Uitspraken

Aan verdachte is ten laste gelegd dat hij

feit 1

op of omstreeks 1 maart 2019 te Hoorn als verkeersdeelnemer, namelijk als (beginnend) bestuurder van een motorrijtuig (personenauto, merk BMW, kenteken [kenteken 1] ), daarmede rijdende over de weg, de Provincialeweg N506, zich zodanig heeft gedragen dat een aan zijn schuld te wijten verkeersongeval heeft plaatsgevonden door zeer, althans aanmerkelijk, onvoorzichtig en/of onoplettend, met een niet toegestane en/of (zeer onverantwoord) hoge snelheid, na een (gevaarlijke) inhaalmanoeuvre via de rijstrook bestemd voor het naar links afslaand verkeer en (daarbij) een voor die richting rood licht uitstralend verkeerslicht negerend, alsnog (met hoge snelheid) zodanig rechts in te voegen, dat hij met dat door hem bestuurde motorrijtuig is opgebotst of aangereden tegen een voor hem rijdende personenauto (merk Renault, kenteken [kenteken 2] ), waarna die personenauto is opgebotst of aangereden tegen een aan de rechterzijde van die staande boom, waardoor de bestuurster van die personenauto (genaamd [slachtoffer] ) werd gedood;

feit 2

als degene door wiens gedraging een verkeersongeval was veroorzaakt, welke gedraging hij al dan niet als bestuurder van een motorrijtuig had verricht en welk verkeersongeval had plaatsgevonden in Hoorn op/aan Provincialeweg N506, op of omstreeks 1 maart 2019 de (voornoemde) plaats van vorenbedoeld ongeval heeft verlaten, terwijl bij dat ongeval, naar hij wist of redelijkerwijs moest vermoeden, een ander (te weten [slachtoffer] ) is gedood, althans letsel en/of schade was toegebracht.

2. Voorvragen

De rechtbank heeft vastgesteld dat de dagvaarding geldig is, dat zij bevoegd is tot kennisneming van de zaak, dat het Openbaar Ministerie ontvankelijk is in zijn vervolging en dat er geen redenen zijn voor schorsing van de vervolging.

Het bewezenverklaarde levert op:

feit 1

overtreding van artikel 6 van de Wegenverkeerswet 1994, terwijl het een ongeval betreft waardoor een ander wordt gedood;

feit 2

overtreding van artikel 7, eerste lid, van de Wegenverkeerswet 1994.

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden waardoor de wederrechtelijkheid aan het bewezenverklaarde zou ontbreken. Het bewezenverklaarde is derhalve strafbaar.

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit. Verdachte is derhalve strafbaar.

De zoon en dochter van het overleden slachtoffer hebben elk afzonderlijk een vordering tot betaling van schadevergoeding ingediend.

Namens de benadeelde partij dhr. [benadeelde partij 1] is tegen verdachte een vordering ingediend tot betaling van € 15.492,25 dan wel € 17.992,25 schadevergoeding, vermeerderd met de wettelijke rente hierover, wegens schade die hij als gevolg van het onder 1 tenlastegelegde zou hebben geleden. De door de benadeelde partij gestelde schade bestaat uit € 492,25 vergoeding voor de aanschaf van vliegtickets en € 15.000,- dan wel € 17.500,- (kennelijk afhankelijk van het toepasselijke forfaitaire bedrag) affectieschade.

De benadeelde partij mw. [benadeelde partij 2] heeft tegen verdachte een vordering ingediend tot betaling van € 15.960,- dan wel € 18.460,- schadevergoeding, vermeerderd met de wettelijke rente hierover, wegens schade die zij als gevolg van het onder 1 tenlastegelegde zou hebben geleden. De door de benadeelde partij gestelde schade bestaat uit € 960,- vergoeding voor therapeutische gesprekken ten behoeve van verlies- en rouwverwerking en eveneens € 15.000,- dan wel € 17.500,- (eveneens afhankelijk van het toepasselijke forfaitaire bedrag) affectieschade.

De rechtbank zal eerst het toepasselijke juridisch kader schetsen, waarna de verschillende onderdelen van de vorderingen zullen worden besproken en beoordeeld.

Juridisch kader

In artikel 51f, eerste lid, Sv is bepaald dat degene die schade heeft geleden door een strafbaar feit, zich als benadeelde partij in het strafproces kan voegen, als voldoende verband bestaat tussen het handelen van een verdachte en de schade om te kunnen aannemen dat de benadeelde partij door dit handelen rechtstreekse schade heeft geleden. Naast deze kring van directe benadeelden biedt de wet ook de mogelijkheid aan bepaalde personen die geen rechtstreekse schade hebben geleden, een vordering in te dienen. In het tweede lid van artikel 51f Sv is, voor zover hier van belang, bepaald dat de nabestaanden van een slachtoffer dat ten gevolge van een strafbaar feit is overleden, zich als benadeelde partijen in het strafproces kunnen voegen ter zake van het recht op vergoeding van kosten van levensonderhoud waarin de overledene voorzag (artikel 6:108, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek (BW)), alsmede het recht op vergoeding van redelijke kosten van lijkbezorging (artikel 6:108, tweede lid, BW). Voor vergoeding van eventuele andere materiële schade biedt de wet geen mogelijkheden, behoudens het geval dat tegen nabestaanden zelf onrechtmatig is gehandeld, bijvoorbeeld bij zogenoemde shockschade.

De wet geeft nabestaanden niet alleen beperkt recht op materiële schadevergoeding, maar ook beperkt recht op immateriële schadevergoeding. De Wet affectieschade geeft nabestaanden van overleden slachtoffers sinds 1 januari 2019 op grond van artikel 6:108, derde jo. vierde lid, BW recht op schadevergoeding wegens het verdriet dat het overlijden van een naaste voor henzelf heeft veroorzaakt (de zogenoemde affectieschade). Uit het stelsel van de wet volgt dat nabestaanden in bepaalde omstandigheden tevens recht hebben op immateriële schadevergoeding als sprake is van shockschade waardoor zij in hun persoon zijn aangetast (artikel 6:106, eerste lid, onder b, BW).

Vergoeding voor de aanschaf van vliegtickets

De benadeelde partij [benadeelde partij 1] is samen met zijn gezin woonachtig in Groot-Brittannië. Hij heeft vergoeding gevorderd van de vliegtickets die zijn aangeschaft om zijn zwaargewonde moeder in het ziekenhuis te kunnen bezoeken en de latere begrafenis van zijn moeder te kunnen bijwonen. De rechtbank is van oordeel dat deze gevorderde kosten naar hun aard binnen de reikwijdte van de kosten van lijkbezorging vallen en dat deze, nu in redelijkheid gemaakt, voor toewijzing in aanmerking komen.

Vergoeding voor therapeutische gesprekken t.b.v. verlies- en rouwverwerking

De benadeelde partij [benadeelde partij 2] heeft vergoeding gevorderd van de kosten die zij heeft gemaakt voor therapeutische gesprekken ten behoeve van verlies- en rouwverwerking. Deze kosten vallen niet onder één van de in artikel 6:108 BW genoemde vorderingen ter zake waarvan een nabestaande zich in het strafproces kan voegen. Deze vordering kan dan ook alleen worden gebaseerd op een aanspraak op vergoeding van shockschade.

Van shockschade is slechts onder strikte voorwaarden sprake. Vergoeding ervan kan plaatsvinden als door het waarnemen van een strafbaar feit of door de directe confrontatie met de ernstige gevolgen ervan, een hevige emotionele schok bij de benadeelde partij is teweeggebracht, waaruit geestelijk letsel voortvloeit. Degene die zich op shockschade beroept en op grond daarvan om (im)materiële schadevergoeding verzoekt, zal voorts voldoende concrete gegevens moeten aanvoeren waaruit kan volgen dat in verband met de omstandigheden van het geval psychische schade is ontstaan. Daartoe is vereist dat naar objectieve maatstaven het bestaan van geestelijk letsel kan worden vastgesteld, wat in het algemeen slechts het geval zal zijn indien sprake is van een in de psychiatrie erkend ziektebeeld.

Hoezeer het ook begrijpelijk is dat het verdriet en leed van de benadeelde partij heeft geleid tot psychologische behandeling, de vordering voldoet niet aan de hiervoor genoemde wettelijke criteria. Nu de gevorderde kosten blijkens de onderbouwing betrekking hebben op verlies- en rouwverwerking en een psychologisch of psychiatrisch rapport ter onderbouwing van het geestelijk letsel ontbreekt, is de rechtbank van oordeel dat de behandeling van dit onderdeel van de vordering een onevenredige belasting van het strafgeding oplevert. De rechtbank zal daarom bepalen dat de benadeelde partij [benadeelde partij 2] in dit deel van haar vordering niet kan worden ontvangen.

Affectieschade

Beide benadeelde partijen hebben verder vergoeding gevorderd van € 15.000,- dan wel € 17.500,- affectieschade. De rechtbank is van oordeel dat de vorderingen op dit onderdeel voor toewijzing in aanmerking komen. Bij het bepalen van het door de benadeelde partijen geleden nadeel gaat de rechtbank uit van de normbedragen die in het Besluit vergoeding affectieschade van 20 april 2018 (Stb. 2018, 133) zijn vastgesteld. In dit besluit wordt in het geval van een meerderjarig niet-thuiswonend kind, waarbij de ouder als gevolg van een misdrijf is overleden, een forfaitaire vergoeding genoemd van € 17.500,-. Nu de rechtbank komt tot bewezenverklaring van het onder 1 tenlastegelegde misdrijf waardeert de rechtbank het geleden nadeel door beide benadeelde partijen op dit bedrag. De rechtbank zijn geen omstandigheden gebleken om dit, op grond van artikel 6:109, eerste lid, BW, te matigen.

Slotsom

Dit alles leidt tot de slotsom dat de vordering van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] in haar geheel zal worden toegewezen, voor een bedrag van € 17.992,25. De vordering van de benadeelde partij [benadeelde partij 2] zal gedeeltelijk worden toegewezen, tot een bedrag van € 17.500,-. Verdachte zal worden veroordeeld tot betaling van deze bedragen aan de benadeelde partijen, vermeerderd met de wettelijke rente daarover vanaf 1 maart 2019 tot aan de dag der algehele voldoening. Daarnaast zal verdachte worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partijen hebben gemaakt, tot op heden begroot op nihil, en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog moeten maken.

De benadeelde partij [benadeelde partij 2] is voor het overige niet-ontvankelijk in haar vordering. Zij kan dat deel van de vordering desgewenst bij de burgerlijke rechter aanbrengen.

Schadevergoedingsmaatregel

De rechtbank ziet verder aanleiding om in het belang van de benadeelde partijen, als extra waarborg voor betaling, aan verdachte de schadevergoedingsmaatregel als bedoeld in artikel 36f Sr op te leggen. De rechtbank zal daarbij bepalen dat betalingen aan de benadeelde partijen in mindering strekken op de verplichting tot betaling aan de Staat en omgekeerd dat betalingen aan de Staat in mindering strekken op de verplichting tot betaling aan de benadeelde partijen.

Bij vonnis van 7 september 2017 in de zaak met parketnummer 15/056489-17 heeft de meervoudige strafkamer van deze rechtbank verdachte wegens (kort gezegd) twee vernielingen en twee mishandelingen waarvan er één begaan tegen zijn levensgezel, veroordeeld tot onder andere een voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van één maand. De proeftijd bij die voorwaardelijke straf is op twee jaren bepaald onder de algemene voorwaarde dat verdachte zich voor het einde van de proeftijd niet schuldig maakt aan een strafbaar feit. De mededeling voorwaardelijke veroordeling, als bedoeld in artikel 366a Sv, ten aanzien van dit vonnis is op 10 oktober 2017 aan verdachte toegezonden. De bij vonnis vastgestelde proeftijd is ingegaan op 22 september 2017 en was nog niet geëindigd ten tijde van het indienen van de vordering van de officier van justitie.

Bij vonnis van 30 oktober 2018 in de zaak met parketnummer 96/022110-17 heeft de politierechter in de rechtbank Amsterdam verdachte wegens overtreding van artikel 8, derde lid, onderdeel a, van de Wegenverkeerswet (135 mg/l) veroordeeld tot een voorwaardelijke geldboete van € 300,-. De proeftijd bij die voorwaardelijke straf is eveneens op twee jaren bepaald onder de algemene voorwaarde dat verdachte zich voor het einde van de proeftijd niet schuldig maakt aan een strafbaar feit. De mededeling voorwaardelijke veroordeling ten aanzien van dit vonnis is op 15 november 2018 aan verdachte toegezonden. De bij vonnis vastgestelde proeftijd is ingegaan op 13 november 2018 en was nog niet geëindigd ten tijde van het indienen van de vordering van de officier van justitie.

De vorderingen van de officier van justitie in genoemde zaken strekken ertoe dat de rechtbank zal gelasten dat de voorwaardelijk opgelegde straffen alsnog ten uitvoer zullen worden gelegd.

De rechtbank heeft bij het onderzoek ter terechtzitting bevonden dat zij bevoegd is over de vorderingen te oordelen en dat de officier van justitie daarin ontvankelijk is.

De rechtbank is van oordeel dat beide vorderingen moeten worden toegewezen, omdat uit de overige inhoud van dit vonnis blijkt dat verdachte de algemene voorwaarde niet heeft nageleefd dat hij zich voor het einde van de proeftijd niet schuldig zou maken aan een strafbaar feit. De rechtbank ziet, anders dan de raadsman heeft bepleit, in de omstandigheid dat de voorwaardelijke gevangenisstraf voor andersoortige feiten is opgelegd dan hier bewezen zijn verklaard, geen reden de vorderingen tot tenuitvoerlegging af te wijzen.

De wetsartikelen die van toepassing zijn, zijn de artikelen 36f, 57 en 63 Sr en de artikelen 6, 7, 175, 176 en 179 van de Wegenverkeerswet 1994.