Uitspraken

De kantonrechter stelt als onbetwist vast dat bij de reconstructie van de grens door het Kadaster op 8 april 2014, [gedaagden] niet was uitgenodigd en er ook niet bij aanwezig was. Nu [gedaagden] geen inspraak heeft gehad bij deze reconstructie kan niet zonder meer van de juistheid daarvan worden uitgegaan. Op grond van de hoofdregel van artikel 150 Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering moet [eiser] bewijzen dat deze reconstructie juist is. De vordering onder (1) kan alleen toegewezen worden als [eiser] dit bewijs levert. Dit kan hij doen door het Kadaster opnieuw te vragen een grensreconstructie te maken, waarbij dit keer ook [gedaagden] in de gelegenheid wordt gesteld aanwezig te zijn en opmerkingen te maken. De kantonrechter kan zich voorstellen dat het voor [eiser] pas opportuun is om het Kadaster een grensconstructie te laten maken na bewijslevering zoals hieronder ten aanzien van de vordering onder (2) zal worden bevolen. De kantonrechter zal daarom thans (nog) geen bewijsopdracht aan [eiser] geven.

Bij de comparitie ter plaatse heeft [eiser] verklaard dat het geschil over de zuidgrens gaat. Ten aanzien van de erfafscheiding van de westgrens sluit [eiser] zich aan bij de buis die door [gedaagden] in de grond is aangebracht. De kantonrechter begrijpt dat [eiser] niet langer stelt dat de heg aan de westzijde is geplaatst op zijn perceel.

Wat betreft de zuidgrens overweegt de kantonrechter het volgende.

De kantonrechter stelt op grond van de stellingen van partijen en hetgeen zij heeft waargenomen bij de comparitie ter plaatse vast dat de feitelijke situatie niet overeenkomt met de kadastrale grens. Zowel op het door [eiser] overgelegde uittreksel Kadastrale Kaart van 28 januari 2014 als het bij de koopakte van 16 januari 2008 gevoegde uittreksel Kadastrale Kaart van 20 februari 2007 loopt de grens namelijk in een rechte lijn van de westgrens naar de [straatnaam] , terwijl de heg die kennelijk als afscheiding van de beide grenzen dient (net als de daarnaast gelegen stoeprand) vijf meter voor de [straatnaam] een knik zuidwaarts heeft, ten gunste van [gedaagden] en ten laste van [eiser] . [eiser] heeft bij de comparitie ter plaatse gesteld dat de heg vroeger in één stuk doorliep en er geen knik in zat. Uit de stelling van [eiser] dat hij bij de aankoop van [gedaagden] van het perceel er op heeft gewezen dat de grens niet langs de heg loopt, maar in een rechte lijn vanaf de westgrens naar de [straatnaam] , leidt de kantonrechter af dat al voor de koop door [gedaagden] er een knik in de heg was. Wanneer de knik in de heg is aangebracht, is onduidelijk. Niet in geschil is dat [gedaagden] het voorste deel van de heg heeft vervangen en dat hij aan de voorzijde een poer heeft geplaatst. Partijen verschillen van mening of de vervangen heg en de poer op de oude plek van de heg zijn aangebracht. Als niet dan wel onvoldoende gemotiveerd betwist, gaat de kantonrechter er vanuit dat het achterste deel van de heg - dat wil zeggen het westelijke deel voor de knik - door [gedaagden] niet is vervangen. Discussie over dat deel van de erfafscheiding bestaat er niet tussen partijen. Niet in geschil is voorts dat als dat deel van de heg in een rechte lijn wordt doorgetrokken naar de [straatnaam] en deze lijn als erfafscheiding wordt genomen, geconcludeerd moet worden dat een deel van de inrit van [gedaagden] en de poer op het perceel van [eiser] staan.

[gedaagden] beroept zich op verkrijgende verjaring op grond van artikel 3:105 Burgerlijk Wetboek (BW). Hieromtrent overweegt de kantonrechter het volgende. Op grond van artikel 3:105 lid 1 BW verkrijgt degene die een goed bezit op het tijdstip waarop de verjaring van de rechtsvordering strekkende tot beëindiging van het bezit wordt voltooid dat goed, ook al was zijn bezit niet te goeder trouw. De verjaringstermijn bedraagt twintig jaren (artikel 3:306 BW). Deze verjaringstermijn tot beëindiging van het bezit van een niet-rechthebbende begint met de aanvang van de dag, volgende op die waarop een niet-rechthebbende bezitter is geworden of de onmiddellijke opheffing gevorderd kon worden van de toestand waarvan diens bezit de voortzetting vormt (artikel 3:314 lid 2 BW). Gelet op het bepaalde in artikel 72 Overgangswet nieuw Burgerlijk Wetboek, kan de verkrijgende verjaring niet eerder zijn voltooid dan op 1 januari 1993. Een vereiste voor verkrijgende verjaring is ondubbelzinnig bezit. Voor de beantwoording van de vraag of iemand een zaak in bezit heeft genomen, is bepalend of hij de feitelijke macht over die zaak is gaan uitoefenen (artikel 3:113 lid 1 BW). Indien de zaak in het bezit van een ander is, zijn enkele op zichzelf staande machtsuitoefeningen voor inbezitneming onvoldoende (artikel 3:113 lid 2 BW). De machtsuitoefening moet derhalve zodanig zijn dat deze naar verkeersopvatting het bezit van de oorspronkelijke bezitter teniet doet (Parl. Gesch. Boek 3, p. 434). Het antwoord op de vraag of iemand de voor bezit vereiste feitelijke macht uitoefent wordt, evenals de vraag of hij voor zichzelf of voor een ander houdt, bepaald naar verkeersopvatting en overigens op grond van uiterlijke feiten (art. 3:108 BW) (vgl. HR 18 september 2015, ECLI:NL:HR:2015:2743).
Op grond van de hoofdregel van artikel 150 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering is het aan [gedaagden] om feiten en omstandigheden te stellen en zo nodig te bewijzen waaruit volgt dat zijn beroep op verkrijgende verjaring slaagt.

[gedaagden] stelt dat er sprake is van voltooide verjaring voordat hij het perceel kocht. Volgens hem heeft mevrouw [rechtsvoorgangster] , de rechtsvoorgangster van zowel [gedaagden] als de dochter van [eiser] het stuk grond in bezit genomen en is de situatie sindsdien ongewijzigd. Volgens [eiser] was er geen sprake van bezit omdat de rechtsvoorgangers van [gedaagden] de grond als houder in gebruik hadden. [gedaagden] wijst ter onderbouwing van zijn stelling onder meer op een schriftelijke verklaring van mevrouw [rechtsvoorgangster] van 26 juni 2014 waarin staat dat zij de Buxus haag, die als erfafscheiding dienst doet, medio 1950 heeft aangeplant en de erfgrens sinds 1950 ongewijzigd is. [eiser] betwist de juistheid van de door [gedaagden] overgelegde schriftelijke verklaring van [rechtsvoorgangster] en heeft een schriftelijke verklaring van mevrouw [rechtsvoorgangster] overgelegd van 16 juli 2015 waarin staat dat zij de verklaring van 26 juni 2014 niet heeft afgelegd en ook niet heeft ondertekend en wijst op een aantal onjuistheden. Volgens de verklaring van 16 juli 2015 is zij in 1959 aan de [adres gedaagden] komen wonen en is zij er sinds de verkoop in 1999 niet meer geweest zodat zij niet kan zeggen of de erfgrens ongewijzigd is.

De kantonrechter overweegt dat als het juist is dat de heg in de jaren vijftig is geplant als erfafscheiding met de - naar buiten toe - kenbare bedoeling om de naastgelegen grond voor zichzelf te houden en de locatie van de heg sindsdien niet is gewijzigd, er sprake is van verkrijgende verjaring voordat [gedaagden] het perceel kocht. De plaatsing van de heg en het in gebruik nemen van de grond naast de heg kan naar het oordeel van de kantonrechter volgens de verkeersopvatting in beginsel worden aangemerkt als inbezitneming van de grond naast de heg, waarbij het bezit van de oorspronkelijke bezitter van deze grond is teniet gegaan. Dit is anders als de rechtsvoorgangers van [gedaagden] de grond hebben gebruikt met toestemming van de eigenaar van de grond om de grond voor de eigenaar te houden. In dat geval hielden zij de grond niet voor zichzelf en waren zij dus geen bezitters. Gelet op de gemotiveerde betwisting door [eiser] , kan zonder bewijslevering door [gedaagden] thans niet worden aangenomen dat voor de koop van het perceel door [gedaagden] sprake was van twintig jaren bezit van de grond. De kantonrechter zal [gedaagden] daarom opdragen feiten en omstandigheden te bewijzen waaruit blijkt dat de heg is geplaatst als erfafscheiding met de kenbare bedoeling om de naastgelegen grond voor zichzelf te houden en feiten en omstandigheden te bewijzen waaruit blijkt dat de locatie van de heg meer dan twintig jaren voor de koop van het perceel door [gedaagden] op 16 januari 2008 niet is gewijzigd en dat de huidige heg en de poer op dezelfde locatie staan.

Als [gedaagden] slaagt in de bewijsopdracht, gaat de rechtbank uit van verkrijgende verjaring van de grond naast de heg en kan de vordering onder (2) niet worden toegewezen.

Als [gedaagden] niet slaagt in de bewijsopdracht, gaat het beroep op verkrijgende verjaring niet op en zal [gedaagden] in beginsel alle beplanting en bebouwing op het in geding zijnde strook grond moeten verwijderen. Daartoe behoort ook de poer.

Ter comparitie heeft [gedaagden] gesteld dat [eiser] geen belang heeft bij de verwijdering van de beplanting en bebouwing en misbruik maakt van zijn eigendomsrecht. [eiser] heeft hierover opgemerkt dat zijn belang ligt in zijn eigendomsrecht en het feit dat vrachtwagens moeilijk de toegangsweg kunnen indraaien naar het bedrijf door de poer van [gedaagden] betwist dat door de plaatsing van de poer het indraaien door vrachtwagens is bemoeilijkt.
De kantonrechter overweegt dat op grond van artikel 3:13 BW degene aan wie een bevoegdheid toekomt, haar niet kan inroepen voor zover hij haar misbruikt. Een bevoegdheid kan onder meer worden misbruikt door haar uit te oefenen met geen ander doel dan een ander te schaden of in geval men, in aanmerking nemende de onevenredigheid tussen het belang bij de uitoefening en het belang dat daardoor wordt geschaad, naar redelijkheid niet tot die uitoefening had kunnen komen. Daarbij dienen alle relevante omstandigheden in aanmerking te worden genomen (vgl. HR 17 april 1970, NJ 1971/89). Afwijzing van de vordering tot verwijdering op grond van misbruik van recht laat overigens onverlet dat de eigenaar op wiens eigendomsrecht inbreuk is gemaakt, op grond van art. 6:162 BW vergoeding van schade kan vorderen en daarmee in bedoelde omstandigheden zal moeten volstaan (HR 15 november 2002, NJ 2003/48). Of in dit geval sprake is van misbruik van bevoegdheid, kan de kantonrechter op grond van de thans bekende feiten niet goed beoordelen. In het geval [gedaagden] niet slaagt in de bewijsopdracht, zal de kantonrechter partijen in de gelegenheid stellen zich over deze vraag nader uit te laten.