Uitspraken

Ter zitting heeft de gemachtigde van eisers naar voren gebracht dat de rechtbank [derde-belanghebbende] ten onrechte als partij in de zin van artikel 8:26 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) heeft aangemerkt, aangezien hij geen belang heeft bij het besluit tot de weigering van een omgevingsvergunning.

Ingevolge artikel 8:26, eerste lid, van de Awb kan de bestuursrechter tot de sluiting van het onderzoek ter zitting ambtshalve, op verzoek van een partij of op hun eigen verzoek, belanghebbenden in de gelegenheid stellen als partij aan het geding deel te nemen.

De rechtbank stelt vast dat mede namens eiseres sub 1.b. beroep is ingesteld tegen het bestreden besluit zonder dat namens haar een bezwaarschrift, gericht tegen het primaire besluit van 26 september 2016, bij verweerder is ingediend. Nu niet is gebleken dat de gemachtigde gedurende de gehele bezwaartermijn niet in staat is geweest om mede namens eiseres sub 1.b. een bezwaarschrift bij verweerder in te dienen en overigens niet is gebleken dat het niet indienen van een bezwaarschrift namens eiseres sub 1.b. verschoonbaar moet worden geacht, is het beroep, voor zover het mede is ingediend namens eiseres sub 1.b., niet-ontvankelijk.

Tussen partijen is in geschil of verweerder in dit geval een omgevingsvergunning heeft kunnen weigeren voor het vestigen van een supermarkt in de bestaande bebouwing op het perceel aan [adres] in [plaats]. Dienaangaande overweegt de rechtbank als volgt.

De rechtbank stelt voorop dat het al dan niet verlenen van een omgevingsvergunning door gebruikmaking van een binnenplanse afwijkingsmogelijkheid een bevoegdheid van verweerder is. Het discretionaire karakter van deze bevoegdheid brengt met zich dat het besluit in zoverre terughoudend moet worden getoetst (vgl. AbRvS, 5 februari 2014, ECLI: NL:RVS:2014:336).

Eiseres sub 1.a. betoogt dat uit de begripsomschrijving van perifere detailhandel volgt dat dit alle vormen van detailhandel betreft volgens een formule die vanwege de aard en/of omvang van de gevoerde artikelen een groot oppervlak nodig heeft voor de uitstalling. Aangezien in de voorschriften of in de toelichting niet is aangegeven welke branches niet onder de begripsomschrijving van perifere detailhandel vallen, is van een uitzondering in de visie van eiseres sub 1.a. geen sprake. Naar de mening van eiseres sub 1.a. is de motivering van verweerder in het primaire besluit dat een supermarkt, gelet op het gemeentelijke beleid en de bedoeling van de planwetgever, niet onder het begrip perifere detailhandel zou moeten worden begrepen, onvoldoende draagkrachtig.

Verweerder stelt zich op het standpunt dat een supermarkt niet kan worden beschouwd als vorm van perifere detailhandel, als bedoeld in artikel 1, lid 44, van de planvoorschriften van het bestemmingsplan. In dit verband wijst verweerder erop dat, gelet op de omschrijving van het begrip perifere detailhandel, een supermarkt niet binnen de reikwijdte van de afwijkingsbevoegdheid in het bestemmingsplan valt, aangezien als voorbeelden van perifere detailhandel uitsluitend non-foodartikelen worden genoemd, waarbij het ook nog eens gaat om niet-frequent benodigde/niet-dagelijkse goederen. Bij een supermarkt is volgens verweerder sprake van de verkoop van frequent benodigde/dagelijkse voedingsmiddelen. Daarnaast wijst verweerder erop dat het, gelet op het gemeentelijke vestigingsbeleid, niet logisch dan wel aannemelijk is dat de planwetgever heeft beoogd om verweerder de bevoegdheid te geven om op het Industrieterrein-West supermarkten toe te staan. Dit strookt volgens verweerder geenszins met de gemeentelijke doelstelling om supermarkten te concentreren in de Franeker binnenstad of op loopafstand van de binnenstad.

Hoewel de in artikel 1, lid 44, van de planvoorschriften van voormeld bestemmings-plan opgenomen voorbeelden niet limitatief bedoeld zijn, heeft verweerder zich naar het oordeel van de rechtbank terecht op het standpunt gesteld dat een supermarkt niet onder de vorenbedoelde begripsomschrijving van perifere detailhandel kan worden begrepen. Daarbij heeft verweerder in aanmerking kunnen nemen dat alle in de begripsomschrijving van perifere detailhandel genoemde voorbeelden niet dagelijkse non-food artikelen betreffen die naar hun aard voldoende ruimte nodig hebben om voor de verkoop presentabel te worden uitgestald. Verder heeft verweerder daarbij in aanmerking kunnen nemen dat het tegenstrijdig zou zijn als de raad bij het bestemmingsplan een afwijking voor supermarkten mogelijk zou maken, terwijl dat op zichzelf in afwijking is van het eerder door de raad vastgestelde vestigingsbeleid voor supermarkten. In zoverre heeft verweerder zich naar het oordeel van de rechtbank op het standpunt kunnen stellen dat noch uit de voorbeelden in artikel 1, lid 44, van de planvoorschriften van voormeld bestemmingsplan noch uit de bedoeling van de planwetgever blijkt dat een supermarkt onder de begripsomschrijving van perifere detailhandel valt (vgl. AbRvS, 6 juni 2012, ECLI:NL:RVS:2012:BW7619). Gelet hierop heeft verweerder zich terecht op het standpunt gesteld dat het niet bevoegd was om met toepassing van de binnenplanse afwijkingsmogelijkheid medewerking te verlenen aan de vestiging van een supermarkt in een bestaand gebouw op voormeld perceel. Deze grond van eiseres sub 1.a. slaagt niet.

Eiseres sub 1.a. betoogt dat als de brancheringsregels tot doel hebben om de concurrentie in bepaalde winkelgebieden te beschermen en de impact van nieuwe winkels op de bestaande structuur te beperken, die regels hoogstwaarschijnlijk zonder meer zijn verboden wegens strijdigheid met de Dienstenrichtlijn. Daarbij wijst eiseres sub 1.a. op een conclusie van 18 mei 2017 van de advocaat-generaal van het Hof van Justitie (HvJ) in de zaak C-31/16. Volgens eiseres sub 1.a. is evident dat het vestigingsbeleid tot doel heeft om supermarkten bij voorkeur te situeren in het centrum van Franeker, maar dat daarmee geenszins is gerechtvaardigd wegens dwingende redenen van algemeen belang dat supermarkten zich op geen enkele andere locatie in Franeker zouden mogen vestigen. In de visie van eiseres sub 1.a. ontbreekt een nauwkeurige noodzakelijkheidsanalyse om de beperking te rechtvaardigen. Nu de vestiging van een supermarkt in de binnenstad van Franeker of in de Wilhelminabuurt niet mogelijk is, is het beleid dat stelt dat een supermarkt uitsluitend in de binnenstad mag worden gesitueerd naar de mening van eiseres sub 1.a. onredelijk en niet in het belang van een goede ruimtelijke ordening, als bedoeld in artikel 3.1 van de Wet ruimtelijke ordening (Wro).

Verweerder stelt zich op het standpunt dat uit de conclusie van 18 mei 2017 van de advocaat-generaal van het HvJ blijkt dat het uitsluiten van bepaalde soorten detailhandel in een bestemmingsplan gerechtvaardigd is, als daarmee op evenredige wijze de bescherming van het stedelijk milieu wordt nagestreefd. Daarbij verwijst verweerder naar overweging 147 en 148 van voormelde conclusie. Verder wijst verweerder erop dat de in het beleid genoemde belangen de beperking van de vestigingsmogelijkheden rechtvaardigt. Dit te meer, gelet op het feit dat het gemeentelijke beleid het niet onmogelijk maakt voor supermarkten om zich binnen de stad Franeker te vestigen. Naar de mening van verweerder is het bestreden besluit niet in strijd met de Dienstenrichtlijn. Daarnaast stelt verweerder zich op het standpunt dat het gemeentelijke beleid voor supermarkten in Franeker consistent gevoerd beleid is, dat een goede ruimtelijke ordening tot doel heeft. Ook is er sprake van actueel beleid, nu dit beleid onderdeel is van de recent vastgestelde Structuurvisie (2015) en de Binnenstadsvisie (2013). Het beleid is gestoeld op een onderzoek van adviesbureau DTNP. Gelet hierop is er naar de mening van verweerder geen sprake van (kennelijk) onredelijk ruimtelijk beleid.