Uitspraken

Door SFPB is als meest verstrekkende verweer aangevoerd dat de OR niet kan worden ontvangen in zijn vorderingen jegens SFPB. Zij heeft daarbij aangevoerd dat een dergelijke bevoegdheid voor de OR niet voortvloeit uit de WOR.

Dit verweer slaagt. De bepalingen in de WOR bieden geen grondslag voor een collectief actierecht van de OR ten behoeve van het collectief van werknemers in de onderneming waarbinnen hij functioneert voor zover het betreft acties tegen derden.

Hieruit volgt dat de OR in zijn vorderingen jegens SFPB niet kan worden ontvangen. De OR zal worden veroordeeld in de kosten aan de zijde van SFPB gevallen.

In zijn vordering ingesteld tegen I-Sec kan de OR op grond van het bepaalde in artikel 32 WOR wel worden ontvangen, nu I-Sec de OR in haar e-mail van 27 november 2015 de bevoegdheid heeft gegeven haar in rechte te betrekken.

Door SFPB is verder aangevoerd dat de OR geen spoedeisend belang heeft bij zijn vordering. Daartoe heeft zij aangevoerd dat een eventuele wijziging in de verloningssystematiek pas weer per 1 januari 2017 door I-Sec bij de belastingdienst kan worden gerealiseerd. Voorts heeft zij aangevoerd dat de OR reeds een jaar op de hoogte was, althans had kunnen zijn, van de omstandigheid dat aan I-Sec geen dispensatie werd verleend voor het maandelijks verlonen van de werknemers, maar dat hij ervoor gekozen heeft niet eerder actie te ondernemen.

Dit betoog faalt. Ter zitting is voldoende aannemelijk geworden dat I-Sec mogelijkheden heeft (ook fiscaal) om de verloning per maand te continueren indien geoordeeld wordt dat de cao daarop aanspraak biedt.

Ook het betoog van SFPB dat de OR niet eerder actie heeft ondernomen terwijl hij wel eerder op de hoogte was, althans had kunnen zijn, van een (voorgenomen) wijziging in de verloningssystematiek, treft geen doel. Door de OR is voldoende aannemelijk gemaakt dat hij, mede als gevolg van allerlei reorganisaties en overnameperikelen het afgelopen jaar, pas het afgelopen najaar op de hoogte was gekomen van de omstandigheid dat I-Sec vanaf januari 2016 per vier weken zou gaan verlonen in plaats van per maand. Dit is door SFPB onvoldoende weersproken.

Uit het vorenstaande volgt dat de OR een voldoende spoedeisend belang heeft bij zijn vorderingen en in zijn vordering jegens I-Sec kan worden ontvangen.

In dit kort geding doet zich de omstandigheid voor dat er een geschil is tussen de OR en de werkgever doordat de werkgever, I-Sec, zich gedwongen voelt om gevolg te geven aan de aansporingen van SFPB om op basis van een door SFPB aangehangen uitleg van de cao en de afwijkingsmogelijkheden daarvan een einde te maken aan de tot op heden door I-Sec gehanteerde praktijk van verloning per maand. I-Sec heeft zich ter zitting gerefereerd aan het oordeel van de voorzieningenrechter. De voorzieningenrechter meent dat I-Sec, gelet op haar keuze om haar verloningssysteem op aandringen van SFPB te wijzigen in een verloning per vier weken, eigenlijk het standpunt had moeten bepleiten dat door SFPB is ingenomen. Omdat het standpunt van SFPB het inhoudelijke standpunt betreft waartegen de OR opkomt, is de voorzieningenrechter van oordeel dat aan dit geschil het meest recht gedaan wordt indien het standpunt van SFPB hierna inhoudelijk wordt besproken als ware het door I-Sec aangevoerd. Formeel gezien zijn dat geen overwegingen ten overvloede, aangezien het de voorzieningenrechter vrij staat om ook bij een referte op grond van een belangenafweging een gevraagde voorziening te weigeren en bij weging van de betrokken belangen mede een rol speelt of de huidige verloning al of niet op gespannen voet staat met de cao.

De kernvraag waarover partijen van mening verschillen is of de definitie van ‘loonperiode’ in de cao als een bepaling met een standaardkarakter kan worden beschouwd of als een bepaling met een minimumkarakter moet worden beschouwd. Door de OR is betoogd dat de definitie van loonperiode een minimum karakter heeft en dat daarvan dus op grond van artikel 4 lid 4 van de cao in positieve zin voor de werknemer mag worden afgeweken. Door SFPB is het standpunt ingenomen dat de definitie van loonperiode een standaardbepaling betreft waarvan dus niet mag worden afgeweken.

Bij de beantwoording van de onderhavige vraag stelt de voorzieningenrechter voorop dat, in het algemeen, aan de werknemers en werkgever op wie de overeenkomst van toepassing is bij het bepalen van inhoud en strekking daarvan geen andere gegevens ter beschikking staan dan de tekst van de cao en de eventueel daaraan toegevoegde schriftelijke toelichting. Dit brengt mee dat voor de uitleg van de bepalingen van de cao, de bewoordingen daarvan, gelezen in het licht van de gehele tekst van die overeenkomst met inbegrip van de daarbij behorende toelichting, in beginsel van doorslaggevende betekenis zijn.

De voorzieningenrechter acht aannemelijk dat cao-partijen de definitie van loonperiode hanteren als standaard voor de verloning van de werknemers op we de cao van toepassing is. Dat brengt echter niet mee dat reeds om die reden sprake is van een standaard bepaling, waarvan niet mag worden afgeweken. De definitie is opgenomen in een cao waaraan als geheel een minimum karakter moet worden toegeschreven. Zoals SFPB terecht betoogt sluit dat niet uit dat de cao standaard bepalingen bevat, maar voor de aanname dat dit het geval is zal in het licht van het minimum karakter van de cao als geheel in de cao zelf wel voldoende grondslag moeten kunnen worden gevonden. Dat brengt voor de onderhavige bepaling mee dat uit de tekst van de cao moet blijken dat verloning anders dan per vier weken niet is toegestaan. Dat is hier niet het geval. De omstandigheid dat SFPB op haar website heeft vermeld dat het salaris niet per maand mag worden betaald kan daarin geen verandering brengen.

Tenslotte, en ten overvloede, kan SFPB ook niet volhouden dat de toepassingspraktijk van de onderhavige cao dwingt tot de slotsom dat er sprake is van een bepaling met een standaard-karakter. Zij heeft immers zelf opgemerkt dat 90 van de 289 bedrijven die zij in 2013 en 2014 heeft gecontroleerd gebruik maakten van maandverloning. In het licht van deze geschiedenis kan zij dan ook niet volhouden dat cao-partijen altijd hebben gehandeld alsof de gedefinieerde verloningsperiode een standaard bepaling is.

De slotsom is dan ook dat wat betreft de verloningsperiode de cao een minimum karakter heeft, hetgeen meebrengt dat ten gunste van de werknemers van de betrokken cao-bepalingen kan worden afgeweken.

Daarmee resteert de vraag of er sprake is van een afwijking in positieve zin voor de werknemers. Door I-Sec is aangevoerd dat bij maandverloning het basissalaris eerder wordt uitbetaald dan bij een verloning per periode van vier weken. Zij heeft in dat verband aangevoerd dat het salaris thans ongeveer een week voor het einde van de maand uitbetaald wordt en dat het salaris bij een vierwekelijkse verloning pas enige dagen na ommekomst van die periode wordt uitbetaald omdat eerst alle toeslagen en dergelijke berekend moeten worden. Daarmee komt het verschil in betaling op circa twee weken in het voordeel van de werknemers, aldus I-Sec.

SFPB heeft in twijfel getrokken of de beoogde afwijking wel als afwijking ten gunste van I-Secs werknemers kan worden gezien. Zij heeft betoogd dat de noodzakelijke herleidbaarheid van de verschillende looncomponenten bij maandelijkse verloning voor de werknemers van I-Sec niet direct heel duidelijk is, aangezien I-Sec het noodzakelijk vond exact vast te leggen en aan haar werknemers uit te leggen wanneer zij hun (basis)salaris en overige looncomponenten uitbetaald kregen. Voorts heeft SFPB erop gewezen dat uit het betoog van I-Sec volgt dat werknemers hun overige looncomponenten iedere periode te laat uitbetaald krijgen aangezien deze pas worden uitbetaald bij de salarisbetaling van de daarop volgende maand en niet aan het eind van de loonperiode waarin is gewerkt, zodat dit in ieder geval niet in hun voordeel is.

Naar het oordeel van de voorzieningenrechter miskent dat betoog dat de onduidelijkheid waarover SFPB hier spreekt onduidelijkheid betreft voor de werknemers die via hun ondernemingsraad in dit geding aandringen op handhaving van dat volgens het SFPB zo onduidelijke en niet in hun belang werkende systeem. Dat is echter geen belang waarvoor SFPB zich in het onderhavige geding tot vertolker kan maken. SFPB behoeft slechts op te treden voor het collectieve belang van aangesloten werknemers dat door die afwijking zou kunnen worden geschaad. Dat het salaris bij een overgang naar een vierwekelijkse verloning noodgedwongen later wordt betaald is niet weersproken. Ook is niet weersproken dat de betaaldata niet langer aansluiten bij het maandpatroon van vaste uitgaven en dat dit ook los van het naar achteren schuiven van de betaaldatum door veel van de betrokken werknemers als een nadeel wordt gezien. SFPB heeft over dit punt badinerend gedaan en zelfs gesuggereerd dat deze werknemers een verkeerd begrip van hun eigen belang hebben. De voorzieningenrechter gaat daarin niet mee. Het betreft hier een beroepsgroep met (overwegend) relatief bescheiden salarissen. Het belang dat zij bij continuering van de huidige praktijk hebben moet mede om die reden dan ook serieus worden genomen. Niet van belang is of het belang van uniformiteit van de verloning binnen de branche, waarvoor SFPB zich sterk maakt, daar tegenop weegt. Voldoende is de vaststelling dat in redelijkheid niet kan worden betwist dat de bedoelde continuering in het voordeel van de betrokken werknemers geacht moet worden.

Uit het vorenstaande volgt dat de vordering van de OR ingesteld tegen I-Sec kan worden toegewezen. I-Sec zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van dit geding aan de zijde van de OR gevallen.