Uitspraken

De rechtbank passeert dit verweer en neemt daarbij als uitgangspunt dat Aegon in haar brief van 26 november 2012 aan [verzoekers] heeft erkend dat [bestuurder] (net) door rood is gereden. Voor het eerst in deze procedure komt Aegon daarop terug. Ter zitting heeft de advocaat van Aegon over deze brief gesteld dat het niet de bedoeling van Aegon is geweest om daarin de conclusies van het rapport te erkennen. Het is uitsluitend een constatering van wat er in het rapport staat, aldus Aegon.

De rechtbank kan Aegon hierin echter niet volgen. De tekst van de brief, hiervoor geciteerd onder 2.11, is duidelijk en laat geen ruimte voor een andere lezing dan dat Aegon er op dat moment van uitging dat ook [bestuurder] - conform de conclusies van het FTO - door rood is gereden. Bovendien komt Aegon in deze brief op basis van de verkeersfouten van beide partijen - dus ook van [bestuurder] - al op 50% aansprakelijkheid, waar Aegon in haar brief van 14 september 2012 nog geen enkele aansprakelijkheid wilde erkennen. Aegon is in beginsel gebonden aan haar buitengerechtelijke erkenning van voormeld feit. De rechtbank ziet in hetgeen Aegon heeft aangevoerd geen reden om haar niet aan de erkenning gebonden te achten. Gesteld noch gebleken is dat Aegon na de erkenning de beschikking heeft gekregen over informatie die een ander licht werpt op de toedracht van het ongeval. Integendeel, Aegon grondt haar betwisting van het door rood rijden door [bestuurder] op de getuigenverklaringen, waarvan moet worden aangenomen dat Aegon die reeds vóór het verzenden van de brief van 26 november 2012 in haar bezit had. Overigens ziet de rechtbank, anders dan Aegon, in die getuigenverklaringen onvoldoende aanleiding om aan de conclusies van het FTO voorbij te kunnen gaan. Weliswaar heeft getuige [bestuurder] verklaard dat zij denkt dat [bestuurder] ongeveer 2 meter van de verkeerslichten reed toen dat licht van groen naar oranje sprong en heeft getuige [getuige 2] verklaard dat [bestuurder] op dat moment nagenoeg onder de verkeerslichten reed, maar [bestuurder] zelf verklaart dat zij 10 meter van het verkeerslicht was toen die van groen naar oranje sprong. Hierin is al een inconsistentie tussen de verschillende getuigenverklaringen gelegen. Verder acht de rechtbank hierbij van belang dat het inschatten van een afstand tot een object terwijl de observator zelf met een snelheid van 80 km/uur, zijnde meer dan 20 meter per seconde, in de richting van dat object rijdt, erg moeilijk is. De rechtbank volgt hiermee mr. Middeldorp, die ter zitting heeft gesteld dat bij een snelheid van 80 km/uur niet valt uit te sluiten dat mensen zich op de afstand verkijken. Daar komt bij dat het ten tijde van het ongeval donker was, hetgeen het inschatten van afstanden verder bemoeilijkt. Bovendien hebben de getuigen en [bestuurder] hun verklaringen afgelegd kort na het meemaken, althans aanschouwen van een ernstig ongeval. De rechtbank hecht daarom meer waarde aan de objectieve analyse van het ongeval door FTO en minder aan de subjectieve waarnemingen van genoemde getuigen.

De reden waarom er - nu, meer dan twee jaar na het ongeval - nadere verhoren zouden moeten plaatsvinden van voornoemde getuigen heeft Aegon niet nader onderbouwd. Zonder nadere toelichting, die Aegon niet heeft gegeven, valt niet in te zien wat het opnieuw horen van deze getuigen toevoegt aan voormelde verklaringen die zij kort na het ongeval hebben afgelegd.

Inhoudelijke beoordeling; het toetsingskader

Op grond van artikel 185 Wegenverkeerswet 1994 is Aegon aansprakelijk voor de schade van [slachtoffer], tenzij sprake zou zijn geweest van overmacht bij de bestuurder van de auto, [bestuurder]. Aegon gaat ervan uit dat geen sprake is van overmacht zijdens [bestuurder] (vgl. verweerschrift sub 31) en beroept zich dus niet op deze tenzij regel.

Aegon dient dan op grond van de in de jurisprudentie aanvaarde zogenaamde 50%-regel op billijkheidsgronden ten minste 50% van de schade te vergoeden, wegens de verwezenlijking van het aan motorrijtuigen verbonden gevaar (“Betriebsgefahr”).

De rechtbank zal gelet op het partijdebat hierna op de voet van artikel 6:101 BW allereerst nagaan of er reden is af te wijken van de 50%-regel, omdat de schade voor meer dan 50% het gevolg is van omstandigheden die aan [bestuurder] moeten worden toegerekend; de wederzijdse causaliteit.

Daarna dient de rechtbank gezien de stellingen van partijen nog te beoordelen of de billijkheid wegens de uiteenlopende ernst van de gemaakte fouten of andere omstandigheden van het geval een andere verdeling eist dan de maatstaf van de wederzijdse causaliteit; de zogenoemde billijkheidscorrectie.

De wederzijdse causaliteit

[verzoekers] heeft in dit kader gesteld dat, indien wordt uitgegaan van de bevindingen van het FTO - wat de rechtbank blijkens het voorgaande in dezen ook doet - [slachtoffer] met haar fiets voor haar verkeerslicht heeft stilgestaan voordat zij de N284 is overgestoken, maar dat [slachtoffer] niet heeft gewacht met oversteken totdat het verkeerslicht voor haar op groen stond. Tegenover deze ene fout van [slachtoffer] staan echter meerdere verkeersfouten van [bestuurder]. Zij heeft niet de intentie gehad om voor het oranje/rode verkeerslicht te stoppen. Ze heeft toen het verkeerslicht op oranje sprong juist gas bij gegeven, waardoor zij op het moment waarop zij de stopstreep passeerde ongeveer 90 km/uur reed. [bestuurder] is door rood gereden en ze heeft daarbij geen rekening gehouden met een mogelijk overstekende fietser. Volgens vaste jurisprudentie moest [bestuurder] wel met de verkeersfout van [slachtoffer] - door rood licht rijden - rekening houden. [bestuurder] heeft ook ruimschoots de gelegenheid gehad om [slachtoffer] aan te zien komen fietsen. Door de straatverlichting was het fietspad duidelijk zichtbaar voor weggebruikers. Bovendien was het spitsuur en daarmee des te meer reden voor [bestuurder] om met overstekende fietsers rekening te houden. Dit alles rechtvaardigt een causaliteitsafweging in het voordeel van [slachtoffer], aldus [verzoekers].

Aegon stelt zich op het standpunt dat de causale verdeling geen hogere vergoeding dan 50% eist, omdat [bestuurder] geen verkeersfouten heeft gemaakt en [slachtoffer] juist wel. [slachtoffer] heeft het voor haar geldende rode verkeerslicht en de op het wegdek aangegeven haaietanden genegeerd. Verder heeft zij bij het oversteken niet het fietspad gevolgd, maar is zij de N284 schuin overgestoken. Ook staat volgens Aegon niet vast dat [slachtoffer] fietsverlichting voerde.

De rechtbank is van oordeel dat de schade van [slachtoffer] in beduidend hogere mate het gevolg is van omstandigheden die aan [bestuurder] kunnen worden toegerekend dan aan omstandigheden die aan [slachtoffer] kunnen worden toegerekend en zij overweegt daartoe als volgt.

Aan Aegon kan worden toegegeven dat [slachtoffer] in enige mate eigen schuld heeft aan het ontstaan van het ongeval. Zij is immers door rood licht gereden. Dit behoeft in die zin een nuancering, dat [slachtoffer] niet komend uit de Lange Trekken met volle fietssnelheid direct door rood licht de N284 is overgestoken, maar dat zij eerst vóór de N284 volledig is gaan stilstaan voor het voor haar bedoelde rode verkeerslicht. Zij heeft vervolgens de zich daar bevindende drukknop geactiveerd, evident met de bedoeling om haar verkeerslicht van rood naar groen te laten overschakelen. Uit het rapport van FTO blijkt dat zij echter niet op dat groene licht heeft gewacht, maar gedurende het rode licht met haar fiets vanuit stilstand is opgetrokken om met - vanwege dat optrekken - gematigde fietssnelheid de N284 over te steken. De fout van [slachtoffer] is dus dat zij te vroeg - blijkens het rapport van FTO: kort voor haar verkeerslicht op groen sprong - is gaan rijden. Kennelijk anticiperend op dat groene licht voor haarzelf en op het rode licht voor de rijbaan waar [bestuurder] op reed. Ter zitting heeft [slachtoffer] immers verklaard dat zij vijf dagen per week naar haar stageadres ging, dat zij elke dag op de fiets ging en elke dag die kruising moest oversteken. [slachtoffer] moet daarom bekend worden geacht met de werking/het lichtschema van de verkeerslichten op de betreffende kruising.

Aegon rekent aan [slachtoffer] als afzonderlijk verwijt aan dat zij naast het door rood rijden ook haaietanden heeft genegeerd. De rechtbank gaat hieraan voorbij. Terecht heeft [verzoekers] ter zitting opgemerkt dat van een dubbele verkeersfout geen sprake is, nu uit artikel 64 van het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 (hierna: RVV 1990) volgt dat verkeerslichten gaan boven verkeerstekens die de voorrang regelen, zoals haaietanden.

Aegon verwijt [slachtoffer] ook dat zij de N284 schuin is overgestoken. Dat maakt Aegon op uit prod. 9, foto 2, bij verzoekschrift en de verklaring van [bestuurder]. De rechtbank kan Aegon hierin niet volgen. Met [verzoekers] is de rechtbank van oordeel dat uit de politiefoto’s (verzoekschrift prod. 5) genoegzaam blijkt dat [slachtoffer] de N284 recht is overgestoken. Met name wijst de rechtbank hierbij op de foto’s waarop is te zien dat de politie op de avond van het ongeval de plek van impact tussen de auto van [bestuurder] en de fiets van [slachtoffer] en de onderlinge positie van deze twee rijtuigen op dat moment ten opzichte van elkaar heeft gereconstrueerd, door op het fietspad de fiets tegen de neus van de auto te situeren. Noch uit de foto’s noch uit het rapport van FTO valt op te maken dat [slachtoffer] schuin is overgestoken.

Verder passeert de rechtbank de enkele opmerking van Aegon dat niet vaststaat dat [slachtoffer] fietsverlichting voerde. Daargelaten dat Aegon hiermee niet uitdrukkelijk heeft gesteld dat [slachtoffer] géén fietsverlichting voerde, gaat de rechtbank er op grond van de overgelegde foto’s (verzoekschrift prod. 5) vanuit dat [slachtoffer] haar fietsverlichting aan had. Terecht wijst [verzoekers] erop, dat op enkele van de overgelegde foto’s is te zien dat de schakelaar van de fietsverlichting op “on” stond. Aegon heeft geen reden gegeven om te kunnen aannemen dat de schakelaar kort voor de aanrijding niet op on stond en/of dat de verlichting desondanks niet werkte.

[bestuurder] kan ten eerste worden verweten dat zij door rood is gereden; een ernstige overtreding met een voorzienbaar groot risico op een ongeval en dus op letsel.

Daaraan voorafgaand heeft [bestuurder] naar het oordeel van de rechtbank niet correct gereageerd op het oranje licht dat het verkeerslicht voor haar rijbaan is gaan uitstralen. Ingevolge artikel 68 van het RVV 1990 moet een bestuurder voor een “geel” licht (in het normale spraakgebruik meestal een oranje licht genoemd) stoppen, tenzij de bestuurder het verkeerslicht zo dicht is genaderd dat stoppen redelijkerwijs niet meer mogelijk is, in welk geval de bestuurder mag doorgaan. Op deze tenzij-regel kan [bestuurder] zich in dit geval echter niet beroepen. Uit het rapport van LTO volgt immers dat [bestuurder] nog 102,6 meter van de stopstreep was verwijderd toen het verkeerslicht voor haar rijrichting van groen licht naar oranje (geel) licht overging en dat zij daarmee nog voldoende afstand had van de stopstreep “om op een rustige manier voor de stopstreep tot stilstand te kunnen komen”. [bestuurder] heeft echter in plaats van het gas los te laten haar snelheid van ongeveer 80 km/uur gehandhaafd en is op de kruising met de Lange Trekken afgereden zonder zich er voldoende van te vergewissen of de kruising zodanig vrij was, dat zij die kruising zonder problemen met die snelheid zou kunnen passeren. Daarbij moest [bestuurder] er ook rekening mee houden dat haar verkeerslicht op rood zou springen nog voordat zij de stopstreep zou passeren en dat de verkeerslichten voor andere rijbanen (waaronder ook de fietspaden) dan op groen zouden springen, waarna logischerwijs het verkeer op die rijbanen in beweging zou komen.

Hier komt bij dat [bestuurder] valt toe te rekenen dat zij [slachtoffer] niet heeft zien oversteken. Zoals gezegd is [slachtoffer] vanuit stilstand met haar fiets opgetrokken om vanaf haar verkeerslicht de N284 over te gaan steken. Zij had daarbij dus (nog) geen hoge fietssnelheid. [slachtoffer] heeft vervolgens - vanuit haarzelf gezien - de eerste twee rijbanen van de N284 al geheel overgestoken. Er is gesteld noch gebleken dat het zicht vanaf de rijbaan waar [bestuurder] op reed op het traject dat [slachtoffer] als overstekende fietser over de N284 heeft afgelegd werd verhinderd. Weliswaar heeft Aegon gesteld dat het spitsuur was, maar niet dat er voertuigen op de rijbaan voor linksaf stonden die [bestuurder] het zicht op overstekende fietsers hebben ontnomen. Ook uit de getuigenverklaringen volgt niet dat de rijbanen van de kruising vol met verkeer stonden. Verder staat vast dat het droog weer was en dat de kruising op het moment van het ongeval verlicht werd door straatverlichting. De rechtbank gaat er daarom van uit dat [bestuurder] [slachtoffer] heeft moeten kunnen zien. [bestuurder] heeft dan niet goed uitgekeken bij het naderen van de kruising.

De rechtbank kan [verzoekers] niet volgen in de stelling dat [bestuurder] op het moment waarop zij de stopstreep passeerde ongeveer 90 km/uur reed. De berekening waar [verzoekers] deze stelling op baseert komt niet uit op 90 km/uur, maar op 85,5 km/uur (vgl. verzoekschrift sub 49). Bovendien heeft [verzoekers] bij die berekening zonder nadere toelichting een andere methodiek gehanteerd dan het FTO heeft gedaan in het proces-verbaal van bevindingen van 15 november 2012. Nu is gesteld noch gebleken dat de methodiek van FTO onjuist is, gaat de rechtbank uit van de door FTO berekende snelheden.

In het kader van de afweging van de wederzijdse causaliteit leidt dit niet tot 100% aansprakelijkheid van Aegon voor de schade van [slachtoffer], nu ook zij - al is het in beperktere

mate - een fout heeft gemaakt die heeft bijgedragen aan het ontstaan van het ongeval. Gezien de hierna nog toe te passen billijkheidscorrectie, behoeft de rechtbank hierbij niet nauwkeuriger - met exacte percentages - aan te geven in welke mate de aan ieder toe te rekenen omstandigheden tot de schade hebben bijgedragen; dat is zonder goede zin (vgl. HR 3 juni 2005, NJ 2008, 286).

De billijkheidscorrectie

Hierbij kunnen een rol spelen de uiteenlopende ernst van de door betrokkenen gemaakte fouten of andere omstandigheden van het geval, zoals de ernst van het opgelopen letsel.

Aegon zelf hanteert vanwege de zeer ernstige gevolgen van het ongeval voor [slachtoffer] in dit kader een correctiepercentage van 25%.

[verzoekers] heeft er in dit kader op gewezen dat [slachtoffer] de zwakke verkeersdeelnemer is en [bestuurder] in een gemotoriseerd voertuig reed; het zogenoemde “Betriebsgefahr”. Verder was [slachtoffer] ten tijde van het ongeval pas 19 jaar en heeft zij aan het ongeval bijzonder ernstig en blijvend letsel overgehouden. [slachtoffer] en haar ouders kunnen daarvoor geen aanspraak maken op een verzekeringsdekking. Ten slotte valt de ernst van de verkeersfout van [slachtoffer] in het niet bij de fouten die [bestuurder] heeft gemaakt.

De rechtbank passeert in dit kader de stelling van [verzoekers] aangaande het Betriebsgefahr, nu dat al volledig in de hiervoor aangehaalde 50%-regel is verdisconteerd en daarom niet nogmaals mag worden meegewogen bij de beoordeling van de vraag of aanleiding bestaat om redenen van billijkheid een kleiner gedeelte van de schade voor rekening van de benadeelde te laten dan voortvloeit uit een afweging van de mate waarin de aan ieder toe te rekenen omstandigheden tot de schade hebben bijgedragen (vgl. nogmaals HR 3 juni 2005, NJ 2008, 286).

Wel hecht de rechtbank bij de voorliggende billijkheidscorrectie groot belang aan de hiervoor beschreven uiteenlopende ernst van de gemaakte fouten van [bestuurder] en [slachtoffer], die hebben bijgedragen aan het ontstaan van het ongeval, de aard en ernst van het letsel bij [slachtoffer] en de daarmee samenhangende omvangrijke schade en de jeugdige leeftijd waarop [slachtoffer] met dit letsel en deze schade wordt geconfronteerd.

De rechtbank ziet daarom tegen de achtergrond van hetgeen zij hiervoor heeft overwogen en beslist aangaande de wederzijdse causaliteit, voldoende grond om na toepassing van de billijkheidscorrectie 100% van de aansprakelijkheid bij Aegon neer te leggen.

De kosten van dit deelgeschil

Aegon acht het aantal door de advocaat van [verzoekers] aan dit deelgeschil bestede uren echter bovenmatig. Tegen twee opgevoerde werkzaamheden heeft Aegon dit verweer nader ingekleed.

Ten eerste acht Aegon de aan het opstellen van een verzoekschrift bestede aantal van 21,5 uren onredelijk hoog. Er is in het verzoekschrift volgens Aegon teveel aandacht besteed aan de omvang van de schade, terwijl het verzoek zich daar niet op richt. Verder acht Aegon het overbodig dat het verzoekschrift door een kantoorgenoot van mr. Middeldorp wordt gelezen en aangevuld.

Ook bovenmatig, aldus Aegon, is het aantal van 14 uur dat aan de mondelinge behandeling wordt besteed. Met de bestudering van het verweerschrift, de zitting zelf en de afwikkeling daarvan is volgens Aegon hooguit 6 uur gemoeid.

De rechtbank overweegt als volgt. De uren die mr. Middeldorp aan het opstellen van het verzoekschrift heeft besteed, acht de rechtbank verdedigbaar en redelijk. Mr. Middeldorp is immers (enkel) benaderd voor het voeren van dit deelgeschil en was tot die tijd niet bekend met de zaak van [slachtoffer] en de reeds lopende onderhandelingen tussen [verzoekers] en Aegon. Voor het opstellen van het verzoekschrift diende mr. Middeldorp zich dus volledig in het geschil tussen partijen te verdiepen. Verder heeft Aegon weliswaar gesteld dat zij het overbodig acht dat het verzoekschrift door een kantoorgenoot van mr. Middelkoop wordt meegelezen en aangevuld, maar vervolgens dat standpunt niet nader toegelicht na de stellingname door mr. Middeldorp dat die werkwijze uiteindelijk tot minder hoge kosten leidt. De rechtbank passeert daarom dat verweer van Aegon op dit punt.

Voorts volgt de rechtbank Aegon niet in haar stelling dat het aantal opgevoerde uren voor de mondelinge behandeling bovenmatig is. Weliswaar betreft het een aanzienlijk aantal uren, maar hierbij acht de rechtbank van belang dat tot één week voor de zitting [verzoekers] op goede gronden in de veronderstelling verkeerde dat ook Aegon uitging van de door FTO geschetste toedracht van het ongeval. Toen Aegon op het laatste moment - namelijk pas in haar verweerschrift - haar tot dan toe ingenomen standpunt wijzigde en een onderdeel van het rapport van FTO betwistte, ontstond voor mr. Middeldorp de noodzaak zich daarop gedegen voor te bereiden. Dat zij daarmee het door Aegon redelijk geachte aantal van 6 uren heeft overschreden, is aan deze tournure van Aegon te wijten.

Ten slotte rechtvaardigt het grote (financiële) belang van de voorliggende zaak dat mr. Middeldorp zich daar gedegen in heeft verdiept. Het daarbij gehanteerde uurtarief van € 200,- acht de rechtbank alleszins redelijk.

De rechtbank zal daarom de kosten van het deelgeschil begroten conform het verzoek van [verzoekers] en zal Aegon veroordelen dit bedrag aan [verzoekers] te betalen.