Uitspraken

Hoewel [eiser] het niet eens is met het gegeven ontslag op staande voet, berust hij daarin. Aan de orde is de vraag of Eigen Grond het ontslag, zoals [eiser] stelt, onterecht heeft gegeven en als dit zo is, welke vergoeding(en) Eigen Grond aan [eiser] is verschuldigd.

Op grond van artikel 7:677 lid 1 BW is ieder van partijen bevoegd de arbeidsovereenkomst onverwijld op te zeggen om een dringende reden, onder onverwijlde mededeling van die reden aan de wederpartij. Op grond van artikel 7:678 lid 1 BW worden voor de werkgever als dringende redenen in de zin van lid 1 van artikel 7:677 BW beschouwd zodanige daden, eigenschappen of gedragingen van de werknemer, die ten gevolge hebben dat van de werkgever redelijkerwijs niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Bij de beoordeling van de vraag óf van zodanige dringende reden sprake is, moeten de omstandigheden van het geval, in onderling verband en samenhang, in aanmerking worden genomen. Op Eigen Grond als werkgever rust de stelplicht en bewijslast van het bestaan en de dringendheid van de ontslagreden.

De dringende reden die Eigen Grond aan het ontslag op staande voet ten grondslag heeft gelegd, is dat er sprake zou zijn van werkweigering van [eiser]. Naar het oordeel van de kantonrechter is van werkweigering van [eiser] echter geen sprake. Ter toelichting dient het volgende.

[eiser] heeft zich op 12 december 2022 ziekgemeld en Verzuimteam.nl heeft geoordeeld (2.4) dat er geen sprake is van arbeidsongeschiktheid op medische gronden, maar dat sprake is van ‘situatieve arbeidsongeschiktheid’ als gevolg van problemen in de arbeidsverhoudingen. Verzuimteam.nl heeft naar aanleiding van deze constatering een time-outperiode van maximaal twee weken geadviseerd, zodat partijen in gesprek konden gaan om tot een oplossing te komen, eventueel met behulp van mediation. Expliciet is daarbij aangegeven dat er niet zonder meer sprake zal kunnen zijn van werkhervatting, maar dat er éérst sprake zal moeten zijn van een ‘voor alle partijen werkbare situatie’, welke bereikt dient te worden door middel van gesprekken tussen werkgever en werknemer.

Krap een week na het advies van de bedrijfsarts heeft er tussen [eiser] enerzijds en [betrokkene 1] en [betrokkene 2] namens Eigen Grond anderzijds een gesprek plaatsgevonden (2.5). Eigen Grond heeft de time-out periode dus niet gerespecteerd. Daarnaast blijkt uit het transcript dat dit gesprek niet gericht was op het bereiken van een oplossing en werkhervatting van [eiser] bij Eigen Grond, maar dat dit gesprek met name ging over de beëindiging van de arbeidsovereenkomst en de voorwaarden waaronder het dienstverband van [eiser] bij Eigen Grond (alsnog) zou kunnen eindigen. Op grond van de eisen van goed werkgeverschap en het uitdrukkelijke advies van de bedrijfsarts in dit verband, had het op de weg van Eigen Grond gelegen om dit gesprek anders in te steken en te richten op herstel van de relatie tussen partijen. Dat was immers de opdracht. Dat [eiser] (uiteindelijk ook) heeft gesproken over uit elkaar gaan en de financiële voorwaarden waarop dit zou kunnen plaatsvinden, maakt dit niet anders. In dat verband is van belang dat de situatieve arbeidsongeschiktheid te wijten is aan Eigen Grond, omdat zij [eiser] vrijwel uit het niets heeft geconfronteerd met een vaststellingsovereenkomst gericht op de beëindiging van het dienstverband. Dat sprake was van disfunctioneren zoals door Eigen Grond is gesteld, is ook in deze procedure niet vast komen te staan.

Een proactieve houding heeft Eigen Grond ook niet getoond ná het gesprek op 6 januari 2023. Eigen Grond heeft gewacht tot [eiser] een deskundigenoordeel bij het UWV had aangevraagd en [eiser], nadat zij kennis had genomen van dit deskundigenoordeel, wederom opgeroepen om de werkzaamheden te verrichten, waarna zij [eiser], toen hij hieraan geen gehoor gaf, op staande voet heeft ontslagen. Eigen Grond heeft hiermee te voorbarig gehandeld. Voordat zij [eiser] kon verplichten om de overeengekomen werkzaamheden te verrichten, had Eigen Grond namelijk eerst met [eiser] in gesprek moeten gaan, om de verhoudingen te normaliseren. Anders dan Eigen Grond betoogt, lag het in de gegeven omstandigheden juist wél voor de hand om deze gesprekken, conform de suggestie van de bedrijfsarts, onder begeleiding van een mediator te laten plaatsvinden.

Omdat Eigen Grond het gegeven advies van de bedrijfsarts, om (meerdere) gesprekken met [eiser] te voeren, eventueel onder begeleiding van een mediator, niet heeft opgevolgd, kon zij in redelijkheid niet van [eiser] verwachten om aan haar verzoeken te voldoen om op het werk te verschijnen, voordat dergelijke gesprekken hadden plaatsgevonden. Van werkweigering was dan ook geen sprake.

Een en ander leidt ertoe dat de stelling van Eigen Grond dat [eiser] zich vanaf 10 januari 2023 schuldig heeft gemaakt aan werkweigering wordt verworpen. Omdat geen sprake was van werkweigering, is er geen sprake van een dringende reden die een ontslag op staande voet rechtvaardigt. Het ontslag is daarom niet rechtsgeldig gegeven, waardoor de opzegging van de arbeidsovereenkomst in strijd is met artikel 7:677 lid 1 BW.

De gevorderde vergoeding wegens onregelmatige opzegging zal worden toegewezen, omdat is opgezegd tegen een eerdere dag dan die tussen partijen geldt, namelijk 1 mei 2023. De vergoeding is gelijk aan het bedrag van het loon over de opzegtermijn, te weten € 4.062,19. De gevorderde wettelijke rente over deze vergoeding wordt toegewezen, te rekenen vanaf de dag waarop de arbeidsovereenkomst is geëindigd, dus vanaf 10 maart 2023.

Omdat hiervoor is geoordeeld dat het ontslag op staande voet niet rechtsgeldig is, zal het verzoek van [eiser] om toekenning van een billijke vergoeding worden toegewezen. Het geven van een ongeldig ontslag op staande voet wordt immers als ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever aangemerkt.1

Voor het vaststellen van de hoogte van de toe te kennen billijke vergoeding zijn in de rechtspraak uitgangspunten geformuleerd.2 De kantonrechter moet bij het bepalen van de billijke vergoeding rekening houden met alle omstandigheden van het geval en de vergoeding moet daarbij aansluiten. Het gaat er uiteindelijk om dat de werknemer wordt gecompenseerd voor het ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever. Ook met de gevolgen van het ontslag kan rekening worden gehouden, voor zover die gevolgen zijn toe te rekenen aan het verwijt dat de werkgever kan worden gemaakt. De billijke vergoeding heeft op zich geen bestraffend doel, maar met de billijke vergoeding kan ook worden tegengegaan dat werkgevers ervoor kiezen een arbeidsovereenkomst op ernstig verwijtbare wijze te laten eindigen.

De kantonrechter neemt, na een afweging van goede en kwade kansen, aan dat [eiser], als Eigen Grond niet tot een ongeldig ontslag op staande voet was overgegaan, niet - zoals hij zelf stelt - nog vijf jaren in dienst zou zijn gebleven bij Eigen Grond. Er was immers vanuit Eigen Grond wel kritiek op het functioneren van [eiser] en dat wist [eiser] ook. De kantonrechter neemt daarom als uitgangspunt dat Eigen Grond, als zij had gehandeld zoals een goed werkgever betaamt, eerst een verbetertraject met [eiser] was ingegaan en als dat niet succesvol zou zijn gebleken een ontbindingsverzoek op de d-grond had kunnen indienen bij deze rechtbank. Ten aanzien van het verbetertraject is gebleken dat Eigen Grond commentaar had op het acquisitief vermogen van [eiser]. Voorstelbaar is dan ook dat het verbetertraject zou hebben bestaan uit een salestraining. Vervolgens had [eiser] een periode gegund moeten worden om te kijken of een dergelijke training effect zou hebben gesorteerd. De kantonrechter schat in dat hiermee ongeveer vier maanden zouden zijn gemoeid. Wanneer dit verbetertraject onvoldoende effect zou hebben gehad, had Eigen Grond een verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst kunnen indienen. Ervan uitgaande dat dit verzoek zou zijn toegewezen, zou [eiser] nog ongeveer zeven maanden bij Eigen Grond in dienst zijn geweest.

Met deze uitgangspunten lijdt [eiser] als gevolg van het ernstig verwijtbaar handelen van Eigen Grond een directe inkomensschade van € 16.632,00 bruto, te weten zeven bruto maandsalarissen verhoogd met 8% vakantietoeslag. Omdat [eiser] stelt aanspraak te kunnen maken op een WW-uitkering voor de duur van drie maanden, zal het verwachte inkomen uit hoofde van deze uitkering, door [eiser] zelf beraamd op een bedrag van € 5.346,00, op dit bedrag in mindering worden gebracht. Ook de vergoeding wegens onregelmatige opzegging zal van de inkomensschade af worden getrokken, omdat door de toekenning van de gefixeerde schadevergoeding een overlap met de billijke vergoeding ontstaat.

Vervolgens ziet de kantonrechter aanleiding de billijke vergoeding naar beneden bij te stellen, omdat sprake is van een zeer korte arbeidsverhouding en de perspectieven van [eiser] op de krappe arbeidsmarkt, mede gelet op zijn nog jonge leeftijd, niet bij voorbaat zo ongunstig lijken als hij zelf doet voorkomen. De kantonrechter gaat ervan uit dat [eiser] op korte termijn geacht kan worden andere inkomsten te verwerven. Voor zover [eiser] verwijst naar zijn ‘bestaande gezondheidsklachten’ geldt immers dat deze situationeel zijn en naar verwachting zullen verdwijnen bij een definitief uiteengaan van partijen.

Ook in de houding van [eiser] met betrekking tot de situatieve arbeidsongeschiktheid ziet de kantonrechter aanleiding om de billijke vergoeding naar beneden bij te stellen. De kantonrechter kan zich niet aan de indruk onttrekken dat [eiser] niet alles heeft gedaan wat in redelijkheid van hem verwacht had mogen worden om de oorzaken van de situatieve arbeidsongeschiktheid weg te nemen. Zo had [eiser], toen Eigen Grond hem verordonneerde om op 10 maart 2023 op het werk te verschijnen, zich bereidwillig kunnen tonen om het door Verzuimteam.nl geduide gesprek over de verhoudingen te voeren, in plaats van mee te delen dat hij niet in staat was om te werken.

De billijke vergoeding zal gelet op het voorgaande en alle omstandigheden in aanmerking genomen afgerond worden op een bedrag van € 6.000,00. Deze vergoeding doet recht aan de situatie en hiermee wordt [eiser] naar het oordeel van de kantonrechter in voldoende mate gecompenseerd voor het verwijtbaar handelen van Eigen Grond. De gevorderde wettelijke rente over de billijke vergoeding zal worden toegewezen vanaf 1 september 2023.

Het verzoek om Eigen Grond te veroordelen tot betaling van een transitievergoeding wordt eveneens toegewezen. De kantonrechter heeft hiervoor geoordeeld dat het ontslag op staande voet niet terecht is gegeven, omdat daarvoor geen dringende reden aanwezig was. Een dringende reden valt niet zonder meer samen met ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van een werknemer. Maar bij gebreke van een dringende reden en gelet op de hiervoor vastgestelde feiten en omstandigheden is er geen grond om te oordelen dat het eindigen van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van [eiser]. Dat betekent dat Eigen Grond de transitievergoeding verschuldigd is en zal worden veroordeeld tot betaling van die vergoeding tot een bedrag van € 465,05. De gevorderde wettelijke rente over de transitievergoeding zal worden toegewezen te rekenen vanaf een maand na de dag waarop de arbeidsovereenkomst is geëindigd, dus vanaf 10 april 2023.

[eiser] heeft tot slot verzocht om betaling van het achterstallig loon over de periode 1 januari 2023 tot en met 10 maart 2023. In de eerdere kort geding procedure is Eigen Grond reeds veroordeeld tot (door)betaling van het loon van [eiser] met ingang van 1 januari 2023, kort gezegd omdat niet is voldaan het onverwijldheidscriterium van artikel 7:629 lid 7 BW en uit de mededelingen van Eigen Grond aan [eiser] met betrekking tot het niet-betalen van zijn onvoldoende duidelijk was welke sanctie Eigen Grond beoogde op te leggen, een loonopschorting of een loonstop. De kantonrechter stelt vast dat Eigen Grond, ondanks het feit dat zij daartoe op de mondelinge behandeling expliciet bevraagd is en zeer uitgebreid in de gelegenheid is gesteld om duidelijkheid te verschaffen, geen nieuwe stellingen of omstandigheden heeft aangevoerd die zouden moeten leiden tot een heroverweging van het eerdere voorlopige oordeel van de voorzieningenrechter. Met dat oordeel verenigt de kantonrechter zich. Onduidelijk is nog steeds of Eigen Grond beoogde een loonopschorting, dan wel loonstop op te leggen en op basis van welke bewoordingen van Eigen Grond voor [eiser] duidelijk had moeten zijn welk instrument door [eiser] werd ingezet. Verder is ook in deze procedure niet aannemelijk geworden dat het niet verrichten van de werkzaamheden voor rekening van [eiser] behoorde te komen.

Het verzoek van [eiser] tot loonbetaling vanaf 1 januari 2023 tot 10 maart 2023 zal daarom worden toegewezen zoals in het eerdere kort geding vonnis. De gevorderde wettelijke verhoging en de wettelijke rente zullen ook worden toegewezen, omdat Eigen Grond te laat heeft betaald. De wettelijke verhoging zal in lijn met het kort geding vonnis worden beperkt tot 20%.

De vordering sub IV wordt afgewezen, omdat [eiser] de stelling van Eigen Grond dat hij reeds een eindafrekening heeft ontvangen niet heeft betwist.

De proceskosten komen voor rekening van Eigen Grond, omdat Eigen Grond grotendeels in het ongelijk wordt gesteld.

De tegenverzoeken sub I tot en met III zullen, gezien hetgeen hiervoor is overwogen, worden afgewezen. Eigen Grond is, gezien de berusting van [eiser] in het ontslag op staande voet, voorts niet-ontvankelijk in haar tegenverzoek sub IV.

De bij aanvulling op verweerschrift, tevens houdende verzoekschrift/voorwaardelijk verzoekschrift zowel primair als subsidiair verzochte verklaringen voor recht zullen, gezien de conclusie onder 6.19, eveneens worden afgewezen. De meer subsidiair verzochte verklaring voor recht zal, waar het ziet op het verzochte einde per 28 februari 2023, gezien voornoemde conclusie eveneens worden afgewezen. Voor zover Eigen Grond heeft verzocht te verklaren voor recht dat zij met ingang van een door de kantonrechter te bepalen datum niet langer gehouden is tot betaling van loon aan [eiser], zal ook dit verzoek worden afgewezen. Met het ontslag op staande voet, waarin [eiser] heeft berust, is de arbeidsovereenkomst ten einde gekomen op 10 maart 2023, waarbij de loondoorbetalingsbetaling van Eigen Grond per die datum van rechtswege is geëindigd.

De proceskosten komen voor rekening van Eigen Grond, omdat zij in het ongelijk is gesteld. De kantonrechter ziet aanleiding de proceskosten in het tegenverzoek op nihil te stellen.