Uitspraken

Gelet op de samenhang tussen de vorderingen in conventie en in reconventie zullen de vorderingen hierna voor zover mogelijk gezamenlijk worden behandeld.

Het geschil tussen partijen komt er in de kern op neer dat zij van mening verschillen over de exacte plek waar een erfafscheiding tussen de beide percelen moet worden geplaatst. Feitelijk ziet het geschil op een – zeker gelet op de grootte van de beide percelen – heel klein strookje grond in de directe nabijheid van waar ooit een erfafscheiding stond. Alvorens te kunnen beoordelen waar de erfafscheiding moet staan dient de vraag te worden beantwoord waar nu de kadastrale erfgrens tussen de beide percelen loopt. Ook hier zijn partijen het niet over eens.

De rechtbank overweegt het volgende. Tussen partijen is niet in geschil dat in de veldwerktekening uit 1961 (dienstjaar 1962) de juiste kadastrale grens wordt beschreven.

De landmeter heeft tijdens de comparitie van partijen ter plaatse, de kadastrale grens uit de veldwerktekening uit 1961 (dienstjaar 1962) in het terrein uitgezet. Daarbij is gebleken dat de kadastrale erfgrens niet gelijk loopt met de feitelijke erfgrens zoals deze tot voor kort door de inmiddels verwijderde erfafscheiding werd gevormd. Deze constatering brengt met zich dat [gedaagden] nu de feitelijke beschikking hebben over een stukje grond dat gelet op de kadastrale erfgrens aan [eisers] zou toebehoren.

De vraag die vervolgens voorligt is of [gedaagden] door verkrijgende verjaring eigenaar van dit stukje grond zijn geworden. Indien deze vraag positief beantwoord wordt, heeft dat tevens tot gevolg dat de kadastrale erfgrens tussen de percelen niet (langer) de juiste erfgrens weergeeft.

[gedaagden] hebben aangevoerd dat de strook grond in hun bezit is gekomen en dat inbezitneming heeft plaatsgevonden sedert 1985, het moment waarop zij het door hen bewoonde perceel verkregen. Vanaf dat moment mochten [gedaagden] er gerechtvaardigd op vertrouwen dat de op dat moment aanwezige betonnen palen en de mandelige muur die als erfafscheiding dienden de erfgrens tussen de percelen vormden, zo stellen [gedaagden]

Het huidige burgerlijk wetboek is ingevoerd op 1 januari 1992. Dat betekent dat ten dele naar Oud BW 1838 bepaald moet worden of op enig moment na 1985 sprake is geweest van verkrijgende verjaring.

Uit artikel 73, 93 en 95 Overgangswet (hierna: Ow) volgt - samengevat en voor zover relevant - dat artikel 3:105 BW pas zijn werking verkrijgt vanaf 1 januari 1993 en dat het bezitterschap niet te goeder trouw vóór 1 januari 1992 meetelt voor de termijn van de verkrijgende verjaring van twintig jaar.

[gedaagden] hebben in dit verband aangevoerd dat zij de desbetreffende strook grond ongehinderd in gebruik hebben genomen terwijl deze strook grond niet voor anderen toegankelijk was. Ter comparitie daarnaar gevraagd hebben [gedaagden] aangegeven dat de ingebruikneming hierin bestond dat zij boompjes en planten op de grond hebben geplaatst, zij over de grond hebben gelopen, gereedschappen tegen de erfafscheiding hebben geplaatst, onkruid en boomwortels hebben verwijderd en daar kleding ophingen als zij in de tuin aan het werk waren.

De rechtbank oordeelt, onder verwijzing naar het arrest van het Gerechtshof Den Haag van 26 mei 2009 (ECLI:NL:GHSGR:2009:BL0081), als volgt. Inbezitneming van grond door een ander dan de eigenaar kan in beginsel niet snel worden aangenomen nu in of via het kadaster eenvoudig is na te gaan wie de eigenaar van een stuk grond is. Verkrijgende verjaring kan slechts worden aangenomen als de hiertoe aangevoerde feiten en omstandigheden op ondubbelzinnige wijze op de pretentie van eigendom duiden. Nog daargelaten dat de boompjes blijkens de overgelegde aanschafbonnen kennelijk pas in 2011 zijn geplant, zijn het beplanten van grond, het onderhouden daarvan en het feit dat [gedaagden] deze grond voor de overigens door hen genoemde doeleinden hebben gebruikt, onvoldoende om tot de conclusie te komen dat sprake is van inbezitneming. Evenmin kan het feitelijke handelen van de toenmalige bewoonster van het perceel van [eisers] [gedaagden] baten. Weliswaar heeft zij volgens haar eigen verklaring indertijd ingestemd met het aanbrengen van de schotten als erfafscheiding, maar heeft zij bovendien verklaard dat de palen op haar eigen grond stonden, zodat ook deze verklaring geen steun biedt voor de stellingen van [gedaagden] Nu de conclusie moet zijn dat [gedaagden] geen feiten en omstandigheden hebben gesteld waaruit blijkt dat zij of hun rechtsvoorgangers de strook grond in bezit hebben genomen is voor bewijslevering geen plaatst. Ook overigens is niet gebleken dat [gedaagden] of hun rechtsvoorgangers de strook grond in bezit hebben genomen, zodat [gedaagden] naar oud noch naar nieuw recht een beroep toekomt op verkrijgende verjaring.

Tussen partijen is niet in geschil dat tussen de beide percelen een erfafscheiding dient te worden geplaatst. Gelet op het voorgaande dient de kadastrale erfgrens tevens de feitelijke erfgrens te worden tussen de beide percelen en zal aldaar de erfafscheiding dienen te worden opgetrokken. Gelet op artikel 5:49 BW zijn beide partijen verplicht mee te werken aan de oprichting van een scheidsmuur van twee meter hoogte op de erfgrens, nu er geen beroep is gedaan op een plaatselijke gewoonte of verordening die de wijze of de hoogte van de afscheiding anders regelt.

Uitgangspunt is voorts dat beide partijen gezamenlijk de kosten die het plaatsen van een scheidsmuur meebrengt dragen. [gedaagden] hebben zich op het standpunt gesteld dat de redelijkheid en billijkheid met zich brengt dat zij niet in deze kosten dienen bij te dragen. Ter onderbouwing van dit standpunt hebben [gedaagden] erop gewezen dat [eisers] eenzijdig, dus zonder instemming van [gedaagden], de voormalige en mandelige erfafscheiding zonder noodzaak hebben verwijderd zodat de kosten van het plaatsen van een scheidsmuur voor rekening van [eisers] dienen te komen.

Hiervoor is al vastgesteld dat de verwijderde erfafscheiding zich op de grond van [eisers] bevond. Dit betekent dat deze erfafscheiding niet mandelig was en dat [eisers] gerechtigd waren eigenhandig deze erfafscheiding te (doen) verwijderen. Met die vaststelling bestaat geen grond om te bepalen dat [eisers] de kosten voor het plaatsen van een erfafscheiding dienen te dragen.

Evenmin kunnen [gedaagden] worden gevolgd in hun verweer dat de vordering [eisers] tot medewerking van [gedaagden] aan het plaatsen van een betonnen erfafscheiding onvoldoende bepaald is. Medewerking omvat in ieder geval dat [gedaagden] eventuele aanwezige beplanting zullen verwijderen wanneer deze in de weg staat aan het plaatsen van een scheidsmuur en dat zij toegang zullen verlenen tot hun perceel aan [eisers] en anderen ten behoeve van het plaatsen van een scheidsmuur alsmede het ter beschikking stellen van de benodigde strook grond. [eisers] hebben echter onvoldoende onderbouwd dat beplanting op dit moment aan plaatsing van een scheidsmuur in de weg staat, zodat dit deel van de conventionele vordering niet voor toewijzing in aanmerking komt.

Als onvoldoende gemotiveerd wordt het verweer van [gedaagden] inhoudende dat de gevorderde dwangsom slechts betrekking kan hebben op de gevorderde verwijdering van de diverse planten, terzijde geschoven. Gelet op de inhoud van het gewijzigde petitum, valt niet in te zien waarom de gevorderde dwangsom geen betrekking zou hebben op de gevorderde medewerking van [gedaagden] aan het plaatsen van een erfafscheiding. Voor het overige zijn geen verweren gevoerd tegen het opleggen van een dwangsom of tegen de hoogte daarvan, zodat de rechtbank de vordering dienaangaande zal toewijzen, met dien verstande dat deze zal worden beperkt en gemaximeerd en pas na betekening van het vonnis kan worden verbeurd.

Voor wat betreft het toegewezen deel van de vordering zal de rechtbank om executiegeschillen zoveel mogelijk te voorkomen in het dictum aansluiting zoeken bij het relaas van bevindingen van het Kadaster van 14 januari 2014.

Uit het voorgaande volgt dat de vordering in reconventie sub i zal worden afgewezen voor zover deze betrekking heeft op het strookje grond ter linkerzijde van de voormalige erfafscheiding. Er bestaat geen aanleiding voor recht te verklaren dat de strook ter linkerzijde van de voormalige schutting toebehoort aan [gedaagden]

Tevens volgt uit het voorgaande dat de vordering in reconventie sub iv zal worden afgewezen. Er bestaat geen aanleiding voor recht te verklaren dat [eisers] onrechtmatig hebben gehandeld door de garagemuur en de betonnen erfafscheiding te verwijderen. Deze bevonden zich immers op hun perceel en waren niet mandelig. Daarbij wordt in aanmerking genomen dat de garagemuur geen vrijstaande scheidsmuur als bedoeld in artikel 5:62 lid 1 BW is, noch dat dit een muur betrof die twee gebouwen of werken gemeen hadden, zodat ook om die reden geen sprake was van mandeligheid van de garagemuur.

De vordering in reconventie onder v zal op basis van de overwegingen hiervoor eveneens worden afgewezen. Er bestaat geen aanleiding om [eisers] te veroordelen tot medewerking aan het oprichten van een scheidsmuur op de erfgrens zoals deze volgens [gedaagden] loopt.

Ook de vordering onder vi in reconventie zal op grond van hetgeen hiervoor is overwogen worden afgewezen. Bovendien is de vordering te onbepaald nu niet is gesteld welke eigendommen [eisers] van het perceel van [gedaagden] zouden moeten verwijderen.

Aan de achterzijde van het perceel van [gedaagden] bevindt zich een schutting die een erfafscheiding vormt tussen de percelen van partijen. Het geschil tussen partijen heeft eveneens betrekking op deze erfafscheiding. [eisers] stellen ten aanzien van deze schutting dat deze op hun grond staat. De door de landmeter uitgezette kadastrale erfgrens overeenkomstig de veldwerktekening van 1961 bevestigt dat de huidige erfafscheiding niet gelijk loopt met de kadastrale erfgrens, maar voor een deel op grond van [eisers] staat. Ter comparitie hebben [eisers] echter ook aangegeven dat zij erkennen dat de strook grond aan de zijde van [gedaagden] van de schutting door verjaring eigendom is geworden van [gedaagden] Bij die stand van zaken moet worden aangenomen dat de huidige erfafscheiding tevens de erfgrens tussen de percelen vormt en bovendien dat deze erfafscheiding mandelig is.

Het voorgaande betekent dat de vordering in reconventie sub i zal worden toegewezen voor zover deze betrekking heeft op de strook grond ter linkerzijde van de bestaande schutting. De rechtbank zal om executiegeschillen zoveel mogelijk te voorkomen voor wat betreft de beschrijving van de erfgrens ter plaatse in het dictum aansluiting zal zoeken bij het relaas van bevindingen van het Kadaster van 14 januari 2014.

Nu de kadastrale erfgrens aan de achterzijde van het perceel van [gedaagden] niet langer overeenkomstig de feitelijke eigendomssituatie ter plekke is, zal de vordering van [eisers] voor zover deze betrekking heeft op het plaatsen van een scheidsmuur aan de achterzijde van het perceel van [gedaagden] zo worden toegewezen dat [gedaagden] zullen worden veroordeeld mee te werken aan het plaatsen van een twee meter hoge scheidsmuur op de aldus door verjaring ontstane erfgrens. Voor plaatsing van de scheidsmuur deels tegen de bestaande betonnen schuttingpalen aan de zijde van [gedaagden] bestaat geen grond, aangezien de scheidsmuur daarmee niet op de erfgrens zou komen te staan, maar op grond van [gedaagden] Voorts zal de vordering van [gedaagden] in reconventie onder ii worden toegewezen nu zij een belang hebben bij vastlegging in het kadaster van de aldus ontstane erfgrens, zij het dat dit op eigen kosten dient te geschieden. Ook zullen [eisers] op grond van het onder iii gevorderde worden veroordeeld tot medewerking aan de doorhaling van alle inschrijvingen van hypotheken en eventuele beslagen voor zover deze het door verjaring door [gedaagden] verkregen perceel betreffen. Voor wat betreft de gevorderde medewerking overweegt de rechtbank dat in dat kader van [eisers] mag worden verwacht dat zij de desbetreffende rechthebbende(n) (hypotheekhouder(s) casu quo beslagleggers) aanschrijven tot medewerking aan de doorhaling van bedoelde inschrijvingen. De vordering tot het gelasten van de doorhaling van deze inschrijvingen kan niet worden toegewezen aangezien de desbetreffende rechthebbenden geen partij zijn in dit geding.

[gedaagden] zullen als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van [eisers] worden begroot op:

- dagvaarding € 96,08

- griffierecht 274,00

Het voorgaande brengt tevens met zich dat [gedaagden] de kosten voor het inschakelen van de landmeter voor de meting van 14 januari 2014 zullen moeten dragen. Daarbij wordt in aanmerking genomen dat uit de veldwerktekeningen uit 1961 en uit 2010 kan geen andere conclusie kan worden getrokken dan dat de erfgrens in beide tekeningen op precies dezelfde positie is aangegeven. Het moet er daarom voor worden gehouden dat de landmeter in 2010 de erfgrens op juiste wijze in het terrein heeft uitgezet. De stelling van [gedaagden] dat de veldwerktekeningen op dat punt afwijkend zijn dient dan ook als onvoldoende gemotiveerd te worden gepasseerd. Bij deze stand van zaken zijn de kosten van de landmeter door de opstelling van [gedaagden] nodeloos gemaakt, zodat deze voor hun rekening moeten blijven.

[gedaagden] vorderen onder vii dat [eisers] worden veroordeeld tot het op hun kosten repareren van de schade aan de schutting aan de achterzijde van het perceel van [gedaagden] Nu evenwel in conventie zal worden toegewezen dat [gedaagden] ook ter plaatse van bedoelde schutting medewerking moeten verlenen aan het oprichten van een scheidsmuur van twee meter hoogte hebben zij geen belang bij de vordering op dit punt. Daarbij wordt in aanmerking genomen dat de bestaande schutting niet twee meter hoog is en dat met de reparatie van die schutting dus niet kan worden voorzien in de in conventie bedoelde scheidsmuur. De vordering zal op dit punt worden afgewezen.

[gedaagden] vorderen onder viii ten slotte de veroordeling van [eisers] tot het vergoeden van de schade aan het hekwerk aan de voorzijde van het perceel van [gedaagden] stellen dat eveneens als gevolg van de sloop- en bouwwerkzaamheden die [eisers] hebben laten uitvoeren, schade is ontstaan aan het hekwerk in die zin dat het vlechtwerk van het hek is verbogen doordat er door [eisers] bouwhekken aan het hek zijn bevestigd. [eisers] hebben betwist dat zij schade hebben veroorzaakt aan het hekwerk en betwist dat zij bouwhekken hebben bevestigd aan het hekwerk.

[gedaagden] hebben met betrekking tot dit onderdeel van hun vordering niet voldaan aan hun stelplicht. Zo hebben [gedaagden] nagelaten voldoende feiten en omstandigheden te stellen waaruit kan volgen dat het handelen van [eisers] schade heeft veroorzaakt. Het enkel stellen dat bouwhekken aan het hek zijn bevestigd is daarvoor in ieder geval niet voldoende. Ook overigens ligt deze vordering voor afwijzing gereed nu geen begin van een onderbouwing is gegeven voor de gestelde schade.

[gedaagden] zullen als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van [eisers] worden begroot op € 452,-- (2,0 punt x 0,5 × tarief ad € 452,00) aan salaris advocaat. Daarbij heeft te gelden dat de comparitie ter plaatse en de nadere aktewisseling worden geacht niet tot extra kosten in reconventie te hebben geleid.