2 De feiten
2.1.
Factory4Work is een payrollbedrijf. Cantina Mexicana exploiteert een restaurant te Groningen.
2.2.
Op 12 oktober 2005 heeft Cantina Mexicana als opdrachtgever een mantelovereenkomst gesloten met:
"Payroll Company
Bestaande uit:
Payroll Company Holding BV cs, Payroll Company Bouw BV, Payroll Company Horeca BV, Payroll Company All Arts BV en Payroll Company BV".
2.3.
Op grond van de Mantelovereenkomst zijn werknemers van "Payroll Company" aan Cantina Mexicana ter beschikking zijn gesteld. In de Mantelovereenkomst is, voor zover van belang, het volgende bepaald:
Artikel 3 Tarieven
Het tarief, dat voor opdrachtgever is samengesteld, omvat de navolgende componenten:
(…)
3. Reserveringen, werknemers hebben recht op vakantiedagen, verlofdagen, kort verzuim, feestdagen alsmede vakantiegeld. (…)
Artikel 21 Beëindiging en ontbinding
(…)
10. Bij beëindiging of ontbinding van de overeenkomst zal Payroll Company aan de opdrachtgever de kosten van de eindafrekening met de werknemer - zoals wegens niet-genoten vakantiedagen - in rekening brengen voor zover die kosten niet reeds verdisconteerd zijn in het in rekening gebrachte tarief.
2.4.
Eveneens op 12 oktober 2005 is een "Aanvulling op Mantelovereenkomst 105007" gesloten, tussen dezelfde contractspartijen als bij de mantelovereenkomst. In de Aanvulling is, voor zover van belang, het volgende bepaald:
1. (…)
2. Opdrachtgever kiest ervoor om geen vakantiedagen uit te keren en of op te laten nemen. Payroll Company werkt hieraan mee en zal hiervoor geen kosten berekenen echter de risico's die hieruit voortvloeien en de bijbehorende kosten blijven voor rekening van opdrachtgever.
Payroll Tarieven:
Studenten en scholieren Bruto uurloon x 1,48 + € 0,23
Parttimers met een fulltime baan elders Bruto uurloon x 1,523 + € 0,23
Payroll voor reguliere krachten
EXCLUSIEF ziekte Bruto uurloon x 1,577 + € 0,23
2.5.
Bij notariële akte "Overdracht aandelen en aanvullende overeenkomst" d.d. 2 april 2007 heeft Payroll Company Holding B.V. haar aandelen in Factory4Work overgedragen aan een andere (derde) vennootschap. In deze akte is, voor zover van belang, het navolgende bepaald:
Artikel 8 - Aanvullende overeenkomsten
1. De volgende klanten van (de dochtermaatschappijen van) verkoper gaan over op de vennootschap:
- met terugwerkende kracht tot maandag zesentwintig maart tweeduizend zeven:
(…)
b. Cantina Mexicana B.V. te Groningen (…), thans cliënt van Payroll Company Horeca B.V.;
(…)
Alle rechten en verplichtingen tot de datum overgang zijn en blijven volledig voor rekening van genoemde dochters van Payroll Company Holding B.V., inclusief reserveringen vakantiegeld en vakantiedagen, (…)
2.6.
De Mantelovereenkomst en de Aanvulling zijn per 1 juli 2011 geëindigd.
2.7.
In 2012 en 2013 hebben 33 werknemers bij Factory4Work aanspraak gemaakt op uitbetaling van de door hen opgebouwde niet-genoten vakantiedagen, alsmede de daarover verschuldigde wettelijke verhogingen en wettelijke rente. Factory4Work is uiteindelijk overgegaan tot uitbetaling.
2.8.
Factory4Work heeft Cantina Mexicana , voor het eerst bij brief van 7 februari 2016, gesommeerd tot betaling van een bedrag van € 105.527,10, zijnde een vergoeding voor het aan de 33 werknemers uitbetaalde bedrag. Cantina Mexicana heeft hieraan geen gehoor gegeven.
4 Het geschil en de beoordeling daarvan
Eiswijziging
4.1.
Het door Cantina Mexicana gemaakte bezwaar tegen de wijziging van eis wordt ongegrond verklaard, omdat die wijziging niet in strijd is met de eisen van een goede procesorde. Cantina Mexicana heeft bij conclusie van dupliek tevens inhoudelijk gereageerd op het gewijzigde deel van de eis, zodat niet valt in te zien dat zij in haar procesbelangen is geschaad.
4.2.
Factory4Work legt - samengevat - aan de gewijzigde vordering ten grondslag dat Cantina Mexicana op grond van (primair) artikel 2 van de Aanvulling en (subsidiair) artikel 21 lid 10 van de Mantelovereenkomst gehouden is de achteraf aan de werknemers gedane uitbetalingen aan Factory4Work te vergoeden.
4.3.
Cantina Mexicana betwist om te beginnen dat Factory4Work haar contractspartij is (geworden), althans dat eventuele uit de Mantelovereenkomst en Aanvulling voortvloeiende vorderingen op Factory4Work zijn overgegaan. In dit verband betwist zij dat haar voormalige bestuurder heeft ingestemd met een contractsovername, dan wel anderszins Factory4Work als haar contractspartij heeft erkend.
4.4.
Volgens Factory4Work zijn alle rechten en verplichtingen voortvloeiende uit de Mantelovereenkomst en de Aanvulling op haar overgegaan, ingevolge de in artikel 8 van de notariële akte d.d. 2 april 2007 vastgelegde contractsoverneming. De toenmalige bestuurder van Cantina Mexicana heeft hiermee (mondeling) ingestemd en hieraan meegewerkt door alle facturen vanaf de overnamedatum aan Factory4Work te voldoen.
4.5.
De rechtbank oordeelt hierover als volgt. Uit de stellingen van partijen en de door hen overgelegde producties volgt dat Factory4Work ten tijde van de totstandkoming van de Mantelovereenkomst en de Aanvulling nog niet was opgericht, zodat zij niet de oorspronkelijke contractspartij van Cantina Mexicana is. De vraag die dus beantwoord moet worden is of Factory4Work als gevolg van contractsoverneming de rechten en verplichtingen uit hoofde van deze overeenkomsten heeft verkregen.
4.6.
Vooropgesteld wordt dat voor contractsoverneming een akte tussen de overdragende en overnemende partij vereist is, alsmede de medewerking van de wederpartij (artikel 6:159 BW). De wederpartij kan haar medewerking in elke vorm verlenen, hetzij vooraf, hetzij achteraf (TM, Parl. Gesch. 6, p. 585), hetzij zonder duidelijke verklaring (artikel 3:37 lid 1 BW en HR 23 april 1999, NJ 1999/497).
4.7.
Bij notariële akte d.d. 2 april 2007 is Cantina Mexicana als klant van (een dochtermaatschappij van) Payroll Company Holding B.V. overgedragen aan Factory4Work . Deze overdracht behelst, zoals uit de laatste onder 2.5 geciteerde passage duidelijk volgt, een contractsoverneming. Factory4Work heeft onbetwist gesteld dat Payroll Company Holding B.V. als bestuurder van haar dochtermaatschappijen, bevoegd was om een contractsoverneming tot stand te brengen. Daarmee is naar het oordeel van de rechtbank voldaan aan het wettelijke vereiste van een akte.
4.8.
Zoals hiervoor onder 4.6 is vooropgesteld, is de medewerking van de wederpartij vormvrij. Anders dan Cantina Mexicana heeft betoogd, ligt in de betalingen aan Factory4Work vanaf de overnamedatum in beginsel de medewerking van Cantina Mexicana besloten. Door Cantina Mexicana zijn geen feiten of omstandigheden gesteld die met zich zouden kunnen brengen dat, in weerwil van deze betalingen, Factory4Work niet als contractspartij is erkend. Daarmee is naar het oordeel van de rechtbank ook voldaan aan het wettelijke vereiste van medewerking.
4.9.
De slotsom is dat er sprake is geweest van een geldende contractsoverneming, zodat Factory4Work ontvankelijk is in haar vordering.
Uitleg van artikel 2 van de Aanvulling
4.10.
Cantina Mexicana betwist dat partijen zijn overeengekomen dat er geen vakantiedagen zouden worden opgebouwd, of dat er geen vakantiedagen zouden worden uitbetaald aan de haar ter beschikking gestelde werknemers van Factory4Work . Cantina Mexicana stelt dat zij voorheen, zoals te doen gebruikelijk in de horeca, met haar eigen personeel had afgesproken dat vakantiedagen niet gedurende de looptijd van de dienstverbanden werden opgenomen, maar gelijktijdig met vakantierechten werden uitbetaald aan het einde van het dienstverband of in de maand mei. Met de Mantelovereenkomst en Aanvulling is niet beoogd of bedoeld om hier in de toekomst anders mee om te gaan. Cantina Mexicana betwist dat zij een financieel voordeel heeft genoten met het aangaan van deze overeenkomsten.
4.11.
Volgens Factory4Work heeft de voormalig bestuurder van Cantina Mexicana wel degelijk nadrukkelijk verzocht om geen vakantiedagen aan de ter beschikking gestelde werknemers uit te keren, opdat een financieel voordeel (als gevolg van verlaagde tarieven) zou worden verkregen. Hiertoe verwijst Factory4Work naar een door haar voormalig bestuurder opgestelde schriftelijke verklaring (productie 9 van de dagvaarding). Onderdeel van de gemaakte afspraken is dat alle hieraan verbonden risico's en kosten zijn verlegd naar van Factory4Work naar Cantina Mexicana . Nu deze risico's en kosten zich daadwerkelijk hebben verwezenlijkt, dient Cantina Mexicana over te gaan tot vergoeding aan Factory4Work .
4.12.
De rechtbank constateert dat partijen de gemaakte afspraken anders interpreteren. Dit is een kwestie van uitleg, waarbij het aankomt op de zin die de contractspartijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan de gewijzigde bepaling mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.
4.13.
Artikel 2 van de Aanvulling is naar het oordeel van de rechtbank niet voor meerdere uitleg vatbaar. Er staat met zoveel woorden dat Payroll Company geen vakantiedagen aan haar werknemers zal uitkeren en/of op zal laten nemen, en dat hiervoor geen kosten aan Cantina Mexicana zullen worden doorberekend; daartegenover staat dat de risico's die hieruit voortvloeien en de bijbehorende kosten voor rekening van Cantina Mexicana blijven. Hieruit blijkt dat (de toenmalig bestuurders van) Factory4Work en Cantina Mexicana zich bewust waren van de rechten van de werknemers, en dat zij Cantina Mexicana financieel verantwoordelijk hebben willen maken voor het geval die rechten zouden worden uitgeoefend. De rechtbank slaat mede acht op de overgelegde schriftelijke verklaring van de voormalig bestuurder van Factory4Work , waarin deze bedoeling wordt bevestigd en de achtergrond van de gemaakte afspraken nader wordt toegelicht. Cantina Mexicana heeft deze verklaring naar het oordeel van de rechtbank onvoldoende weersproken. Met een enkele, blote betwisting van deze verklaring kon zij niet volstaan, aangezien het gaat om de verklaring van een persoon die rechtstreeks betrokken was bij het maken van de afspraken en die bovendien niet langer aan Factory4Work verbonden is. In dit licht is het onbegrijpelijk dat, zoals namens Cantina Mexicana ter comparitie is verklaard, aan haar voormalig bestuurder - de andere rechtstreeks betrokkene - nooit gevraagd is om een en ander te verklaren.
4.14.
De slotsom is dat artikel 2 van de Aanvulling zo moet worden uitgelegd dat Cantina Mexicana verplicht is om, zoals gevorderd, tot vergoeding aan Factory4Work over te gaan.
Ongeldigheid van de gemaakte afspraak
4.15.
Voorts beroept Cantina Mexicana zich op de nietigheid van artikel 2 van de Aanvulling wegens strijd met de wet en de goede zeden. Het is aan Factory4Work als werkgever om haar wettelijke verplichtingen jegens werknemers na te komen. Het past dan niet om mee te werken aan een constructie waarbij rechten van werknemers worden geschonden, zelfs niet indien de opdrachtgever daarom zou hebben gevraagd (wat hier niet het geval is).
4.16.
Volgens Factory4Work zijn de gemaakte afspraken wel degelijk geldig. De werknemers van Factory4Work zijn namelijk niet beknot in hun rechten, hetgeen blijkt uit het feit dat 33 werknemers vakantiedagen inclusief wettelijke rente en wettelijke verhogingen uitbetaald hebben gekregen. Voor het geval de afspraken toch nietig zouden worden geacht, dan bestrijkt de nietigheid ook de afgesproken (verlaagde) tarieven en dient als gevolg van conversie te worden teruggevallen op het gebruikelijke standaardtarief van Factory4Work . Per saldo zou Cantina Mexicana dan zelfs een hoger bedrag verschuldigd zijn, dan thans gevorderd wordt.
4.17.
De rechtbank stelt voorop dat een rechtshandeling die door inhoud of strekking in strijd is met de goede zeden of de openbare orde, nietig is (artikel 3:40 lid 1 BW). Artikel 2 van de Aanvulling staat op gespannen voet met het bepaalde in Afdeling 7.10.3 BW waarin de regeling met betrekking tot de vakantiedagen van werknemers is opgenomen. Het betreft hier rechten en verplichtingen die een werkgever jegens werknemers in acht dient te nemen, en waarvan (in beginsel) niet ten nadele van die werknemers kan worden afgeweken. De tussen partijen gemaakte afspraak komt erop neer dat Factory4Work haar verplichtingen uit hoofde van deze dwingende vakantieregeling niet zal nakomen, tenzij haar werknemers naderhand zelf actie ondernemen, in welk geval Cantina Mexicana de rekening krijgt gepresenteerd. Vast staat dat Factory4Work ook niet eerder tot uitkering aan 33 werknemers overgegaan, dan nadat deze personen - met aankondiging van een gerechtelijke procedure - daarop aanspraak hebben gemaakt. Factory4Work laat echter ten onrechte onvermeld dat er (mogelijk vele) andere werknemers zijn die geen actie hebben ondernomen, en derhalve in strijd met de wettelijke vakantieregeling geen vakantiedagen hebben ontvangen of uitgekeerd gekregen. Aldus strekt de gemaakte afspraak tot benadeling van de werknemers van Factory4Work en daarom is deze naar het oordeel van de rechtbank nietig wegens strijd met de goede zeden.
4.18.
Deze grond van nietigheid betreft naar het oordeel van de rechtbank niet alle afspraken die in de Mantelovereenkomst en de Aanvulling zijn vastgelegd, maar slechts die afspraken die in onverbrekelijk verband met artikel 2 van de Aanvulling staan (artikel 3:41 BW). Van zodanig verband is naar het oordeel van de rechtbank ten aanzien van de in de Aanvulling overeengekomen tarieven sprake, aangezien er vanuit gegaan moet worden dat daarin - zoals uit artikel 2 volgt - geen kosten voor vakantiedagen zijn verdisconteerd. Ten overvloede overweegt de rechtbank dat de terbeschikkingstelling van de werknemers op zichzelf hier los van staat, zodat de daaraan ten grondslag liggende Mantelovereenkomst gelding heeft. Partijen gaan daar zelf overigens ook van uit.
4.19.
Anders dan Factory4Work betoogt, kan zij niet in plaats van vergoeding voor de aan de 33 werknemers gedane uitkering alsnog haar gebruikelijke standaardtarief - wat daar verder ook van zij - aan Cantina Mexicana doorberekenen over de vakantie-uren die aan die gedane uitkering ten grondslag hebben gelegen. Artikel 3:42 BW brengt tot uitdrukking dat conversie mogelijk is indien de strekking van een nietige rechtshandeling in een zodanige mate aan die van een andere, als geldig aan te merken rechtshandeling, beantwoordt dat aangenomen mag worden dat die andere rechtshandeling zou zijn verricht, indien van de eerstgenoemde wegens haar ongeldigheid zou zijn afgezien. De strekking van Artikel 2 van de Aanvulling is dat Cantina Mexicana tarieven zonder een vakantiedagencomponent verschuldigd is, terwijl door Factory4Work aangedragen alternatief juist uitgaat van het tegendeel daarvan. Om die reden kan van conversie geen sprake zijn.
4.20.
De slotsom is dat Factory4Work zich jegens Cantina Mexicana niet op artikel 2 van de Aanvulling kan beroepen, zodat deze primair aangevoerde grondslag niet tot toewijzing van de vordering kan leiden.
Artikel 21 lid 10 van de Mantelovereenkomst
4.21.
Volgens Factory4Work heeft zij geen kosten voor vakantiedagen bij Cantina Mexicana in rekening gebracht, zodat zij - nu de overeenkomst tussen partijen geëindigd is - in elk geval op grond van artikel 21 lid 10 van de Mantelovereenkomst betaling van de door haar gemaakte kosten ter zake van de uitbetaling van vakantiedagen kan vorderen.
4.22.
Cantina Mexicana betwist dat artikel 21 lid 10 van de Mantelovereenkomst van toepassing is. Hiertoe verwijst zij naar het bepaalde in artikel 3 lid 3 van de Mantelovereenkomst, waarin is bepaald dat vakantiedagen in de tarieven zijn verdisconteerd.
4.23.
In r.o. 4.18 is overwogen en beslist dat de Mantelovereenkomst onverkort geldt. Op grond van artikel 21 lid 10 van de Mantelovereenkomst kan Factory4Work , onder bepaalde voorwaarden, kosten van de eindafrekening met haar werknemers aan Cantina Mexicana in rekening brengen. Partijen verschillen van mening over de vraag of voldaan is aan het vereiste dat die kosten niet verdisconteerd zijn in het in rekening gebrachte tarief. De rechtbank oordeelt hierover als volgt. Als gevolg van de nietigheid van artikel 2 van de Aanvulling zijn de daarmee samenhangende tariefafspraken komen te vervallen. In de Mantelovereenkomst zijn geen tarieven opgenomen. Bij deze stand van zaken dient ervan uit te worden gegaan dat tussen partijen geen tarieven zijn overeengekomen. Daardoor is geen sprake van een tarief "dat voor de opdrachtgever is samengesteld" als bedoeld in artikel 3 van de Mantelovereenkomst, zodat Cantina Mexicana zich daar niet op kan beroepen. In r.o. 4.18 is verder overwogen en beslist dat in de in de Aanvulling opgenomen tarieven geen kosten voor vakantiedagen zijn verdisconteerd. Niet in geschil is dat Factory4Work op basis van deze tarieven aan Cantina Mexicana gefactureerd heeft. De slotsom is dat aan alle vereisten van artikel 21 lid 10 van de Mantelovereenkomst is voldaan, zodat Factory4Work de kosten van de eindafrekening voor haar 33 werknemers aan Cantina Mexicana in rekening kan brengen.
4.24.
Voorgaand oordeel betekent nog niet dat de vordering integraal kan worden toegewezen. Factory4Work heeft als productie 12 een berekening overgelegd ter onderbouwing van haar gewijzigde eis. Aan de hand van de ter comparitie gegeven toelichting maakt de rechtbank op dat de vordering is berekend door achtereenvolgens (i) de vakantiedagen plus de schadevergoeding (wettelijke verhoging en wettelijke rente) te verminderen met de werkgeverslasten, (ii) de uitkomst daarvan te delen door het uurloon van de betreffende medewerker, en (iii) het aldus verkregen aantal omgerekende uren te vermenigvuldigen met de destijds aan Cantina Mexicana gefactureerde tarieven. Onder "kosten van de eindafrekening" als bedoeld in artikel 21 lid 10 van de Mantelovereenkomst kunnen naar het oordeel van de rechtbank alleen die kosten zijn begrepen, die verband houden met een reguliere eindafrekening die na de beëindiging van een dienstverband van een werknemer plaatsvindt, dat wil zeggen een afrekening waarbij Factory4Work haar werkgeversverplichtingen naar behoren is nagekomen. Dat laatste is immers iets wat Cantina Mexicana als opdrachtgever redelijkerwijs mocht verwachten. Dat betekent dat Factory4Work niet de wettelijke verhogingen en wettelijke rente die zij als werkgever als sanctie op niet tijdige betaling van vakantiedagen verschuldigd is geworden, aan Cantina Mexicana in rekening kan brengen. Evenmin geeft artikel 21 lid 10 van de Mantelovereenkomst Factory4Work het recht om haar tarieven over het aantal omgerekende uren in rekening te brengen; de bepaling ziet immers uitsluitend op kosten en niet op tarieven. Het feit dat de arbeidskosten inmiddels zodanig zijn gestegen dat de in dit geval gefactureerde tarieven geen volledige dekking geven, zoals ter comparitie is aangevoerd, is een omstandigheid die voor eigen rekening en risico van Factory4Work behoort te blijven.
4.25.
De rechtbank zal Factory4Work opdragen een nieuwe berekening in het geding te brengen, met inachtneming van de hiervoor onder r.o. 4.24 genoemde uitgangspunten. Cantina Mexicana zal desgewenst bij antwoordakte daarop kunnen reageren.
4.26.
Iedere verdere beslissing zal in afwachting hiervan worden aangehouden.