Uitspraken

Aan het eind van de mondelinge behandeling op 30 maart 2021 heeft de voorzieningenrechter eerst [gedaagde] in de gelegenheid gesteld om binnen een week een aanvullende conclusie van eis in reconventie in te dienen en vervolgens [eisers] . om binnen een week daarop schriftelijk te reageren.

De aanvullende conclusie van eis in reconventie met bijlage is ontvangen per e-mailbericht van 6 april 2021.

De (fysieke) conclusie van antwoord in reconventie met productie 11 is op 15 april 2021 ontvangen.

[gedaagde] drijft een eenmanszaak waarbij hij in opdracht van bedrijven administratieve dienstverlening en advisering verricht.

In opdracht van [eisers] . verricht(te) [gedaagde] als ‘zzp’er’ sinds 2009 verschillende administratieve en boekhoudkundige werkzaamheden ten behoeve van [eisers] . en aan hen gelieerde ondernemingen waaronder belastingaangiften en betalingen.

In juni 2020 hebben [eisers] . – in het kader van een nieuw beveiligingsbeleid binnen [eisers] . – aan [gedaagde] verzocht de data van [eisers] . op een server in Zwitserland te plaatsen en de data van [eisers] . die [gedaagde] op zijn privé- laptop/pc had staan te vernietigen.

Op 17 juni 2020 heeft dhr. [A] advocaat en adviseur voor [eisers] ., een e-mailbericht aan [gedaagde] gestuurd (productie 2 bij dagvaarding) met – voor zover van belang – de volgende inhoud:

‘(…)

Het informatiebeveiligingsbeleid krijgt steeds meer vorm binnen de groep. Bij CANNA is hiervoor al jaren aandacht. (…)

Mede om deze veiligheidsredenen verwachten wij (lees: aandeelhouders) dat alle personen die binnen de organisatie werkzaam zijn, werken met laptops die zijn ingericht door Smoose en die een beveiligde verbinding maken met onze eigen servers in Zwitserland. (…)

(…)Met gebruikmaking van die inrichting worden gegevens niet op de laptop opgeslagen (data kan dus niet van de laptop of de harde schijf worden gehaald), maar juist centraal en meervoudig opgeslagen, zodat deze niet kan verdwijnen en beveiligd is tegen bijvoorbeeld ransomware.

Hetzelfde geldt voor email. (…)

Je hebt aangegeven dat je al 18 jaar op dezelfde manier werkt en niet van zin bent het hierboven genoemde beleid te willen volgen. Ik vraag je hierbij dit te heroverwegen. (…)

Hoe dan ook moeten alle bedrijfsgegevens en bedrijfsgeheimen van de ondernemingen van [B] en [C] ( [eiser sub 1] , [eiser sub 2] en [eiser sub 4] , vrzr) worden opgeslagen op de servers in Zwitserland. Dit staat los van de vraag of jij conform beleid wil gaan werken. (…).

(…)’

Op 28 juni 2020 schijft [gedaagde] in reactie op bovenstaand e-mailbericht – voor zover van belang – het volgende (productie 7 van [eisers] .):

‘(…)

(…). Dat ik begrip heb wil niet zeggen dat ik bestanden/directories die betrekking hebben op Canna en die op mijn laptop staan kopieer naar de server in Zwitserland. Aangezien het mijn laptop is kan ik zelf bepalen hoe ik informatie op mijn laptop opsla in Canna-directories. Hierin staan verspreid ook vele bestanden die ik nooit op een bedrijfsnetwerk zou hebben opgeslagen en dus strikt privé zijn en dus niet voor derden bestemd zijn. Deze eruit filteren is zeer tijdrovend en dus uitermate kostbaar. Even kopiëren naar de Zwitserse server is dus niet aan de orde.

(…)

Ik zal een van de komende weken een afspraak maken met [D] en ruime uitleg vragen over de werking van de laptop. Beveiliging, autorisaties van de server etc.

(…)’

Op 3 februari 2021 stuurt [E] namens [eisers] . een e-mailbericht naar [gedaagde] (productie 8 van [eisers] .) met – voor zover van belang – de volgende inhoud:

‘(…)

Ik had begrepen dat je contact met [D] zou opzoeken voor wat betreft het informatiebeveilingsbeleid van [eiser sub 1] en het vragen van een ruime uitleg over de werking van de laptop, beveiliging, autorisaties van de server etc. Het lijkt mij handiger dat we dit in stappen doen en beginnen bij het begin, namelijk het opslaan van de data die betrekking hebben op de ondernemingen van [B] en [C] op de [eiser sub 1] schijf.

(…)

Mocht je er niet aan uitkomen dan is een andere optie dat wij een externe harde schijf bij je langs brengen om zodoende de data daarop te kopiëren. (…)

(…)’

Op 1 maart 2021 stuurt [C] (“van” [eiser sub 1] , vrzr) een e-mailbericht aan [gedaagde] (productie 3 bij dagvaarding) met – voor zover van belang – de volgende inhoud:

‘(…)

Mede gezien het informatiebeveiligingsbeleid is het ontoelaatbaar dat jij nog over onze gegevens beschikt die alleen op jouw laptop, privéserver of pc staan die nergens anders beschikbaar zijn. (…) Dat is voor ons niet acceptabel en ik hoef niet uit te leggen dat de schade die hierdoor kan ontstaan enorm kan zijn. (…) Het is dan ook onbegrijpelijk dat je, ondanks eerdere verzoeken daartoe, hier nog niet aan hebt meegewerkt.

Namens alle hiervoor bedoelde vennootschappen verzoek ik jou dan ook – maar nu voor de laatste keer – om de volgende aanwijzingen op te volgen.

(…)’

[eisers] . is op 25 maart 2021 over gegaan tot het leggen van conservatoir beslag. Tijdens de beslaglegging heeft de instrumenterend deurwaarder telefonisch contact opgenomen met de voorzieningenrechter en aan de voorzieningenrechter gevraagd (aanvullend) mondeling verlof te verlenen om alle data op fysieke gegevensdragers en in de ‘cloud’ (zoals maildiensten) integraal te kopiëren en deze ongefilterd te plaatsen op door de gerechtelijk bewaarder meegenomen gegevensdragers en deze in bewaring te nemen. Het betreft een zogenaamde forensische kopie waarbij de data één op één worden gekopieerd.

De voorzieningenrechter heeft mondeling verlof verleend op voorwaarde dat er geen selectie of uitfiltering gemaakt word van deze data totdat in kort geding nader is beslist.

[eisers] . hebben in de pleitaantekeningen hun vorderingen aangevuld en vorderen thans samengevat -:

I [gedaagde] te bevelen om binnen 24 uur na betekening van dit vonnis over te gaan tot afgifte aan [eisers] . en tot verwijdering van bedrijfsvertrouwelijke informatie, al dan niet digitaal, e-mails en andere correspondentie dan wel persoonlijke informatie van medewerkers en/of bestuurders van [eisers] . en/of aan haar gelieerde ondernemingen (hierna: de Stukken), met uitzondering van de e-mails die [gedaagde] thans onder zich houdt of waarover hij de controle heeft, en om alle locaties te benoemen waar hij een kopie van de Stukken houdt, mede inhoudend dat [gedaagde] alle nodige medewerking verleent tot het verschaffen van de toegang tot de Stukken, waaronder het verschaffen aan de deurwaarder en de ICT-deskundige die de deurwaarder zal ondersteunen van eventuele noodzakelijke gebruikersnamen, wachtwoorden of andere beveiligingscodes, zodanig dat [eisers] . weer onvoorwaardelijke toegang hebben tot hun administratie en financiële gegevens, althans om alles te doen en niets na te laten teneinde [eisers] . in staat te stellen zelf de feitelijke macht over de Stukken te doen verkrijgen;

II [gedaagde] te bevelen om:

III. [gedaagde] te veroordelen om binnen 24 uur na betekening van dit vonnis over te gaan tot afgifte aan [eisers] . van de [naam] -Laptop en van de overige [naam] -zaken;

IV. [gedaagde] te bevelen het onder zich houden van Stukken op welke wijze dan ook en al dan niet door het inschakelen van derden te staken en gestaakt te houden;

V. [gedaagde] te bevelen de vertrouwelijkheid van de Stukken (waaronder de e-mails) en de overige [naam] -zaken te garanderen door zich te onthouden van iedere mededeling aan derden (waaronder de werknemers van [eisers] .) over de ondernemingen, de bedrijfsvoering van [eisers] . alsmede hun (feitelijke) bestuurders en werknemers, waaronder maar niet beperkt tot mededelingen ten aanzien van afnemers en leveranciers van [eisers] .;

VI. te bepalen dat bij gehele of gedeeltelijke niet naleving van één of meer van de onder I tot en met V gevorderde bevelen/veroordelingen [gedaagde] een dwangsom verbeurt van

€ 5.000,- per keer of per dag(deel), tot een maximum van € 250.000,-;

VII. [gedaagde] te veroordelen in de kosten van deze procedure, en van de beslaglegging, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf 14 dagen na dagtekening van dit vonnis;

VIII. te bepalen dat deze kortgedingprocedure heeft te gelden als het instellen van de eis in de hoofdzaak als bedoeld in het beslagverlof van 22 maart 2021.

Aan bovenstaande vorderingen hebben [eisers] . – zakelijk weergegeven – het volgende ten grondslag gelegd.

Op grond van artikel 7:401 BW en artikel 7:412 BW is [gedaagde] als opdrachtnemer verplicht om bij het einde van de overeenkomst tot afgifte aan (opdrachtgever) [eisers] . van de Stukken die hij onder zich heeft gekregen in verband met de opdracht. Het gaat om de (financiële) administratie van de vennootschappen, zowel fysieke stukken als e-mailberichten die grotendeels vertrouwelijk zijn omdat deze bedrijfsgeheimen of anderszins uiterst vertrouwelijke gegevens bevatten.

Ook na beëindiging van de overeenkomst en na de beslaglegging heeft [gedaagde] nog de beschikking over deze Stukken omdat deze zich bevinden op verschillende gegevensdragers die hij onder zich heeft zoals de privé laptop en twee externe harde schijven.

[eisers] . hebben een (spoedeisend) belang bij afgifte van de Stukken. Zij hebben de Stukken nodig om de jaarrekeningen vast te stellen en/of voor het doen van de aangiften vennootschapsbelasting, waarvan de eerste in april 2021 moet plaatsvinden. Verder gebruiken [eisers] . de Stukken voor het bepalen van (de strategie) rondom eventuele investeringen. Zolang [eisers] . niet over de benodigde documenten beschikken kunnen zij niet aan hun wettelijke verplichtingen (zoals het opstellen van jaarrekeningen) voldoen. Van de vertrouwelijke bedrijfsinformatie is de integriteit en veiligheid niet gewaarborgd zolang deze zich onder [gedaagde] bevindt.

Naast een beroep op artikel 7:401 en 7:412 BW hebben [eisers] . een beroep gedaan op hun recht tot revindicatie als eigenaar van de Stukken (artikel 5:2 BW) en tenslotte hebben [eisers] . de grondslag van de vordering tijdens de mondelinge behandeling nader aangevuld met een beroep op artikel 843a Rv. Tegen deze aanvulling van de grondslag tijdens de mondelinge behandeling heeft mr. Knippenbergh bezwaar gemaakt.

Aan bovenstaande vorderingen heeft [gedaagde] – zakelijk weergegeven – het volgende ten grondslag gelegd.

Het ontbreekt [eisers] . aan spoedeisend belang zodat het conservatoir beslag ten spoedigste dient te worden opgeheven. [gedaagde] heeft namelijk de noodzakelijke stukken voor het indienen van de aangifte vennootschapsbelasting per mail van 24 maart 2021 aan [eisers] . te beschikking gesteld. Voor het opstellen van de jaarrekening hebben [eisers] . nog ruim de tijd nu de wet bepaalt dat de jaarrekening binnen 12 maanden na afloop van het boekjaar moet worden opgesteld.

Verder bestaat er geen grondslag voor de door [eisers] . gestelde vorderingen waarvoor conservatoir beslag is gelegd. Onder de in artikel 7:412 BW bedoelde teruggave-plicht vallen alleen (fysieke) stukken die betrekking hebben op de opdracht en niet digitale stukken, en al helemaal niet (eveneens in beslag genomen) privé-gegevens en privé-e-mailberichten en correspondentie met andere klanten van [gedaagde] .

[gedaagde] is als opdrachtnemer bevoegd een eigen kopie te behouden van stukken van [eisers] . en er bestaat geen enkele wettelijke grondslag voor het verwijderen van elektronische data.

Artikel 5:2 BW ziet op revindicatie door eigenaar van stoffelijke objecten. Het eigendomsrecht kan geen betrekking hebben op digitale data en [eisers] . kan in dat verband dan ook geen rechtsgeldig beroep doen op revindicatie.