Uitspraken

Euro Insurance is gevestigd in Ierland. Dit maakt dat het geschil een internationaal karakter heeft. De rechtbank constateert dat op het voorliggende geschil van toepassing is de Verordening (EU) nr. 1215/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2012 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (hierna: EEX-Vo II). Uit artikel 12 EEX-Vo II volgt dat een verzekeraar kan worden opgeroepen voor het gerecht van de plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan, indien het geschil een aansprakelijkheidsverzekering betreft.

Dit deelgeschil houdt verband met een ongeval dat in Nederland - in Oirschot - heeft plaatsgevonden en Euro Insurance wordt aangesproken in haar hoedanigheid van aansprakelijkheidsverzekeraar van de veroorzaker van dat ongeval. De rechtbank acht zich daarom op grond van artikel 12 EEX-Vo II bevoegd om van dit geschil kennis te nemen.

Is het tegenverzoek van Euro Insurance ontvankelijk?

Volgens [verzoeker] is het zeer laat aanleveren van het zeer omvangrijke verweerschrift, met producties en een zelfstandig tegenverzoek, in strijd met de goede procesorde. Euro Insurance legt een nieuw en zeer uitgebreid medisch advies van haar medisch adviseur over, dat de kern van de zaak raakt. [verzoeker] heeft op zo korte termijn niet meer om een reactie van zijn eigen medisch adviseur kunnen vragen. [verzoeker] stelt daarom dat [verzoeker] niet ontvankelijk is in haar tegenverzoek.

Euro Insurance stelt in haar verweer dat het tegenverzoek voortvloeit uit de partijdiscussie voorafgaand aan deze procedure. Euro Insurance heeft geen nieuwe argumenten naar voren gebracht. Euro Insurance betwist dat de medisch adviseur van [verzoeker] niet tijdig heeft kunnen reageren op het nieuwe medisch advies van de medisch adviseur van Euro Insurance. Dat kan altijd ook op korte termijn. Bovendien is de discussie tussen partijen op dit punt al uitgekristalliseerd.

De rechtbank stelt voorop dat het tegenverzoek als onderdeel van het verweerschrift aan de rechtbank en gelijktijdig, in afschrift, aan [verzoeker] is verzonden. Het verweerschrift is op 6 januari 2020, dat is een week voor de zitting, bij de rechtbank binnengekomen. Er is gesteld noch gebleken dat [verzoeker] dit pas later heeft ontvangen. Euro Insurance heeft hiermee niet gehandeld in strijd met een procesreglement van de rechtbank. [verzoeker] heeft naar het oordeel van de rechtbank dan voldoende tijd gehad om kennis te nemen van het tegenverzoek en de onderbouwing ervan en om zich daartegen te verweren. [verzoeker] heeft dat op de zitting ook gedaan. Hierbij acht de rechtbank van belang dat - zoals Euro Insurance stelt - het tegenverzoek voortvloeit uit een discussie die partijen al voor deze deelgeschilprocedure met elkaar voerden. Het tegenverzoek heeft bovendien betrekking op het onderwerp van het oorspronkelijke verzoek van [verzoeker] onder 1 (vgl. artikel 282 lid 4 Rv).

De omstandigheid dat Euro Insurance onder meer een recente medische rapportage aan haar tegenverzoek ten grondslag legt, maakt het voorgaande niet anders. Voor zover de rechtbank de inhoud van die rapportage betrekt bij de beoordeling van het tegenverzoek, zal zij er rekening mee houden dat [verzoeker] een periode van één week heeft gehad om daarop te reageren.

Het tegenverzoek is hiermee ontvankelijk. In verband met de samenhang zal de rechtbank het verzoek van [verzoeker] onder 1 en het tegenverzoek van Euro Insurance hierna gezamenlijk bespreken.

Heeft [verzoeker] voldoende medische informatie verstrekt?

[verzoeker] voert ter onderbouwing van zijn verzoek onder 1 het volgende aan.

De Medische Paragraaf van de Gedragscode Behandeling Letselschade (GBL) biedt een duidelijk richtsnoer voor het opvragen van medische informatie uit de voorgeschiedenis.

Euro Insurance wil een volledige huisartsenjournaal/patiëntenkaart van [verzoeker] , niet gelimiteerd in tijd, dus kennelijk vanaf zijn geboorte. Daarmee overschrijdt Euro Insurance de grenzen van redelijkheid, proportionaliteit en het recht van [verzoeker] op privacy. [verzoeker] heeft zijn huisartsenjournaal vanaf 11 jaar voor het ongeval aan Euro Insurance beschikbaar gesteld en hij heeft dus volledig open kaart gespeeld. Er is veel informatie overgelegd en dat is meer dan voldoende om de vraagstelling te kunnen beantwoorden. Mocht dat niet zo zijn, dan is het aan de deskundige om aanvullende informatie op te vragen.

Euro Insurance stelt ter onderbouwing van haar tegenverzoek in het algemeen dat het huisartsenjournaal van essentieel belang kan zijn voor een juiste beoordeling van de omvang van de schadeclaim van de benadeelde. Om de situatie met ongeval in kaart te brengen, is in beginsel alle medische informatie van na het ongeval relevant. Om te kunnen inschatten hoe het de benadeelde zonder ongeval zou zijn vergaan, is relevant of het slachtoffer op enig moment geheel los van het ongeval door bepaalde kwalen of gebreken zou zijn uitgevallen. Er dient ook medisch een vergelijking te worden gemaakt tussen de situatie met ongeval en de hypothetische situatie zonder ongeval. De voor de beoordeling van het causale verband en de schade relevante informatie bevindt zich volledig in de invloedsfeer van de benadeelde. Een verzekeraar heeft belang bij inzage in deze informatie omdat van hem vergoeding van schade wordt gevraagd die de benadeelde als gevolg van het ongeval stelt te lijden. Dat belang neemt toe naarmate de schadeclaim van de benadeelde hoger is, de looptijd van de schade langer is, het letsel meer complex is, het letsel medisch niet objectiveerbaar is, er sprake is van een relevante medische voorgeschiedenis of van na het ongeval ontstane ongevalsvreemde ziekmakende omstandigheden.

Als deze omstandigheden - die zijn opgenomen in de ook door [verzoeker] genoemde Medische Paragraaf - voor de situatie van [verzoeker] worden ingevuld, is de conclusie volgens Euro Insurance dat geen sprake van een disproportioneel verzoek om nadere medische informatie.

De rechtbank volgt Euro Insurance in haar standpunt dat, uitgaande van deze proportionaliteitscriteria, [verzoeker] is gehouden om het volledige huisartsenjournaal beschikbaar te stellen. Ten aanzien van de looptijd van de schade en de omvang van de vordering heeft Euro Insurance onbetwist gesteld dat [verzoeker] een omvangrijke schade vordert, uitgaande van de stelling dat hij arbeidsongeschikt zal blijven tot aan zijn pensioen ( [verzoeker] is nu 33 jaar oud). Ten aanzien van de complexiteit van het letsel heeft Euro Insurance onbetwist aangevoerd dat medisch gezien sprake is van complex letsel. Er is immers (onder meer) sprake is van subjectieve klachten van het bewegingsapparaat. Dit betreft niet objectiveerbaar letsel. Daarnaast is bij [verzoeker] sprake van klachten van geestelijke aard.

Met betrekking tot de klachten, het klachtverloop en de opstelling van de benadeelde stelt Euro Insurance dat het verloop van de klachten en beperkingen na het ongeval bij [verzoeker] atypisch is, want erg wisselend en dus onregelmatig. Bij Euro Insurance rijst daarom de vraag of er bij [verzoeker] sprake is van aggravatie en/of simulatie. Euro Insurance motiveert dit uitgebreid met verwijzingen naar de in het geding gebrachte correspondentie en medische informatie. [verzoeker] gaat hier vervolgens niet, althans niet gemotiveerd op in. De rechtbank laat in het midden of daadwerkelijk sprake is van aggravatie en/of simulatie, maar kan de stellingen van Euro Insurance op dit punt niet als evident ongegrond ter zijde schuiven.

Ook volgt de rechtbank Euro Insurance in haar stelling dat er bij [verzoeker] sprake lijkt te zijn van een relevante medische voorgeschiedenis. Euro Insurance heeft onbetwist gesteld dat [verzoeker] bekend is met de aandacht deficiëntie-/hyperactiviteit stoornis ADHD en dat deze stoornis in het geval van [verzoeker] al op zeer jonge leeftijd is ontstaan. Met ADHD bestaat volgens Euro Insurance een verhoogde kans op andere psychische klachten, zoals depressie, angst, persoonlijkheidsproblemen en verslaving. Medische informatie met betrekking tot deze stoornis van voor en na het ongeval ontbreekt volgens Euro Insurance, terwijl de verschillende cognitieve klachten die na het ongeval zijn genoemd ook passen bij ADHD en ook de klachten van angst en somberheid zouden hiermee kunnen samenhangen, aldus - onbetwist - Euro Insurance. Ook wijst Euro Insurance op medische informatie (waaronder het deel van het huisartsenjournaal zoals dat nu beschikbaar is) waaruit blijkt dat [verzoeker] vroeger veel drugs (“in de avond een joint en in het weekend andere middelen”) gebruikte. Bij dit proportionaliteitscriterium is bovendien van belang dat er ruim een jaar na het ongeval bij [verzoeker] een PTSS is vastgesteld. Euro Insurance plaatst vraagtekens bij de diagnose, maar stelt ook de vraag in hoeverre een oorzaak van de vastgestelde PTSS mogelijk vóór het ongeval, bijvoorbeeld in de jeugd, van [verzoeker] ligt. [verzoeker] gaat hier vervolgens niet op in. Daarnaast volgt uit het huisartsenjournaal dat [verzoeker] zich al voor het ongeval, namelijk op 8 juni 2011, bij zijn huisarts heeft gemeld met rugklachten, waarvoor hij zware pijnstillers voorgeschreven heeft gekregen.

Naar het oordeel van de rechtbank komt onder deze omstandigheden aan het belang van Euro Insurance bij inzage in het volledige huisartsenjournaal meer gewicht toe dan aan het belang van [verzoeker] bij het achterhouden van de daarin opgenomen persoonlijke informatie. Het belang van Euro Insurance brengt in dit geval met zich, dat het niet - zoals [verzoeker] wenst - aan de deskundige moet worden overgelaten of hij al dan niet nadere medische informatie opvraagt. Het tegenverzoek van Euro Insurance dat ziet op het huisartsenjournaal zal worden toegewezen. De rechtbank volgt [verzoeker] niet in zijn stelling dat dit verzoek onduidelijk en/of onvoldoende concreet is. Het is duidelijk wat met het volledige huisartsenjournaal wordt bedoeld.

Uit het voorgaande volgt dat het verzoek van [verzoeker] onder 1 moet worden afgewezen. Het tegenverzoek van Euro Insurance dat ziet op het huisartsenjournaal wordt toegewezen.

Moet Euro Insurance verdere voorschotten uitkeren op de schadevergoeding?

[verzoeker] legt aan zijn verzoek onder 2 het volgende ten grondslag. De voorschotten die Euro Insurance tot nu toe heeft uitgekeerd, dekken de verschenen schade niet. [verzoeker] beperkt zich in dit deelgeschil met zijn verzoek om een nader voorschot tot de schadepost verlies verdienvermogen. [verzoeker] acht zichzelf volledig arbeidsongeschikt als gevolg van het ongeval en hij heeft op dit moment geen enkel inkomen en geen uitkering. Het toekomstig verlies aan verdienvermogen moet nog nader in kaart worden gebracht. Vooralsnog kan volgens [verzoeker] worden aangesloten bij de rapportage van mevrouw [naam 4] (reïntegratiedeskundige, hierna: [naam 4] ) van 12 oktober 2017 (vrzk prod. 21). [naam 4] concludeert dat het minimale verlies aan verdienvermogen per maand € 2.000,- bedraagt. Dit staat tussen partijen vast, omdat het rapport van [naam 4] tot stand is gekomen op verzoek van beide partijen. Euro Insurance is dus aan de inhoud van dat rapport gebonden.

Met een periodiek voorschot van € 1.250,- per maand, zoals primair verzocht, wordt nog een zekere marge ingebouwd. Er is dan geen sprake van een reëel restitutierisico.

Subsidiair verzoekt [verzoeker] een aanvullend voorschot van € 15.000,-. Het totale expertisetraject bij de neuroloog zal ruim driekwart jaar duren. Om die periode te overbruggen, gelet op het genoemde maandelijkse bedrag aan verlies verdienvermogen, is dit voorschot redelijk.

De rechtbank volgt [verzoeker] bovendien niet in zijn stelling ter zitting dat het rapport van [naam 4] een goede basis vormt om een aanvullend voorschot op te baseren. Daarbij is van belang dat tussen partijen nog niet vaststaat het causale verband tussen het ongeval en de door [verzoeker] gestelde klachten, beperkingen en arbeidsongeschiktheid. De medische expertise (-s) die de verdere beoordeling daarvan mogelijk maken, moet (-en) nog worden uitgevoerd.

Bovendien geldt ook hier dat Euro Insurance onbetwist heeft gesteld dat [naam 4] geen eigen onderzoek heeft gedaan naar de inkomenssituatie van [verzoeker] en dat zij slechts is uitgegaan van de gegevens die [verzoeker] daarover heeft gesteld.

Ook is - zoals hiervoor al overwogen - nog onduidelijk in hoeverre de pre-existente klachten van [verzoeker] invloed hebben op de schadebegroting.

In de deelgeschilprocedure is in beginsel geen ruimte om deze vraagstukken nader uit te diepen. Op grond van het debat zoals dat tot nu toe tussen partijen is gevoerd en de in deze procedure overgelegde stukken, kan de rechtbank niet concluderen dat [verzoeker] een hogere schadevergoeding toekomt dan het bedrag van € 101.500,- dat hij al van Euro Insurance heeft ontvangen. Het verzoek onder 2 moet daarom worden afgewezen.

Is er sprake van secundaire victimisatie?

Volgens [verzoeker] is de handelwijze van Euro Insurance bij de schadeafwikkeling onzorgvuldig. Onder verwijzing naar een arrest van het hof Arnhem-Leeuwarden van 11 december 2018 (ecli:nl:gharl:2018:10759) stelt [verzoeker] dat ook hier sprake is van een bijzonder stroperig letselschadedossier. Dat kan niet aan [verzoeker] worden toegerekend. [verzoeker] verwijt Euro Insurance dat de schaderegeling buitengewoon traag verloopt. Alleen al de vertragende tactieken met betrekking tot het laten verrichten van een afsluitende medische expertise maakt dat er onzorgvuldig en daarmee onrechtmatig wordt gehandeld.

[verzoeker] is gediagnosticeerd met een PTSS en de wijze waarop Euro Insurance deze kwestie behandelt, verergeren zijn klachten. Het is dus aannemelijk dat [verzoeker] door de handelwijze van Euro Insurance immateriële schade heeft geleden. [verzoeker] maakt daarom aanspraak op een voorschot op smartengeld van € 10.000,- ten titel van secundaire victimisatie.

De rechtbank kan [verzoeker] niet volgen in zijn stelling dat Euro Insurance bij de schadeafwikkeling onzorgvuldig heeft gehandeld. Van een stroperig letselschadedossier is naar het oordeel van de rechtbank geen sprake. Na de aansprakelijkstelling van Euro Insurance door [verzoeker] bij brief van 1 juli 2014 heeft Euro Insurance bij brief van 18 juli 2014 de aansprakelijkheid al erkend en zijn partijen met elkaar in overleg getreden over de verdere schadeafwikkeling. De rechtbank maakt uit de gedingstukken op dat partijen regelmatig met elkaar hebben gecorrespondeerd, waarbij Euro Insurance in het algemeen binnen redelijke termijnen op de brieven van [verzoeker] heeft gereageerd. Ook heeft Euro Insurance met een zekere regelmaat voorschotten op de schadevergoeding aan [verzoeker] uitgekeerd. Volgens de eigen stellingen van [verzoeker] heeft Euro Insurance het eerste voorschot al eind augustus/begin september 2014 betaald. In totaal is (tot nu toe) een aanzienlijk voorschot van € 101.500,- aan [verzoeker] betaald. Ook heeft Euro Insurance de buitengerechtelijke kosten van [verzoeker] grotendeels voldaan, waarbij het gaat om de aanzienlijke bedragen van € 25.890,39 en € 32.179,37. Verder heeft Euro Insurance meerdere huisbezoeken bij [verzoeker] afgelegd. Ook is met instemming en op kosten van Euro Insurance een arbeidsdeskundige ingeschakeld die [verzoeker] geruime tijd heeft begeleid. Daarnaast heeft [verzoeker] met instemming en op kosten van Euro Insurance een behandeltraject doorlopen bij de Letselschade Psychologen. Bovendien heeft Euro Insurance op verzoek van [verzoeker] de kosten van een bezwaarprocedure bij het UWV gedragen.

Van een uitzonderlijk langlopend schadeafhandelingstraject (voor een zaak als deze) is geen sprake. Hierbij weegt de rechtbank mee dat het hier gaat om een gecompliceerde letselschadezaak. Er is sprake van complex (want grotendeels niet objectiveerbaar en geestelijk) letsel, er zijn relevante pre-existente medische klachten en het financiële belang is groot. Dat laatste vooral omdat [verzoeker] aanspraak maakt op een aanzienlijke post verlies verdienvermogen.

De verwijzing naar het arrest van het hof Arnhem-Leeuwarden kan [verzoeker] niet baten. Terecht merkt Euro Insurance op dat die casus niet met het voorliggende geval kan worden vergeleken. Daar ging het immers om een schaderegelingstraject van bijna 14 jaar, waarbij betaling van voorschotten pas 11 jaar na het ongeval op gang kwam en waarbij de verzekeraar tussentijds een plotselinge koerswijziging heeft ingezet. Daarvan is hier geen sprake. Weliswaar hebben partijen pas medio 2018 het overleg gestart over een gezamenlijke medische expertise, maar Euro Insurance heeft onbetwist gesteld dat het eerder starten daarvan niet tot de mogelijkheden behoorde omdat er eerder nog geen sprake was van een medische eindsituatie en dat [verzoeker] ook niet eerder actief heeft aangestuurd op een medische expertise.

Hier komt bij dat [verzoeker] onvoldoende heeft onderbouwd dat hij door de opstelling van Euro Insurance in het schadeafwikkelingstraject immateriële schade heeft opgelopen. De enkele aannemelijkheid van schade, zoals [verzoeker] stelt, acht de rechtbank onvoldoende.

Het verzoek van [verzoeker] onder 3 komt daarom in dit deelgeschil niet voor toewijzing in aanmerking.

Moet Euro Insurance verdere voorschotten uitkeren op de buitengerechtelijke kosten?

De vordering van [verzoeker] onder 4 heeft betrekking op de nog openstaande kosten van mr. Boendermaker voor buitengerechtelijke werkzaamheden tot aan de deelgeschilprocedure. Deze kosten kunnen volgens [verzoeker] de dubbele redelijkheidstoets doorstaan.

Euro Insurance heeft dat betwist.

De rechtbank overweegt als volgt. Als uitgangspunt geldt dat de buitengerechtelijke kosten voor vergoeding in aanmerking komen als ze voldoen aan de dubbele redelijkheidstoets. Dat houdt in dat het moet gaan om redelijke kosten, die in redelijkheid zijn gemaakt. In deze zaak heeft Euro Insurance al aanzienlijk bedragen van € 25.890,39 en € 32.179,37 aan [verzoeker] uitgekeerd als vergoeding voor de kosten van buitengerechtelijke werkzaamheden van zijn belangenbehartigers. Het tweede bedrag heeft betrekking op de werkzaamheden van mr. Boendermaker. [verzoeker] licht niet toe op welke door mr. Boendermaker uitgevoerde buitengerechtelijke werkzaamheden het nu gevorderde bedrag van € 1.944,39 nog precies ziet. Zonder deze nadere informatie kan de rechtbank niet beoordelen in hoeverre de nu door mr. Boendermaker opgevoerde, nog niet door Euro Insurance vergoede kosten in redelijkheid zijn gemaakt.

Dit verzoek van [verzoeker] onder 4 wordt daarom afgewezen.

Wat zijn de kosten van dit deelgeschil?

[verzoeker] begroot de kosten van dit deelgeschil op € 6.894,-. Hij gaat daarbij uit van 25 gedeclareerde uren van zijn advocaat tegen een uurtarief van € 275,76 (inclusief kantoorkosten en btw). Het aantal uren is als volgt opgebouwd: 12,5 uur voor het verzoekschrift, 2,5 uur voor het verweerschrift, 7,5 uur voor de mondelinge behandeling en 2,5 uur voor nawerk.

In haar verweerschrift refereert Euro Insurance zich op dit punt aan het oordeel van de rechtbank. Wel merkt zij daarbij op dat het nawerk, bestaande uit het lezen en toezenden van de beschikking, met een half uur kan worden afgewerkt en dat het niet gebruikelijk is om die kosten in rekening te brengen. Ter zitting merkt Euro Insurance nog op dat bij de begroting van de kosten van dit deelgeschil rekening moet worden gehouden met het tussen partijen vaststaande percentage eigen schuld aan de zijde van [verzoeker] .

De rechtbank zal bij het begroten van de kosten het aantal door [verzoeker] opgevoerde uren matigen tot 23. [verzoeker] heeft immers niet betwist de stelling van Euro Insurance dat het nawerk binnen een half uur kan worden afgerond, terwijl [verzoeker] daarvoor 2,5 uur heeft gerekend.

Verder heeft [verzoeker] in zijn verzoekschrift al gesteld dat hij, sinds partijen overeenstemming hebben bereikt over het percentage eigen schuld, zijn standaard uurtarief (exclusief kantoorkosten en btw) daarmee heeft aangepast van € 250,- naar € 215,-. Dat aangepaste, verlaagde uurtarief (dat inclusief kantoorkosten en btw uitkomt op € 275,76) heeft [verzoeker] ook bij de begroting van de kosten van het deelgeschil toegepast. De rechtbank ziet geen aanleiding om in verdergaande mate bij de begroting van de kosten rekening te houden met de eigen schuld van [verzoeker] .

De rechtbank ziet in hetgeen Euro Insurance heeft aangevoerd ook geen grond om het uurtarief van mr. Boendermaker te matigen door de kantoorkosten buiten beschouwing te laten. Mr. Boendermaker heeft kennelijk met [verzoeker] de afspraak gemaakt om op zijn uurtarief een verhoging wegens kantoorkosten toe te passen. Het uurtarief inclusief kantoorkosten komt op € 227,90 (€ 215,- + 6%). De rechtbank acht dat uurtarief voor deze zaak redelijk.

De rechtbank zal de kosten van dit deelgeschil daarom begroten op € 6.342,48 (23 x € 275,76). Nu Euro Insurance de aansprakelijkheid voor het ongeval heeft erkend, zal zij in de begrote kosten worden veroordeeld.