Uitspraken

Eiser is eigenaar van het perceel [het perceel] met daarop een vrijstaande woning en schuren.

Op 31 juli 2019 heeft eiser een verzoek om tegemoetkoming in planschade, zoals bedoeld in artikel 6.1 van de Wet ruimtelijke ordening, ingediend. In het verzoek heeft eiser aangegeven schade te hebben geleden door de inwerkintreding van het bestemmingsplan "Generaal de Bonskazerne Velp". Het bestemmingsplan ziet op de realisering van een asielzoekerscentrum (AZC) in de bestaande gebouwen van de voormalige kazerne en in nieuwbouw, aangrenzend aan eisers perceel.

Het bestemmingsplan is op 28 januari 2014 gewijzigd vastgesteld en, na de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (Afdeling) op 1 oktober 2014 (ECLI:NL:RVS:2014:3586) onherroepelijk geworden.

Eiser is het niet eens met het rapport van Tog dat aan het besluit mede ten grondslag ligt.

Het gaat dan vooral om de afweging en vergelijking van hoogte, oppervlak en de daaruit voortvloeiende subjectieve beoordeling "gering". In het algemeen stelt eiser dat sprake is van onjuiste en subjectieve vergelijkingen van Tog. Ter zitting heeft eiser aangegeven dat het huidige 24-uurs gebruik van het complex door asielzoekers niet te vergelijken is met het eerdere gebruik door defensiepersoneel.

Bovendien heeft eiser ter zitting betoogd dat Tog zijns inziens niet onafhankelijk is, omdat dit adviesbureau wordt ingehuurd en betaald door de gemeente.

Volgens verweerder blijkt uit het advies van Tog in hoeverre eiser in een planologisch nadeliger positie is komen te verkeren als gevolg van de inwerkingtreding van het bestemmingsplan "Generaal de Bonskazerne Velp".

Op basis van een planologische vergelijking tussen dit bestemmingsplan en het direct daaraan voorafgaande bestemmingsplan "Buitengebied 1998", heeft Tog inzichtelijk gemaakt dat de inwerkingtreding van dit plan, qua uitzicht, privacy, (zon)lichttoetreding/schaduwwerking, verkeersintensiteit, overlast, situeringswaarde, gebruiksmogelijkheden en bouwmogelijkheden, per saldo niet heeft geleid tot een voor eiser planologisch nadeliger situatie.

Verweerder is van mening dat de inhoud en wijze van totstandkoming van het uitgebrachte advies geen gebreken vertoont en het advies zorgvuldig tot stand is gekomen. De door eiser aangehaalde punten treffen volgens verweerder geen doel, omdat ze hoofdzakelijk een vergelijking met de voorheen bestaande feitelijke situatie betreffen. Bij de vergelijking van de planologische regimes is echter niet de feitelijke situatie van belang, maar hetgeen op grond van deze regimes maximaal kon worden gerealiseerd, ongeacht of verwezenlijking daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Subjectieve elementen, zoals een negatieve gevoelswaarde, spelen volgens verweerder geen rol bij de beoordeling van een verzoek om planschadevergoeding.

Uit de jurisprudentie blijkt dat, voor de beoordeling van een aanvraag om een tegemoetkoming in planschade, niet de feitelijke situatie van belang is, maar wat maximaal op grond van het oude planologische regime kon worden gerealiseerd, ongeacht of verwezenlijking heeft plaatsgevonden (uitspraak van de Afdeling van 29 februari 2012 (ECLI:NL:RVS:2012:BV7254).

Slechts indien realisering van de maximale mogelijkheden met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kan worden uitgesloten, kan aanleiding bestaan om van dit uitgangspunt af te wijken (uitspraak van de Afdeling van 29 februari 2012 (ECLI:NL:RVS:2012:BV7254).

Als in een advies van een door een bestuursorgaan benoemde onafhankelijke en onpartijdige deskundige op objectieve wijze verslag is gedaan van het door deze deskundige verrichte onderzoek en daarin op inzichtelijke wijze is aangegeven welke feiten en omstandigheden aan de conclusies ervan ten grondslag zijn gelegd en deze conclusies niet onbegrijpelijk zijn, mag dat bestuursorgaan bij het nemen van een besluit op een verzoek om tegemoetkoming in planschade van dat advies uitgaan. Dit mag niet, als concrete aanknopingspunten voor twijfel aan de juistheid of volledigheid ervan naar voren zijn gebracht (uitspraak van de Afdeling van 7 september 2016 (ECLI:NL:RVS:2016:2398).

De planologische vergelijking door Tog en de daaraan door Tog verbonden conclusie komen de rechtbank niet op voorhand onbegrijpelijk voor. Verweerder mocht daarom in beginsel op het advies van Tog afgaan. Wat eiser heeft aangevoerd rechtvaardigt geen andere conclusie. Wat het gebruik van het perceel door een andere gebruikersgroep betreft, heeft Tog in de planvergelijking betrokken dat er sprake is van een enigszins hogere gebruiksintensiteit ter hoogte van het perceel van eiser ten opzichte van wat - planologisch - voorheen was toegestaan. Dit betreft een objectieve beoordeling en geen subjectieve. Ook in zoverre deelt de rechtbank eisers opvatting niet.

De enkele omstandigheid dat Tog door de gemeente wordt ingeschakeld en betaald, maakt niet dat Tog zich bij zijn advisering zou laten leiden door de belangen van de gemeente of van verweerder. Eiser heeft zijn standpunt hierover niet met objectieve gegevens gestaafd. Eiser is er niet in geslaag aannemelijk te maken dat niet onafhankelijk en niet onpartijdig is.

Dit betoog van eiser kan niet slagen.

Eiser heeft tijdens de procedure aangevoerd dat hem door de toenmalige wethouder is toegezegd dat hij in aanmerking komt voor een uitkering van een bedrag aan planschade. Volgens eiser heeft verweerder de toezegging van de toenmalige wethouder resoluut afgewezen, zonder hem te informeren of er navraag is gedaan naar de toezegging van de toenmalige wethouder. Eiser is van mening dat verweerder de voormalige wethouder hierover had moeten horen.

Tijdens het gesprek met eiser heeft de voormalige wethouder volgens eiser gezegd:

"Dit plan kun je niet tegenhouden, niemand wil een AZC in zijn achtertuin, maar ergens moet het komen. Maar u komt in aanmerking voor planschade, dat zal in dit geval een aanzienlijk bedrag zijn. De hoogte van het bedrag maakt de gemeente verder ook niet uit, een dergelijke vergoeding wordt door het COA vergoed. Dat is het enige wat we voor u kunnen doen."

Eiser heeft zich bereid verklaard om deze verklaring onder ede te bevestigen, wat volgens hem de voormalige wethouder ook zou kunnen doen.

Verweerder heeft zich op het standpunt gesteld dat een toezegging weliswaar niet op schrift hoeft te staan, maar dat voor honorering van een beroep op het vertrouwensbeginsel wel van belang is dat het bevoegde bestuursorgaan de gestelde uitlating niet of onvoldoende betwist. In dit geval betwist verweerder echter dat die toezegging is gedaan. In het dossier zijn ook geen uitlatingen opgenomen die daarop wijzen.

Volgens verweerder kunnen, op basis van de huidige jurisprudentie, aan toezeggingen van wethouders, ambtenaren en anderen dan het bevoegde bestuursorgaan geen gerechtvaardigde verwachtingen worden ontleend. Bij planschade geldt bovendien nog dat, voor zover er al schade zou zijn opgetreden als gevolg van het niet nakomen van toezeggingen, deze niet in causaal verband staat tot de planologische wijziging en daarom niet voor vergoeding in aanmerking komt op de voet van artikel 6.1 van de Wet ruimtelijk ordening.

Ter zitting heeft verweerder betoogd dat het ervoor dient te worden gehouden dat de voormalige wethouder eiser (alleen) heeft gewezen op de mogelijkheid van het indienen van een verzoek tot vergoeding van planschade.

De rechtbank heeft, gelet op de gedetailleerdheid van eisers beroep op het vertrouwensbeginsel en omdat uit het dossier niet bleek dat verweerder de voormalige wethouder naar de door hem afgelegde verklaring had gevraagd, deze voormalige wethouder bij brief van 2 juli 2021 opgeroepen om ter zitting als getuige te verschijnen.

Uit het bepaalde in artikel 8:60, tweede lid, van de Algemene wet bestuursrecht volgt dat een opgeroepen getuige verplicht is aan de oproeping gevolg te geven. Bij e-mailbericht van 26 juli 2021 heeft de voormalige wethouder de rechtbank echter medegedeeld niet in de gelegenheid te zijn om persoonlijk ter zitting te verschijnen. In het bericht heeft hij aangegeven dat hij nooit toezeggingen zal doen of heeft gedaan over het toekennen van planschade of over de hoogte van eventuele vergoedingen. Een toezegging over het daadwerkelijk toekennen van planschade en/of hoogte van bedragen is, aldus de voormalige wethouder, niet aan hem.

De tweede stap in de besluitvorming is de vraag of de uitlating aan het bevoegde bestuursorgaan kan worden toegerekend.

Uit de conclusie van de staatsraad advocaat-generaal van 20 maart 2019 (ECLI:NL:RVS:2019:896), die ten grondslag ligt aan de hiervoor genoemde uitspraak van de Afdeling van 29 mei 2019, volgt dat, als een wethouder met een bepaalde portefeuille de indruk wekt dat hij de opvatting van het college (lees: verweerder) vertolkt en op het terrein van die portefeuille toezeggingen doet, terwijl het voor de justitiabele niet eenvoudig kenbaar is dat hij niet bevoegd is en niemand hem daar op wijst, het college zich niet steeds op haar onbevoegdheid kan beroepen, ook al heeft het college als collectief niet de hand gehad in de schijn van bevoegdheid (geen toedoen); het risico dat een wethouder - onkenbaar voor de burger - zijn bevoegdheid op zijn portefeuilleterrein overschrijdt, komt dan naar maatschappelijke opvatting niet voor rekening van de burger te goeder trouw die zijn best gedaan heeft, maar voor rekening van het college waarvan die wethouder deel uitmaakt en dat haar heeft belast met die portefeuille.

Desgevraagd heeft verweerder ter zitting geantwoord dat de voormalige wethouder de portefeuille Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting had en betrokken zal zijn geweest bij de toekenning van planschadetegemoetkomingen.

Het gaat daarmee in dit geval om een uitlating van een wethouder op het terrein van zijn portefeuille.

Verweerder heeft zich niet op het standpunt gesteld dat eiser niet te goeder trouw was door aan deze uitlating van de voormalige wethouder betekenis te hechten. De rechtbank gaat dan ook van die goede trouw uit.

Voordat aan een uitlating van de destijds verantwoordelijke wethouder gevolgen kunnen worden verbonden, moet vast komen te staan dat die uitlating daadwerkelijk is gedaan en wat de strekking hiervan is geweest. De rechtbank acht in dit geval van belang dat eiser in zijn beroepschrift gedetailleerd heeft verklaard over de inhoud van de uitlating van de voormalige wethouder. Daarover bevraagd, is hij hierop ter zitting niet teruggekomen.

Verweerder heeft de persoon die de uitlating zou hebben afgelegd niet gehoord.

Omdat de voor de zitting opgeroepen wethouder niet is verschenen, zijn eisers stellingen over de verklaring niet weersproken door de persoon die de uitlating heeft gedaan. Het feit dat de voormalige wethouder in zijn e-mailbericht van 26 juli 2021 heeft verklaard dat door hem geen toezeggingen inzake planschade zijn gedaan, kunnen een verklaring onder ede of belofte ten overstaan van de rechtbank niet vervangen.

Vanwege het niet verschijnen van de opgeroepen getuige, kan de rechtbank aan eisers verklaring over de uitlating doorslaggevende betekenis toekennen, als voldoende aannemelijk is dat die uitlating de door eiser bedoelde betekenis heeft gehad.

De rechtbank heeft zich afgevraagd of de uitlating "u komt in aanmerking voor planschade" door de voormalige wethouder wel zo stellig is gedaan. Eiser heeft hierover desgevraagd verklaard dat de wethouder hier zelf mee is gekomen en hij hierom niet heeft gevraagd. Hij was ook niet uit op planschade; hij wist niet eens dat hij daarom kon vragen. Daarom heeft hij de ontwikkelingen afgewacht voor hij het verzoek om planschadetegemoetkoming heeft ingediend.

De gemachtigde van verweerder heeft ter zitting opgemerkt dat hij zelf niet bij het gesprek aanwezig is geweest, maar dat de voormalige wethouder eiser waarschijnlijk op de hoogte heeft willen stellen van de mogelijkheid van een planschadetegemoetkoming.

De rechtbank is, gelet op wat partijen over een weer hebben verklaard, van oordeel dat voldoende aannemelijk is geworden dat de voormalige wethouder de uitlating heeft gedaan, zoals deze door eiser is vastgelegd. Als onvoldoende weersproken staat daarmee bovendien vast dat de voormalige wethouder heeft verklaard dat eiser in aanmerking komt voor een planschadetegemoetkoming en de gevolgen hiervan voor rekening van verweerder komen.

Het betoog van eiser slaagt.