. LuxeTenten valt om die reden niet onder de uitzondering. Of LuxeTenten aan de overige vereisten voor de uitzondering voldoet, kan daarom in het midden blijven.

Is het verplichtstellingsbesluit onduidelijk?

LuxeTenten heeft gesteld dat voor haar niet duidelijk kon zijn dat zij onder de verplichte werkingssfeer van Bpf MITT zou vallen. Onduidelijk (en ongebruikelijk) is dat een hoofdzaakcriterium ontbreekt, dat ondanks dat er in het besluit over een afdeling wordt gesproken toch alle medewerkers onder het besluit zouden vallen, en dat het afnemen van textiel als doen be- of verwerken moet worden aangemerkt. Eveneens onduidelijk is voor LuxeTenten waarom zij zich niet op de genoemde uitzondering kan beroepen. Bovendien is er, in het kader van een overname van het bedrijf in 2019, en later in dat jaar (vanwege de wens om een pensioenverzekering af te sluiten) nogmaals, door een deskundige onderzocht of LuxeTenten onder een bedrijfstakpensioenfonds valt, welke vraag in beide gevallen ontkennend is beantwoord. De onduidelijkheden dienen voor rekening van Bpf MITT te blijven, aldus LuxeTenten.

Bpf MITT weerspreekt de stelling dat het besluit onduidelijk is.

De kantonrechter overweegt dat, hoewel zoals gezegd niet zonder meer direct duidelijk is dat een bedrijf als LuxeTenten in de categorie Mode- en interieurindustrie valt, dit op zichzelf onvoldoende is voor de conclusie dat dit niet zo is. De omstandigheid dat het besluit geen hoofdzaakcriterium hanteert evenmin. Weliswaar maakt dit het toepassingsbereik zeer ruim, is er discussie over onder de sociale partners en is het relatief ongebruikelijk (slechts bij 4 van de 40 verplichtstellingsbesluiten is dit zo), maar dat is kennelijk toch een keuze die in ieder geval op dit moment nog steeds wordt gehandhaafd. Dat maakt het besluit niet onduidelijk. Ten aanzien van de uitzondering is hiervoor reeds overwogen dat LuxeTenten zelf geen eindproducten vervaardigt. Deze voorwaarde staat voldoende duidelijk in de uitzondering. Over het afdelingscriterium wordt hierna onder 4.13, in verband met de subsidiaire vordering van LuxeTenten, geoordeeld dat duidelijk is dat dit criterium niet van toepassing is. Tot slot is het zo dat in de in opdracht van LuxeTenten uitgevoerde onderzoeken, althans in het laatste onderzoek, waarvan door LuxeTenten een rapport is overgelegd, niet naar het Bedrijfstakpensioenfonds Mode-, Interieur-, Tapijt- en Textielindustrie is gekeken, maar alleen naar het pensioenfonds Nederlandse Groothandel en het bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel. Dat dit onderzoeksbureau geen rekening heeft gehouden met Bpf MITT maakt nog niet dat verplichtstellingsbesluit dus onduidelijk is.

Geen afdelingscriterium

LuxeTenten stelt, subsidiair, dat slechts één medewerker onder het besluit valt, omdat daarin het zogenaamde afdelings- of splitsingscriterium geldt. Dit leidt zij af uit de in het besluit opgenomen definitie van “werkgever” (zie hiervoor onder 2.2) en heeft volgens LuxeTenten tot gevolg dat de aansluitingsverplichting beperkt is tot werknemers die relevante werkzaamheden verrichten. Bij LuxeTenten is dat alleen de product manager, die zeer sporadisch betrokken is bij het schetsen van een lodge. De kantonrechter volgt dit standpunt niet. Uit de genoemde definitie volgt namelijk, zoals ook Bpf MITT stelt, dat een werkgever onder het besluit valt indien zijn onderneming of een afdeling van zijn onderneming het in het besluit omschreven bedrijf uitoefent. Die tekst leidt er juist toe dat ook als slechts een afdeling is betrokken bij de relevante bedrijvigheid, de hele onderneming onder het besluit valt.

LuxeTenten als geheel valt dan ook onder het verplichtstellingsbesluit. De subsidiaire vordering in conventie wordt eveneens afgewezen.

Vanaf welke datum?

Uit hetgeen hiervoor is overwogen en beslist volgt dat het verplichtstellingsbesluit duidelijk was in die zin dat LuxeTenten verplicht was om deel te nemen in Bpf MITT en dat LuxeTenten dit ook zo had moeten en kunnen begrijpen. LuxeTenten had zich dus moeten aanmelden bij Bpf MITT. Bpf MITT moet pensioenen uitkeren aan werknemers die onder haar verplichte werkingssfeer vallen. LuxeTenten kan daarom niet worden gevolgd in haar standpunt dat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is dat Bpf MITT stelt dat LuxeTenten vanaf 1 januari 2015 aan de nalevingsplicht moet voldoen. Bij dit oordeel is ook van belang dat Bpf MITT kan worden geconfronteerd met werknemers van LuxeTenten die stellen aanspraak te hebben op pensioenuitkeringen.

Verder is relevant dat LuxeTenten sinds 2020 een eigen pensioenvoorziening heeft getroffen en Bpf MITT heeft verklaard dat voor de periode daarna onderzocht kan worden in hoeverre overheveling, vrijstelling en/of gelijkwaardig maken mogelijk is. Over de periode daarvoor is onduidelijk gebleven om hoeveel werknemers het gaat of welke kosten er bij de aansluiting gemoeid zullen zijn. Dit betekent dat niet kan worden overzien welke financiële consequenties de aansluiting heeft voor LuxeTenten, zodat dit aspect verder niet kan worden meegewogen.

Gegevens en dwangsom

Proceskosten