Uitspraken

De vordering in kort geding kan alleen worden toegewezen als FNV daarbij een spoedeisend belang heeft. Dat is hier gelet op de aard van de vordering het geval.

Verder is voor toewijzing van de vordering in dit kort geding vereist dat de feiten en omstandigheden die aan de vordering ten grondslag zijn gelegd, voldoende aannemelijk zijn. Ook moet in voldoende mate waarschijnlijk zijn dat de vordering in een nog te voeren gewone procedure (bodemprocedure) zal worden toegewezen. Voor nader onderzoek naar bepaalde feiten en omstandigheden of voor bewijslevering door bijvoorbeeld getuigen is in dit kort geding geen plaats. Dat moet gebeuren in een eventuele bodemprocedure. De beoordeling in dit kort geding is dan ook niet meer dan een voorlopig oordeel over het geschil tussen partijen.

De kantonrechter vindt het niet waarschijnlijk dat de vordering van FNV c.s. in een nog te voeren bodemprocedure zal worden toegewezen. Daarvoor is het volgende redengevend.

De kantonrechter neemt, net als partijen, tot uitgangspunt dat G4S gehouden is de avv cao PB toe te passen, en daarnaast de bepalingen uit de cao AS die een positieve afwijking van de cao PB vormen. Dit uitgangspunt vloeit voort uit het arrest Unieke Kinderopvang1 en artikel 108 lid 1 van de cao PB (zie 2.3).

Volgens FNV c.s. is de maandverloning uit de cao AS gunstiger voor de werknemers dan de periodeverloning uit de cao PB, omdat de werknemers hun leven zo hebben ingericht dat de betaling van de vaste lasten plaatsvindt direct nadat het salaris is overgemaakt. Bij een periodeverloning kan de situatie ontstaan dat een werknemer aan het einde van de maand inmiddels al zoveel van zijn salaris heeft uitgegeven dat het saldo op de rekening niet meer toereikend is voor het doen van alle vaste periodieke betalingen. Dat is nadelig voor de werknemers en daarom zien zij de maandverloning als een positieve afwijking van de cao PB. Ter onderbouwing van hun standpunt verwijzen FNV c.s. een uitspraak van de rechtbank Noord-Holland (ECLI:NL:RBNHO:2016:783).

G4S heeft het voorgaande gemotiveerd weersproken en toegelicht dat de periodeverloning juist meerdere positieve gevolgen voor de werknemers heeft. Volgens G4S is de grote meerderheid van het personeel dan ook positief over de wijziging en is het maar een kleine groep werknemers die een (persoonlijke) voorkeur voor maandverloning heeft. Van een objectief gunstigere bepaling is daardoor geen sprake volgens G4S.

De kantonrechter volgt het standpunt van G4S. De kantonrechter neemt daarbij allereerst in aanmerking dat de werknemers er door de veranderde verloningsperiode niet in inkomen op achteruit zijn gegaan. De werknemers verdienen hetzelfde loon (vermeerderd met de indexatie en verhoging) voor hetzelfde aantal uren. Het zijn alleen de betaalmomenten die door de overgang zijn veranderd. Door de periodeverloning wordt (een minder hoog bedrag aan) loon vaker betaald; er zit minder tijd tussen twee salarisbetalingen, maar over een heel jaar genomen wordt er (vermeerderd met indexatie en verhoging) hetzelfde verdiend.

Door de overgang naar het nieuwe systeem is in januari 2023 eenmalige de situatie ontstaan dat de werknemers hun basissalaris negen dagen later ontvingen dan onder het oude systeem het geval was geweest: namelijk op 1 februari in plaats van 23 januari 2023. De situatie zag er als volgt uit:

Het effect van de overgang naar periodeverloning ijlt na januari 2023 nog even na, in die zin dat de werknemers nog tot en met mei 2023 hun salaris op een latere datum ontvangen dan bij de maandverloning het geval was. G4S heeft dat als volgt weergegeven:

Het andere door FNV c.s. gestelde nadeel van de periodeverloning is dat het problemen kan opleveren in de financiële huishouding van werknemers. Hoewel de situatie dat het loon al is opgemaakt voordat de vaste lasten worden afgeschreven zich ook bij maandverloning kan voordoen, zal het risico hierop groter zijn als het moment waarop het loon wordt ontvangen en het moment waarop de vaste lasten worden afgeschreven uit elkaar lopen. De kantonrechter begrijpt dat dit door werknemers als een nadeel kan worden ervaren, maar beschouwt dat als een praktisch probleem dat oplosbaar is en bovendien niet opweegt tegen de voordelen van het nieuwe systeem.

Eventuele praktische problemen in de financiële huishouding kunnen worden ondervangen (zo heeft G4S onbetwist aangevoerd) door de data van afschrijving van vaste lasten aan te (laten) passen aan de betaaldata, wat bij veel instanties eenvoudig te realiseren is. Verder bestaan er apps die kunnen helpen budgetteren en/of waarmee geld kan worden geoormerkt (digitaal ‘opzij zetten’ van geld voor bepaalde doeleinden). G4S heeft aangeboden werknemers hierbij te helpen, geen van de 553 werknemers heeft hiervan gebruik gemaakt. Wel hebben 33 werknemers zich eind december 2022/begin januari 2023 bij G4S gemeld voor een voorschot. Daarbij merkt de kantonrechter op dat de salarissen bij G4S niet rond het minimumniveau liggen. Het maandloon zonder toeslagen bedraagt circa € 3.600,-. Het voorgaande doet vermoeden dat zich (vooralsnog) geen grote problemen hebben voorgedaan. De kantonrechter neemt daarbij nog in aanmerking dat [eiser] , die ter zitting uitgebreid heeft aangegeven wat de overgang van maandelijkse na periodeverloning voor hem persoonlijk heeft betekend, ook heeft aangegeven dat ‘het uiteindelijk wel goed komt’ en dat periodeverloning niet uitzonderlijk is. G4S heeft onbetwist aangevoerd dat in Nederland circa 1,5 a 2 miljoen werkenden (waaronder circa 25.000 in de beveiligingsbranche) per periode verloond worden.

De kantonrechter is met G4S eens dat het nieuwe systeem aanzienlijke voordelen voor de werknemers kent. Ten eerste worden de variabele emolumenten in het nieuwe systeem juist éérder uitbetaald dan in het oude systeem , waardoor de werknemers sinds 2 januari 2023 (veel) eerder de beschikking over een substantieel deel van hun beloning (r.o. 5.9). Een tweede voordeel is dat in het nieuwe systeem de verloning gelijkloopt met de gewerkte roosters, die ook op een 4-wekelijkse periode zijn gebaseerd. Hierdoor zijn de loonstroken transparanter en beter controleerbaar (want direct herleidbaar tot gewerkte periode), wat objectief gezien gunstig is voor werknemers. De kantonrechter ziet dit bevestigd in het feit dat het Sociaal Fonds Particuliere beveiliging (hierna: SFPB), dat toeziet op naleving van de cao PB en waarvan FNV partij is, het standpunt inneemt dat de salarisbetaling niet per maand uitbetaald mag worden, maar per vier weken moet plaatsvinden, omdat alle regels uit de cao PB gebaseerd zijn op 4 weken. FNV c.s. hebben weliswaar gesteld dat G4S bij SFPB om dispensatie kan aanvragen, maar zij hebben niet aannemelijk gemaakt dat zo’n verzoek ook zal worden toegewezen. Uit de door FNV c.s. aangehaalde uitspraak blijkt juist dat SFPB de vierwekelijkse verloning stringent toepast, dispensatieverzoeken van deze bepaling doorgaans afwijst en boetes oplegt bij niet-naleving.

Gelet op het voorgaande oordeelt de kantonrechter dat niet is komen vast te staan dat de maandverloning uit de cao AS gunstiger is dan de periodeverloning uit de cao PB. Dat sommige werknemers een voorkeur voor maandverloning hebben, maakt dat niet anders. Allereerst omdat G4S voldoende heeft onderbouwd dat er ook veel werknemers zijn die de periodeverloning gunstiger vinden. Ten tweede omdat uit het Unieke Kinderopvang-arrest en artikel 108 van de cao PB (anders dan door FNV c.s. bepleit) niet kan worden afgeleid dat een van de avv cao afwijkende bepaling moet worden toegepast steeds wanneer een individuele werknemer zelf vindt dat die bepaling gunstiger is. De kantonrechter is met G4S eens dat het moet gaan om een bepaling die objectief gezien gunstiger is.

De verwijzing van FNV c.s. naar de hiervoor genoemde uitspraak werpt geen ander licht op de zaak. Daarin oordeelde de kort geding rechter weliswaar dat de werkgever maandelijks moest blijven verlonen, maar in die zaak speelde ook een rol dat de werkgever (anders dan hier het geval is) niet had betwist dat maandverloning in het voordeel van de werknemers was. Daartegen afgewogen vond de kort geding rechter het belang van SFPB (dat ook partij in de zaak was) bij uniformiteit van verloning binnen de beveiligingsbranche onvoldoende zwaarwegend.

De conclusie is dat de vordering van FNV c.s. zal worden afgewezen.

De tegenvordering van G4S om FNV c.s. te veroordelen medewerking te verlenen aan een volledige en onvoorwaardelijke uitvoering van de cao PB en het Plus reglement, wordt afgewezen wegens gebrek aan belang. Het is de kantonrechter niet duidelijk geworden welke medewerking G4S concreet van FNV c.s. nodig heeft, om de cao PB uit te voeren. Ter zitting heeft G4S toegelicht dat FNV c.s. niets actief hoeven te doen, maar ‘gewoon’ moeten accepteren dat de cao PB en het Plus reglement worden toegepast. Voor zover G4S hiermee wil voorkomen dat het FNV c.s. over de toepassing van de cao PB en het Plus reglement gaat procederen of collectieve acties inzet, geldt, zoals de gemachtigde van G4S ter zitting ook terecht heeft erkend, dat deze (fundamentele) grondrechten niet in zijn algemeenheid aan FNV c.s. kunnen worden ontzegd. Voor zover G4S wil dat in rechte wordt vastgesteld dat de toepassing van de cao PB en het Plus reglement rechtmatig is, geldt dat een dergelijk declaratoir oordeel niet in een kort geding kan worden gegeven.

De conclusie is dat de kantonrechter de tegenvordering van G4S zal afwijzen.

Omdat beide partijen in het ongelijk zijn gesteld, ziet de kantonrechter aanleiding te bepalen dat iedere partij de eigen proceskosten draagt.