Uitspraken

Algemeen

Verdachte was van 1996 tot begin 2014 bestuurslid van de Vereniging [vereniging] . Verdachte bekleedde binnen het bestuur de functie van penningmeester. Verdachte was tevens werkzaam bij het [bedrijf 1] , bij de [bedrijf 1] .

Conform het huishoudelijk reglement van de [vereniging] moet een bestuurslid een dienstverband hebben bij het [bedrijf 1] . Verdachte beschikt privé onder andere over bankrekening [rekeningnummer 2] .2

De [vereniging] beschikt onder andere over bankrekening [rekeningnummer 1] .3

Verdachte4 heeft in de periode van 1 januari 2008 tot en met 31 december 2013 een totaal bedrag van ruim € 415.000,-- overgeboekt van bankrekening [rekeningnummer 1] ( [vereniging] ) naar bankrekening [rekeningnummer 2] van zichzelf.5

Verdachte6 heeft in de periode 1 januari 2008 tot en met 31 december 2013 in totaal

€ 377.852,--contant opgenomen van zijn bankrekening [rekeningnummer 2] .7

De nieuwe penningmeester van de [vereniging] , [naam] , heeft een analyse gemaakt van de geldstromen van de [vereniging] over de jaren 2011, 2012 en 2013. Dit op basis van de opgevraagde bankafschriften en de jaarrekeningen van de [vereniging] . Uit deze analyse komt naar voren dat de in de jaarverslagen van 2011, 2012 en 2013 verwerkte kosten van [vereniging] grotendeels betaald zijn via de bankrekeningen van [bedrijf 2] , [bedrijf 3] en rechtstreeks door de [bedrijf 1] . Er zijn maar weinig kosten van de bankrekening van de [vereniging] betaald. 8

Uit de administratie van de [vereniging] over het jaar 2008 en 2010 blijkt niet dat verdachte het contant opgenomen geld heeft besteed aan uitgaven voor de [vereniging] . Er is geen enkele contante betaling of factuur aangetroffen die met dit geld betaald zou kunnen zijn.9

Leden van de kascommissie hebben bij hun controles van de jaarrekeningen van de [vereniging] ook geen administratie (bankafschriften) gezien.1011

De rest van de financiële administratie van de [vereniging] over de jaren 2009, 2011, 2012 en 2013 is zoek en is niet te vinden het Centraal Archief in Apeldoorn of elders.12

2. Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte wegens feiten 1 primair en 2 primair wordt veroordeeld tot 24 maanden gevangenisstraf, met aftrek van de periode die verdachte in voorarrest heeft doorgebracht, nu het ten laste gelegde, blijkens het dossier en het onderzoek ter terechtzitting wettig en overtuigend kan worden bewezen.

Verdachte heeft ter zitting verklaard dat hij als penningmeester van de [vereniging] gedurende de tenlastegelegde periode geld van de rekening van de [vereniging] heeft overgeboekt naar zijn privérekening. Verdachte heeft aangegeven dit te hebben gedaan omdat hij kosten die de [vereniging] maakte had voorgeschoten door deze te betalen met van zijn eigen bankrekening opgenomen contanten, waarna hij de bedragen weer aanzuiverde van de bankrekening van de [vereniging] . Getuige [getuige 1] bevestigd deze lezing, aangezien zij heeft verklaard dat zij gelden van de bankrekening van [vereniging] overboekte naar de bankrekening van verdachte als hij bedragen contant had voorgeschoten.

Daarbij heeft hij aangegeven dat hij afschriften van die betalingen per maand bundelde en verwerkte in zijn administratie. Deze administratie heeft ten grondslag gelegen aan de opgestelde jaarrekeningen inhoudende staten van baten en lasten en begrotingen en balansen, welke zijn aangeboden aan de algemene jaarvergadering van de [vereniging] . Deze jaarrekeningen zouden vooraf door de kascommissie van de [vereniging] zijn gecontroleerd. Verdachte heeft aangegeven dat hij de administratie zou hebben overgedragen aan het Centraal Archief in Apeldoorn.

Verdachte heeft daarbij aangevoerd dat de gehoorde getuigen een onjuiste weergave geven van de werkelijke gang van zaken en dat zijn handelen verkeerd wordt geïnterpreteerd. De verdediging heeft gesteld dat er voldoende aanknopingspunten voor een alternatief scenario zijn.

Als uitgangspunt heeft te gelden dat ingeval een verdachte het hem ten laste gelegde bestrijdt met een alternatieve lezing van de gebeurtenissen die niet met een bewezenverklaring zou stroken, de rechter - indien hij tot een bewezenverklaring komt - die aangedragen alternatieve gang van zaken gemotiveerd zal moeten weerleggen.

Dat kan geschieden door opneming van bewijsmiddelen of vermelding, al dan niet in een nadere bewijsoverweging, van aan wettige bewijsmiddelen te ontlenen feiten en omstandigheden die de alternatieve lezing van verdachte uitsluiten. Een dergelijke weerlegging is echter niet steeds vereist. In voorkomende gevallen zal de rechter ter weerlegging kunnen oordelen dat de door verdachte gestelde alternatieve toedracht niet aannemelijk is geworden, dan wel dat de lezing van de verdachte als ongeloofwaardig terzijde moet worden gesteld. Ten slotte kunnen zich gevallen voordoen waarin de lezing van de verdachte zo onwaarschijnlijk is dat zij geen uitdrukkelijke weerlegging behoeft.

Nog afgezien van het feit dat verdachte zijn lezing niet nader heeft onderbouwd, snijdt deze naar het oordeel van de rechtbank geen hout. Uit het onderzoek, in samenhang bezien met de verklaringen van de getuigen, welke verklaringen worden ondersteund door administratieve bescheiden die zich in het onderhavige strafdossier bevinden, blijkt dat verdachte uit hoofde van zijn persoonlijke dienstbetrekking in zijn hoedanigheid van penningmeester van de [vereniging] ruim € 415.000,-- heeft verduisterd waarbij hij gebruik heeft gemaakt van onware staten van baten en lasten en begrotingen en balansen van de [vereniging] . Verdachte heeft bewust zo gehandeld teneinde zijn overboekingen naar zijn privérekening en contante opnames daarvan te verdoezelen.

De rechtbank is van oordeel dat wettig en overtuigend bewezen is dat verdachte het sub 1 primair en het sub 2 primair tenlastegelegde heeft begaan met dien verstande dat:

1.

hij in de periode van 1 januari 2008 tot en met 31 december 2013 in Nederland

telkens opzettelijk geldbedragen (tot een totaal van ongeveer

€ 415.000,--), toebehoorden aan de vereniging [vereniging] , en welke geldbedragen, verdachte uit hoofde van zijn persoonlijke dienstbetrekking van penningmeester van deze [vereniging] , telkens wederrechtelijk zich heeft toegeëigend;

2.

hij in de periode van 1 januari 2008 tot en met 31 maart 2014 in Nederland, als bestuurder van een rechtspersoon, telkens opzettelijk een onware staat en een onware balans en

verlies- en winstrekening en een staat van baten en lasten en een toelichting op één of meer van die stukken, openbaar heeft gemaakt, immers heeft hij, verdachte, toen en daar als penningmeester van de Vereniging [vereniging] telkens een onware:

De rechtbank heeft de eventueel in de tenlastelegging voorkomende schrijffouten verbeterd in de bewezenverklaring. Verdachte wordt hierdoor niet in zijn verdediging geschaad.

De rechtbank acht niet bewezen wat aan verdachte sub 1 primair en sub 2 primair meer of anders is ten laste gelegd, zodat zij hem daarvan zal vrijspreken.

Bij de strafoplegging houdt de rechtbank rekening met de aard en de ernst van de gepleegde feiten, de omstandigheden waaronder deze zijn begaan en de persoon van verdachte zoals die uit het dossier en tijdens de behandeling ter terechtzitting naar voren zijn gekomen. De rechtbank acht daarbij het volgende van belang.

Verdachte heeft in 1990 de NIVRA-opleiding voltooid en was registeraccountant. In 2012 is hij uit het register gehaald, aangezien hij niet genoeg punten voor de bijscholing had gehaald. Verdachte was ten tijde van het begaan van de bewezenverklaarde feiten als strategisch beleidsadviseur (schaal 14 BBRA) werkzaam bij de [bedrijf 1] en had een arbeidsverleden van ongeveer 36 jaar bij deze dienst. Verdachte was met toestemming van zijn werkgever sinds 1996 penningmeester van de [vereniging] . Uit hoofde van zijn functie als penningmeester had hij de beschikking over de bankrekening van de [vereniging] en vertrouwde men hem het beheer van de geldstroom van de [vereniging] toe. In die hoedanigheid heeft hij een bedrag van ruim € 415.000,- overgeboekt naar zijn eigen privé bankrekening. Door zo te handelen heeft hij het vertrouwen van de leden van de [vereniging] , maar ook van de medewerkers van de [bedrijf 1] in zijn algemeenheid beschaamd. Als rijksambtenaar vervulde hij een maatschappelijke voorbeeldfunctie en zijn gedrag in die hoedanigheid had daarom bij uitstek onberispelijk moeten zijn. Hij heeft door zijn vergaand grensoverschrijdend gedrag ook het vertrouwen van de maatschappij in de integriteit van ambtenaren geschaad.

De verdachte heeft strikt uit eigen belang gehandeld om zo zichzelf, naar het zich laat aanzien, financieel te bevoordelen. Dit gedurende langere tijd waarin ook ruimte voor bezinning bestond. Nu er delen van de administratie op de oude werkkamer van verdachte en in de garage bij de woning van de moeder van verdachte zijn aangetroffen heeft het er alle schijn van dat verdachte ter voorkoming van ontdekking van zijn handelen de administratie heeft willen laten verdwijnen.

Met het begaan van ambtelijke corruptie wordt de integriteit van de overheid in haar diepste wezen geraakt.

Een belangrijke factor bij de strafmaat is, daarnaast, de omvang van het nadeel dat verdachte door zijn handelen heeft veroorzaakt. Dit nadeel bedraagt ruim € 415.000,--.

Bij het bepalen van de duur van de op te leggen vrijheidsstraf heeft de rechtbank voorts rekening gehouden met:

De rechtbank is van oordeel dat een hogere straf moet worden opgelegd dan uit de oriëntatiepunten voortvloeit. De rechtbank betrekt hierin dat de richtlijn niet specifiek op de corrupte ambtenaar ziet en houdt rekening met de lange duur en de doortraptheid waarmee de onderhavige stelselmatige corruptie gepaard is gegaan. De rechtbank rekent verdachte daarnaast in dit verband tevens aan dat verdachte geen openheid van zaken heeft gegeven en geen enkele medewerking heeft verleend.

Het vorenstaande rechtvaardigt, mede gelet op de maatschappelijke impact, naar het oordeel van de rechtbank het opleggen van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf zoals die door de officier van justitie is geëist.