Uitspraken

Blijkens jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJEU) gewezen ten aanzien van artikel 5 lid 3 EEX-Vo volgt dat “plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan of kan voordoen” zowel ziet op de plaats waar de schade is ingetreden als op de plaats van de gebeurtenis die de oorzaak van de schade vormt (zie Hof van Justitie EU, 3 oktober 2013, C-170/12, Pinckney/KDG). Deze rechtspraak is van overeenkomstige toepassing ten aanzien van artikel 7 lid 2 herschikte EEX-Vo.

Indien de stelling van [eiser] dat de Habitam en Rainbow lampen inbreuk maken op de auteursrechten op de Layer II en de Layer III lampen juist is en de inbreukmakende lampen in Nederland worden verkocht, hetgeen door Bellino ten aanzien van de Rainbow lampen niet is betwist, zal dit tot schade aan de kant van [eiser] kunnen leiden. De rechtsmacht van de Nederlandse rechter is daarmee in beginsel gegeven.

Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is Nederlands recht van toepassing. Dit vloeit voort uit artikel 5 van de Berner Conventie voor de bescherming van werken van letterkunde en kunst. De toepasselijkheid van het Nederlands recht staat overigens tussen partijen niet ter discussie.

Ten aanzien van de door [eiser] gestelde inbreuk die de Habitam lampen van Bellino (4100, 4110 en 4121) maken op de lampen van [eiser] , heeft Bellino als meest verstrekkende verweer gevoerd dat zij de Habitam lampen nooit in productie heeft genomen. Bellino heeft deze lampen, op verzoek van een Nederlandse klant, ontworpen en als zodanig opgenomen in de “pre-online catalogus 2017” van Bellino. Deze catalogus is echter slechts een digitale conceptversie, die uiteindelijk nooit is gedrukt. De online conceptversie is slechts aan een beperkt aantal klanten toegezonden. Bellino is nooit tot daadwerkelijke productie en verkoop van de Habitam lampen overgegaan, omdat zij bij schrijven van 3 oktober 2017 van de advocaat van [eiser] er op is gewezen dat het auteursrecht op de Layer lampen bij [eiser] rust en de Habitam lampen daarop een inbreuk maken. Bovendien heeft Bellino ten aanzien van de Habitam lampen aan [eiser] een onthoudingsverklaring doen toekomen.

Tegenover de gemotiveerde betwisting door Bellino dat zij tot productie en verkoop van de Habitam lampen is overgegaan heeft [eiser] onvoldoende aannemelijk gemaakt dat sprake is van ongeoorloofde verveelvoudiging als bedoeld in de Aw, dan wel dat sprake is van slaafse nabootsing van de lampen van [eiser] . [eiser] heeft wel gesteld dat mogelijk een grote voorraad Habitam lampen ergens in een loods ligt opgeslagen, maar enig concreet aanknopingspunt voor deze stelling heeft [eiser] niet gegeven. Voorbeelden van Voor zover [eiser] stelt dat het enkele afbeelden van de Habitam lampen in de online catalogus, zoals overgelegd als productie 9 door [eiser] , een inbreuk oplevert op de auteursrechten van [eiser] , faalt deze stelling. Het enkele afbeelden van de Habitam lampen in de online catalogus kan niet worden aangemerkt als het verveelvoudigen of openbaar maken in de zin van de Aw.

Het voorgaande brengt mee dat de vorderingen van [eiser] , voor zover deze zien op de Habitam lampen van Bellino en zijn gegrond op een door [eiser] gestelde inbreuk op grond van de Aw, zullen worden afgewezen. Nu onvoldoende aannemelijk is dat Bellino daadwerkelijk is overgegaan tot productie en verkoop van de Habitam lampen, bestaat evenmin grond om aan te nemen dat sprake is van slaafse nabootsing. Ook op die grond komen de vorderingen niet voor toewijzing in aanmerking.

Ten aanzien van de door [eiser] gestelde inbreuk op zijn auteursrechten op de Layer II en III lampen overweegt de voorzieningernechter als volgt.

Om in aanmerking te komen voor auteursrechtelijke bescherming dient een werk de uitdrukking te vormen van de eigen intellectuele schepping van de maker van dit werk, dat wil zeggen dat het werk een eigen, oorspronkelijk karakter dient te bezitten en het persoonlijk stempel van de maker dient te dragen.
Het bezitten van een eigen oorspronkelijk karakter houdt kort gezegd in dat de vorm niet ontleend mag zijn aan die van een ander werk (vgl. art. 13 Aw).
De eis dat het voortbrengsel het persoonlijk stempel van de maker moet dragen betekent dat sprake moet zijn van een vorm die het resultaat is van scheppende menselijke arbeid en dus van creatieve keuzes en die aldus het voortbrengsel is van de menselijke geest. Daarbuiten valt in elk geval al hetgeen een vorm heeft die zo banaal of triviaal is, dat daarachter geen creatieve arbeid van welke aard ook valt aan te wijzen.

Van een vorm die zo banaal of triviaal is, dat daarachter geen creatieve arbeid van welke aard ook valt te aan te wijzen, is ten aanzien van de Layer II en III lampen geen sprake. De twee en drie-voudige gelaagde voet, die bestaat uit een strak vormgegeven vierkant of een cillinder, welke voet in de kern wordt verbonden door een eveneens strak vormgegeven vierkant of cillinder en waarvan de vorm strikt doorloopt in de kap, is onmiskenbaar het resultaat van scheppende menselijke arbeid en van creatieve keuzes en wordt niet slechts bepaald door de aan lampen te stellen functionaliteitseisen. In zoverre kan in redelijkheid niet betwijfeld worden dat het gaat om werken in de zin van de Aw.

[eiser] heeft, als productie 7, (ontwerp)tekeningen en schetsen van zijn hand overgelegd, waaruit zou blijken hoe hij tot bepaalde “creatieve keuzes” is gekomen bij het ontwerpen van de onderhavige lampen en waaruit volgt dat deze lampen inderdaad in 2001 door hem zijn bedacht (en getekend). Hoewel Bellino vraagtekens heeft geplaatst bij de bewijskracht van de door [eiser] overgelegde ontwerptekeningen ten aanzien van de vraag welke datum heeft te gelden voor het ontstaan van het auteursrecht, heeft Bellino in ieder geval niet weersproken dat de ontwerpen van [eiser] van de Layer II en III lampen vanaf het jaar 2003 zijn gepubliceerd in diverse (woon)tijdschriften. Aangenomen kan dan ook worden dat in ieder geval vanaf 2003 een auteursrecht is ontstaan met betrekking tot de Layer II en III lampen.

De stelling van Bellino dat ten aanzien van de Layer II en III lampen geen sprake is van een werk in de zin van de Aw, omdat Bellino reeds vóór 2003 vergelijkbare lampen op de markt heeft gebracht, te weten de modellen 1401 E tot en met 1404 E in de catalogus van Bellino 2000-2001 en de modellen 1421 A en 1420 A in de catalogus van Bellino 2000-2001 (productie 8 van Bellino), waaraan de lampen van [eiser] zijn ontleend, faalt. De betreffende lampen waarnaar Bellino verwijst betreffen lampen met slechts een enkelvoudige voet en niet de voor de Layer II en III kenmerkende en onderscheidende twee- dan wel drielaagse voet. Deze lampen wijken daarmee naar het oordeel van de voorzieningenrechter zodanig af van de door Layer II en III lampen van [eiser] dat niet aannemelijk is dat de lampen Layer II en III van [eiser] zijn ontleend aan de door Bellino hiervoor genoemde lampen uit de collectie van 2000 -2001.

De conclusie moet zijn dat de Layer II en III lampen als werken in de zin van de Aw moeten worden aangemerkt en aldus voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komen.

Vervolgens komt de vraag aan de orde of de Rainbow lampen als opgenomen in de catalogus van Bellino van eind 2017 inbreuk maken op het auteursrecht op de Layer II en III lampen. De voorzieningenrechter stelt daarbij voorop dat van een ongeoorloofde verveelvoudiging in auteursrechtelijke zin (‘ontlening’, artikel 13 Auteurswet) sprake is indien een voldoende mate van overeenstemming bestaat tussen het auteursrechtelijk beschermde werk en het beweerdelijk inbreukmakende werk. Daartoe moet worden beoordeeld of het beweerdelijk inbreukmakende werk de auteursrechtelijk beschermde trekken van het eerdere werk vertoont, zodanig dat de totaalindrukken overeenkomen. Een vermoeden van ontlening moet worden aangenomen indien het beweerdelijk inbreukmakende werk in zodanige mate de auteursrechtelijk beschermde trekken van het eerdere werk vertoont, dat de totaalindrukken die beide werken maken te weinig verschillen voor het oordeel dat het eerstbedoelde werk als een zelfstandig nieuw en oorspronkelijk werk kan worden aangemerkt. Daarvan is hier naar het oordeel van de voorzieningenrechter sprake.

In de Rainbow lampen met een twee- dan wel drielaagse voet, als weergegeven onder r.o. 2.5. van dit vonnis, komen de hiervoor in rechtsoverweging 4.10. genoemde karakteristieke uiterlijke kenmerken van de Layer II en III lampen één op één terug. De Rainbow lampen hebben immers ook een twee- of drielaagse voet, waarvan de lagen in de kern met elkaar zijn verbonden en waarbij de vorm van de voet strikt doorloopt in de kap. De verschillen waarop Bellino tijdens de voortgezette mondelinge behandeling heeft gewezen (onder andere de afwijkende maatvoering, de afwijkende ruimte tussen de lagen en de afwijkende materiaalkeuze) zijn naar het oordeel van de voorzieningenrechter van zodanig ondergeschikt belang dat zij niet zorgen voor een afwijkende, niet met de Layer II en III overeenstemmende, totaalindruk. De conclusie moet dan ook zijn dat de Rainbow lampen zijn ontleend aan de Layer II en III lampen en Bellino met de exploitatie van de Rainbow lampen inbreuk maakt op het auteursrecht van [eiser] . Dat betekent dat de vorderingen die zien op het auteursrecht in beginsel toewijsbaar zijn voor Nederland.

[eiser] heeft weliswaar een verbod gevorderd voor de gehele Europese Economische Ruimte, maar gelet op de betwisting daarvan door Bellino heeft [eiser] onvoldoende aangetoond dat hij (tevens) auteursrechthebbende is in alle andere landen waarvoor hij een verbod vordert. De vordering zal in zoverre worden afgewezen.

Het onder 4 gevorderde zal eveneens worden afgewezen. [eiser] heeft niet gesteld welk belang hij heeft, naast toewijzing van de vorderingen onder 1 tot en met 3, bij de vordering tot het plaatsen van de tekst als weergegeven in onderdeel 4 van de vordering in alle relevante vakbladen en op de site van Bellino. Aan te nemen valt dat toewijzing van de vordering een grote (negatieve) impact heeft op de reputatie van Bellino, terwijl het belang van [eiser] niet of in ieder geval onvoldoende is gebleken. Dat Bellino recent nog met de Rainbow lampen in de vakbladen heeft gepubliceerd is niet gebleken en ook overigens is niet onderbouwd welk belang [eiser] heeft bij toewijzing van een dergelijk zeer verstrekkende vordering.

De gevorderde dwangsom zal worden beperkt als volgt.

Aangezien elk van partijen als op enig punt in het ongelijk gesteld is te beschouwen, zullen de proceskosten worden gecompenseerd op de hierna te vermelden wijze.